Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 maja 2015r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 maja 2015r. w S.

odwołania J. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 19 grudnia 2013 r. Nr (...)

w sprawie J. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do renty socjalnej

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala, że ubezpieczonemu J. P. przysługuje prawo do renty socjalnej od dnia
01 listopada 2013r. na stałe.

Sygn. akt IV U 140/14

UZASADNIENIE

Decyzją z 19 grudnia 2013 r. znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art. 4 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej odmówił J. P. prawa do renty socjalnej, wskazując, że Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 20.11.2013 r. nie stwierdziła u ubezpieczonego całkowitej niezdolności do pracy.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył J. P. wnosząc o jej zmianę i przyznanie mu prawa do renty socjalnej od dnia złożenia wniosku. Ubezpieczony zarzucił organu rentowemu, iż poczynił błędne ustalenia faktyczne w zakresie w jakim stwierdził, że u wymienionego stopień naruszenia sprawności organizmu nie powoduje całkowitej niezdolności do pracy. W uzasadnieniu odwołania skarżący wskazał, że doznał okołoporodowego uszkodzenia splotu ramiennego z zespołem Hornera, co było skutkiem błędu medycznego. W konsekwencji, ubezpieczony nie może ruszać lewą ręką w okolicy barku oraz palcami lewej dłoni. Ponadto ubezpieczony podniósł, że uraz z dzieciństwa spowodował u niego również niedorozwój i dysfunkcję wielu mięśni w całej lewej części ciała. Ubezpieczony wskazał również, że w życiu codziennym przy zwykłych czynnościach dnia codziennego tj. ubieraniu się, przygotowaniu posiłku, prasowaniu musi korzystać z pomocy drugiej osoby (odwołanie k.2-3).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i uzasadnienia zawarte w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.4-5).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

W dniu 16 września 2013 r. ubezpieczony J. P., urodzony (...) złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wniosek o rentę socjalną. W chwili składania wniosku, ubezpieczony był uprawniony do dnia 31 października 2013 r. do pobierania renty socjalnej na podstawie decyzji ZUS Oddział w S. z dnia 7 listopada 2011 r. (decyzja s. 39 a. r.). Poprzednio, ubezpieczony pobierał rentę socjalną, począwszy od dnia 14 czerwca 2007 r. na podstawie decyzji ZUS Oddział w S. z dnia 2 sierpnia 2007 r. oraz z dnia 18 września 2008 r. (decyzje k. 12, k. 29 a. r.).

W wyniku rozeznania wniosku organ rentowy skierował ubezpieczonego na badanie przez lekarza orzecznika ZUS, który w orzeczeniu z dnia 4 października 2013 r. stwierdził, że J. P. nie jest całkowicie niezdolny do pracy (wypis orzeczenia lekarza orzecznika ZUS k. 43 a. r.).

Powyższe orzeczenie ubezpieczony zaskarżył wnosząc sprzeciw do Komisji Lekarskiej ZUS. Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 20 listopada 2013 r. stwierdziła, że J. P. nie jest całkowicie niezdolny do pracy (orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS k.47 a. r.).

Decyzją z 19 grudnia 2013 r. znak: (...)organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do renty socjalnej, wskazując, że Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 20 listopada 2013 r. nie stwierdziła u niego całkowitej niezdolności do pracy (decyzja k. 48 a. r.)

Biegli sądowi ortopeda-traumatolog oraz neurolog po przeprowadzeniu badania lekarskiego ubezpieczonego i analizie dokumentacji medycznej zawartej w aktach sprawy rozpoznali u ubezpieczonego porażenie kończyny górnej lewej z jej funkcjonalną bezużytecznością w przebiegu okołoporodowego uszkodzenia splotu barkowego lewego, zespół Hornera lewostronny oraz skoliozę kręgosłupa piersiowego. Powyższe stało się podstawą do uznania J. P. za trwale, całkowicie niezdolnego do pracy. Biegli stwierdzili również, że całkowita niezdolność do pracy powstała u ubezpieczonego z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem 18-ego roku życia. Biegli wskazali, że przeprowadzane zabiegi rekonstrukcyjne kończyny górnej lewej i długotrwała systematyczna rehabilitacja nie przyniosły żadnej istotnej poprawy funkcji kończyny górnej lewej. W badaniu przedmiotowym stwierdzono porażenie kończyny górnej lewej (występuje jedynie ślad czynnego ruchu w stawie łokciowym) z jej funkcjonalną bezużytecznością, zaniki mięśniowe obręczy barkowej i całej kończyny górnej lewej, zmiany troficzne skóry, zaburzenia ukrwienia i zaburzenia czucia dotyku, bólu i temperatury na dłoni i przedramieniu. Ubezpieczony posługuje się jedynie kończyną górną prawą, która często ulega nadwyrężeniu. U ubezpieczonego występuje również wada postawy pod postacią transpozycji tułowia w stronę lewą oraz skrzywienie lewostronne kręgosłupa w odcinku piersiowym i zespół Hornera po stronie lewej. Biegli stwierdzili, że niezdolność do pracy ubezpieczonego jest trwała z uwagi na bark możliwości poprawy sprawności funkcjonalnej kończyny górnej lewej i istniała od 1 listopada 2013 r. (k. 12 i k. 44).

