Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 sierpnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Teresa Kalinka (spr.)
Sędziowie:	SSO Mariola Szmajduch SSO Joanna Smycz
Protokolant:	Anna Krzyszkowska

po rozpoznaniu w dniu 20 sierpnia 2015r. w Gliwicach

sprawy z powództwa M. T. (T.)

przeciwko (...) S.A (...) Zakładowi Spółki w T.

o odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach

z dnia 18 grudnia 2014 r. sygn. akt IV P 380/14

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1,4, i 5 w ten sposób, że powództwo oddala,

2.  odstępuje od obciążania powódki kosztami procesu w postępowaniu przed Sądem Rejonowym i Sądem Okręgowym.

(-) SSO Mariola Szmajduch (-) SSO Teresa Kalinka (spr.) (-) SSO Joanna Smycz

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt VIII Pa 67/15

UZASADNIENIE

Powódka M. T. domagała się zasądzenia od pozwanego (...) S.A. (...) Zakład Spółki w T. kwoty 18.095,19 zł tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę, z odsetkami ustawowymi od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty oraz zasądzenia zwrotu kosztów postępowania według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu wskazała, że w dniu 28 sierpnia 2014 r. pozwany wręczył powódce wypowiedzenie umowy o pracę, z zachowaniem 3- miesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynął 30 listopada 2014 r. Jako przyczynę wypowiedzenia pozwany wskazał „nienależyte wykonywanie obowiązków pracowniczych”.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu, podnosząc, że rozwiązanie umowy o pracę z powódką było uprawnione, przyczyny wypowiedzenia rzeczywiste i konkretne.

Wyrokiem z dnia 18 grudnia 2014 roku Sąd Rejonowy w Tarnowskich Górach uwzględnił powództwo w zakresie żądania odszkodowania. Zasądził żądaną kwotę z odsetkami od dnia 1 grudnia 2014 roku.

Ustalił, że powódka M. T. była zatrudniona w (...) od 1 września 1983 roku, od 1 stycznia 2001 roku stała się pracownikiem (...) SA, zaś od 1 października 2001 roku pracownikiem (...) SA. Powódka zatrudniona była na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, ostatnio na stanowisku zastępcy naczelnika działu.

W dniu 6 kwietnia 2010 roku strony zawarły porozumienie zmieniające, na mocy którego od dnia 1 kwietnia 2010 roku powódka została zatrudniona na stanowisku naczelnika działu nieruchomości.

Zgodnie z kartą stanowiska pracy powódka jako naczelnik działu była zobowiązana między innymi do :

- kierowania D. (...) i organizacji jego pracy, zapewnienia pracownikom odpowiednich warunków pracy, rozdziału zadań na poszczególne stanowiska pracy D. oraz nadzoru nad terminowym i prawidłowym realizowaniem przydzielonych zadań.

- organizowania pracy w sposób zapewniający pełne wykorzystanie czasu pracy przez wszystkich pracowników zatrudnionych na poszczególnych stanowiskach pracy w D. oraz nadzór nad powyższym,

- opracowywania kart charakterystyki stanowisk pracy podległym pracownikom,

- nadzoru nad prowadzeniem wymaganej dokumentacji i sprawozdawczości określonej przepisami wewnętrznymi,

- prowadzenia postępowań wyjaśniających w zakresie obejmującym działalność D., - występowania z inicjatywą i dostarczania dokumentacji tj. określenie przedmiotu umowy oraz udział w negocjacjach przy zawieraniu umów na roboty, dostawy i usługi,

- dostarczania danych do przetargów oraz udział w przetargach organizowanych w (...) S.A. (...) Zakład Spółki,

- nadzoru nad właściwym odnoszeniem kosztów na MPK-i i zlecenia, zgodnie z zasadami dekretacji na obiektach kontrolingowych,

- racjonalnej gospodarki budynkami i pomieszczeniami,

- współpracy z Centralą (...) S.A przy realizacji umów na najem i dzierżawę budynków i obiektów inżynieryjnych,

- współpracy z Głównym Inżynierem ds. Infrastruktury w zakresie optymalizacji zajmowanych nieruchomości i kosztów,

- współpracy z Głównym Inżynierem ds. Infrastruktury w zakresie inwestycji oraz remontów, w tym: planowania, przygotowania dokumentacji i analiz, prowadzenia postępowań o udzielenie zamówień, realizacji i odbioru.

Powódka jako naczelnik działu była również zobowiązana do prawidłowego wykonywania zadań należących do zakresu działania D., w szczególności odpowiadała za skutki ekonomiczne podejmowanych decyzji oraz za optymalne gospodarowanie zasobami, dbałość o dobro Zakładu, należyte przechowywanie i zabezpieczenie dokumentacji oraz innych przedmiotów będących własnością Zakładu.

W dniu 30 czerwca 2014 roku strony zawarły porozumienie zmieniające, na mocy którego z dniem 1 lipca 2014 roku powódce powierzono obowiązki zastępcy naczelnika działu nieruchomości.

W dniu 29 sierpnia 2014 roku pozwany wręczył powódce pisemne oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę, z zachowaniem 3 miesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynął z dniem 30 listopada 2014 roku.

Przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę było nienależyte wykonywanie obowiązków pracownika polegające na:

1. protokolarnym odebraniu w miesiącu grudniu 2013 roku dokumentacji projektowej dotyczącej „Modernizacji instalacji wodno-kanalizacyjnej w R., ul. (...)" i płatność za nią bez pełnego zrealizowania przedmiotu umowy. Dokumentacja ta zawiera błędy i braki istotne, które uniemożliwiają realizację inwestycji tj.: nieuwzględnienie w dokumentacji projektowej warunków realizacji inwestycji określonych przez (...) S.A., brak uzgodnień, brak inwentaryzacji sieci, brak rozwiązań konstrukcyjnych, brak rozwiązań dla kolizji, brak wszystkich parametrów dla niektórych odcinków sieci (długości, spadki, przekrój, typ), oraz brak pozwolenia na budowę i tym samym narażenie (...) S.A. na starty finansowe. Mimo bowiem powyższych uchybień nie nastąpiło wycofanie z realizacji wyżej wymienionego projektu w planie inwestycyjnym na 2014 roku skutkujące zablokowaniem środków finansowych w kwocie 900.000 złotych;

2. nieprawidłowym planowaniu środków finansowych na remonty i inwestycje, tj.: zgłoszenie do Planu Działalności Gospodarczej Spółki zadania remontowego na wymianę części ok. 50 % pokrycia dachowego w hali wachlarzowej w R. przy ul. (...), natomiast ogłoszono przetarg na wymianę całości dachu co spowodowało, że oferty były co najmniej 2-krotnie wyższe od przyznanego na to zadanie budżetu. Brak środków spowodował konieczność unieważnienia postępowania przetargowego i wstrzymanie koniecznych robót mimo, iż hala ta ma strategiczne znaczenie do prawidłowej działalności Zakładu. Ponadto pogarszający się stan techniczny hali, w niedługim czasie stwarzać będzie dla zatrudnionych w niej pracowników niebezpieczeństwo;

3. zaniechaniu ustalenia zasad prowadzenia okresowych przeglądów dachów budynków wielkopowierzchniowych oraz niepodjęcie niezbędnych działań, wynikających z przeglądów w zakresie konserwacji bieżących i napraw pokryć obiektów zapobiegających przeciekom wody podczas opadów deszczu.

Pozwany zamiar wypowiedzenia powódce umowy o pracę skonsultował z zakładową organizacją związkową, która pismem z dnia 26 sierpnia 2014 roku zaopiniowała negatywnie zamiar wypowiedzenia powódce umowy o pracę.

Z dniem 1 września 2014 roku pozwany powierzył powódce do końca okresu wypowiedzenia obowiązki inspektora w dziale nieruchomości.

(...) w roku 2013 zorganizowało przetarg na modernizację instalacji wodno- kanalizacyjnej - etap I - wykonanie pełnej dokumentacji projektowej na wykonanie modernizacji instalacji wodno-kanalizacyjnej dla budynków i obiektów użytkowanych i dzierżawionych przez zamawiającego zlokalizowanych w R. ul. (...) wraz z nadzorem autorskim.

W dniu 8 sierpnia 2013 roku komisja przetargowa, której przewodniczyła powódka, otwarła oferty i wyłoniła jako zwycięzcę przetargu D. W. (1).

W dniu 30 sierpnia 2013 roku pozwany w imieniu, którego działał zastępca dyrektora zakładu ds. technicznych i utrzymania taboru i zastępca dyrektora zakładu ds. ekonomiczno-finansowych zawarł umowę z D. W. (1), której przedmiotem było wykonanie pełnej dokumentacji projektowej na wykonanie modernizacji instalacji wodno-kanalizacyjnej dla budynków użytkowanych i dzierżawionych przez zamawiającego zlokalizowanych w R. ul. (...) wraz z nadzorem autorskim. Wykonawca zobowiązał się wykonać przedmiot zamówienia w terminie do 31 grudnia 2013 roku. Pozwolenie na budowę winno być złożone w terminie wyznaczonym do wykonania usługi i dostarczone zamawiającemu niezwłocznie po otrzymaniu zgody. Z ramienia (...) do współpracy przy realizacji umowy została wyznaczona powódka.

W dniu 17 grudnia 2013 roku dyrektor R. M. wnioskował o uwzględnienie w planie inwestycyjnym na 2014 rok dla (...) Zakładu Spółki kwoty 2.198.000 zł na modernizację instalacji wodnokanalizacyjnej w R. przy ul. (...). Projekt wniosku został przygotowany przez M. M..

W dniu 27 grudnia 2013 roku powódka podpisała protokół zdawczo-odbiorczy poświadczając, że wykonawca przedłożył jej wymaganą umową dokumentację, w tym pozwolenie wodno-prawne, choć wykonawca złożył dopiero wniosek o uzyskanie pozwolenia wodno-prawnego. W protokole zapisano również, że wykonawca wystąpił o uzyskanie pozwolenia na budowę. Z dostarczonego kosztorysu inwestorskiego wynika, że realizacja inwestycji ma wynieść w całości 5.465.258,87 zł.

W dniu 27 grudnia 2013 roku D. W. (1) wystawił fakturę na kwotę 169.740 zł za sporządzenie dokumentacji projektowej z terminem płatności do dnia 26 stycznia 2014 roku.

W dniu 20 maja 2014 roku zarząd pozwanego przyznał (...) Zakładowi Spółki kwotę 900.000 zł na realizację zadania inwestycyjnego "modernizacja instalacji wodno-kanalizacyjnej w R. ul. (...)".

