Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

21 stycznia 2010r. S. K. wniósł pozew przeciwko T. B., (...) S.A. w W., domagając się zasądzenia od pozwanych na swoją rzecz:

- 6’026,58 zł odszkodowania za uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia i uszkodzenie mienia, z odsetkami ustawowymi od 27 lipca 2008r. do dnia zapłaty, przy czym z tytułu szeroko rozumianych kosztów leczenia powód domagał się zapłaty 1’900,00 zł.

- 102’008,62 zł odszkodowania za utracone zarobki, za okres od 28 lipca 2008r. do 19 września 2008r., wraz z odsetkami ustawowymi od 28 lipca 2008r. do dnia zapłaty,

- 10’000,00 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od 27 lipca 2008r. do dnia zapłaty, a nadto:

- ustalenia odpowiedzialności pozwanych za dalsze szkody mogące wystąpić w przyszłości,

- zasądzenia kosztów procesu według norm.

Powód wywiódł swoje roszczenia z następstw wypadku komunikacyjnego, do którego doszło 27 lipca 2008r., i w którym uczestniczył jako poszkodowany.

I. M., której doręczono odpis pozwu 9 lutego 2010r. (k 30), nie uznała powództwa, wniosła o jego oddalenie i zasądzenie kosztów procesu od powódki.

T. B., któremu doręczono odpis pozwu 17 lutego 2010r. (k 37) nie zajął stanowiska w sprawie.

(...) S.A. w W., której doręczono odpis pozwu 10 lutego 2010r. (k 31) wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu od powódki.

6 lipca 2010r. strona powodowa wniosła pismo, którym ograniczyła powództwo w zakresie zadośćuczynienia do kwoty 1’268,63 zł i zrzekła się roszczenia o zadośćuczynienie w pozostałym zakresie wobec tego, że ubezpieczyciel dokonał wypłaty zadośćuczynienia 12 maja 2010r. oraz 17 maja 2010r. w kwotach odpowiednio 5’000,00 zł oraz 6’000,00 zł.

Na rozprawie 7 września 2010r. pełnomocnik powoda sprecyzował stanowisko odnośnie żądania zadośćuczynienia oświadczając, że świadczenie to zostało w całości zapłacone, zaś dochodzona obecnie kwota 1’268,63 zł stanowi odsetki od tego świadczenia wyliczone następująco:

- od kwoty 5’000,00 zł – za okres od 27 lipca 2008r. do 12 maja 2010r,

- od kwoty 6’000,00 zł od 27 lipca 2008r. do 17 maja 2010r.

Jednocześnie ponowił oświadczenie o cofnięciu powództwa w zakresie zadośćuczynienia za zrzeczeniem się roszczenia.

Postanowieniem z 2 sierpnia 2012r. Sąd zawiesił postępowanie w sprawie ze względu na śmierć pozwanego T. B..

6 grudnia 2013r. Sąd postanowił podjąć postępowanie z udziałem wskazanej przez powoda spadkobierczyni T. I. M., jako następcy prawnego zmarłego pozwanego.

Wobec ujawnienia w toku dalszego postępowania, że I. M. oraz jej córka odrzuciły spadek po T. B., 5 marca 2014r. Sąd uchylił swoje postanowienie z 6 grudnia 2013r.

Postanowieniem z 3 czerwca 2015r. Sąd podjął postępowanie w części skierowanej przeciwko I. M. oraz (...) S.A. oraz odmówił podjęcia postępowania w części skierowanej przeciwko T. B..

Postanowieniem z 1 lipca 2015r. Sąd podjął postępowanie w zawieszonej części, z udziałem Miasta Ł., jako następcy prawnego T. B..

Miasto Ł. wniosło o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda kosztów procesu. Na wypadek uwzględnienia w jakiejś części roszczeń S. K. skierowanych przeciwko Miastu Ł., pozwany ten wniósł o zastrzeżenie w wyroku na swoją rzecz prawa do powołania się na ograniczenie odpowiedzialności do stanu czynnego spadku pozostałego po T. B..

Na rozprawie 12 października 2015r. pełnomocnik powoda oświadczył, że dochodzona kwota 1’268,63 zł stanowi część należnego poszkodowanemu zadośćuczynienia, pozostałą do zapłaty po zaliczeniu wypłaconej S. K. kwoty 11’000,00 zł na poczet odsetek od tego świadczenia, których wyliczenie przedstawił na rozprawie z 7 września 2010r. Ponadto, na tej samej rozprawie strona powodowa wniosła o zasądzenie dochodzonych w sprawie roszczeń od wszystkich pozwanych solidarnie oraz nieobciążanie powoda kosztami procesu w przypadku nieuwzględnienia powództwa.

Na rozprawie 19 listopada 2015r. strona powodowa cofnęła pozew ze zrzeczeniem się roszczenia w zakresie kwoty 800,00 zł odszkodowania za motocykl.

