Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 grudnia 2015r.

Sąd Rejonowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym :

Przewodniczący: SSR Barbara Nowicka

Protokolant: E. B.

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 02 grudnia 2015r. w S. sprawy

z powództwa I. D. i B. T.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę kwoty 5.971,88 zł wraz z ustawowymi odsetkami

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powodów I. D. i B. T. solidarnie na rzecz pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 1.217,- zł (słownie: jeden tysiąc dwieście siedemnaście złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu;

III.  nakazuje ściągnąć od powodów I. D. i B. T. solidarnie na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Słupsku kwotę 469,45 zł (czterysta sześćdziesiąt dziewięć złotych 45/100) tytułem zwrotu wyłożonych przez Skarb Państwa wydatków.

Sygn. akt I C 2442/13

UZASADNIENIE

Powodowie B. T. oraz I. D. wnieśli pozew, w którym domagali się zasądzenia na swoją rzecz solidarnie od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 5.971,88 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 18 stycznia 2013 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Na uzasadnienie zgłoszonych żądań powodowie argumentowali, iż w ramach prowadzonej przez siebie działalności zawarli z pozwaną umowę ubezpieczenia majątkowego, której przedmiotem było ubezpieczenie obiektu położonego w B. przy ul. (...), w którym powodowie prowadzili działalność handlową. Ubezpieczenie obejmowało ubezpieczenie od ognia i innych zdarzeń losowych, w tym ryzyko działania śniegu (§ 21 pkt 9 OWU). Na skutek nagłej zmiany pogody i pod wpływem ciężaru mokrego śniegu, zamontowany na budynku baner reklamowy, spadł z wysokości 3 metrów i uległ uszkodzeniu. Pozwany po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego odmówił wypłaty odszkodowania, podczas gdy zgodnie z warunkami zawartej umowy ubezpieczenia, w myśl której pozwana odpowiadała także za ryzyko działania śniegu, pozwana winna wypłacić powodom odszkodowanie konieczne do pokrycia kosztów naprawy uszkodzonego baneru określonych kwotą dochodzoną w pozwie. Powodowie wskazali także, iż baner reklamowy został zamontowany w sposób prawidłowy.

W dniu 13 sierpnia 2013 r. Sąd Rejonowy w Słupsku wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie I Nc 1974/13, w którym nakazał pozwanej zapłacić solidarnie na rzecz powodów dochodzoną kwotę wraz z ustawowymi odsetkami oraz kwotę 1.280,00 zł tytułem kosztów procesu.

Pozwany Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniósł sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty. W sprzeciwie tym pozwany żądał oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia solidarnie od powodów kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwana wskazała, iż szkoda powodów nie powstała w wyniku zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową, albowiem szyld zamocowany był na ażurowym stelażu, a zatem ewentualny śnieg nie mógł napierać na baner reklamowy. Ze śladów na podbitce wynika, iż śruby mocujące wysunęły się, a przyczyną szkody było spadnięcie reklamy pod wpływem własnego ciężaru. Nadto pełnomocnik pozwanej wskazał, iż powodowie nie wykazali wysokości poniesionej szkody.

Pełnomocnik powodów w piśmie procesowym z dnia 5 października 2015 r. podniósł, iż szkoda powodów ma charakter szkody losowej, albowiem w dniu jej wystąpienia lokalne maksymalne obciążenie śniegiem gruntu (w tym dachów) przekraczało normy, tym samym szkoda powinna zostać objęta ochroną ubezpieczyciela w ramach zawartej umowy ubezpieczenia. W ocenie powodów montaż banera w sposób niezgodny ze sztuką budowlaną nie powinien przesądzać o odmowie wypłaty odszkodowania, albowiem osoby dokonujące montażu nie posiadały wykształcenia budowlanego i zamontowały baner zgodnie ze swoją wiedzą, a zatem szkoda nie jest wynikiem winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa.