W dniu 24 czerwca 2014 roku dyrektor R. M. wnioskował o wyrażenie zgody na rezygnację w 2014 roku z zadania, przeniesienie przyznanych środków na kolejny rok i przyznanie w całości kwoty 5.465.258,87 zł na realizację zadania w roku 2015.

W dniu 24 lipca 2014 roku dyrektor Biura (...) wstrzymał realizację zadania "modernizacja instalacji wodno-kanalizacyjnej w R. ul. (...)". Jednocześnie dyrektor Biura wskazał, aby wstrzymane środki finansowe przeznaczyć na realizację zadania inwestycyjnego w postaci "modernizacji hali wachlarzowej w punkcie utrzymania taboru w R.". Do pisma załączono uwagi na temat dokumentacji projektowej sporządzonej przez D. W. (1), gdzie wskazano między innymi na braki w zakresie części uzgodnień.

W maju 2014 roku został sporządzony przez D. B. nowy operat wodnoprawny a w dniu 11 czerwca 2014 roku D. W. (1) złożył ponownie wniosek o wydanie pozwolenia wodnoprawnego. W dniu 16 lipca 2014 roku zostało wydane pozwolenie wodnoprawne przez dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w G..

W lipcu 2013 roku D. Utrzymania T. - Komórka Zamiejscowa w R. zgłosiła D. (...) w T. konieczność przeprowadzenia remontu dachu hali wachlarzowej w R..

Przeprowadzane okresowe kontrole wykazywały konieczność wymiany pokrycia dachowego oraz wykonania deskowania połaci

W kwietniu 2014 roku został ogłoszony przetarg nieograniczony na wykonanie robót budowlanych - remont pokrycia dachowego wraz ze świetlikami, obróbkami blacharskimi, wymianą rynien, rur spustowych, instalacji odgromowej i kominów z wymianą całej podbitki w budynku hali wachlarzowej w R. ul. (...). Specyfikacja wymagała złożenia dwóch kosztorysów ofertowych zawierających część 1 (segment A dachu) i część 2 (segment 2 i 3 dachu). Cena w ofercie miała obejmować wykonanie całości zamówienia w rozbiciu na 2 części oraz termin wykonania dla każdej z części. Powódka była jedną z dwóch osób, z którymi SIWZ został uzgodniony, natomiast zatwierdził go zastępca dyrektora zakładu ds. technicznych i utrzymania taboru i zastępca dyrektora zakładu ds. ekonomiczno-finansowych.

Wartość szacunkowa zamówienia wynosiła 624.840 zł. Powódka przewodniczyła komisji przetargowej. W przetargu wpłynęły 3 oferty, z których jedną odrzucono, zaś dwie kolejne opiewały na kwoty przekraczające kwotę przeznaczoną przez zamawiającego o ponad 400.000 zł przy najtańszej ofercie. Przetarg został unieważniony, co zostało zatwierdzone przez dyrektora zakładu i jego zastępcę.

W latach 2013 - 2014 wyłonione w wyniku przetargu podmioty zewnętrzne dokonywały okresowych przeglądów budynków i obiektów budowlanych, w tym budynków wielko powierzchniowych na dowód czego były sporządzane protokoły. Wobec faktu, że w skład (...) w T. nie wchodzi sekcja ds. remontów, która wyposażona jest w ludzi i środki rzeczowe umożliwiające usuwanie usterek budynków, bowiem sekcja ta podlega pod D. Techniczny, otrzymane przez powódkę protokoły z przeglądów stwierdzające usterki były każdorazowo przesyłane do sekcji celem usunięcia stwierdzonych usterek. Sekcja po usunięciu usterek każdorazowo zawiadamiała D. (...) o wykonaniu zadania.

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie zeznań powódki i dał im wiarę, albowiem jej zeznania miały oparcie w dokumentacji zgromadzonej w sprawie.

Zdaniem Sądu I instancji powództwo zasługiwało na uwzględnienie . Sąd wskazał, że wypowiedzenie umowy o pracę stanowi zwykły sposób jej rozwiązania i przyczyna wypowiedzenia nie musi mieć szczególnej wagi czy nadzwyczajnej doniosłości, jednakże nie oznacza to przyzwolenia na arbitralne, dowolne i nieuzasadnione lub sprzeczne z zasadami współżycia społecznego wypowiedzenie umowy o pracę (zob. wyrok SN z 6.12.2001 r., I PKN 715/00, Prawo Pracy Nr (...)).

Pracodawca dopełnił ciążących na nim obowiązków: skonsultował zamiar wypowiedzenia z zakładową organizacją związkową a wypowiedzenie złożył powódce na piśmie, wskazując istniejące, zdaniem pozwanego, przyczyny wypowiedzenia uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę w tym trybie. Pozwany pouczył również powódkę o prawie do odwołania się do sądu pracy.

Strona formalna wypowiedzenia została zatem dopełniona przez pozwanego.

Zdaniem Sądu analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do przekonania, że merytorycznie wypowiedzenie było wadliwe, bowiem wskazane przyczyny mają charakter pozorny i nieprawdziwy i nie uzasadniają wypowiedzenia umowy o pracę. W rozpoznawanej sprawie jako przyczynę wypowiedzenia umowę o pracę wskazano nienależyte wykonywanie obowiązków pracownika.