Stan faktyczny:

27 lipca 2008 roku około godziny 16.30 w Ł. na skrzyżowaniu ulic (...), kierujący samochodem O. (...), nr rej (...), T. B., który nie miał do tego uprawnienia, nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym przez to, że jadąc ulicą (...) od ulicy (...) w kierunku ulicy (...), wykonując na skrzyżowaniu z ulicą (...) manewr skrętu w lewo w kierunku ulicy (...) nie zachował szczególnej ostrożności, nie ustąpił pierwszeństwa pojazdowi nadjeżdżającemu z kierunku przeciwnego na wprost i przodem pojazdu uderzył w przednie koło motocykla marki K. o nr rej (...), którego kierujący S. K. przewrócił się na prawy bok, czym nieumyślnie spowodował wypadek drogowy, w którym motocyklista S. K. doznał obrażeń ciała. Za ten czyn T. B. został prawomocnie skazany wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia z 14 listopada 2008r., wydanym w sprawie XVIII K 1256/08.

/ odpis wyroku z 14 listopada 2008r. – k 8 /

Samochód O. (...) uczestniczący w kolizji należał do I. M.. W chwili zdarzenia posiadacz tego pojazdu był objęty ubezpieczeniem obowiązkowym od odpowiedzialności cywilnej na podstawie umowy zawartej z (...) S.A. w W..

/ niesporne /

T. B. był bratem I. M., która przekazała mu swój samochód na przechowanie. Dokumenty pojazdu oraz kluczyki do niego znajdowały się zazwyczaj u I. M.. Pozwana nie zezwalała bratu na korzystanie ze swojego samochodu ponieważ T. B. nie miał prawa jazdy. Przed wypadkiem z 27 lipca 2008r. I. M. poprosiła sąsiada T. B., aby przywiózł jej córkę z działki do domu samochodem pozwanej. W tym celu pozwana przekazała kluczyki od samochodu sąsiadowi. Po przywiezieniu córki sąsiad miał odstawić samochód na działkę T. B. i przynieść pozwanej kluczyki do pojazdu. I. M. nie otrzymała tych kluczyków.

/ zeznania pozwanej I. M. – k 408 /

Na skutek wypadku uszkodzeniu uległ motocykl (...)należący do S. K.. Wartość rynkowa tego motocykla w dniu zdarzenia wynosiła 5’800,00 zł brutto. Powód naprawił motocykl we własnym zakresie używając do tego zakupionych przez siebie części. W ten sposób pojazd został doprowadzony do stanu używalności. Na koszt naprawy złożyły się robocizna o wartości 134,00 zł oraz zakup części na kwotę 4’690,89 zł, wliczając w to VAT.

/ opinia pisemna biegłego z dziedziny techniki samochodowej S. S. – k 156- 162, pisemna opinia uzupełniająca biegłego S. S. – k 184-186, zeznania powoda – k 408 /

Motocykl powoda objęty był ubezpieczeniem auto casco wykupionym w (...) S.A. Ubezpieczyciel ten wypłacił S. K. 1’700,00 zł tytułem odszkodowania za uszkodzony motocykl.

/ dokumentacja szkodowa (...) k 76 – dokument nr 98, zeznania powoda – k 408 /

Na skutek wypadku z 27 lipca 2008r. S. K. doznał ogólnych potłuczeń oraz oparzenie goleni lewej, które zostało wygojone. Pod względem ortopedycznym wypadek ten nie spowodował u powoda trwałego uszczerbku na zdrowiu. Powód korzystał z leczenia chirurgicznego w (...) Ośrodku (...). Przedstawiona dokumentacja wskazuje, że leczenie przebiegało prawidłowo i zostało zakończone z dniem 19.09.2008r. Z punktu widzenia ortopedy nie występowały u powoda zwiększone potrzeby związane z doznanymi obrażeniami; w początkowym okresie leczenia, przez 3-4 tygodni mogły występować niewielkie ograniczenia w życiu codziennym i mogła zachodzić konieczność pomocy innych osób w wymiarze 1 do 2 godzin dziennie. Pod względem ortopedycznym, rokowania na przyszłość odnośnie stanu zdrowia powoda są dobre. Rozmiar cierpień psychicznych i fizycznych są osobistym odczuciem pacjenta, jednak przypadku S. K. można uznać, iż w początkowym okresie były one stopnia średniego, następnie zmniejszając się.

/ opinia pisemna biegłego ortopedy M. S. – k 125-126, zeznania biegłego M. S. – k 314 /

Wypadek z 27 lipca 2008r. spowodował u S. K. długotrwały zespół bólowy kręgosłupa szyjnego. U poszkodowanego nie stwierdza się zespołu korzonkowego o typowym przebiegu metameru, a jedynie zespół bólowy kręgosłupa szyjnego związany z ruchem głowy w lewą stronę i ograniczenie ruchomości w zakresie 45 ^o. Nie daje to podstawy do stwierdzenia trwałego uszczerbku na zdrowiu tym bardziej, że nie sporządzono dokumentacji radiologicznej kręgosłupa szyjnego, co nie pozwala na dokładne określenie przyczyny tych dolegliwości.

