Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 stycznia 2016 roku.

Sąd Okręgowy w Lublinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Grażyna Cichosz

Protokolant st. sekr. sąd. Małgorzata Sobczuk

po rozpoznaniu w dniu 18 stycznia 2016 roku w Lublinie

sprawy J. K. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania J. K. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

z dnia (...) roku znak (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję i ustala J. K. (1) prawo do emerytury od dnia (...)roku;

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. na rzecz J. K. (1) kwotę 60 (sześćdziesiąt złotych) zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VII U 282/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia (...)roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił ubezpieczonemu J. K. (1) prawa do emerytury, uznając, że do dnia 1 stycznia 1999 roku nie został udowodniony wymagany 15 letni okres pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy (decyzja akta ZUS).

Ubezpieczony odwołał się od powyższej decyzji podnosząc, że spełnił wszystkie warunki niezbędne do otrzymania emerytury wskazując, iż okoliczności wykonywania pracy w warunkach szczególnych może wykazać zeznaniami świadków (k. 2).

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie, argumentując, że wnioskodawca nie przedstawił świadectw wykonywania pracy w warunkach szczególnym zatem nie ma podstaw do zmiany zaskarżonej decyzji ( odpowiedz na odwołanie k.3).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony J. K. (1) 6 czerwca 2014 roku.

Z niekwestionowanych ustaleń Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wynika, że wnioskodawca ma łącznie 26 lata i 4 miesiące okresów składkowych oraz okresów nieskładkowych (akta ZUS, bezsporne).

Od 24 lipca 1974 roku do 31 sierpnia 1975 roku (1rok, 1 miesiąc, 8 dni) wnioskodawca pracował w A. Fabryce (...) w L. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku „suwnicowego – dźwigowego” ( świadectwo pracy akta rentowe k.9).

Od 17 września 1975 roku do 31maja1978 roku (2 lata, 8 miesięcy, 14 dni) wnioskodawca był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w L. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku „pomocnika maszynisty i maszynisty sprzętu ciężkiego” ( świadectwo pracy akta rentowe k.10).

Od 21 czerwca 1978 roku do 11 listopada 1978 roku (4 miesiące, 21 dni) wnioskodawca pracował w (...) Przedsiębiorstwie Produkcji (...) w L. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku „ operator suwnicy” ( świadectwo pracy akta rentowe k.8).

Od 26 marca 1979 roku do 31 sierpnia 1994 roku ( 15lat 4 miesiące i 25 dni) wnioskodawca pracował w Przedsiębiorstwie (...) w L. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku „ operator koparki” ( świadectwo pracy akta rentowe k.11).

Od 1 września 1994 roku do 13 sierpnia 1999 roku wnioskodawca pracował w (...) S.C. B.-J. w L. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku „kierowca” ( świadectwo pracy akta rentowe k.7).

W okresie pracy w Przedsiębiorstwie (...) w L. na stanowisku „pomocnika maszynisty i maszynisty sprzętu ciężkiego” wnioskodawca wykonywał jako kierowca koparki pracę polegającą na kopaniu rowów pod roboty melioracyjne, oraz zajmował się drenowaniem czyli odciąganiem wody przy użyciu koparki. Na początku swojego zatrudnienia w tym Przedsiębiorstwie wnioskodawca przez okres pół roku pracował jako pomocnik operatora koparki, a po uzyskaniu uprawnień, już jako operator koparki. Pracując jako pomocnik wnioskodawca wykonywał pracę taką sama jak operator koparki tylko wykonywana ona była pod nadzorem. Prace przy użyciu koparki wykonywane były również zimą (akta osobowe k. 23,wyjaśnienia wnioskodawcy k.16-17).

W okresie pracy w Przedsiębiorstwie (...) w L. ( wcześniej (...) L., później (...) L.) na stanowisku „operator koparki” wnioskodawca wykonywał przy pomocy koparki wszelkie prace konieczne przy budowie linii kolejowych. Między innymi zajmował się przez 7 lat kopaniem piasku niezbędnego do budowy linii szerokotorowej (...), pracował także przy układaniu torów ( akta osobowe k.23,wyjaśnienia wnioskodawcy k.16-17, zeznania świadków Z. W. k.31-33,J. K. (2) k.32).

W ocenie Sądu Okręgowego zeznania świadków zasługują na wiarę. Zeznający świadkowie pracowali z wnioskodawcą w jednym zakładzie przez wiele lat, to zaś oznacza, że mieli dogodną sposobność poczynienia bezpośrednich spostrzeżeń, w jakim charakterze pracował wnioskodawca i jakiego rodzaju prace wykonywał w ramach obowiązków pracowniczych. Ich relacje są spójne i konsekwentne, potwierdzają też wyjaśnienia wnioskodawcy oraz są zgodne z dokumentacją zawartą w aktach osobowych wnioskodawcy. Jednocześnie zeznania te różnią się szczegółami, co wskazuje, że nie były uzgadniane przez osoby przesłuchiwane. Pewne niedokładności i rozbieżności, co do szczegółów w zeznaniach należy zaś tłumaczyć znacznym upływem czasu między zdarzeniami relacjonowanymi przez świadków i wnioskodawcę, a ich przesłuchaniem w toku postępowania, zwłaszcza, że relacjonują oni zwykłe zdarzenia życia codziennego, do których szczegółowego zapamiętywania nie przywiązywali wielkiej wagi.