Analiza obowiązków pracowniczych powódki wprost wskazuje, iż nie była ona osobą decyzyjną w zakresie opisanym w pkt 1 i 2 wypowiedzenia.

Dokumenty zgromadzone w sprawie wprost wskazuje, że to zastępca dyrektora zakładu (...) podpisał imieniem (...) umowę z D. W. (1), to R. M. zatwierdzał wyniki przetargu, wreszcie to R. M. wnioskował o przyznanie kwoty 2.198.000 zł w planie inwestycyjnym na rok 2014.

Nie sposób nie zauważyć, iż powódce zarzuca się naruszenie obowiązków, które, do niej nie nleżały. W wypowiedzeniu zarzuca się powódce, że dokumentacja projektowa zawiera błędy i braki istotne, które uniemożliwiają realizację inwestycji tj.: nieuwzględnienie w dokumentacji projektowej warunków realizacji inwestycji określonych przez (...) S.A., brak uzgodnień, brak inwentaryzacji sieci, brak rozwiązań konstrukcyjnych, brak rozwiązań dla kolizji, brak wszystkich parametrów dla niektórych odcinków sieci (długości, spadki, przekrój, typ). Tymczasem powódka, co wynika z akt osobowych, ukończyła technikum kolejowe i policealne studium finansów, a także była słuchaczem kursu rachunkowości i obsługi komputera. Zaś w dniu 27 kwietnia 2009 roku ukończyła studia wyższe zawodowe na kierunku ekonomika transportu i logistyka. Mając na uwadze powyższe nie budzi najmniejszych wątpliwości, iż powódka nie miała wiedzy ani prawniczej, ani budowlanej pozwalającej na ocenę projektu tak pod względem prawnym, jak i technicznym (budowlanym). Pozwany zakład również nie skierował powódki na żadne dodatkowe kursy pozwalające jej na zdobycie wiedzy, czy to prawniczej, czy budowlanej. Trudno w takiej sytuacji uznać, że wyznaczenie powódki przez pozwanego do realizacji umowy z D. W. (1), w której to umowie powódka nie była stroną, gdzie brak jest również jakiegokolwiek pisemnego nałożenia na powódkę dodatkowych obowiązków, powodowało, że powódka jako pracownik miała dodatkowe obowiązki merytorycznej oceny projektu.

W ocenie Sądu pozorny jest również zarzut narażenia Spółki na szkodę, bo pozwany miał wszelkie możliwości dochodzenia kar umownych od D. W. (1). Stanowisko pozwanego, jakoby skwitowanie przez pracownika pozwanego odbioru kompletnej dokumentacji uniemożliwiało pozwanemu dochodzenia kar umownych nie jest uzasadnione.

Zarzucanie powódce, że jej zachowanie spowodowało zablokowanie kwoty 900.000 zł jest niezrozumiałe, ponieważ do realizacji inwestycji i tak by nie doszło w roku 2014 Trudno dać bowiem wiarę stanowisku pozwanego, że gdyby dokumentacja projektowa była złożona w terminie i była kompletna a wnioskowana kwota prawidłowa tj. 5.465.258,87 zł plus 2% na usługę inspektora nadzoru, to inwestycja byłaby realizowana w sytuacji, gdy zakład dysponował kwotą zaledwie 900.000 zł. .

Powódka dopuściła się uchybienia przy weryfikacji dokumentów otrzymanych od D. W., ale, biorąc pod uwagę nienaganną ponad 30 letnią pracę u pozwanego, nie uzasadniało rozwiązania z powódką umowy o pracę. Nie miała ona wiedzy dla oceny merytorycznej i prawnej przygotowanego projektu i ocena taka nie leżała w granicach obowiązków pracowniczych powódki.

W odniesieniu do punktu 2 wypowiedzenia zauważyć należy, iż wbrew stanowisku pozwanego to nie powódka "zaplanowała jedynie środki na pokrycie około 50% remontu dachu" i to nie powódka unieważniła przetarg nie korzystając z uprawnień do ograniczenia przedmiotu przetargu. Nie budzi najmniejszych wątpliwości analizując obowiązki, ale i uprawnienia powódki jako naczelnika działu nieruchomości, iż powódka nie była osobą, która planowała środki finansowe na remonty i inwestycje, co najwyżej mogła zgłaszać zapotrzebowanie osobom decyzyjnym - władzom zakładu, a te dopiero mogły wnioskować do władz spółki o środki finansowe. Zarzut stawiany powódce jakoby nieprawidłowo planowała środki finansowe jest niewątpliwie chybiony - powódka nie była osobą decyzyjną i nie odpowiadała za planowanie środków finansowych. W odniesieniu do faktu unieważnienia przetargu to nie sposób nie zauważyć, że tak przy przetargu na wymianę pokrycia dachowego, jak i na modernizację instalacji wodno-kanalizacyjnej, komisja przetargowa nie była jednoosobowa. Powódka komisji przewodniczyła, jednak nie sposób nie zauważyć, że komisja była ciałem kolegialnym, w którego skład wchodził nawet radca prawny S. W., co zdaje się miało zabezpieczać prawidłowość przeprowadzenia przetargu pod względem prawnym. Z treści obu protokołów wynika, że każdorazowo wynik przetargu był uzgadniany z kierującym komórką nadzorującą prace, a prace komisji oraz protokół postępowania przetargowego był zatwierdzany przez dyrektora zakładu i jego zastępcę.