W trakcie leczenia chirurgicznego zalecono powodowi stałą opiekę neurologa, jednakże brak jest dokumentacji neurologicznej, z której wynikałoby przeprowadzenie leczenia w tym kierunku. Trudno zatem ocenić skuteczność leczenia przez neurologa kręgosłupa szyjnego, jak również efekty tego leczenia. Z punktu widzenia neurologa, u powoda nie występowały zwiększone potrzeby związane z leczeniem obrażeń z zakresu urazu głowy i kręgosłupa. W początkowym okresie mogły występować bóle głowy i silne bóle kręgosłupa przez okres ok. 1 do 2 tygodni, co powodowało również ograniczenia w życiu codziennym. Z tego względu mogła zachodzić konieczność pomocy innych osób w zakresie czynności higienicznych w wymiarze 1 do 2 godzin dziennie. Z punktu widzenia neurochirurga rokowania na przyszłość odnośnie stanu zdrowia powoda są dobre, jednakże nie do końca sprecyzowane ze względu na brak dokumentacji neurologicznej i obrazowej. Rozmiar cierpień fizycznych i psychicznych powoda w pierwszym okresie był średniego stopnia a następnie zmniejszał się.

S. K. choruje na dyskopatię odcinka lędźwiowo-krzyżowego, w badaniach widoczne są przepukliny jąder miażdżystych, które w chwili obecnej nie powodują objawów neurologicznych. Jeszcze przed wypadkiem, S. K. leczył się zachowawczo i rehabilitacyjnie z powodu dolegliwości bólowych kręgosłupa piersiowego. Po wypadku kontynuował ten sam sposób leczenia.

/ opinia pisemna biegłego neurologa P. K. – k 141-143, pisemna opinia uzupełniająca biegłego P. K. – k 168-170 /

W początkowym okresie leczenia, podczas pobytu w domu, S. K. miał ograniczone możliwości samodzielnego wykonywania czynności domowych, głównie ze względu na ranę po oparzeniu.

/ zeznania świadka H. K. – k 113 /

S. K. leczył się po wypadku w prywatnym ZOZ (...). Poniósł związane z tym koszty w wysokości 1’700,00 zł. Złożyły się na nie opłaty za wizyty lekarskie – 700,00 zł oraz opłaty za zmianę opatrunków – 1’000,00 zł. Wydatki te były uzasadnione ze względu na następstwa wypadku z 27 lipca 2008r.

/ zaświadczenie – k 9, pisemna opinia uzupełniająca biegłego P. K. – k 168-170, zeznania świadka H. K. – k 113 /

W dacie zdarzenia powód utrzymywał się z działalności gospodarczej, którą prowadził jako osoba fizyczna pod firmą Zakład Usługowo-Produkcyjny (...). Polega ona na świadczeniu usług w zakresie przebudowy wnętrz sklepów, ich remontu oraz montażu wyposażenia. Działalność tę powód prowadzi od 1992r. W 2008r., w firmie powoda było zatrudnionych na stałe około 10 pracowników; poza tym, powód zatrudniał kilka osób na umowy zlecenia. S. K. osobiście zajmował się kontaktami z klientami firmy, osobiście doglądał prac w warsztacie i wykonywał wyceny.

/ zeznania świadka B. G. – k 314, zeznania powoda – k 408 w zw. z k 112 odwrót – 113 /

W 2008r. firma powoda związana była ramową umową o współpracy handlowej zawartą 1 grudnia 2006r. z (...) Supermarkety (...) sp. z o.o. S. K. występował jako „sprzedający”, który był dystrybutorem/producentem elementów wyposażenia szczegółowo wskazanych w załączniku do umowy. W ramach umowy powód zobowiązał się sprzedawać na podstawie pisemnego zamówienia kontrahenta określone w zamówieniu elementy wyposażenia, udzielać doradztwa technicznego w zakresie tych elementów oraz przeprowadzać szkolenia pracowników kupującego. Każda transakcja miała być konkretyzowana w formie umowy sprzedaży. Do obowiązków sprzedającego należało też dostarczanie zakupionych elementów do określonego miejsca w określonym terminie oraz utrzymywanie stanu magazynowego elementów wyposażenia, zapewniającego płynność realizacji zamówień spółki (...), tzn. w ilości wystarczającej na wyposażenie czterech średniej wielkości sklepów. Umowa została zawarta na czas nieokreślony przy czym strony zastrzegły możliwość jej wypowiedzenia przez każdą z nich, za trzymiesięcznym okresem wypowiedzenia złożonym na piśmie ze skutkiem na koniec miesiąca.

/ umowa ramowa z 1 grudnia 2006r. – k 355-356 /

Przez okres około miesiąca po wypadku S. K. nie chodził do swojej firmy, aktywność zawodowa powoda ograniczyła się w tym okresie do telefonicznego załatwiania spraw firmy.

/ zeznania świadka H. K. – k 113, zeznania świadka B. G. – k 314 /

W okresie nieobecności powoda w zakładzie kontynuowane były prace rozpoczęte na rzecz spółki (...) na podstawie zamówień złożonych przed wypadkiem, natomiast nie było prac nowych zleconych przez tego kontrahenta.