Zważyć należy, że ocena zeznań opierać się musi na zestawieniu treści zeznań z pozostałymi dowodami, naświetlającymi okoliczności sprawy w sposób odmienny, a następnie, po rozważeniu ewentualnych rozbieżności w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego, dokonaniu prawidłowego wyboru. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nawet nie zgłaszał wniosków dowodowych na okoliczności przeciwne, nie udowodnił więc, że wnioskodawca nie pracował w spornym okresie jako operator koparki. Nie wykazał też żadnych innych okoliczności podważających wiarygodność świadków, co nakazywałoby z kolei uznać twierdzenia ubezpieczonego za gołosłowne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.jedn. Dz.U.2009.153.1227 ze zm.), ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego m.in. w art. 32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli: 1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz 2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Na podstawie art. 32 ust. 1 ustawy ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (ust. 2). Wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy (§ 2 ust. l). Natomiast według § 3 za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudnienia”, uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia.

Zgodnie z § 4 ust. l pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn i ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Na podstawie § 19 ust. l rozporządzenia, przy ustalaniu okresów pracy, o których mowa w § 2, uwzględnia się również okresy takiej pracy (służby), wykonywanej przed dniem wejścia w życie rozporządzenia.

Z poczynionych wyżej ustaleń wynika, że bezspornym jest, iż wnioskodawca spełnia warunki do uzyskania wcześniejszej emerytury, co do daty urodzenia, wieku i okresu zatrudnienia. Przedmiotem sporu było natomiast, czy posiada on wymagany 15 letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Według załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze Wykaz A Dział V poz. 3 pracami w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego, są m.in. prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych. Także w załączniku do zarządzenia Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia1983r. Dział V poz.3 pkt 1 stanowisko na, którym wykonywał pracę wnioskodawca jest wymienione jako stanowisko gdzie praca jest wykonywana w szczególnych warunkach, co uprawnia do niższego wieku emerytalnego. Wprawdzie stanowisko to jest określone jako” maszynista koparek i ładowarek jednonaczyniowych i wielonaczyniowych”, jednakże zgromadzony materiał dowodowy w szczególności dokumentacja znajdującą się w aktach osobowych jednoznacznie wskazuje, iż stanowisko „operator koparki” na jakim był zatrudniony wnioskodawca w Przedsiębiorstwie (...) w L. oraz w Przedsiębiorstwie (...) w L. charakterem wykonywanych czynności odpowiada stanowisku określonemu w wymienionym wyżej przepisie.

Przedmiotowe rozporządzenie stanowi w § 2 ust. 2, że okresy pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy.

Ubezpieczony nie przedstawił dokumentu z którego wynika że wnioskodawca był zatrudniony w warunkach szczególnych albowiem zakłady pracy wnioskodawcy w dniu ustania spornego zatrudnienia takich świadectw nie wydawał a obecnie zakłady te już nie istnieją.

Niezależnie od powyższego należy pamiętać, że w postępowaniu odwoławczym okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mogą być ustalane także innymi środkami dowodowymi, niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1984 roku w sprawie III UZP 6/84, LEX nr 14625). Jak wskazano powyżej, Sąd Okręgowy rozpoznający niniejszą sprawę uznał za wiarygodne dowody z zeznań ale przede dokumenty znajdujące się w aktach osobowych wnioskodawcy i na tej podstawie uznał twierdzenia ubezpieczonego w tym zakresie za prawdziwe.

W Przedsiębiorstwie (...) w L. wnioskodawca pracował 15 lat 4 miesiące i 25 dni, zaś w Przedsiębiorstwie (...) w (...) lata, 8 miesięcy i 14 dni, co łącznie daje ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Wobec powyższego zbędne stało się analizowanie charakteru pracy w pozostałych wskazanych przez wnioskodawcę zakładach pracy, chociaż z danych zawartych w świadectwach pracy z tych zakładów wydaje się wynikać, iż i tam praca wnioskodawcy była pracą wykonywaną w warunkach szczególnych. W dniu wydania zaskarżonej decyzji skarżący ukończył 60 lat. Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał, iż ma on wymagane okresy składkowe i nieskładkowe. Powyższe spowodowało, że Sąd uznając wyżej wskazane sporne okresy pracy wnioskodawcy za pracę wykonywaną w warunkach szczególnych zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił wnioskodawcy prawo do emerytury od dnia (...)roku tj. od dnia złożenia wniosku.

W tym stanie rzeczy, na podstawie powołanych przepisów i art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., Sąd Okręgowy orzekł jak w wyroku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.2002.163.1349 ze zm.) zgodnie z którym stawki minimalne (w dacie wszczęcia sprawy) w sprawach o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego wynosiły 60 zł.