Pełny tekst orzeczenia

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 października 2015 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi VIII Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: S.S.R. Bartek Męcina

Protokolant: sekr. sąd. Dorota Piasek

po rozpoznaniu w dniu 15 października 2015 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko M. O.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej M. O. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.:

a)  kwotę 740 zł. (siedemset czterdzieści złotych) wraz z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego w skali roku liczonymi od dnia 13 sierpnia 2014 roku do dnia zapłaty oraz

b)  kwotę 170,25 zł (sto siedemdziesiąt złotych dwadzieścia pięć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu,

1.  oddala powództwo w pozostałej części,

2.  nadaje wyrokowi w pkt. 1 a) rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt VIII C 1406/15

UZASADNIENIE

W dniu 27 lutego 2015 roku powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanej M. O. kwoty 990 zł. z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w skali roku od kwoty 740 zł. od dnia 13 sierpnia 2014 r. do dnia zapłaty. W uzasadnieniu powód podniósł, że zawarł z pozwaną w dniu 11 maja 2014 roku umowę pożyczki, na mocy której do dyspozycji pozwanej zostały oddane środki pieniężne w kwocie 600 zł, a pozwana zobowiązała się zwrócić wskazaną kwotę wraz z kosztami pożyczki w wysokości 140 zł. w terminie i na zasadach określonych w umowie. Pozwana nie wywiązała się z powyższego zobowiązania. Powód podjął działania windykacyjne w związku z czym obciążył pozwaną kwotą 250 zł. Na dzień złożenia pozwu zadłużenie pozwanej wynosiło 990 zł., na co składała się kwota 740 zł. tytułem całkowitej kwoty pożyczki oraz 250 zł. tytułem podjętych działań windykacyjnych.

(pozew k. 2-3 )

Na termin rozprawy w dniu 15 października 2015 r. nikt się nie stawił.

(protokół rozprawy k. 26)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 11 maja 2014 roku pozwana M. O. zawarła z L..pl spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. ramową umowę pożyczki, na mocy której otrzymała kwotę 600 zł. Pozwana nie spłaciła pożyczki, na skutek czego pożyczkodawca, poza kwotą należności głównej w wysokości 600 zł i kosztami pożyczki w kwocie 140 zł., naliczył pozwanej kwotę 250 zł tytułem podjętych działań windykacyjnych.

(ramowa umowa pożyczki wraz z załącznikami k. 9- 14, wyciąg z rachunku bankowego k. 16, okoliczności bezsporne)

Pismem opatrzonym datą 10 września 2014 roku pozwana została wezwana do zapłaty kwoty 999,92 zł, na którą, poza kwotą 740,60 zł., składała się kwota 249,40 zł. z tytułu opłat za wezwanie do zapłaty oraz 9,92 zł. z tytułu odsetek.

(wezwanie do zapłaty k. 17)

Do dnia wyrokowania pozwana nie zapłaciła kwoty dochodzonej przedmiotowym powództwem.

(okoliczność bezsporna)

W dniu 15 stycznia 2015 r. L..pl spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. zmienił nazwę ma (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W..

(okoliczność bezsporna, kserokopia odpisu z KRS k. 6)

Opisany stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie znajdujących się w sprawie dokumentów, których prawidłowość i rzetelność sporządzenia nie budziła wątpliwości, nie była również kwestionowana przez strony postępowania.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne częściowo i zasługuje na uwzględnienie w zakresie kwoty 740 zł z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w skali roku od dnia 13 sierpnia 2014 r. do dnia zapłaty, bez opłat za działania windykacyjne w łącznej wysokości 250 zł.

