Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 listopada 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Agata Gawron-Sambura (spr.)

Sędziowie SSO Bożena Żywioł

SSR del. Małgorzata Peteja-Żak

Protokolant Katarzyna Kosmala

po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2015 r.

sprawy G. D. córki W. i H.,

ur. (...) w B.

oskarżonej z art. 212§1 i 2 kk

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżyciela prywatnego

od wyroku Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej

z dnia 16 czerwca 2015 r. sygnatura akt II K 451/13

na mocy art. 437 § 1 kpk, art. 636 § 1 i 3 kpk

1)  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2)  obciąża oskarżyciela prywatnego B. S. wydatkami postępowania odwoławczego w kwocie 20 zł (dwudziestu złotych) i zasądza od niego na rzecz Skarbu Państwa opłatę za II instancję w kwocie 100 zł (sto złotych).

Sygn. akt VI Ka 830/15

UZASADNIENIE

Od wyroku Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej z dnia 16 czerwca 2015r., sygn. akt II K 451/13 apelację na niekorzyść oskarżonej G. D. wywiódł oskarżyciel prywatny B. S., który zaskarżył wyrok w pkt 2 na niekorzyść oskarżonej, zarzucając orzeczeniu w tym zakresie obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. 66 k.k. poprzez przyjęcie, iż zachodzą przesłanki do warunkowego umorzenia postępowania wobec oskarżonej. Podnosząc ów zarzut apelujący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Zarzut postawiony w apelacji należało uznać za chybiony.

Zgodnie z art. 66 § 1 k.k. Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy nie karanego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa. Istotą warunkowego umorzenia postępowania, zgodnie z założeniami ustawodawcy, jest likwidowanie konfliktu wywołanego przestępstwem. Znajduje ono zastosowanie tam, gdzie nie ma potrzeby ze względu na cele kary jej wymierzenia, a nawet kontynuowania postępowania karnego i doprowadzenia do wyroku skazującego. Podstawowym celem wyżej wymienionej instytucji jest cel wychowawczy, którego spełnienie oceniane jest poprzez sprawdzenie funkcjonowania sprawcy w okresie próby. Jest to szansa dana sprawcy, by pomyślnym upływem okresu próby udowodnił, że zrozumiał naganność swego postępowania i tym samym dał gwarancję akceptowania w przyszłości obowiązujących norm prawnych. Zastosowanie tego typu instytucji obwarowane jest jednak szeregiem warunków. Nie każdy sprawca przestępstwa może skorzystać z szansy w postaci zastosowania tego rodzaju środka probacyjnego.

W ocenie Sądu II instancji, z szansy tej niewątpliwie mogła skorzystać oskarżona G. D.. Wszystkie przesłanki warunkowego umorzenia postępowania odnośnie jej osoby zostały spełnione.

Z analizy sprawy wynika, że okoliczności popełnienia przypisanego oskarżonej czynu nie budzą wątpliwości. Prawidłowo ustalone zostały przez Sąd Rejonowy i nie były negowane przez żadną ze stron procesu. W pełni podzielić należy stanowisko Sądu I instancji, iż kwestionowana wypowiedź oskarżonej z dnia 18 marca 2013r. pochodząca z wywiadu przez nią udzielonego dla TV Sfera bezspornie zawierała treści zniesławiające oskarżycieli prywatnych o takie zachowanie i właściwości, które mogły narazić ich na utratę zaufania niezbędnego dla wykonywania zawodu i prowadzonej działalności. W wywiadzie tym oskarżona niezgodnie z prawdą zarzuciła obojgu oskarżycielom utratę stanowisk z powodu niegospodarności. W tym kontekście wina oskarżonej, jak i okoliczności przypisanego jej występku z art. 212§ 2 k.k. w zw. z art. 212§ 1 k.k. nie budzą wątpliwości.

W przypadku osoby oskarżonej został spełniony również warunek jej dotychczasowej niekaralności, co potwierdza stanowczo dołączona do akt niniejszej sprawy informacja z Krajowego Rejestru Karnego.

Także prawidłowo ustalone przez sąd meriti okoliczności odnoszące się do postawy oskarżonej, jej warunków i właściwości osobistych wskazują bezsprzecznie, iż oskarżona będzie przestrzegała porządku prawnego jako osoba prowadząca do tej pory nienaganny tryb życia. Za sądem meriti powtórzyć należy, że oskarżona nie jest ona osobą zdemoralizowaną, przejawiającą lekceważenie dla obowiązującego porządku prawnego, co daje podstawę do przyjęcia, że w stosunku do oskarżonej istnieje pozytywna prognoza kryminologiczna.

Nadto czyn przypisany oskarżonej zagrożony jest karą nieprzekraczającą jednego roku pozbawienia wolności, co jest również istotne i pozwala na zastosowanie warunkowego umorzenia postępowania.