Na rozprawie w dniu 2 grudnia 2015 r. pełnomocnik pozwanej wskazał, iż w dniu wystąpienia szkody w miejscowości B. opady atmosferyczne nie miały charakteru ponadnormatywnego, zaś jedyną przyczyną powstania szkody był wadliwy montaż banera reklamowego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 9 września 2012 r. pomiędzy B. T. i I. D., prowadzącym działalność gospodarczą pod oznaczeniem: (...) Spółka Cywilna w S., a Towarzystwem (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W. doszło do zawarcia umowy ubezpieczenia, której przedmiotem było ubezpieczenie lokalu użytkowego, położonego w B., przy ul. (...), w którym powodowie w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej prowadzili działalność handlową. Umowa zawarta została w zakresie STANDARD i obejmowała ubezpieczenie przedmiotowego lokalu od ognia i innych zdarzeń losowych. Umowa zawarta została na okres 12 miesięcy, począwszy od dnia 9 grudnia 2012 r. Zakres odpowiedzialności odszkodowawczej Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. został określony w ogólnych warunkach ubezpieczenia (...), stanowiących integralną część umowy. (bezsporne), a nadto:

dowód: polisa nr (...) /k. 8 -11 akt/.

W myśl § 21 ust. 1 ogólnych warunków ubezpieczeń (...) w zakresie standard ochroną ubezpieczeniową objęte są szkody powstałe w bezpośrednim następstwie zdarzeń losowych takich jak pożar, dym i sadza, wybuch, uderzenie pioruna, wiatr, powódź, deszcz , zalanie, działanie ciężaru śniegu lub lodu, gradu, lawiny, trzęsienie, zapadanie lub osuwanie się ziemi, upadek statku powietrznego, uderzenie pojazdu, huk ponaddźwiękowy, upadek drzew lub innych przedmiotów oraz przepięcie. Nadto ochrona ubezpieczeniowa obejmowała także szkody powstałe wskutek pośrednich następstw, tj. działania ciężaru wiatru lub lodu – przewrócenie się mienia sąsiadującego na ubezpieczone mienie pod wpływem ciężaru śniegu lub lodu, wiatru – uderzenie w mienie ubezpieczone części budynków, drzew lub innych przedmiotów powalonych lub unoszonych przez wiatr, uderzenie pioruna - oddziaływanie na mienie ubezpieczone pośrednich skutków wyładowania atmosferyczne (w szczególności indukcji elektromagnetycznej) (ust. 2).

W myśl § 2 ust. 26 ogólnych warunków ubezpieczeń (...) sprzętem elektronicznym jest urządzenie, które zawiera elektroniczne podzespoły (układy scalone, tranzystory i inne elementy półprzewodnikowe nie ulegające zużyciu mechanicznemu) przeznaczone do przetwarzania i wizualizacji danych, kontroli i sterowania procesami, wykonywania pomiarów, sygnalizacji stanów urządzenia (np. komputery pc, laptopy, sprzęt biurowy elektroniczny, sprzęt telekomunikacyjny w tym telefony komórkowe, sprzęt elektromedyczny, urządzenia poligraficzne, kasy fiskalne, sprzęt geodezyjny, cyfrowe aparaty fotograficzne). W myśl § 26 ogólnych warunków ubezpieczeń (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. odpowiada za szkody polegające na utracie, zniszczeniu lub uszkodzeniu ubezpieczonego sprzętu elektronicznego, powstałe w okresie i miejscu ubezpieczenia oraz będące następstwem jakiegokolwiek następstwa losowego, o ile nie zostały one wyłączone z odpowiedzialności ubezpieczyciela (ust. 1). W tym zakresie ubezpieczenie obejmuje w szczególności szkody powstałe wskutek zdarzeń losowych, takich jak: pożar, dym i sadza, wybuch, uderzenie pioruna, wiatr, powódź, deszcz , zalanie, działanie ciężaru śniegu lub lodu, gradu, lawiny, trzęsienie, zapadanie lub osuwanie się ziemi, upadek statku powietrznego, uderzenie pojazdu, huk ponaddźwiękowy, upadek drzew lub innych przedmiotów oraz przepięcie, błędów w obsłudze, niewłaściwego użytkowania błędów projektowych, konstrukcyjnych, nieprawidłowego montażu, użycia wadliwych materiałów, kradzieży z włamaniem rabunku, dewastacji, zaniku zasilania, zwarcia, przetężenia, braku jednaj z faz, niewłaściwego parametru prądu i innych przyczyn elektrycznych, jakiegokolwiek innego zdarzenia losowego, o ile nie zostało ono wyłączone z odpowiedzialności ubezpieczyciela. (ust. 2).