Sąd wydał wyrok zaoczny, z uwagi na spełnienie przesłanek z art. 339 § 1 k.p.c. i art. 340 k.p.c. Sąd przyjął, zatem, za prawdziwe twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie i w pismach procesowych doręczonych pozwanej przed rozprawą, uznając, że nie budzą one uzasadnionych wątpliwości i nie zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

W przedmiotowej sprawie niesporne były zatem twierdzenia faktyczne powoda o tym, że pozwana zawarła z nim ramową umowę pożyczki, na mocy której udzielił pozwanej pożyczki w kwocie 600 zł. Jak wynika z przeprowadzonego postępowania dowodowego, pozwana nie wywiązała się z warunków umowy, wskutek czego powód naliczył dodatkowe opłaty za działania windykacyjne w łącznej wysokości 250 zł.

Skoro zatem pozwana zaciągnęła pożyczkę i zobowiązała się do jej spłaty
wraz z kosztami pożyczki, którego to obowiązku nie dotrzymała, powód miał prawo żądać od pozwanej zapłaty kwoty 740 zł, na którą składają się: niespłacony kapitał – 600 zł oraz koszty udzielenia pożyczki w wysokości 140 zł.

W tym miejscu wskazać należy, że strona powodowa naliczyła pozwanej i dochodziła w przedmiotowej sprawie także kwoty 250 zł z tytułu tzw. działań windykacyjnych, obejmujących opłaty za kierowane do pozwanej upomnienia drogą telefoniczną, elektroniczną oraz w formie SMS.

Wskazane opłaty za działania windykacyjne zostały zastrzeżone w zawartej przez strony umowie (§ 14 ust 3 umowy), jako obciążające pozwaną w razie uchybienia postanowieniom umowy, dotyczącym zasad i terminu spłaty pożyczki.

Zgodnie z treścią przepisu art. 353 ¹ k.c., strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Cytowany przepis jednoznacznie zakreśla granicę swobody umów wskazując, że ta jest ograniczona w szczególności przepisami ustawy.

Takim przepisem ograniczającym swobodę umów jest między innymi przepis art. 385 ¹ § 1 k.c., który znajduje zastosowanie do wszystkich umów konsumenckich. Zgodnie z jego treścią, postanowienia umowy zawartej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Przepis ten stanowi nadto, iż nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta (art. 385 ¹ § 3 k.c.).

Okoliczności niniejszej sprawy wskazują na to, że w odniesieniu do zastrzeżonych w umowie należności za czynności powoda w postaci tzw. opłat za czynności upominawczo-windykacyjne, należy przyjąć, że postanowienia umowne odnośnie dopuszczalności naliczenia takich opłat nie były z pozwaną jako konsumentem indywidualnie uzgadniane, a niewątpliwie kształtują jej obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając interesy konsumenta. Należy zatem uznać, że postanowienia te nie wiążą pozwanej, gdyż w tym zakresie spełnione są przesłanki z art. 385 ¹ § 1 k.c. Przedmiotowa umowa pożyczki została zawarta pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem. Pozwana jako pożyczkobiorca nie miała rzeczywistego wpływu na treść postanowień umownych, które zostały jej narzucone przez pożyczkodawcę. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością posługiwała się wzorcem umowy, zaś kwestionowane postanowienia umowne o opłatach za działania windykacyjne zostały przejęte z wzorca umowy zaproponowanej pozwanej jako konsumentowi przez kontrahenta. Postanowienie umowne zawarte w § 14 pkt 14.3 w/w umowy kształtuje określony obowiązek konsumenta, w przypadku uchybienia postanowieniom dotyczącym zasad i terminu spłat, w sposób niezgodny z dobrymi obyczajami, gdyż zastrzega na wypadek uchybienia zasadom i terminowi spłat dodatkowe opłaty w stałej wygórowanej wysokości.