Biegły z zakresu medycyny pracy wydał opinię, w której dokonał tożsamego rozpoznania stanu zdrowia ubezpieczonego co biegli z zakresu neurologii i ortopedii oraz doszedł do analogicznych wniosków jak biegli ortopeda-traumatolog oraz neurolog (k.33-34 i 54).

W opinii uzupełniającej biegła z zakresu medycyny pracy wskazała, iż niepełnosprawność wnioskodawcy powstała z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem przez ubezpieczonego 18 –ego roku życia, zaś od 1 listopada 2013 r., tj. w dniu następującym po dniu, do którego J. P. pobierał rentę socjalną, jest nadal całkowicie, trwale niezdolny do pracy (k. 54).

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie obdarzonego przez Sąd wiarygodnością.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie J. P. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 4 ust. 1 ustawy o rencie socjalnej renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem 18 roku życia, w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej- przed ukończeniem 25 roku życia, w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej. Zgodnie zaś z ust. 2 wskazanego przepisu, osobie, która spełnia warunki określone w ust. 1, przysługuje renta socjalna stała - jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest trwała, a renta socjalna okresowa - jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest okresowa.

Artykuł 5 ustawy o rencie socjalnej odsyła, celem wyjaśnienia znaczenia pojęcia całkowitej niezdolności do pracy do ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z treścią art. 12 ust. 1 i 2 drugiej z wymienionych ustaw, niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, a całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy.

Sporną okolicznością w niniejszej sprawie była kwestia, czy J. P. jest nadal całkowicie niezdolny do pracy. Ubezpieczony pobierał bowiem już wcześniej rentę socjalną okresowo, ostatnio do 31 października 2013 r.

W celu ustalenia powyższej okoliczności Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych ortopedy-traumatologa i neurologa oraz opinii lekarza medycyny pracy.

Biegli ortopeda-traumatolog i neurolog stwierdzili u ubezpieczonego okołoporodowe całkowite uszkodzenie splotu ramiennego lewego. Jak wskazali, przerwane zostały trzy pnie splotu od C5 do Th1. J. P. przebył operacyjne leczenie neurochirurgiczne tj. przeszczep nerwów w 1990 r., osteotomię kości przedramienia i przeszczep mięśni w 2003 r. Zdaniem biegłych, przeprowadzone zabiegi rekonstrukcyjne kończyny górnej lewej i długotrwała systematyczna rehabilitacja nie przyniosły żadnej istotnej poprawy funkcji kończyny górnej lewej. W badaniu przedmiotowym biegli stwierdzili porażenie kończyny górnej lewej z jej funkcjonalną bezużytecznością, występuje bowiem jedynie ślad czynnego ruchu w stawie łokciowym. Ponadto u J. P. występują zaniki mięśniowe obręczy barkowej i całej kończyny górnej lewej, zmiany troficzne skóry, zaburzenia ukrwienia i zaburzenia czucia dotyku, bólu i temperatury na dłoni i przedramieniu. Ubezpieczony posługuje się jedynie prawą kończyną górną, która często ulega nadwyrężeniu. J. P. ma wadę postawy pod postacią transpozycji tułowia w stronę lewą, skrzywienie lewostronne kręgosłupa oraz w odcinku piersiowym. Występuje u niego ponadto zespół Hornera po stronie lewej, blizny pooperacyjne na szyi po stronie lewej, na lewym przedramieniu i na obu kończynach dolnych. W opinii wskazano, że ubezpieczony potrzebuje pomocy matki w ubieraniu się. Lekarz ortopeda-traumatolog oraz neurolog wskazali, że co prawda J. P. ma wykształcenie wyższe, tj. jest magistrem zarządzania, ale ma znacznie ograniczone możliwości wykonywania pracy zawodowej, w tym także lekkiej biurowej przy komputerze. Biegli uznali ubezpieczonego za całkowicie, trwale niezdolnego do pracy, z uwagi na niemożliwość poprawy sprawności funkcjonalnej lewej kończyny górnej.

