Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 sierpnia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach II Wydział Cywilny Ośrodek (...) w R.

w składzie:

Przewodniczący SSO Katarzyna Banko

Protokolant Bogumiła Brzezinka

po rozpoznaniu w dniu 11 sierpnia 2015 roku w Rybniku

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R.

przeciwko Bankowi (...) S.A. z siedzibą w G.

o zwolnienie spod egzekucji

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R. na rzecz pozwanego Banku (...) S.A. w G. kwotę 3.600 (trzy tysiące sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Katarzyna Banko

Sygn. akt II C 333/11

UZASADNIENIE

Powód (...) Sp. z o.o. z siedzibą w R. , w pozwie skierowanym przeciwko Bankowi (...) S. A. z siedzibą w K. oraz Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych z siedzibą w W., wniósł o zwolnienie od egzekucji następujących ruchomości:

- ruchomość wskazana w pkt 5 protokołu zajęcia ruchomości z dnia 10 listopada 2011 r. – tokarka (...), nr fab. (...), nr E.. R-T/V/006;

- ruchomość wskazana w pkt 6 protokołu zajęcia ruchomości z dnia 10 listopada 2011 r. – urządzenie B., S. (...);

- ruchomość wskazana w pkt 9 protokołu zajęcia ruchomości z dnia 10 listopada 2011 r. – urządzenie ze sterownikiem S. Hit 200, nr E.. R-T/N/038;

- ruchomość wskazana w pkt 10 protokołu zajęcia ruchomości z dnia 10 listopada 2011 r. – urządzenie ze sterownikiem S. Hit 160, nr E.. R-T/N/036

oraz o zasądzenie od pozwanych na jego rzecz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód podniósł, że ruchomości wskazane w pozwie stanowią jego własność i zostały zajęte w toku egzekucji komorniczych: Km 768/10, Km 2275/10, Km 1772/11, prowadzonych przez Komornika przy Sądzie Rejonowym w Rybniku C. L. (1) przeciwko Przedsiębiorstwu Handlowo – Usługowo - Produkcyjnemu (...) Sp. z o.o. w R. (dalej (...)) na podstawie postanowienia z dnia 10 listopada 2011 r. Powód wskazał, że w miejscu gdzie znajdowały się zajęte maszyny nie miał siedziby dłużnik, lecz spółka o podobnej nazwie, tj. (...) Spółka z o.o. (dalej (...) sp. z o.o.), która jest odrębnym od dłużnika podmiotem gospodarczym. Nadto oświadczył, że komornik w trakcie zajęcia odmówił mu okazania tytułów wykonawczych oraz postanowienia o wszczęciu egzekucji, jak również podania danych wierzycieli, tym samym uniemożliwił powodowi zwrócenie się do pozwanych o zwolnienie od egzekucji. Dane wierzycieli powód otrzymał dopiero od dłużnika w postępowaniu egzekucyjnym Km 768/10, Km 2275/10, Km 1772/11, tj. (...). Niezwłocznie po uzyskaniu danych wierzycieli powód zwrócił się do nich o zwolnienie ruchomości stanowiących jego własność od egzekucji, czego pozwani do dnia wniesienia pozwu nie dokonali.

W trakcie postępowania na wniosek powoda Sąd postanowieniem z dnia 19 lipca 2012 r. zawiesił postępowanie w niniejszej sprawie do czasu prawomocnego stwierdzenia legalności działań komornika C. L. (2), polegających na zajęciu ruchomości stanowiących własność powoda w dniu 10 listopada 2011 r. we wskazanych wyżej postępowaniach egzekucyjnych.

Pozwany Bank (...) S. A. z siedzibą w K. (w trakcie postępowania nastąpiła zmiana siedziby na G.), w odpowiedzi na pozew, wniósł o oddalenie powództwa w sprawie oraz zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego. Nadto wyraził zgodę na zawieszenie postępowania oraz zgłosił zarzut braku podstaw do wniesienia niniejszego powództwa oraz dokonania czynności prawnej z pokrzywdzeniem wierzyciela, tj. pozwanego Banku.