/ zeznania świadka B. G. – k 314 /

Szacunkowy spadek dochodów firmy powoda w okresie od 28 lipca 2008r. do 19 września 2008r. wyniósł 68’450,76 zł brutto. Wypadek z 27 lipca 2008r. i spowodowane tym ograniczenie aktywności zawodowej S. K. nie mogło być jedyną przyczyną tego spadku, ponieważ przychody ze sprzedaży prowadzonej przez powoda malały na przestrzeni lat 2006-2008. W 2007r. przychody zmalały w porównaniu do 2006r. o 12,12%, zaś w 2008r. wartość ta zmalała w porównaniu z rokiem 2007 o 32,01%. Ponadto, w latach tych zmianie uległ udział poszczególnych kontrahentów w przychodach firmy powoda. O ile w 2006r. udział spółki (...) w strukturze przychodów powoda wyniósł 96,45%, to w 2007r. wskaźnik ten wyniósł 87,80%, przy czym kolejną pozycję w strukturze przychodów za ten rok zajęła firma (...). Ta ostatnia nie tworzyła przychodu w roku 2006, zaś przychody ze współpracy z tym podmiotem pojawiły się dopiero w lipcu 2007r. Z kolei w 2008r. udział spółki (...) w strukturze przychodów wyniósł 43,26%, przy czym w okresie od sierpnia do listopada tego roku nie było żadnych przychodów z tej firmy. Natomiast udział spółki (...) w strukturze przychodów za 2008r. wyniósł 47,53%, przy czym 70% przychodów ze sprzedaży na rzecz tego podmiotu zostało uzyskanych w okresie od sierpnia do grudnia 2008r.

W lipcu 2008r. przychody ze sprzedaży na rzecz spółki (...) wyniosły 24’213,14 zł podczas, gdy całkowite przychody z kontraktów realizowanych na rzecz tej firmy w okresie od stycznia do lipca 2008r. wyniosły 791’163,81 zł.

/ opinia pisemna biegłej z zakresu rachunkowości T. Ż. – k 221-240 /

Po 2006r. powód nie zawierał ze spółką (...) nowej umowy ramowej. W 2008r. zaproponowano powodowi zawarcie nowej umowy ramowej z firmą (...), przewidującej inną wysokość upustów udzielanych przez powoda po osiągnięciu pewnego poziomu sprzedaży. Nowa umowa nie została podpisana. S. K. nie otrzymał pisemnego wypowiedzenia umowy ramowej zawartej ze spółką (...) 1 grudnia 2006r.

/ zeznania uzupełniające powoda – k 434 /

Powód nadal prowadzi tę samą działalność gospodarczą.

/ zeznania powoda – k 408 /

26 października 2009r I. M. otrzymała wezwanie wystosowane przez pełnomocnika powoda, do zapłaty 131’840,60 zł z tytułu szkody poniesionej przez S. K. w wypadku z 27 lipca 2008r. I. M. odmówiła spełnienia tego świadczenia i 7 stycznia 2010r. zawiadomiła swojego ubezpieczyciela o zdarzeniu, które spowodowało szkodę oraz o roszczeniu poszkodowanego.

/ pismo z 3 listopada 2009r. – k 28, załączone akta (...) S.A. dotyczące likwidacji szkody: pismo adw. B. K. z 28 grudnia 2009r. adresowane do (...), z prezentatą ubezpieczyciela /

(...) S.A. wypłaciła na rzecz S. K. 11’000,00 zł zadośćuczynienia spełniając to świadczenie w dwóch ratach – pierwsza wypłata w wysokości 5’000,00 zł została dokonana 12 maja 2010r., natomiast druga, w wysokości 6’000,00 zł, 17 maja 2010r. Ponadto, w ramach uzupełnienia odszkodowania za uszkodzony motocykl, (...) S.A. wypłaciła powodowi 800,00 zł w dniu 29 czerwca 2010r.

/ niesporne /

T. B. zmarł 16 marca 2012r., zaś spadek po nim nabyło z dobrodziejstwem inwentarza Miasto Ł..

/ odpis postanowienia z 29 kwietnia 2015r. – k 357 /

Sąd nie dał wiary zeznaniom powoda oraz świadka B. G. w części, w której osoby te twierdziły, że w lipcu 2008r. firma powoda wykonywała zlecenia wyłącznie na rzecz spółki (...). Stoją one w sprzeczności z opinią biegłej z zakresu rachunkowości, sporządzoną w oparciu o dokumenty księgowe powoda, z której wynika, iż od połowy 2007r. i przez cały rok 2008 zakład (...) uzyskiwał przychody ze sprzedaży także na rzecz firmy (...), przy czym ich wartość systematycznie wzrastała w roku 2008.