W odniesieniu do pkt 3 wypowiedzenia zwrócić należy uwagę, że pozwany w żaden sposób nie udowodnił, aby przyczyna ta rzeczywiście zaistniała. Dowodem na zaniechania powódki mają być dołączone do odpowiedzi na pozew protokoły. Z treści tych protokołów wynika, że mają one charakter przeglądów okresowych wymaganych przez prawo budowlane, z protokołów tych wynika także, że dach hali wachlarzowej wymaga wymiany, jednak stan techniczny budynku na razie nie grozi niebezpieczeństwem dla życia lub zdrowia osób. Faktem jest, że powódka nie wykonała zaleceń z tych protokołów i nie wymieniła pokrycia dachowego, choć miało to być wykonane w trybie pilnym. Nie ulega jednak wątpliwości, iż powódka nie była władna spowodować, aby doszło do pilnej wymiany pokrycia dachowego bez środków z centrali, przetargu itd. Z protokołów tych wynika także, że powódka nie spowodowała podjęcia innych wymaganych prac, jak np. odmalowanie ścian, wjazdu itp., tym niemniej trudno z tego tytułu czynić zarzut, skoro wpierw konieczne było wykonanie prac związanych z wymianą pokrycia dachowego, skoro zakres tych prac niewątpliwie, oceniając zagadnienie w sposób racjonalny gospodarczo, wykluczał możliwość wykonania mniejszych napraw przed tak dużymi pracami remontowymi. Wskazana w pkt 3 przyczyna ma charakter ogólny, nieskonkretyzowany i jest w istocie przyczyną pozorną.

Reasumując pozwany nie udowodnił, aby powódka rzeczywiście dopuściła się zaniedbań opisanych w treści wypowiedzenia, poza błędami w protokole zdawczo-odbiorczym. Zdaniem Sądu przyczyny wypowiedzenia mają charakter pozorny i nie uzasadniają wypowiedzenia powódce umowy o pracę.

Zgodnie z art. 45 § 1 kp w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Powódka domagała się odszkodowania.

Orzekając na podstawie art. 47 ¹ kp w punkcie 1 sentencji wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 18.095,19 zł brutto tytułem odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę z naruszeniem przepisów z odsetkami od dnia 1 grudnia 2014 roku. Oddalono powództwo w zakresie żądania odsetek od dnia wniesienia pozwu do dnia 30 listopada 2014 roku

W apelacji pozwany zaskarżył wyrok Sądu Rejonowego zarzucając :

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez niewłaściwe zastosowanie to jest - art. 30 § 4 k.p. przez przyjęcie że wskazane w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę przyczyny są niekonkretne i pozorne oraz że pozwany w postępowaniu sądowym powoływał inne przyczyny na uzasadnienie wypowiedzenia,

- art. 45 § 1 k.p. poprzez przyjęcie że w ustalonym stanie faktycznym wypowiedzenie stosunku pracy powódce było nieuzasadnione.

Zarzucił również naruszenie przepisów postępowania a to art. 233 k.p.c. przez brak wszechstronnego i bezstronnego rozpatrzenia materiału dowodowego oraz błędną jego ocenę. Wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu wg norm przepisanych, ewentualnie wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozstrzygnięcia Sądowi Rejonowemu .

Pozwany złożył wniosek o dopuszczenie dowodów z opinii technicznej sporządzonej w styczniu 2015 roku przez niezależną od strony firmę w na okoliczność braku dokumentacji projektowej i terminów uzyskania dokumentów, których odbiór potwierdziła powódka oraz z Z. organizacji postępowania o udzielenie zamówienia stanowiących załącznik nr 2 do uchwały zarządu spółki z dnia 23 maja 2013 roku na okoliczność praw i obowiązków powódki jako przewodniczącej komisji przetargowej oraz obowiązków powódki jako kierującej działem merytorycznym wnioskującym o udzielenie zamówienia. Wskazał że potrzeba powołania tego dowodu wynikła z treści uzasadnienia wyroku. Apelujący nie zgodził się ze stanowiskiem Sądu Rejonowego, że powódce zarzucono naruszenie obowiązków, które do niej nie należały. Powódka jako naczelnik działu zatrudniona była na kierowniczym stanowisku w dużym stopniu samodzielnym. Naczelnik działu jest bezpośrednim zastępcą dyrektora i zastępcy dyrektora ds. utrzymania. W strukturze pozwanego znajduje się kilkadziesiąt sekcji i kilkanaście działów którym kierują naczelnicy. Do ich obowiązków należy przygotowywanie merytorycznej dokumentów, projektów pism , planów inwestycyjnych i remontowych, umów. Bez znaczenia pozostaje okoliczność że ostatecznie pisma te były podpisywane przez dyrektorów. Powódka na podstawie porozumienia zmieniającego z dnia 6 kwietnia 2010 roku podjęła się wypełnienia obowiązków naczelnika działu, więc stanowisko to nie zostało jej narzucone przez pozwaną. Powódka od 2009 roku ( i wcześniej) zajmowała się przetargami, w tym dotyczącymi nieruchomości. Trudno zatem uznać za trafne stwierdzenie Sądu, w że nie miała dostatecznej wiedzy i doświadczenia. Pozwany ponownie podniósł, że powódka podpisując odbiór dokumentacji projektowej na modernizację instalacji wodno-kanalizacyjnej w R. w dniu 27 grudnia 2013 roku potwierdziła nieprawdę. Musiała mieć wiedzę co do braków ilościowych odbieranego przedmiotu umowy. Po zapoznaniu się w tą dokumentacją obowiązkiem powódki było niezwłoczne przygotowanie wniosku o wycofanie realizacji tej inwestycji z planu i po zatwierdzeniu przez dyrektora przesłanie do biura centrali.