W uzasadnieniu podał, że jedynie w razie oddalenia skargi powoda na czynność komornika w postaci zajęcia rzeczy, o których zwolnienie wnosi, możliwe będzie rozpoznanie zgłoszonego zarzutu dokonania czynności prawnej z pokrzywdzeniem wierzyciela. Tym samym w niniejszej sprawie zawieszenie niniejszego postępowania do czasu rozpoznania skargi należy uznać za celowe. Ponadto wskazał, że jeśli w sprawie skarga powoda zostanie uwzględniona to powództwo winno podlegać oddaleniu z uwagi na brak podstaw formalnoprawnych. Tym samym całkowicie bezpodstawny jest wniosek powoda o obciążenie pozwanych kosztami procesu. Odnośnie zarzutu dokonania czynności prawnej z pokrzywdzeniem wierzyciela to zdaniem pozwanego okoliczności sprawy wyraźnie wskazują na celowe działanie powodowej spółki oraz dłużnika powoda, tj. (...) mające na celu pokrzywdzenie wierzycieli. Zbieżność nazw, przekształcenia w składzie wspólników oraz zmiany w zakresie siedziby spółki wskazują nie tylko na bliskie powiązania osobowe, ale na celowe działanie związane z wiedzą o przyszłym zaprzestaniu spłaty roszczeń (...) i powołaniu powodowej spółki w celu przeniesienia posiadanego jeszcze majątku. Pozwany podniósł również, że twierdzenia powoda o przypadkowej zbieżności nazw obu spółek (dłużnika Banku i powoda), a także powiązania osobowe pomiędzy wspólnikami w kontekście niniejszej sprawy, są całkowicie sprzeczne z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. Zdaniem pozwanego D. K. jako prezes powoda, a były udziałowiec dłużnika pozwanego Banku tj. (...), z pewnością miał wiedzę o zobowiązaniach zaciągniętych przez tą spółkę. Wskazał także, iż zajęte ruchomości cały czas znajdują się na posesji przy ul. (...) w R. i nie były stamtąd przenoszone nawet w dacie zmiany siedziby przez (...). Dodatkowo wskazał, że pokrewieństwo między wspólnikami spółek dokonującymi czynności prawnej ma takie samo znaczenie w rozumieniu przepisu art. 527 kc, jak pokrewieństwo między osobami fizycznymi dokonującymi czynności prawnej.

Pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych w W. (dalej ZUS) wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu podał, iż wcześniejsze podjęcie decyzji w sprawie wniosku powoda o zwolnienie spod egzekucji żądanych ruchomości było niemożliwe z uwagi na konieczność weryfikacji przedłożonych przez Spółkę faktur i potwierdzenia czy sprzedaż faktycznie miała miejsce. Wynikało to m. in. z faktu, iż osobą reprezentującą powoda jest osoba związana z osobami reprezentującymi dłużną spółkę (...) i jest w tej spółce zatrudniona. Ponadto wierzyciel nie wnosił do komornika o zajęcie konkretnie tych ruchomości, tym samym na dzień otrzymania wniosku powoda o ich zwolnienie spod egzekucji musiał dokonać weryfikacji zasadności ich zwolnienia poprzez uprawdopodobnienie wiarygodności dokumentacji przedłożonej przez powoda na okoliczność potwierdzenia przeprowadzenia transakcji sprzedaży pomiędzy obydwiema spółkami. W następstwie dokonania powyższych ustaleń podjęto decyzję o wyrażeniu zgody na zwolnienie spod egzekucji wskazanych przez powoda ruchomości i pismem z dnia 22 lutego 2012 r. pozwany wniósł do komornika o zwolnienie przedmiotowych ruchomości. W dniu 30 kwietnia 2012 r. ZUS otrzymał postanowienie Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Rybniku C. L. (1) z dnia 26 kwietnia 2012 r. (sygn. akt KM 1772/11) zwalniające ruchomości spod egzekucji.