Sąd nie dał wiary zeznaniom powoda oraz świadka B. G. odnośnie wpływu stanu zdrowia powoda po wypadku z 27 lipca 2008r. na zmniejszenie jego aktywności zawodowej, spowodowanego tym zmniejszenia zamówień, a co za tym idzie – zmniejszenia dochodów oraz związku między skutkami przedmiotowego wypadku a zakończeniem współpracy powoda ze spółką (...). Przede wszystkim należy zauważyć, że zeznania samego powoda opisujące współpracę z firmą (...) stoją w sprzeczności z treścią umowy, na której współpraca ta miała się opierać. S. K. nie przedstawił żadnych innych dowodów, poza własnymi słowami, świadczących o tym, że zasady tej współpracy były zupełnie inne, niż sformułowano to w umowie z 1 grudnia 2006r. Świadek M. G. stwierdziła, że nie zna takich szczegółów. Wobec wskazanej rozbieżności nie sposób było uznać za udowodnione, wyłącznie w oparciu o zeznania samego powoda, okoliczności, na które powołała się strona powodowa dla uzasadnienia swoich twierdzeń, a którym zaprzeczyła strona pozwana.

Nie mniej istotne dla oceny zeznań tych dwóch osobowych źródeł dowodowych są wnioski wynikające z analizy dokumentów księgowych, dokonanej przez biegłą z zakresu rachunkowości. Wynika z nich, co prawda, że od sierpnia do listopada 2008r. firma powoda nie uzyskiwała żadnych przychodów ze sprzedaży na rzecz spółki (...), ale jednocześnie przychody uzyskane od tego kontrahenta w lipcu 2008r. miały wartość najniższą w porównaniu z sześcioma poprzednimi miesiącami tego samego roku. Spadku tego nie da się wytłumaczyć skutkami wypadku, do którego doszło w ostatnich dniach lipca. Co więcej, lipcowy przychód od tego kontrahenta wyniósł zaledwie połowę przychodu uzyskanego z tego samego źródła w czerwcu 2008r. i oscyluje na poziomie zaledwie 10% przychodów miesięcznych osiąganych w lutym i marcu 2008r.

Dalsza analiza struktury przychodów w 2008r. wskazuje przy tym na znaczący wzrost przychodów ze sprzedaży zrealizowanej na rzecz innych podmiotów. Znakomitą większość uzyskano przy tym w okresie od września do grudnia 2008r., a więc w miesiącach, w których – według twierdzeń powoda oraz świadka M. G. – miało dojść niemal do zahamowania wpływu nowych zleceń wskutek tego, że S. K. nie kontaktował się z klientami. Skoro było tak, jak zeznał powód i jego pracownik, że S. K. osobiście zajmował się zawieraniem umów, uzgadnianiem szczegółów przyjmowanych zleceń i nadzorowaniem ich realizacji, a nadto firma powoda nie miała zawartej umowy ramowej z nikim innym poza spółką (...), to oznacza, że w wzrost przychodów z innych, poza (...), źródeł w okresie od sierpnia do grudnia 2008r. musiał być wynikiem normalnej aktywności zawodowej powoda.

Sąd nie dał wiary stwierdzeniu zawartemu w opinii biegłej T. Ż. jakoby do rozwiązania umowy łączącej S. K. ze spółką (...) doszło z końcem września 2009r. na skutek wypowiedzenia dokonanego 1 czerwca 2009r. Można jedynie przypuszczać, że jest ono oparte wyłącznie na informacji przekazanej biegłej przez powoda, natomiast okoliczność ta nie została potwierdzona żadnym dokumentem. Nawet sam powód, indagowany na tę okoliczność podczas ostatniego przesłuchania, stwierdził ostatecznie, że nie pamięta czy otrzymał od spółki (...) jakąkolwiek informację o wypowiedzeniu umowy z 1 grudnia 2006r.

Rozważania prawne:

Źródłem roszczeń powoda jest wypadek komunikacyjny polegający na zderzeniu się dwóch mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody. W takim przypadku odpowiedzialność za szkodę oparta jest na zasadzie winy – art. 415 kc w zw. z art. 436 § 2 kc.

Dokonane ustalenia faktyczne nie pozwalają na przypisanie I. M. jakiejkolwiek winy za przedmiotowe zdarzenie. Pozwana będąca posiadaczem samoistnym samochodu uczestniczącego w kolizji, oddała swój pojazd na przechowanie bratu, bez prawa korzystania z pojazdu. W chwili zdarzenia T. B. będący sprawcą wypadku, użytkował pojazd bez wiedzy i zgody swojej siostry. Tym samym brak jest podstawy do przypisania I. M. odpowiedzialności za szkodę spowodowaną zdarzeniem z 27 lipca 2008r., co skutkuje oddaleniem powództwa wobec tej pozwanej wprost.

Nie ulega wątpliwości, że wyłączną winę za spowodowanie wypadku z 27 lipca 2008r. ponosił T. B. i on też ponosił odpowiedzialność za spowodowane tym zdarzeniem szkody – art. 415 kc. Zobowiązania z tego tytułu przeszły po śmierci T. B. na Miasto Ł., jako spadkobiercę – art. 922 § 1 kc. Ze względu na zastrzeżony w ustawie sposób przyjęcia spadku przez gminę – art. 1023 § 2 kc, odpowiedzialność Miasta Ł. jest ograniczona do stanu czynnego spadku – art. 1031 § 2 kc, przy czym na podstawie art. 319 kpc pozwany ten mógł skutecznie domagać się zastrzeżenia w wyroku swojego prawa do powołania się w toku postępowania egzekucyjnego na to ograniczenie.