W tym miejscu podkreślić należy, że zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zapadłym w sprawie o sygn. akt XVII AmC 624/09, za niedozwolone i zakazane do wykorzystywania w obrocie z konsumentami zostały uznane postanowienia wzorców umownych nakładających na kredytobiorcę obowiązki w postaci konieczności poniesienia kosztów związanych z monitorowaniem kredytobiorcy, w przypadku niewykonania zobowiązań wynikających z umowy – a dotyczyło to kosztów telefonicznych upomnień, korespondencji kierowanej do kredytobiorcy związanej z nieterminową spłatą kredytu w postaci zawiadomień, upomnień itp., wyjazdu interwencyjnego do kredytobiorcy.

W konsekwencji należy uznać, że zastrzeżenie dochodzenia od pozwanej zapłaty opłat za działania windykacyjne (upomnienia drogą telefoniczną, elektroniczną oraz w formie SMS) jest niedozwolonym postanowieniem umownym, a jako takie – w świetle przepisu art. 385 ¹ § 1 k.c. – nie wiąże pozwanej. W omawianym zakresie (250 zł) Sąd oddalił zatem powództwo, ze względów przytoczonych powyżej.

Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwotę 740 zł z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w skali roku od dnia 13 sierpnia 2014 r. do dnia zapłaty. O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c., art. 482 k.c.

W przedmiotowej sprawie Sąd wydał wyrok zaoczny z uwagi na spełnienie przesłanek z art. 339 § 1 k.p.c. i art. 340 k.p.c., z tego też względu, na podstawie art. 333 § 1 pkt 3 k.p.c., Sąd nadał wyrokowi w punkcie 1 a rygor natychmiastowej wykonalności w części uwzględniającej powództwo.

Wskazać w tym miejscu należy, że wydanie wyroku zaocznego nie przesądzało o uwzględnieniu powództwa w całości. Z przepisu art. 339 § 2 k.p.c. wynika bowiem, iż sąd przyjmuje za prawdziwe twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba, że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone
w celu obejścia prawa.

Nadto zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, przewidziane w art. 339 § 2 k.p.c. domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda dotyczy wyłącznie strony faktycznej wyroku i nie obowiązuje w zakresie prawa materialnego. Domniemanie to zastępuje jedynie postępowanie dowodowe i to tylko wówczas, gdy twierdzenia powoda nie budzą uzasadnionych wątpliwości (por. uzasadnienie SN z dnia 18 lutego 1972 r., III CRN 539/71, OSNCP 1972/7-8/150).

Z uwagi na to, że działanie przepisu art. 339 § 2 k.p.c. nie rozciąga się na dziedzinę prawa materialnego, obowiązkiem sądu rozpoznającego sprawę w warunkach zaoczności jest rozważenie, czy w świetle przepisów prawa materialnego twierdzenie strony powodowej uzasadniają uwzględnienie żądania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 31 marca 1999 roku, I CKU 176/97, Prok. i Pr. 1999/9/30, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 1997 roku, I CKU 87/97, Prok. i Pr. 1997/10/44, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 1972 roku, III CRN 30/72, LEX nr 7094).

Mając na uwadze powyższe, wydając w przedmiotowej sprawie wyrok zaoczny, Sąd oddalił powództwo w zakresie żądania opłat naliczonych na podstawie niedozwolonej klauzuli umownej.

O obowiązku zwrotu kosztów procesu Sąd orzekł zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów, na podstawie art. 100 k.p.c. Jej zastosowanie jest uzasadnione faktem, że żądanie powoda zostało uwzględnione w części. Powód żądał zasądzenia na swoją rzecz kwoty 990 zł, a zasadzono kwotę 740 zł., zatem powód wygrał proces w 75 %.

Powód poniósł łącznie 227 zł tytułem kosztów procesu, które obejmowały: opłatę od pozwu w kwocie 30 zł, koszty zastępstwa procesowego wykonywanego przez radcę prawnego w kwocie 180 zł - § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.) oraz 17 zł. tytułem opłaty od pełnomocnictwa. Pozwana nie poniosła kosztów procesu. Wobec tego pozwana powinna ponieść 75 % kosztów procesu poniesionych przez stronę powodową, co stanowi kwotę 170,25 zł.