W myśl § 7 ogólnych warunków ubezpieczeń (...) ubezpieczający zobowiązany jest do należytego zabezpieczenia mienia, w tym do przestrzegania obowiązujących przepisów dotyczących ochrony, przechowywania i eksploatacji mienia oraz mających na celu zapobieganie powstania szkody, w szczególności zobowiązany jest do stosowania obowiązujących przepisów o budowie i eksploatacji urządzeń technicznych, zaleceń i wymagań producentów lub dostawców, a także utrzymywania ubezpieczonych budynków, budowli i lokali wraz z ich zabezpieczeniami w należytym stanie technicznym oraz stosowania powszechnie przyjętych środków ostrożności, także obowiązujących przepisów dotyczących ochrony osób i mienia (ust. 1).

W przypadku niedopełnienia obowiązków określonych w ust. 1 z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa, a ich niedopełnienie miało wpływ na powstanie szkody lub jej rozmiar, Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. może odmówić wypłaty odszkodowania odpowiednio w całości lub w części, chyba że w przypadku rażącego niedbalstwa, zapłata odszkodowania w danych okolicznościach względom słuszności (§ 7 ust. 2 OWU) (bezsporne), nadto:

dowód: ogólne warunki ubezpieczenia (...) z dnia 13 lutego 2012 r. wraz z załącznikiem nr 1 /k. 54 – 81/.

W dniu 14 listopada 2012 r. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. wystawiła (...) Spółce Cywilnej w S. fakturę Vat na kwotę 5.971,88 zł netto, z tytułu zakupu banera reklamowego.

dowód: faktura VAT z dnia 14 listopada 2012 r. /k. 18/.

Pod koniec listopada 2012 r. nad wejściem do lokalu użytkowego położonego w B., przy ul. (...) został zamontowany baner reklamowy z logo firmy (...). Montażu dokonali B. T. wraz z pracownikiem – M. S.. (bezsporne), a nadto:

dowód: zeznania świadka M. S. /k. 106/, zeznania powoda B. T. /k. 194 – 195/.

W nocy z 15 na 16 grudnia 2012 r. około godz. 20.00 zamontowany nad wejściem do lokalu użytkowego powodów, szyld reklamowy z logo firmy (...) spadł na ziemię i uległ uszkodzeniu. (bezsporne), a nadto:

dowód: protokół szkody wraz z załącznikiem k. 12 – 14, dokumentacja fotograficzna k. 15 – 17, zeznania świadka A. B. k. 124, zeznania powoda B. T. k. 194.

Z uwagi na zbyt duży zakres uszkodzeń baner reklamowy nie został naprawiony, lecz zutylizowany.

dowód: zeznania powoda B. T. /k. 194 – 195/.

Pozwany Towarzystwo (...) z siedzibą w W. po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego wydał decyzję, w której odmówiła wypłaty odszkodowania na rzecz B. T. i I. D. wskazując, iż przyczyną upadku baneru reklamowego był jego własny ciężar oraz montaż do desek podbitki dachu.

dowód: decyzja z dnia 20.12.2012 r. /k. 21 akt/.

Baner reklamowy zamontowany został w sposób nieprawidłowy, albowiem zamontowany został na konstrukcji stalowej, przykręconej do deski okapowej o grubości 28 mm, która nie jest elementem konstrukcyjnym.

Sposób montażu banera reklamowego winien uwzględniać także przewidywane obciążenia wywołane wiatrem lub śniegiem. Prawidłowo zamontowany baner powinien wytrzymać ewentualny napór śniegu lub wiatru. Sposób zamontowania baneru reklamowego na budynku rażąco naruszał zasady sztuki budowlanej.

dowód: pisemna opinia biegłego sądowego T. P. /k. 144 – 147/, ustna opinia biegłego sądowego T. P. /k. 172 – 173/.

Według podziału kraju na strefy obciążenia śniegiem miejscowość B. znajduje się w I strefie, gdzie 85% obciążenia śniegiem gruntu wynoszą 0,595 kN/m ². W dniu 12 grudnia 2012 r. w rejonie miejscowości B. w ciągu całej doby, z przerwami, występowały opady śniegu okresami krupy śnieżnej o słabym lub umiarkowanym natężeniu. Lokalnie w nocy z 11 na 12 grudnia 2012 r. mogły występować krótkotrwałe, słabe opady deszczu. W dniu 13 grudnia 2012 r. w nocy oraz w ciągu dnia występowały z przerwami opady śniegu o natężeniu słabym lub umiarkowanym. W dniu 14 grudnia 2012 r. opad atmosferyczny nie wystąpił. W godzinach rannych dnia 16 grudnia 2012 r. przestrzenna analiza dotycząca pokrywy śnieżnej ze stacji pomiarowych (...) działających na obszarze w promieniu 100 km od miejscowości B. wykazała, że miejscami pokrywa śnieżna osiągała 11 cm – 31 cm. Lokalnie maksymalne obciążenie śniegiem gruntu na analizowanym obszarze wynosiło 0,651 kN/m ² i przekraczało 85% wartości charakterystycznej dla I strefy.