Ostatecznie na rozprawie w dniu 05 maja 2015 r. powód cofnął pozew w stosunku do ZUS i wniósł o zasądzenie kosztów postępowania od pozwanego. Pozwany ZUS w W. wyraził zgodę na cofniecie pozwu i wniósł o nieobciążanie go kosztami procesu, oświadczając, że wskazane w pozwie ruchomości zwolnił niezwłocznie po otrzymaniu informacji z Urzędu Skarbowego.

Postanowieniem z dnia 11 sierpnia 2015 r. Sąd umorzył postępowanie wobec pozwanego ZUS.

Sąd ustalił, co następuje:

(...) prowadził działalność gospodarczą w zakresie obróbki metali. Siedziba spółki znajdowała się w R. przy ul. (...) do czerwca 2010 r., potem spółka kilkakrotnie zmieniała siedzibę (na ul. (...) w R. oraz na ul. M.C. S. 7 w R.). Na nieruchomości tej, będącej własnością B. B. (nazwisko rodowe B. K.- córka prezesa zarządu (...) sp. z o.o. K. K. (1)) znajduje się obiekt produkcyjno-magazynowy (hala) oraz zabudowania mieszkalne, w których zamieszkują m.in. J. W., K. K. (1) z żoną T. K. oraz dziećmi D. K. i B. B.. Na nieruchomości tej (przy ul. (...) w R.) prowadziły swoją działalność gospodarczą jeszcze inne spółki: (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o. i (...) sp. z o.o. Również te spółki zmieniały swoje siedziby, ale urządzenia i maszyny wszystkich czterech spółek były zmagazynowane w jednym miejscu w hali magazynowo- produkcyjnej w R. przy ul. (...). Wszystkie te spółki były powiązane osobowo. Prezesami w różnych okresach, udziałowcami, pracownikami lub prokurentami byli członkowie jednej rodziny:

-

J. W. - był prezesem (...), członek zarządu od 2003 r. do 2012 r., wspólnik na przełomie 2006 i 2007 r.– prywatnie szwagier K. K. (1) (brat jego żony, tj. T. K.);

-

K. K. (1) - był wiceprezesem w (...), członek zarządu do 2007/2008 r., udziałowiec do 2011/2012 r. W czasie gdy był wiceprezesem (...) wiedział o zawieranych umowach kredytowych z pozwanym bankiem. K. K. (1) był udziałowcem (...) do 2012 r. w 100% oraz pracownikiem etatowym w firmie. Był też od początku prezesem spółek: (...), (...) sp. z o.o. oraz (...) sp. z o.o. (w tej ostatniej w połowie 2011 r. zrezygnował z funkcji na rzecz syna D. K., by ponownie objąć funkcję prezesa w 2012 r.);

-

D. K. - syn K. K. (1), był udziałowcem (...) oraz w (...) sp. z o. o. Ponadto był prezesem (...) sp. z o.o., która przechowywała maszyny i urządzenia w tej samej hali magazynowo-produkcyjnej co (...). (...) sp. z o.o. zakupiła cześć urządzeń od (...);

-

B. B. (nazwisko rodowe K.) - córka K. K. (1), prowadziła działalność związaną z wynajmem pomieszczeń i początkowo od niej firmy wynajmowały halę na ul. (...) w R.. Była wspólnikiem (...) oraz (...) Sp. z o.o.;

-

T. K. - była prokurentem oraz wspólnikiem (...).

(...) sp. z o.o., jak i pozostałe spółki miały pokrewny charakter swojej działalności, związanej z obróbką elementów metalowych. Każda z tych firm miała własne maszyny. Kupno maszyn od (...) przez m.in. (...) sp. z o. o. podyktowane było rozszerzeniem działalności firmy.