Odpowiedzialność ubezpieczyciela wynika z zawartej umowy ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz z art. 35 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. z 2013r. poz. 392). Na podstawie powołanego przepisu odpowiedzialność (...) S.A. jest taka, jak samego sprawcy zderzenia pojazdów.

Rozważania odnoszące się do poszczególnych roszczeń powoda należy zacząć od kwestii zadośćuczynienia zgłoszonego w pozwie, mimo cofnięcia pozwu w tym zakresie ze zrzeczeniem się roszczenia, a to ze względu na niespójność oświadczeń procesowych składanych odnośnie tego żądania przez stronę powodową. Nie ulega wątpliwości, że żądanie zadośćuczynienia było usprawiedliwione na podstawie art. 445 § 1 w zw. z art. 444 § 1 kc.

Powód domagał się zapłaty 10’000,00 zł zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Wskutek zapłaty 11’000,00 zł, które to świadczenie zostało spełnione pod tytułem zadośćuczynienia przez ubezpieczyciela już w toku procesu, pełnomocnik powoda złożył oświadczenie o ograniczeniu powództwa o zadośćuczynienie do kwoty 1’268,63 zł i zrzeczeniu się roszczenia o zadośćuczynienie w pozostałym zakresie (pismo z 6 lipca 2010r. – k 88). Z treści tego oświadczenia wynika, że strona powodowa skapitalizowała odsetki na dzień zapłaty pierwszej raty zadośćuczynienia, czyli na 12 maja 2010r., doliczyła kwotę skapitalizowanych odsetek do świadczenia głównego, a następnie zaliczyła uzyskaną wypłatę na poczet sumy nie wyjaśniając jednakże, czy dokonała zaliczenia na poczet skapitalizowanych odsetek w pierwszej kolejności, do czego jest uprawniona na podstawie art. 451 § 1 kc zdanie drugie.

Nastęnie, na rozprawie 7 września 2010r. pełnomocnik powoda złożył oświadczenie, że podtrzymywane żądanie zapłaty 1’268,63 zł obejmuje odsetki od kwot wypłaconych przez ubezpieczyciela, a nadto, iż cofa powództwo w zakresie zadośćuczynienia wraz ze zrzeczeniem się roszczenia (protokół rozprawy – k 112-112 odwrót). Z takiego oświadczenia wynika, że uprawniony zaliczył dokonaną wypłatę na pokrycie świadczenia głównego z tytułu zadośćuczynienia, co spowodowało wygaśnięcie zobowiązania z tego tytułu. Jednocześnie, zrzeczenie się roszczenia w zakresie świadczenia głównego wywołało ten skutek, że powód nie może dochodzić przed sądem tego roszczenia.

W tej sytuacji, kolejne oświadczenie pochodzące z 12 października 2015r. o zaliczeniu wypłaty z 12 maja 2010r. w pierwszej kolejności na poczet odsetek należnych za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia, jak i oświadczenie, że kwota 1’268,63 zł stanowi pozostałą do zapłaty część należności głównej z tytułu zadośćuczynienia, nie mogło wywołać pożądanego przez stronę powodową skutku. Nie można bowiem żądać spełnienia świadczenia, które zostało spełnione, ani skutecznie dochodzić przed sądem roszczenia, którego wierzyciel się zrzekł. Uwzględniając fakt, że wystąpieniu z 12 października 2015r. nie towarzyszyło wyraźne oświadczenie o cofnięciu roszczenia o zapłatę kwoty 1’268,63 zł jako pozostałości odsetek ustawowych naliczonych za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia, oznacza to, że żądanie zapłaty tej kwoty należało potraktować jako roszczenie o zapłatę pozostałych odsetek od świadczenia głównego należnego pierwotnie jako zadośćuczynienie.

Termin spełnienia świadczenia należnego z tytułu deliktu ukształtowany jest odmiennie w przypadku sprawcy czynu niedozwolonego oraz w przypadku ubezpieczyciela.

Charakter czynu niedozwolonego powoduje, że obowiązek naprawienia spowodowanej nim szkody powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest zależny od wezwania przez poszkodowanego. Daje to podstawę do przyjęcia, że sprawca wypadku pozostawał w opóźnieniu z zapłatą zadośćuczynienia od dnia następnego po dniu zdarzenia, czyli od 28 lipca 2008r. Stosownie do treści art. 481 kc, od tej daty mogą być liczone odsetki ustawowe od kwoty 10’000,00 zł, na którą opiewało roszczenie powoda, w stosunku do Miasta Ł., będącego następcą prawnym sprawcy. Datę końcową okresu odsetkowego wyznacza termin spełnienia świadczenia przez ubezpieczyciela, czyli 12 maja 2010r. odnośnie kwoty 5’000,00 zł oraz 17 maja 2010r. odnośnie dalszych 5’000,00 zł. Odsetki ustawowe skapitalizowane za ten okres wyniosły 2’277,53 zł. Kwotę tę należało pomniejszyć o 1’000,00 zł zapłacony przez (...) S.A. ponad świadczenie główne z tytułu zadośćuczynienia. Wobec tego żądanie zapłaty odsetek ustawowych od spełnionego z opóźnieniem świadczenia z tytułu zadośćuczynienia, należne od Miasta Ł. jest uzasadnione do kwoty 1’277,53 zł. Wobec tego, że powód nie rozszerzył powództwa o odsetki od skapitalizowanych odsetek, kwota ta została zasądzona bez świadczenia ubocznego.

