Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 sierpnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie Wydział II Karny w składzie:

Przewodniczący: SSO Marcin Świerk

Sędziowie: SSO Mariusz Sztorc (spr.)

SSR del. do SO Grzegorz Maciejowski

Protokolant: st.sekr.sądowy Ewa Gronko

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Rzeszowie - Danuty Czarnoty

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 sierpnia 2013 r.

sprawy P. J.

oskarżonego o przestępstwo z art. 190 § 1 kk, art. 193 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Rzeszowie

z dnia 5 lipca 2012 r., sygnatura akt X K 306/12

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Rzeszowie do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt II Ka 106/13

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Rzeszowie wyrokiem z dnia 5 lipca 2012 r. sygn. akt X K 306/12 uznał oskarżonego P. J. za winnego tego, że:

1.  w dniu 16 stycznia 2012r. w miejscowości K., woj. (...) groził pozbawieniem życia i zdrowia M. C., przy czym groźby te wzbudziły u pokrzywdzonej uzasadnioną obawę, że zostaną spełnione tj. popełnienia przestępstwa z art. 190§1 kk, a za ten czyn na mocy powołanego przepisu wymierzył oskarżonemu karę grzywny w liczbie 100 (sto) stawek dziennych przy określeniu jednej stawki dziennej na kwotę 20,00 (dwadzieścia) złotych;

2.  w dniu 16 stycznia 2012r. w miejscowości K., woj. (...) wdarł się do cudzego mieszkania oraz wbrew żądaniu osoby uprawnionej właścicielki M. C. miejsca tego nie opuścił, tj. przestępstwa z art. 193 kk, a za ten czyn na mocy art. 193 kk wymierzył oskarżonemu karę grzywny w liczbie 100 (sto) stawek dziennych przy określeniu jednej stawki dziennej na kwotę 10,00 (dziesięć) złotych;

Na podstawie art. 85 § 1 kk i art. 86 § 2 kk w miejsce orzeczonych w pkt
I i II jednostkowych kar grzywny, wymierzył oskarżonemu karę łączną
w wymiarze 100 (sto) stawek dziennych przy określeniu wysokości jednej stawki dziennej na kwotę 20,00 (dwadzieścia) złotych;

Na podstawie art. 627 kpk i art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz.U. tj. 1983 nr 49 poz. 223 z późn. zm.) zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w kwocie 90 zł (dziewięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu wydatków oraz w kwocie 200 zł (dwieście złotych) tytułem opłaty.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego, zaskarżając go w całości na korzyść oskarżonego i zarzucił:

1.  obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia w art. 2 § 2 kpk w zw. z art. 410 kpk poprzez oparcie rozstrzygnięć na nieprawdziwych ustaleniach faktycznych,

2.  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia w art. 7 kpk w postaci dowolnej nie zaś swobodnej zasady oceny dowodów przy uwzględnieniu zasad prawidłowego rozumowania,

3.  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia poprzez przyjęcie założenia, że oskarżony dokonał czynów wyczerpujących znamiona przestępstw określonych sentencją wyroku.

Mając powyższe na uwadze autor apelacji wniósł o:

- zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od dokonania przypisanych mu czynów, ewentualnie

- uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji, lub też rozważenie możliwości zastosowania instytucji warunkowego umorzenia postępowania

- oraz zwolnienie oskarżonego z obowiązku ponoszenia kosztów postępowania w kwocie 290,00 zł.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna, o ile wnosi o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Przy rozpoznawaniu niniejszej sprawy Sąd Rejonowy dopuścił się uchybień, które miały wpływ na treść wyroku. Obowiązkiem Sądu I instancji wynikającym z zasady prawdy obiektywnej było dążenie do wyjaśnienia wszelkich istotnych okoliczności w sprawie, zwłaszcza zaś do wyjaśnienia sprzeczności i to przy uwzględnieniu całości zebranego materiału dowodowego, zgodnie z treścią art. 410 kpk, a czego Sąd Rejonowy nie dokonał.