Kondycja finansowa (...) była coraz gorsza, od roku 2009 spółka otrzymywała coraz mniej zleceń. Z czasem zaprzestała działalności, a urządzenia będące jej własnością stały bezczynnie. Nadal wynajmowano pomieszczenia na przechowywanie tych urządzeń. Na początku 2011 r. prezes (...) wiedział, że firma ma ogromne zadłużenia finansowe i że toczy się egzekucja komornicza. W 2011 r. tymczasowo (do 2012 r.) z funkcji prezesa zrezygnował K. K. (1), a jego miejsce zajął jego syn D. K.. Zarówno K. K. (1), jak i D. K. widzieli o ciężkiej sytuacji finansowej (...), wobec czego zaproponowano kupno części urządzeń przez (...) sp. z o.o. Po dokonaniu zakupu urządzenia nie zmieniły swojego miejsca położenia i pozostały w tym samym pomieszczeniu, w którym się znajdowały dotychczas, a więc na ul. (...) w R..

Dowód: odpis KRS spółki (...) z 2011 r. k. 9-14; odpis KRS spółki (...) sp. z o.o. z 2011 r. k. 15-20; odpis spółki (...) sp. z o. o. z 2015 r. k. 345-355; wypis (...) z 2009 r. k. 15 akta KM 768/10; informacja o zmianie adresu - (...) ( (...)) z 30.06.2010 r. k. 112 akta KM 768/10; odpis KRS spółki (...) sp. z o.o. k. 349 akta KM 768/10; odpis KRS spółki (...) sp. z o.o. k. 138 akt KM 2275/10; zeznania świadka J. W. 00:12:39 protokół z dnia 11 sierpnia 2015 5r. k. 412v; zeznania świadka D. K. 00:39:17 protokół z dnia 11 sierpnia 2015 5r. k. 412v; zeznania powoda- prezes zarządu K. K. (1) 00:52:34 protokół z dnia 11 sierpnia 2015 5r. k. 412v.

Oceniając zeznania świadków i powoda Sąd nie dał wiary K. K. (1), że nie wiedział iż kondycja finansowa (...) jest zła. Wiedział jakie (...) zaciągał zobowiązania, czy te zobowiązania były spłacane terminowo, jakie zadłużenia posiadała spółka (...), powstawały one bowiem w czasie, gdy był wiceprezesem lub udziałowcem. Sąd nie dał też wiary zeznaniom świadka D. K. i J. W. poza ustaleniami wyżej wskazanymi. Świadkowie i zeznający w charakterze powoda K. K. (1) w swoich zeznaniach często zasłaniali się niepamięcią, ich zeznania nie były spójne i logiczne. Mało przekonywujące były ich oświadczenia dotyczące niewiedzy o kondycji finansowej (...), o toczącej się egzekucji i o zadłużeniach, tym bardziej że zarówno K. K. (1), jak J. W. wspólnie podejmowali decyzje dotyczące podpisywania umów, obie spółki wynajmowały te same pomieszczenie, korzystały ze znajdujących się na jednej hali urządzeń. Ponadto zgodnie z protokołem zajęcia ruchomości z dnia 10.11.2011 r., znajdującym się w aktach KM 768/10, J. W. oświadczył, że pod adresem ul. (...) w R. prowadzona jest działalność gospodarcza przez (...).

Dowód: zeznania świadka J. W. 00:12:39 protokół z dnia 11 sierpnia 2015 5r. k. 412v; zeznania świadka D. K. 00:39:17 protokół z dnia 11 sierpnia 2015 r. k. 412v; zeznania powoda- prezes zarządu K. K. (1) 00:52:34 protokół z dnia 11 sierpnia 2015 5r. k. 412v; protokół zajęcia ruchomości z dnia 10.11.2011 r. k. 173v akta KM 768/10; postanowienie o umorzeniu śledztwa z dnia 28.03.2012 r. k. 100-104 akta 2 Ds.492/12.