W odniesieniu do ubezpieczyciela termin spełnienia świadczenia określa przepis art. 817 § 1 kc. Biorąc pod uwagę datę zawiadomienia (...) S.A. o wypadku, tj. 7 stycznia 2010r. termin ten przypadł na dzień 6 lutego 2010r. Ubezpieczyciel pozostawał w opóźnieniu dopiero od dnia następnego, co oznacza, że odsetki ustawowe w stosunku do (...) S.A. mogły być naliczone dopiero od 7 lutego 2010r. Biorąc pod uwagę terminy, w jakich świadczenie główne zostało spełnione, skapitalizowane odsetki należne od (...) S.A. wyniosły 347,26 zł. Dokonując zapłaty w łącznej kwocie 11’00,00 zł, pozwany ten nie tylko zaspokoił w całości świadczenie główne opiewające na kwotę 10’000,00 zł, ale z nadwyżką pokrył należne od niego odsetki, co skutkuje oddaleniem tej części powództwa w stosunku do (...) S.A.

Żądanie zapłaty odszkodowania za uszkodzony motocykl jest usprawiedliwione co do zasady na podstawie art. 415 kc w zw. z art. 361 kc oraz art. 363 kc. Bezsporne jest, że należący do powoda motocykl został uszkodzony, zaś S. K. naprawił pojazd nakładem własnej pracy, przy użyciu zakupionych części. Koszt tej naprawy został wyliczony przez biegłego i żadna ze stron nie zakwestionowała tej opinii. Sąd przyjął, że szkoda powoda była sumą ceny zakupu nowych części, z uwzględnieniem należnego VAT, czyli 4’690,89 zł oraz wartości robocizny czyli 134,00 zł. Ta ostatnia wartość nie podlega powiększeniu o VAT, którego powód nie musiał płacić za prace własną. Szkoda majątkowa powoda wyniosła zatem 4’824,89 zł. Została ona częściowo pokryta z ubezpieczenia ac poszkodowanego – w wysokości 1’700,00 zł oraz wypłatą dokonaną przez (...) S.A. w kwocie 800,00 zł. Do zapłaty pozostała kwota 2’324,84 zł z tym, że ze względów wskazanych wcześniej bieg odsetek od tego świadczenia jest inny dla (...) S.A. i dla Miasta Ł..

Żądanie zapłaty odszkodowania za wydatki poniesione w związku z leczeniem poszkodowanego zostało ograniczone do kwoty 1’900,00 zł i jest uzasadnione na podstawie art. 444 § 1 kc. Na szkodę złożyły się w tym przypadku koszty opłat za wizyty u lekarza oraz zmianę opatrunków, w łącznej wysokości 1’700,00 zł oraz wartość opieki osób trzecich, która według opinii biegłych była uzasadniona w wymiarze 1,5 godziny dziennie przez 4 tygodnie. Biorąc pod uwagę znaną sądowi z urzędu stawkę wynagrodzenia opiekunów zatrudnionych w (...), wynoszącą w tamtym czasie około 7,00 zł za godzinę pracy, daje to 294,00 zł. Suma tych dwóch wartości mieści się w ramach żądania, ponad które Sąd nie mógł zasądzić ze względu na ograniczenie wynikające z art. 321 § 1 kpc. Biorąc pod uwagę, że wydatki składające się na tę szkodę były ponoszone do 17 sierpnia 2008r. należało uznać ten dzień za datę powstania szkody. Skutkowało to naliczeniem odsetek za opóźnienie w stosunku do Miasta Ł. od dnia następnego.

Ponieważ odpowiedzialność ubezpieczyciela i Gminy opiera się na innych podstawach prawnych, podmioty te nie ponoszą odpowiedzialności solidarnej, lecz in solidum.

W pozostałym zakresie powództwo podlega oddaleniu jako nieudowodnione.

Dotyczy to w szczególności roszczenia o odszkodowanie za utracone dochody. Z opinii biegłej z zakresu rachunkowości wynika co prawda, że w okresie dwóch miesięcy po wypadku firma (...) odnotowała spadek dochodów w stosunku do wartości hipotetycznej, jednakże strona powodowa, wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 6 kc, nie udowodniła związku przyczynowego tego faktu z wypadkiem z 27 lipca 2008r. Okoliczność, że rzeczony spadek dochodów wystąpił tuż po zdarzeniu nie przesądza sam przez się o istnieniu związku, o którym mowa w art. 361 § 1 kc tym bardziej, że sama biegła zastrzegła, iż istniały inne jeszcze przyczyny tego stanu rzeczy.