dowód: pismo Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowego Instytutu (...), Oddziału Morskiego w G. /k. 205 akt/.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powodowie wywodzili swe roszczenie z umowy ubezpieczenia mienia łączącej ich z pozwanym, której zawarcie potwierdzała polisa nr (...). W tej sytuacji ocena prawna dochodzonego roszczenia winna uwzględniać treść art. 805 § 1 kc, zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku (art. 805§ 2 pkt 1 kc).

Na tle stanowiska strony pozwanej, zaprezentowanego w odpowiedzi na pozew uznać należało, iż nie było w niniejszej sprawie sporu co do faktu, że strony łączyła umowa ubezpieczenia, zatwierdzona polisą, której treść regulowały ogólne warunki ubezpieczeń, (...) z dnia 13.02.2012r. Treść umowy określonej OWU nie była sporna między stronami. Strona pozwana nie kwestionowała faktu zawarcia wskazywanej przez powoda umowy, legitymacji materialnej czynnej powodów, ani że umowa ubezpieczenia obowiązywała w dacie powstania szkody.

Odmawiając wypłaty odszkodowania strona pozwana zarzucała natomiast, że szkoda w mieniu powodów nie powstała w wyniku żadnego ze zdarzeń objętych ochroną ubezpieczeniową. Zarzucała, iż reklama spadła pod wpływem własnego ciężaru, bowiem była mocowana na szczycie dachu i bardzo podatna na podmuchy wiatru.

W tej sytuacji zadaniem Sądu w niniejszej sprawie było dokonanie ustalenia przyczyny upadku i zniszczenia banera reklamowego oraz dokonanie oceny, czy zdarzenie to było objęte ochroną ubezpieczeniową na mocy łączącej strony umowy.

W tym miejscu stanowczego podkreślenia wymagało, że w myśl ogólnej zasady wyrażonej w art. 6 kc ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Zgodnie z obowiązującą procedurą cywilną nie do sądu należy zarządzanie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie. Innymi słowy sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzania z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności spornych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 kpc). Obowiązek przedstawiania dowodów spoczywa bowiem na stronach (art. 3 kpc), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 kpc ) spoczywa na tej stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne.

Spostrzeżenie powyższe miało w niniejszej sprawie takie znaczenie, że to na stronie powodowej spoczywał ciężar wykazania, iż przyczyną upadku szyldu było działanie śniegu.

Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego w ramach zakreślonych twierdzeniami, zarzutami i wnioskami dowodowymi stron Sąd doszedł do przekonania, iż twierdzenia tego strona powodowa nie zdołała udowodnić.

Przekonanie to Sąd oparł na przeprowadzonych na wniosek strony powodowej dowodzie z pisemnej i ustnej opinii biegłego z zakresu budownictwa T. P., który kategorycznie zaopiniował, iż baner reklamowy zamontowany został w sposób nieprawidłowy, albowiem zamontowany został na konstrukcji stalowej, przykręconej do deski okapowej o grubości 28 mm, która nie jest elementem konstrukcyjnym. Sposób montażu banera reklamowego winien uwzględniać także przewidywane obciążenia wywołane wiatrem lub śniegiem. Prawidłowo zamontowany baner powinien wytrzymać ewentualny napór śniegu lub wiatru. Sposób zamontowania baneru reklamowego na budynku rażąco naruszał zasady sztuki budowlanej.

Biegły wskazał przy tym /k. 172 akt/, iż nie wie jaka jest przyczyna upadku banera, który mógł opaść zarówno pod własnym ciężarem, ale bardziej prawdopodobne jest, że opadł pod naporem śniegu lub wiatru. Biegły podkreślił przy tym, że wszelkie konstrukcje budowlane należy wznosić w ten sposób, aby były bezpieczne i baner powinien być zamontowany w ten sposób, aby nie spadł nie tylko pod własnym ciężarem, ale i również po naporem śniegu lub wiatru.