Powód (...) sp. z o. o. fakturą VAT (...) z dnia 17.10.2011 r. wykazał, że kupił od (...) urządzenia wskazane w tej fakturze (płatność 21 dni). Zapłaty dokonywano gotówką. Na wniosek ZUS Urząd Skarbowy dokonywał kontroli kupna urządzeń. W toku czynności sprawdzających US ustalił, że faktury zostały ujęte w rejestrze sprzedaży i wszystkie należności zostały uregulowane gotówką, nadto że w deklaracji VAT za okres od maja do listopada 2011 r. wykazano kwotę 2.486,00 zł, w pozostałych zaś okresach wykazano kwotę do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy.

Dowód: faktura VAT (...) k. 47; rejestr zakupu VAT k. 44; deklaracja dla podatku VAT k. 45-46; dowód wpłaty k. 48-50; zgoda ZUS na zwolnienie ruchomości spod egzekucji wraz z załącznikami k. 67-79; informacja Urzędu Skarbowego z 10 lutego 2012 r. k. 80-81; zeznania świadka J. W. 00:12:39 protokół z dnia 11 sierpnia 2015 5r. k. 412v; zeznania świadka D. K. 00:39:17 protokół z dnia 11 sierpnia 2015 5r. k. 412v; zeznania powoda- prezes zarządu K. K. (1) 00:52:34 protokół z dnia 11 sierpnia 2015r. k. 412v.

Egzekucję komorniczą wobec (...) wszczęto przez Komornika przy Sądzie Rejonowym C. L. (1) w kwietniu 2010 r. pod sygn. Km 768/10 i Km 2275/10 (wierzyciel Bank (...) S. A.) a następnie Km 1772/11 (wierzyciel ZUS). (...) Bank (...) S. A. w K. wszczął egzekucję w oparciu o bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) z 17.12.2009 r. z klauzulą wykonalności nadaną przez Sąd Rejonowy w Rybniku w sprawie I Co 6377/09 oraz nr (...) z 03.03.2010 r. z klauzulą wykonalności nadaną przez Sąd Rejonowy w Rybniku w sprawie I Co 1686/10. Wniosek o wszczęcie egzekucji w sprawie Km 2275/10 pozwany ad. 1 złożył pismem z dnia 22.10.2010 r.

W dniu 10 listopada 2011 r. komornik podjął czynności pod adresem: ul. (...) w R.. Został wówczas sporządzony protokół z czynności, który odzwierciedla jej przebieg oraz protokół zajęcia ruchomości. Na miejscu komornik zastał członków zarządu dłużnika (...) (będących jednocześnie udziałowcami spółki): K. K. (1) oraz J. W.. W trakcie czynności na miejsce przybył D. K., przedstawiając się jako prezes (...) sp. z o. o. Obecny przy czynnościach D. K. w uwagach końcowych protokołu czynności oświadczył, że dłużnik (...) nie prowadzi działalności gospodarczej pod tym adresem. Jednocześnie D. K. nie potrafił wskazać jakie firmy, oprócz (...) sp. z o. o. prowadzą działalność gospodarczą pod tym adresem. Wobec istotnych sprzeczności w oświadczeniach osób obecnych w trakcie czynności, zajęcie wszystkich ruchomości w ocenie komornika było zasadne.

Dowód: zawiadomienie o wszczęciu postępowania egzekucyjnego k. 5-7; protokół zajęcia ruchomości k. 21-26; zeznania świadka J. W. 00:12:39 protokół z dnia 11 sierpnia 2015 5r. k. 412v; zeznania świadka D. K. 00:39:17 protokół z dnia 11 sierpnia 2015 5r. k. 412v; zeznania powoda- prezes zarządu K. K. (1) 00:52:34 protokół z dnia 11 sierpnia 2015 5r. k. 412v; protokół zajęcia ruchomości z dnia 10.11.2011 r. k. 173v akta KM 768/10; uzasadnienie komornika C. L. (1) z dnia 17.11.2014 r. k. 317-322 akta KM 2275/10.