Błędnie również Sąd Rejonowy przyjął, że kwota 900 000 zł miała zostać przeznaczona na remont hali zgodnie z zaleceniem dyrektora . Była to jedynie propozycja, która wymagała sporządzenia wniosku i zatwierdzenia przez uprawnione organy spółki .

Nie można również zgodzić się ze stanowiskiem Sądu Rejonowego że do realizacji inwestycji i tak by nie doszło z uwagi na to że koszt remontu znacznie przekraczał przewidziane środki. Zdaniem pozwanego inwestycji nie można rozpocząć uwagi na brak pozwolenia budowlanego i innych niezbędnych dokumentów. , których odebranie potwierdziła powódka.

Powódka wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. Zdaniem powódki apelacja winna zostać odrzucona , bo została wniesiona w po terminie, a to w dniu 20 lutego 2015 roku. Termin do wniesienia apelacji upłynął w dniu 18 lutego 2015 roku.

Zdaniem powódki Sąd Rejonowy w dokonał prawidłowych ustaleń w toku postępowania sądowego i słusznie wskazał że wskazane przez pozwanego przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę były nieprawdziwe, niezgodne ze stanem faktycznym, a przez to całkowicie pozorne . Strona powodowa była odpowiedzialna za opracowanie i przedłożenie wyłącznie propozycji określonych planów inwestycyjnych i remontowych, które były następnie analizowane i ewentualnie zatwierdzane przez podmioty faktycznie decyzyjne. Powódka nie posiadała odpowiedniego przygotowania i doświadczenia do pełnienia powierzonej jej funkcji.

Zdaniem powódki odnośnie wniosku o dopuszczenie w sprawie nowych dowodów winien mieć zastosowanie art. 207 § 6 k.p.c.

Sąd drugiej instancji zważył co następuje :

Zgodnie z art. 382 k.p.c. sąd drugiej instancji orzeka na podstawie materiału zebranego w postępowaniu pierwszej instancji oraz w postępowaniu w apelacyjnym Z przepisu tego wynika, że postępowanie apelacyjne polega na merytorycznym rozpoznaniu sprawy i wyrok Sądu drugiej instancji musi opierać się na jego własnych i samoistnych ustaleniach faktycznych i prawnych . W niniejszej sprawie zaszła potrzeba uzupełnienia postępowania dowodowego poprzez dopuszczenie dowodu z załącznika nr 2 do uchwały nr 217 z dnia 28 maja 2013 Zarządu (...) SA. Pozwana wniosła o dopuszczenie tego dowodu po zapoznaniu się z motywami rozstrzygnięcia zawartymi w uzasadnieniu orzeczenia. Sąd pierwszej instancji uznał, że przyczyny wskazane w wypowiedzeniu umowy o pracę wykraczały poza zakres obowiązków powódki jako przewodniczący komisji przetargowej i naczelnika działu. W związku z tym Sąd Ii instancji uznał za konieczne uwzględnienie tego wniosku dowodowego. Oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii technicznej ze stycznia 2015 roku uznając ten dowód za nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy biorąc pod uwagę datę doręczenia wypowiedzenia umowy o pracę powódce.

Wbrew twierdzeniom powódki apelacja została wniesiona w terminie, bowiem pozwany odebrał odpis orzeczenia z uzasadnieniem w dniu 4 lutego 2015 roku, a apelacja została nadana w urzędzie pocztowym w dniu 18 lutego 2015 roku, Brak zatem jest podstaw do odrzucenia apelacji jako spóźnionej.

Apelację należało rozpoznać merytorycznie. Z uwagi na zakres apelacji rozważania dotyczyć będą jedynie oceny zasadności przyczyn wypowiedzenia umowy o pracę zawartych w pkt 1 i 2 pisma z dnia 29 sierpnia 2014 roku. Z treści uzasadnienia apelacji należy wnioskować, że pozwany odnośnie punktu 3 wypowiedzenia, podziela stanowisko Sądu I instancji , iż „ pozwany w żaden sposób nie udowodnił, aby przyczyna ta rzeczywiście istniała”.

Zdaniem Sądu II instancji zarzuty podniesione w apelacji przez pozwanego są uzasadnione. Doszło do naruszenia art. 233 k.p.c. poprzez błędną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, co z kolei spowodowało naruszenie przepisów prawa materialnego przez niewłaściwe zastosowanie art. 30 § 4 k.p. i art. 45 § 1 k.p..

Sąd II instancji podziela ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Rejonowy, nie zgadza się natomiast z oceną zebranego w sprawie materiału dowodowego. .