Z kolei biegły lekarz medycyny pracy wskazał, iż J. P. w związku z całkowitym okołoporodowym uszkodzeniem splotu ramiennego lewego przebył wieloetapowe leczenie rekonstrukcyjne i rehabilitacyjne, które jednak nie przyniosło istotnej poprawy funkcji kończyny górnej lewej. Biegły wskazał, że pacjent w czasie badania był prawidłowo zorientowany, nawiązywał logiczny kontakt słowny. Jego czaszka jest symetryczna, gruczoł tarczowy niepowiększony, zaś na szyi, po stronie lewej, na przedramieniu lewym i obu kończynach dolnych występują blizny pooperacyjne. U badanego występuje skrzywienie lewostronne kręgosłupa w odcinku piersiowym, zaś ruchomość oddechowa jest prawidłowa. Ubezpieczony ma wątrobę niepowiększoną, śledzionę niewyczuwalną, objawy otrzewnowe ujemne, a powłoki jamy brzusznej są wysklepione w poziomie klatki piersiowej. Lekarz medycyny pracy wskazał na występujące porażenie lewej kończyny górnej, zaniki mięśniowe obręczy barkowej i całej lewej kończyny górnej, zaburzenia czucia dotyku, bólu i temperatury na części dłoniowej i przedramienia oraz stwierdził całkowitą bezużyteczność funkcjonalną lewej kończyny górnej. W ocenie biegłego, powyższe schorzenia prowadzą całkowitą niezdolność do pracy powstałą z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed 18 - tym rokiem życia. Ubezpieczony wymaga pomocy osób trzecich przy wykonywaniu podstawowych czynności dnia codziennego takich jak: ubieranie się, mycie, przygotowywanie posiłków. Jak wskazał biegły, J. P. nie przystosował się społecznie do jednoręczności, a wykształcenie które zdobył, przy dużym zaangażowaniu matki, może mu w przyszłości pomóc wykonywać jakąś formę pracy, jednakże powinno być formą rehabilitacji. Biegła wskazała, że ubezpieczony nie poradzi sobie w samodzielnym prowadzeniu gospodarstwa domowego, a jeżeli kiedykolwiek podejmie pracę zawodową, to będzie nadal wymagał pomocy osób drugich, a praca będzie dla niego bardzo dobrą formą rehabilitacji.

Biegli lekarze ortopeda-traumatolog, neurolog i lekarz medycyny pracy wskazali, iż całkowita niezdolność do pracy ubezpieczonego istnieje od daty zakończenia pobierania poprzedniego świadczenia rentowego, tj. od 1 listopada 2013 r. i ma charakter trwały.

Sąd uznał obie opinie biegłych oraz precyzujące je opinie uzupełniające za wiarygodne. Opinie zostały sporządzone przez lekarzy, czyli osoby posiadające odpowiednie wykształcenie oraz wiedzę z dziedzin odpowiadających schorzeniom ubezpieczonego. Niewątpliwym jest, iż do ustalenia, czy J. P. jest całkowicie niezdolny do pracy, Sąd potrzebował zasięgnięcia wiadomości specjalnych i w związku z tym przeprowadził dowód z takich opinii. Opinie biegłych są logiczne, korespondują ze sobą, zostały dostatecznie uzasadnione oraz zostały poprzedzone badaniami lekarskimi ubezpieczonego i zapoznaniem się z całokształtem dokumentacji medycznej zgromadzonej w sprawie.

Wskazać należy, iż biegli w opiniach oraz uzupełniających opiniach w sposób dostateczny udzielili odpowiedzi na zadane im pytania w tezie dowodowej postanowienia dowodowego. Stąd też, wniosek organu rentowego o dopuszczenie nowego dowodu z opinii tych samych specjalności, należy uznać za zbędny. Sporna okoliczność została bowiem w przedmiotowej sprawie dostatecznie wyjaśniona. Samo niezadowolenie strony z treści opinii biegłych nie jest podstawą do wywołania opinii z kolejnego zespołu biegłych tych samych specjalności.

Należy zwrócić również uwagę, że zgodnie z poglądami wyrażonymi w orzecznictwie (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2009 r. II UK 1/09) Sąd nie może dokonywać ustaleń w kwestiach wymagających wiadomości specjalnych w oderwaniu albo z pominięciem dowodu z biegłych. Uznać należy, iż J. P. jest trwale całkowicie niezdolny do pracy oraz, że niezdolność ta powstała z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem przez niego 18 roku życia. Tym samym ubezpieczony spełnił wszystkie wymagania konieczne do przyznania mu renty socjalnej.

Z powyższych względów, opierając się na wnioskach biegłych lekarzy, Sąd przyznał ubezpieczonemu prawo do renty socjalnej od 1 listopada 2013 r. na stałe.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd uznał, że odwołanie wnioskodawcy od decyzji z dnia 19 grudnia 2013 r. zasługuje na uwzględnienie i dlatego na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję, i orzekł jak w sentencji wyroku.