Postępowanie egzekucyjne w sprawach KM 768/ 10, Km 2275/10 i (...) miało następujące przebieg:

-

10 listopada 2011 r. - zajęcie ruchomości przy K. M. nastąpiło w obecności D. K. i K. K. (1), którzy informowali komornika, że nie są to rzeczy dłużnika i nie wyrażają zgody na ich zajęcie;

-

14 listopada 2011 r. - D. K. w imieniu (...) sp. z o.o. składa skargę na czynności komornicze, tj. że zajął ruchomości nienależące do dłużnika i dokonał tego niezgodnie z przepisami (akta II Co 1549/11- k. 4-7);

-

09 stycznia 2012 r. – postanowienie Sądu oddalające skargę (akta II Co 1549/11- k.26);

-

19 grudnia 2011 r. - zawiadomienie do Prokuratury o przekroczeniu uprawnień komornika C. L. (1);

-

16 lutego 2012 r. – postanowienie Prokuratury o umorzeniu śledztwa (akta Ds1829/11- k. 47-51);

-

22 lutego 2012 r. - ZUS wyraża zgodę na zwolnienie ruchomości powoda (akta KM 1772/11 – k. 173);

-

22 marca 2012 r. - wspólny wniosek spółek : B., (...) sp. z o.o. o zwolnienie spod egzekucji w sprawach KM 768/10, Km 2275/10 i Km 1772/11-k.131;

-

22 marca 2012 r. - skarga (...) sp. z o.o. na czynności komornika we wszystkich trzech sprawach egzekucyjnych (akta II Co 759/12 - k. 2-6, dalej jako sygn. II Co 279/13);

-

24 lipca 2012 r. – postanowienie Sądu o oddaleniu skargi (akta II Co 759/12- k. 44);

-

07 grudnia 2012 r. – zarządzenie komornika o zwrocie wniosku z dnia 22.03.2012 i tej samej treści z dnia 17.09.2012 złożonego przez w/w spółki (akta KM 1772/11- k.305);

-

05 lipca 2013 r. – postanowienie Sądu o oddaleniu skargi (akta II Co 279/13- k. 118-121);

-

05 lipca 2013 r. - postanowienie Sądu uwzględniające skargę i uchylające zarządzenie komornika o zwrocie wniosku (akta II Co 19/13 - k. 111-114);

-

18 listopada 2013 r. - postanowienie komornika o oddaleniu wniosku z dnia 22 marca 2012 r. o zwolnienie spod egzekucji (akta KM 1772/11- k.385).

Powyższe okoliczności zostały ustalone w oparciu dokumenty z akt komorniczych Komornika S. przy Sądzie Rejonowym w Rybniku C. L. (1) Km 768/10, Km 2275/10, (...) oraz odpisy postanowień Sądu rozpoznających skargi na czynności komornika ( II Co 19/13, II Co 759/12, II Co 279/13, II Co 1549/11, II Co 509/14, II Co 753/14 i akt Prokuratury Rejonowej R. (2 Ds 1829/11, 2Ds 492/12).