W ocenie Sądu Odwoławczego, Sąd I instancji w pisemnych motywach wyroku trafnie ocenił, iż stopień społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonej nie jest znaczny. Sąd Okręgowy po analizie wszystkich okoliczności sprawy także doszedł do wniosku, że zarówno stopnia winy oskarżonej, jak i stopnia społecznej szkodliwości zarzucanego jej czynu nie sposób uznać za znaczny. Pomimo że zniesławienie wyczerpało znamiona typu kwalifikowanego ze względu na użycie środka masowego komunikowania, to jednak nie przybrało rażącej postaci. Szkalująca wypowiedź nie miała jakiejś szczególnie drastycznej formy. Oskarżyciele prywatni nie zostali wymienieni przez oskarżoną z imienia i nazwiska, lecz w sposób zawoalowany, co sprawia, że tylko osoby śledzące na bieżąco sytuację związaną z organizacją referendum i interesujące się lokalną polityką mogły zorientować się o kogo właściwie tak naprawdę chodzi i do kogo odnosiły się owe nieprawdziwe zarzuty głoszone przez oskarżoną. Oczywistym jest, że oskarżona nie posiadała uprawnienia do podnoszenia nieprawdziwych informacji na temat oskarżycieli prywatnych i podjęcie takiego działania nie może być traktowane jako zgodne z prawem, bez względu na to w jakim miejscu jest czynione i jakiemu celowi służy, niemniej jednak oceniając stopień jej zawinienia nie sposób abstrahować od kontekstu sytuacyjnego w jakim doszło do wyartykułowania owych zniesławiających słów pod adresem oskarżycieli i atmosfery towarzyszącej owej wypowiedzi. W tym aspekcie rzeczoną wypowiedź oskarżonej należy potraktować jako swoistą - dość niefortunną - próbę obrony przed zarzutami skierowanymi wobec jej osoby przez zwolenników przeprowadzenia referendum, z którymi się oskarżona nie zgadzała, uznając je za nieprawdziwe i krzywdzące. Jakkolwiek powyższa okoliczność w żadnym stopniu w/w nie usprawiedliwia, to jednak w realiach niniejszej sprawy zdecydowanie łagodzi wymowę tejże wypowiedzi, co w konsekwencji musi przekładać się także na ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu i stopnia zawinienia sprawcy.

Wbrew odmiennym wywodom skarżącego, nie sposób nie odnieść się także do postawy oskarżonej reprezentowanej w niniejszym procesie.

Wprawdzie oskarżona w trakcie trwającej rozprawy przed sądem konsekwentnie nie przyznała się do winy, to jednak wyraziła rzeczywisty żal za zaistniałe zdarzenie. Na rozprawie w dniu 16 czerwca 2015r. wyraziła także gotowość przeproszenia pokrzywdzonych za wypowiedź z dnia 18 marca 2013r., do czego jednak nie doszło z woli samych oskarżycieli prywatnych. Oskarżona nie prezentowała więc postawy konfrontacyjnej, a koncyliacyjną, co przekonuje sąd II instancji, iż oskarżona nie jest osobą bezrefleksyjną i potrafi dostrzec niewłaściwość swojego postępowania, skoro skłonna była do przeproszenia pokrzywdzonych celem zwrócenia im należnej satysfakcji. Jej zachowanie wolne było zatem od trwania w decyzji o niepogodzeniu się z pokrzywdzonymi wbrew wszelkim moralnym racjom. Te okoliczności musiały więc wpływać na kształtowanie orzeczenia o karnoprawnych konsekwencjach popełnionego przez oskarżoną czynu.

W ocenie Sądu Okręgowego tego rodzaju zachowanie oskarżonej w sposób jednoznaczny świadczyło, że zrozumiała swój błąd i właściwie oceniła potencjalnie grożące jej konsekwencje karne, jak również i to, iż dzięki instytucji warunkowego umorzenia postępowania jest w świetle prawa nadal osobą niekaraną. Powyższe ma również istotny wpływ na pełnienie przez nią funkcji publicznej. G. D. jest osobą o ustabilizowanej sytuacji życiowej, jako Prezydent Miasta R. cieszy się sporym zaufaniem społecznym. Przedmiotowy czyn był incydentem w jej życiu, do tej pory w swych licznych wypowiedziach na forum publicznym zachowywała dużą powściągliwość i umiar.

To prowadzi do konstatacji, iż jakakolwiek kara byłaby dla niej rażąco surową, a przy tym zupełnie niecelowa.

Z całą pewnością, mając na uwadze niniejsze postępowanie oskarżona zrozumiała, że źle zrobiła i wyciągnie wnioski na przyszłość z niniejszej sprawy. W ocenie Sądu Okręgowego wymierzenie kary w istocie nie było w tym przypadku konieczne, a cele postępowania zostaną osiągnięte także poprzez warunkowe umorzenie postępowania, co w ustalonym rocznym okresie próby, pozwoli sprawdzić przestrzeganie przez oskarżoną norm prawnych w kontekście postawionej prognozy kryminologicznej.

W tej sytuacji uznać trzeba, iż w stosunku do oskarżonej G. D. zachodzą przesłanki uzasadniające zastosowanie środka probacyjnego w postaci warunkowego umorzenia postępowania.

Z uwagi na powyższe na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. Sąd Okręgowy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok, nie podzielając w żadnej części apelacji oskarżyciela prywatnego O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawie art. 636 k.p.k.