Zdaniem Sądu pierwszej instancji powództwo zasługiwało na uwzględnienie, bowiem wskazane przyczyny w wypowiedzeniu umowy o pracę były pozorne przez to, że powódce zarzucono naruszenie obowiązków które do niej nie należały i nie posiadała ona odpowiedniego wykształcenia do pełnienia funkcji przewodniczącej komisji przetargowej . Dokonując takich ustaleń wskazać należało, że przyczyna jest nieuzasadniona, a nie pozorna. Przez przyczynę pozorną należy uznać przyczynę nierzeczywistą, to jest taką, która sprawia wrażenie prawdziwej, ale nią nie jest ( np. likwidacja stanowiska pracy). Zwrócić również trzeba uwagę, że powódka dopiero w odpowiedzi na apelację podzieliła stanowisko Sądu Rejonowego,, że nie posiadała odpowiedniego przygotowania i doświadczenia do pełnienia powierzonych jej funkcji.” W pozwie podnosiła , że nie naraziła pozwanego na szkodę, niezwłocznie wysłała pismo o wyrażenie zgody na realizację zadania ( po otrzymaniu uchwały przyznającej mocno okrojone środki), a decyzję o unieważnieniu przetargu tylko z powodu nienależytego wykonania przez nią obowiązków uznała za absurdalną. DO dnia otrzymania uzasadnienia wyroku powódka nigdy nie podnosiła okoliczności, że powierzony jej czynności były niezgodne z zakresem

Wskazana w wypowiedzeniu umowy o pracę przyczyna musi być :

1.  Konkretna;

2.  Rzeczywista

3.  Uzasadniona

Ad. 1

Określony w art. 30 § 4 k.p. obowiązek podania przyczyny rozwiązania umowy o pracę należy rozumieć jako nakaz podania przyczyny wystarczająco skonkretyzowanej, . Z oświadczenia pracodawcy musi wynikać bez żadnych wątpliwości, co jest istotą zarzutu stawianego pracownikowi, który uzasadnia - zdaniem pracodawcy- rozwiązanie umowy. Innymi słowy, to pracownik ma wiedzieć i rozumieć, z jakiego powodu pracodawca rozwiązał z nim umowę o pracę. Zdaniem Sądu drugiej instancji doręczone powódce w dniu 29 sierpnia 2014 roku wypowiedzenie umowy o pracę ten warunek spełnia. Pracodawca wskazał na czym, jego zdaniem, polegało nienależyte wykonywanie obowiązków, a stopień konkretności był adekwatny do rodzaju wykonywanej pracy przez powódkę i zajmowanego przez nią stanowiska. W treści wypowiedzenia w sposób niebudzący wątpliwości wynika co jest istotą zarzutu stawianego powódce usprawiedliwiającego rozwiązanie z nią stosunku pracy.

Ad.2.

Przy rozstrzyganiu spraw o odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem konieczne jest zbadanie czy wskazana w wypowiedzeniu umowy o pracę przyczyna była prawdziwa

Powódka w pozwie przyznała że przyjęła protokolarnie w grudniu 2013 roku dokumentację projektową dotyczącą modernizacji instalacji wodno-kanalizacyjnej w R.. Nie można zgodzić się z jej twierdzeniem, że wykonawca dokumentacji projektowej złożył wszystkie wymagane dokumenty. Ze zgromadzonego w sprawie materiału wynika ,że dokumentacja nie zawierała niezbędnych uzgodnień np. pozwolenia wodno- prawnego i pozwolenia na budowę. Słusznie podnosi pozwany, że protokolarne odebranie dokumentacji projektowej przez powódkę rodziło obowiązek zapłaty za wykonaną usługę i pozbawiło możliwości skutecznego dochodzenia przewidzianych w § 6 umowy kar umownych Doszło do zapłaty faktury w wysokość 169740 złotych brutto za usługę, która nie została należycie wykonana.

W związku z tym Sąd II instancji uznał że przyczyna określona w punkcie 1 wypowiedzenia jest prawdziwa – powódka odebrała niekompletną dokumentację projektową, doszło do zapłaty bez pełnego zrealizowania przedmiotu umowy. Takie działanie naraziło spółkę na straty ( obowiązek zapłaty faktury i utrudnione dochodzenie kar umownych). Nadto prawdziwe jest również stwierdzenie, że nie nastąpiło wycofanie projektu w planie inwestycyjnym na rok 2014 , co spowodowało zablokowanie środków w kwocie 900 000 złotych ( wniosek taki został złożony dopiero pod koniec czerwca2014 roku). Powódka jako naczelnik działu nieruchomości winna była niezwłocznie po otrzymaniu dokumentacji, z której wynikał znacznie wyższy koszt realizacji zadania od przewidzianych środków , wystąpić o wycofanie tego projektu w roku 2014 . Środki przewidziane na tę inwestycję mogłyby być przeznaczone na inne pilne prace. Niewątpliwie opisane w pkt 1 działanie powódki stanowiło nienależyte wykonanie obowiązków pracowniczych.

W pkt 2 wypowiedzenia wskazano na nieprawidłowe planowanie środków finansowych na remonty i inwestycje. Zgłoszono zadanie remontowe polegające na wymianie około 50% pokrycia dachowego w hali wachlarzowej. W celu wykonania zadania powołano komisję przetargową , której przewodniczącą była powódka. Ogłoszono przetarg na wymianę całości pokrycia dachowego, mimo, że spółka nie dysponowała środkami finansowymi w takiej wysokości. W takiej sytuacji przetarg musiał zostać unieważniony. Ogłoszenie przetargu na remont całego dachu przy zaplanowanych środkach na wykonanie remontu jedynie jego części stanowiło nienależyte wykonanie obowiązków pracowniczych. Zdaniem Sądu II instancji również ta przyczyna była prawdziwa – rzeczywista.