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 841 § 1 kc osoba trzecia może w drodze powództwa żądać zwolnienia zajętego przedmiotu od egzekucji, jeżeli skierowanie do niego egzekucji narusza jej prawa. W myśl § 2 tego przepisu jeżeli dłużnik zaprzecza prawu powoda, należy oprócz wierzyciela pozwać również dłużnika. Natomiast § 3 cytowanego wyżej artykułu wyznacza miesięczny termin do wystąpienia z roszczeniem o zwolnienie od egzekucji, liczony od dnia dowiedzenia się przez osobę trzecią o naruszeniu jej prawa przez wszczęcie egzekucji. Termin ten ma charakter materialnoprawy i po jego upływie roszczenie przewidziane w powołanym przepisie wygasa, co skutkuje brakiem możliwości skutecznego wystąpienia z powództwem ekscydencyjnym po jego upływie. Nie jest również możliwe przywrócenie takiego terminu. Z tej też przyczyny wytoczenie powództwa już w dniu 10 grudnia 2011 r. było uzasadnione i znajdowało oparcie w art. 841 kpc. (...) nie zaprzeczał prawu powoda, wręcz przeciwnie - składał skargi na to zajęcie oświadczając w trakcie postępowania komorniczego, że urządzenia nie są własnością dłużnika. Sąd zatem nie wezwał go w charakterze pozwanego. Zaś termin do wniesienia powództwa został przez powoda zachowany - o zajęciu powód dowiedział się w chwili zajęcia tj. dnia 10 listopada 2011 r. (był przy zajęciu obecny) a pozew złożył dnia 10 grudnia 2011 r. (data stempla pocztowego).

Powód wykazał również, że doszło do zawarcia umów kupna urządzeń od dłużnej spółki, tj. (...). Świadczą o tym: faktura, dowody wpłat gotówkowych, odpowiednie wpisy w ewidencji środków trwałych. Faktura zgodnie z art. 106 ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług o VAT (Dz. U. 2011.177.1054) - w brzmieniu z dnia wystawienia faktur przez (...) (17 października 2011 r.) sporządzona zgodne wymogami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 roku może stanowić dowód stwierdzający dokonanie sprzedaży. Brak jest podstaw do kwestionowania tych umów i określania ich jako umowy pozorne a przez to bezwzględnie nieważne. Pozwany nie wskazał dowodów świadczących o pozorności tych umów, natomiast podkreślanie okoliczności, że brak jest dowodu zapłaty ceny nie może świadczyć o tym, że strony uzgodniły, iż czynności te nie wywołają skutków prawnych i prawo własności pozostanie przy dłużniku. Wręcz przeciwne wolą stron przy zawieraniu takich umów było to, by ruchomości te nie były już własnością dłużnika w chwili ich ewentualnego zajęcia. Wątpliwości budzi również w tym zakresie termin zakupu urządzeń, który jest zbieżny ze zbliżającym się zajęciem komorniczym (faktura z dnia 17.10.2011 r., zajęcie 10.11.2011 r.). Wniosek pozwanego Banku (...) S. A. z siedzibą w G. o wszczęcie egzekucji komorniczej wobec (...) wpłynął do komornika w kwietniu 2010 r., zaś dłużnik wiedział o wszczętej egzekucji jeszcze tego samego miesiąca, bowiem protokół zajęcia ruchomości z dnia 22 kwietnia 2010 r. podpisał prokurent firmy- T. K. (żona K. K. (1) i siostra J. W.). K. K. (1) był wiceprezesem w (...), członkiem zarządu do 2007/2008 r., udziałowcem do 2011/2012 r. W czasie gdy był wiceprezesem (...) wiedział o zawieranych umowach kredytowych z pozwanym bankiem. K. K. (1) był udziałowcem (...) do 2012 r. w 100% oraz pracownikiem etatowym w firmie. Był też od początku prezesem spółek: (...), (...) sp. z o.o. oraz (...) sp. z o.o. (w tej ostatniej w połowie 2011 r. zrezygnował z funkcji na rzecz syna D. K., by ponownie objąć funkcję prezesa w 2012 r.). Zadłużenie (...) powstało z umowy zawartej w 2006 i 2007 roku, natomiast bankowe tytuły egzekucyjne wystawiono w grudniu 2009 i w marcu 2010 r. Poprzedzały je z pewnością wezwania do zapłaty i wypowiedzenie umowy w czasie, gdy K. K. (1) był w zarządzie dłużnika. Ponadto prezesem (...) sp. z o.o. był raz K. K. (1), raz jego syn D. K., zaś prezesem (...) do końca 2012 był J. W., który też był rodzinnie powiązany z K. K. (1).