W ocenie Sądu opinia biegłego T. P. – zarówno pisemna, jak i ustna – zasługiwały na wiarę, bowiem były fachowe i logiczne, a sformułowany w nich wniosek w przedmiocie prawidłowości zamontowania szyldu był kategoryczny i wyczerpująco uzasadniony.

Kwestionująca wnioski opinii strona powodowa nie przedstawiła żadnych dowodów przeciwnych, mogących skutecznie podważyć wiarygodność oraz fachowość opinii biegłego T. P., a w konsekwencji zawarty w niej wniosek biegłego. W piśmie z dnia 05.10.2015r. /k. 215 i 216 akt/ strona powodowa wskazała wręcz, że baner montowany był przez pracownika nie posiadającego wykształcenia budowlanego, który zamontował baner zgodnie ze swoją wiedzą. Wzgląd na powyższe argumenty prowadził do ustalenia, że szyld reklamowy zamontowany był w sposób niezgodny ze sztuką budowlaną.

Ustalenie powyższe prowadziło z kolei do przyjęcia, iż strona powodowa nie wykazała, że przyczyną upadku banera było następstwem zdarzenia losowego w wyniku działania ciężaru śniegu, o jakim mowa § 21 ust. 1 pkt 9 OWU.

W ocenie Sądu nie było dla takiego ustalenia wystarczającym powołanie się na stwierdzenie biegłego wskazującego na prawdopodobieństwo opadnięcia pod naporem wiatru lub śniegu, skoro jednocześnie biegły zaznaczył, że baner powinien być zamontowany w taki sposób, aby nie spadł nie tylko pod własnym ciężarem, ale również pod naporem śniegu i wiatru. Sposób zamontowania banera nie dawał gwarancji, że nie spadnie pod wpływem własnego ciężaru, a prawidłowo zamontowany baner powinien wytrzymać napór śniegu i wiatru. Biegły ocenił wręcz, że sposób montażu rażąco naruszał sztukę budowlaną.

Analiza całokształtu opinii biegłego T. P. prowadziła do uznania, że w gruncie rzeczy nie tylko nie potwierdzała stanowiska strony powodowej, ale wręcz mu zaprzeczała. Nie znalazł również potwierdzenia w materiale dowodowym powoływany przez powodów fakt, że warunki pogodowe przekraczały normy w dniu, w którym doszło do zdarzenia, skoro z informacji udzielonej przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej /k. 205 akt/ wynikało, że w dniach poprzedzających zdarzenie występowały opady śniegu o słabym lub umiarkowanym natężeniu, a w dniu 14.12.2102r. opad nie wystąpił. O nadzwyczajnych warunkach atmosferycznych mających stanowić jedyną przyczynę upadku banera nie mogło świadczyć stwierdzenie, iż lokalnie maksymalne obciążenie śniegiem gruntu przekraczało 85% wartości charakterystycznej dla I strefy. Ustalenie tej okoliczności nie było bowiem wystarczającym dla wykazania, iż przyczyną upadku banera było działanie śniegu, w sytuacji, gdy z opinii biegłego z zakresu budownictwa wynikało, że baner nie był zamontowany prawidłowo.

Skoro zatem strona powodowa nie zdołała wykazać, że przyczyną upadku reklamy było działanie śniegu, a nie wadliwy montaż szyldu, to za uprawnione uznać należało stanowisko pozwanego odmawiającego wypłaty odszkodowania.

Wzgląd na powyższe uzasadniał rozstrzygnięcie jak w pkt I wyroku.

O kosztach jak w pkt II wyroku orzeczono na podstawie art. 108 § 1 kpc. art. 98 § 1 kpc, art. 99 kpc w zw. z § 6 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348).

O kosztach postępowania jak w pkt III wyroku Sąd orzekł zgodnie z treścią art. 108 § 1 kpc, 98 kpc w zw. z art. 83 ust.2 i art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 z późn. zm.) i nakazał ściągnąć od powodów solidarnie na rzecz Skarbu Państwa kwotę 469,95 zł tytułem wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatków na wynagrodzenie biegłego T. P. oraz koszty związane z informacją udzieloną przez Instytut (...) w zakresie niepokrytym zaliczką stron.