Przede wszystkim należy zauważyć, że żaden z biegłych lekarzy nie stwierdził, aby w następstwie wypadku powód utracił czasowo zdolność do wykonywania pracy w zakresie prowadzonej działalności. Nie ma więc uzasadnienia dla tezy, że S. K. ograniczył swoją dotychczasową aktywność zawodową w związku ze stanem zdrowia wynikającym z następstw wypadku.

Po wtóre, wnikliwa analiza opinii biegłej z zakresu rachunkowości oraz umowy łączącej powoda ze spółką (...) prowadzi do wniosku, że argumentacja przedstawiona przez S. K. na uzasadnienie twierdzenia o utracie dochodów z powodu następstw zdrowotnych wypadku zawiera wiele nieścisłości lub wręcz odbiega od prawdy. Nie jest bowiem prawdą, że (...) był jedynym kontrahentem powoda w lipcu 2008r. już rok wcześniej powód podjął współpracę z firmą (...), zaś przychody z tej współpracy ulegały systematycznemu wzrostowi zwłaszcza w pierwszej połowie 2008r. Nie może być prawdą, że S. K. utracił zamówienia (...) ponieważ nie był w stanie osobiście uczestniczyć w spotkaniach dotyczących tych zamówień, skoro po wypadku realizował, i to z dużym powodzeniem, zamówienia na rzecz innych podmiotów, w tym na rzecz firmy (...). Trudno nie dostrzec, że wartość przychodów ze sprzedaży dla spółki (...), wyrażona w liczbach bezwzględnych, malała wraz z upływem czasu, już na przestrzeni roku 2007 i w pierwszej połowie 2008r. Zjawiska tego nie da się wytłumaczyć skutkami wypadku, skoro wystąpiło przed nim. Podobnie, jak nie sposób uzasadnić wypadkiem dosyć drastycznego spadku przychodów od (...) w lipcu 2008r., w porównaniu do wcześniejszych miesięcy tego samego roku. Towarzyszył temu ogólny spadek przychodów przy porównaniu roku 2007 z rokiem 2006, występujący mimo znaczącego wzrostu udziału w tym wskaźniku przychodów z innych źródeł, niż zlecenia wykonywane na rzecz spółki (...).

Przytoczone dane nie tylko nie pozwalają na stwierdzenie związku przyczynowego między wypadkiem z 27 lipca 2008r. a spadkiem dochodów powoda. Czynią wysoce prawdopodobnym wniosek, że spadek ten mógł być spowodowany innymi czynnikami, niż przedmiotowy wypadek.

Nawet jednak, gdyby wnioski sformułowane przez biegłą zaakceptować wprost i przyjąć, że wypadek powoda był jedną z przyczyn spadku dochodów jego firmy w analizowanym okresie, na co nie ma wiarygodnych dowodów, to i tak powództwo w tej części nie może zostać uwzględnione. Przedstawiony przez stronę powodową materiał dowodowy nie pozwala określić stopnia w jakim zdarzenie wywołujące szkodę miało wpływ na spadek dochodów. Innymi słowy, nie jest możliwe nawet przybliżone określenie rozmiaru ubytku w dochodach S. K., pozostającego w adekwatnym związku przyczynowym z wypadkiem z 27 lipca 2008r. Tym samym należałoby uznać, że ewentualna szkoda w tym zakresie nie została udowodniona co do wysokości.

Odnośnie szkody obejmującej zniszczone ubranie i kask, strona powodowa nie przedstawiła żadnego dowodu pozwalającego na ustalenie faktu jej poniesienia oraz rozmiaru.

Powództwo podlega oddaleniu również w części obejmującej ustalenie odpowiedzialności pozwanych za szkody mogące ujawnić się w przyszłości. Wobec nowej treści przepisów regulujących przedawnienie roszczeń z tytułu czynów niedozwolonych, zawartych w art. 442 ¹ kc, nie ma żadnego uzasadnienia dla twierdzenia, iż poszkodowany ma interes prawny w uzyskaniu takiego rozstrzygnięcia. Tym samym nie została spełniona podstawowa przesłanka takiego żądania, wynikająca z art. 189 kpc.

W części, w której strona powodowa skutecznie cofnęła pozew wraz ze zrzeczeniem się roszczenia postępowanie zostało umorzone na podstawie art. 355 § 1 kpc.

Sąd orzekł o kosztach procesu między powodem i I. M. na podstawie art. 98 kpc, ponieważ powództwo w części skierowanej przeciwko tej pozwanej zostało oddalone w całości.

Rozliczenie kosztów procesu miedzy powodem i pozostałymi pozwanymi oparte zostało na zasadzie stosunkowego rozdzielenia – art. 100 kpc. Sąd wziął przy tym pod uwagę uwzględnienie żądań powoda w 12,7% (wliczając w to dobrowolne spełnienie części świadczeń przez (...) S.A. już po wytoczeniu powództwa) oraz wydatki poniesione przez strony w toku postępowania na wynagrodzenia pełnomocników profesjonalnych oraz koszty sądowe.

Według tej samej zasady Sąd obciążył powoda oraz pozwanych – (...) S.A. i Miasto Ł. nieopłaconymi kosztami sądowymi, na podstawie art. 113 ust. 1 i 2 uksc.