Ad. 3

M. T. zatrudniona była na kierowniczym stanowisku.

Sąd Najwyższy stwierdził, iż "w stosunku do pracowników na stanowiskach kierowniczych i samodzielnych należy stosować ostrzejsze kryteria oceny przyczyn uzasadniających wypowiedzenie". Zasadność wypowiedzenia musi być oceniana z perspektywy konkretnego naruszenia obowiązków pracowniczych, którego skutkiem jest określone w wypowiedzeniu zdarzenie.

Słusznie podnosi apelujący, że błędny był pogląd Sądu Rejonowego ,który uznał, iż powódka została wyznaczona przez jednostronne narzucenie jej stanowiska naczelnika działu. Powódka podejmując pracę na takim stanowisku podpisała zakres obowiązków i musiała być świadoma, że ponosi odpowiedzialność za prawidłowe wykonywanie powierzonych jej zadań. Zakres jej obowiązków od dnia 1 lipca 2014 roku, kiedy powierzono jej obowiązki zastępcy naczelnika działu nieruchomości nie uległ zasadniczej zmianie.

Dokonując oceny zasadności przyczyn rozwiązania umowy o pracę wskazać należy, że powódka była zobowiązana między innymi do dostarczania danych do przetargów oraz udziału w przetargach organizowanych przez pracodawcę. Miała w zakresie obowiązków współpracować przy planowaniu , przygotowywaniu dokumentacji i analiz oraz prowadzić postępowania o udzielenie zamówień , realizacji i odbioru.

Zdaniem Sądu drugiej instancji Sąd Rejonowy przekroczył granice swobodnej oceny dowodów dokonując oceny kwalifikacji powódki jako przewodniczącej komisji przetargowej i stwierdzając że nie posiada ona odpowiedniego wykształcenia do pełnienia takiej funkcji. Zgodnie z załącznikiem nr 2 do uchwały (...) zarządu (...) SA z dnia 28 maja 2013 roku w sprawie Z. organizacji postępowań o udzielenie zamówienia, jeżeli dokonanie określonych czynności związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem postępowania o udzielenie zamówienia w wymaga specjalistycznej wiedzy i ewentualnie doświadczenia, zamawiający może powołać biegłych zarówno wewnętrznych jak i zewnętrznych. Z wnioskiem o powołanie występuje przewodniczący komisji. Tak stanowi § 24 pkt 8 załącznika. Powódka w przypadku jakichkolwiek wątpliwości w zakresie wiedzy specjalistycznej dotyczącej składanego zamówienia mogła wystąpić w o powołanie biegłego.

Trzeba jednak zaznaczyć, że pracodawca dokonując wypowiedzenia umowy o pracę nie zarzucił powódce, że odbierając zlecenie od D. W. (1) wykazała się nieznajomością zagadnień technologicznych, brakiem rozeznania w sprawach remontowych, czy modernizacyjnych. Powódka jako przewodnicząca komisji przetargowej w dniu odebrania dokumentacji projektowej miała dokonać weryfikacji przedłożonych dokumentów pod względem ilościowym , a nie merytorycznym. Podpisując protokół potwierdziła nieprawdę, że dokumenty umożliwiające rozpoczęcie inwestycji zostały przedłożone. Ponadto uszło uwadze Sądowi Rejonowemu, że powódka wielokrotnie pełniła funkcję przewodniczącej komisji przetargowych w ciągu ostatnich kilku lat. Nie można więc przyjąć że nie posiadała doświadczenia na takim stanowisku. Poza tym godząc się na objęcie stanowiska naczelnika działu nieruchomości wyraziła zgodę na udział w komisjach przetargowych.

Potwierdzając nieprawdę w dniu 27 grudnia 2013 roku przy odbiorze dokumentacji i ogłaszając przetarg na remont całego dachu hali wachlarzowej powódka zlekceważyła obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy i jego mienie, naruszając tym samym obowiązki przewidziane w art. 100. § 2 k.p.. To naruszenie obowiązków spowodowało skutki opisane w wypowiedzeniu. Bez znaczenia dla oceny zasadności wypowiedzenia umowy o pracę pozostawać winny hipotetyczne rozważania, czy brak uchybień po stronie powódki doprowadziłby do realizacji modernizacji instalacji wodno- kanalizacyjnej i remontu części dachu.

Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem jest skuteczne również wtedy, gdy choć jedna z przyczyn mających uzasadnić rozwiązanie z pracownikiem umowy o pracę była rzeczywista i uzasadniona. Zdaniem Sądu II instancji obydwie przyczyny uzasadniały wypowiedzenie umowy o pracę powódce, a co za tym idzie brak było podstaw do zasądzenia odszkodowania na podstawie art. 45 § 1 k.p.

Zaskarżony wyrok zmieniono poprzez oddalenie powództwa na podstawie art. 386 § k.p.c. Na podstawie art. 102 kpc. Sąd odstąpił od obciążania powódki kosztami postępowania. Miał na uwadze, że powódka utraciła pracę po ponad 30 latach pracy w tym samym zakładzie.

(-) SSO Mariola Szmajduch (-) SSO Teresa Kalinka (spr.) (-) SSO Joanna Smycz

Sędzia Przewodniczący Sędzia