Rację należy przyznać apelującemu, że Sąd I instancji skupił się wyłącznie na zeznaniach pokrzywdzonej, którym w całości dał wiarę, bez należytego zweryfikowania wartości dowodowej tych zeznań dowodami pochodzącymi z innych źródeł. Za taką weryfikację nie można uznać oparcia tych zeznań na zeznaniach męża pokrzywdzonej. Z przeprowadzonego w postępowaniu odwoławczym dowodu z akt Sądu Rejonowego w Rzeszowie o sygn. III Nsm 698/10 i III Nsm127/11 na okoliczność sytuacji panującej pomiędzy stronami w związku z konfliktem o sprawowanie władzy rodzicielskiej nad ich wspólnym małoletnim dzieckiem wynika, że w sprawie cywilnej pomiędzy oskarżonym, a pokrzywdzoną Sąd Rejonowy dokonuje oceny poddającej w wątpliwość wiarygodność zeznań M. C.. Okoliczność ta może mieć znaczenie w postępowaniu karnym z uwagi na skąpość występującego w nim materiału dowodowego. W aktach III Nsm 698/10 (k. 103-104), Sąd Rejonowy podnosi wprost, że „zeznania M. C.są mało wiarygodne, gdyż są wzajemnie sprzeczne”, zdaniem Sądu, powoływane są „wyłącznie dla potrzeb niniejszej sprawy, nie zawsze polegają na prawdzie”. Dalej Sąd zauważa, że M. C.„składa różne wyjaśnienia w zależności od jej interesu w sprawie (w procesie rozwodowym zależało jej na szybkim zakończeniu sprawy, albowiem już wówczas pozostawała w nowym związku, teraz zależy jej na wykluczeniu uczestnika z życia dziecka, dlatego składa odmienne zeznania)”. Tych okoliczności Sąd Rejonowy rozpoznając sprawę karną nie zauważył i nie poczynił w tym względzie żadnych ustaleń dowodowych. Pamiętać w tej sprawie trzeba bowiem, że jej osią jest konflikt pomiędzy M. C., a oskarżonym o sposób kontaktowania się z dzieckiem. Motywem przyjścia oskarżonego do domu pokrzywdzonej była chęć spotkania z małoletnim synem, którego pokrzywdzona miała mu zabraniać. Sąd I instancji swoje rozumowanie dowodowe w zakresie oceny zeznań świadka M. C.oderwał od złożonej etiologii sprawy. W tym stanie rzeczy oceny zeznań świadka M. C., dokonanej przez Sąd Rejonowy, nie można uznać za odpowiadającą wymaganiom postępowania karnego. Tożsame uwagi należy odnieść do dokonanej przez Sąd Rejonowy w sprawie karnej oceny zeznań świadka K. C.. Wiarygodność świadka K. C.budzi wątpliwości, skoro na karcie 25/2 zeznał, że nie wie kto wpuścił oskarżonego do klatki schodowej, a na k. 3 zeznał, że wie iż wpuścił go do klatki sąsiad o imieniu „Radosław”. Tej sprzeczności w zeznaniach świadka Sąd I instancji jednak nie wyjaśnia. Rozstrzygnięcie sprawy nie jest możliwe bez podjęcia próby dotarcia do świadka o imieniu „Radosław”, co nie wydaje się skomplikowane, albowiem w klatce schodowej jednego bloku nie może zamieszkiwać zbyt wielu mężczyzn o tym imieniu. Niewątpliwie od zdarzenia upłynął już pewien okres czasu, co może mieć wpływ na pamięć świadka w zakresie odtworzenia zdarzenia, to jednak z dowodu tego nie należy rezygnować, gdyż zdarzenie miało charakter niecodzienny i mogło utrwalić się w pamięci tego świadka. Dowód ten miałby charakter dowodu w pełni obiektywnego, pozwalającego na znalezienie punktów odniesień do oceny wiarygodności dotychczas przesłuchanych w sprawie osób. Brak odebrania zeznań od świadka o imieniu „Radosław”ma swój początek już w postępowaniu przygotowawczym, gdyż i tam go nie ustalono i nie przesłuchano.

W powyższych okolicznościach sprawy wyrok, który nie wyczerpuje wszelkich możliwości dowodowych dotarcia do prawdy obiektywnej, należało uznać za przedwczesny i sprawę przekazać do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

W ponownym postępowaniu należy przeprowadzić postępowanie dowodowe w całości i w sposób szczegółowy przeprowadzić dowody ze źródeł osobowych, a także przy ocenie ich wiarygodności sięgnąć do akt postępowań spraw cywilnych (wyżej wskazanych przez Sąd Okręgowy) dla ustalenia motywów zdarzenia będącego przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie. Należy przy tym badać stopień społecznej szkodliwości czynu oskarżonego, jeżeli zostanie mu przypisany, a w tym kontekst społeczny sprawy i przyczyny bezpośredniego zachowania się oskarżonego, tym bardziej, że tłem spawy jest możliwość kontaktowania się oskarżonego z dzieckiem. W związku z tym zwrócenia uwagi wymaga, czy przyczyna zachowania oskarżonego tkwiła w odmowie tych kontaktów ze strony M. C.. Okoliczność ta ma bowiem znaczenie dla wyrokowania, tak w aspekcie ewentualnego wymiaru kary, jak też w aspekcie sięgania po środki rezygnujące z bezpośredniej reakcji karnej, a związane z oceną społecznej szkodliwości czynów. Dopiero tak przeprowadzone postępowanie dowodowe powinno doprowadzić do wydania prawidłowego wyroku.

Z przedstawionych wyżej względów Sąd Okręgowy orzekł jak w wyroku na podstawie art. 437 § 2 kpk, 444 kpk, 449 kpk i art. 456 kpk.