Należy ponadto podkreślić, że maszyny, które były własnością dłużnika cały czas znajdowały się w jednej hali na ul. (...) w R., tam gdzie maszyny pozostałych spółek ( (...) i B., jak również (...) sp. z o.o.). Siedziba dłużnika znajdowała się R. na ul. (...) do czerwca 2010 r., ale w dalszym ciągu pod tym adresem była prowadzona działalność gospodarcza dłużnika. Wynika to bezpośrednio z protokołu zajęcia ruchomości z dnia 10.11.2011 r., znajdującym się w aktach KM 768/10, gdzie J. W. oświadczył, że pod adresem ul. (...) w R. prowadzona jest działalność gospodarcza przez (...). Zajęte ruchomości cały czas znajdowały się na posesji przy ul. (...) i nie były stamtąd przenoszone nawet w dacie zmiany siedziby dłużnika. Ponadto na uwagę zasługuje fakt, że z uwagi na rozmiar zajętych ruchomości, jak i pomieszczeń na ul. (...) (mieszkanie w bloku wielorodzinnym), gdzie przez krótki czas miała miejsce siedziba (...), nie było możliwości fizycznych prowadzić tam działalności gospodarczej. Jest to więc kolejna okoliczność potwierdzająca celowe działania powoda oraz (...) mające na celu pokrzywdzenie wierzycieli. Należy także zauważyć, że adres siedziby nie musi być tożsamy z miejscem faktycznego prowadzenia działalności gospodarczej.

Zarówno powiązania osobowe, rodzinne, jak i co do miejsca położenia ruchomości oraz zawieranie szeregu umów w krótkim odstępie czasu (zarówno z powodem (...) sp. z o. o., jak i pozostałymi spółkami, tj. (...) oraz B.) świadczą o tym, że działania powoda i dłużnika pozwanego zmierzały do wyzbycia się majątku i uniemożliwienia lub utrudnienia prowadzenia egzekucji. Znamiennym jest fakt gotówkowej zapłaty dokonywanej przez powoda na rzecz (...). Umowy zakupu urządzeń były dokonywane, gdy już od 2010 r. toczyła się egzekucja. Fakt kilkusettysięcznego zadłużenia był znany zarówno J. W. (prezesowi (...)), jak i K. K. (1) oraz D. K. (prezesom (...) sp. z o.o.). Wynika to z zeznań świadka J. W., który stwierdził, że K. K. (1) i D. K. wiedzieli o problemach finansowych (...) i zaproponowali odkupienie maszyn. Sąd nie podziela poglądu powoda, że nie dokonał pokrzywdzenia wierzycieli swojego kontrahenta czynnościami kupna maszyn. Powód uiścił cenę gotówką, która w żaden sposób nie została przeznaczona przez dłużnika na spłatę banku (jak wynika z zeznań świadka J. W. środki finansowe zostały przeznaczone na bieżącą działalność firmy, tj. wypłaty dla pracowników, media, materiały typu smary, oleje, zaległości w płatnościach, ale nie na spłatę kredytu). W chwili, gdy toczyła się egzekucja komornicza, dłużnik (...) nie mógł dobrowolnie decydować o kolejności spłaty zadłużeń, z pokrzywdzeniem innych wierzycieli. Powód dokonując gotówkowej formy płatności działał z pokrzywdzeniem wierzyciela dłużnika i wyczerpał przesłanki wskazane w art. 527 kc, a z uwagi na powiązania rodzinne można mówić o domniemaniu określonym w art. 527 § 3 i § 4 kc.

W ocenie Sądu Okręgowego powyższe okoliczności wskazują na to, że wyłącznym celem zawarcia tych umów było maksymalne utrudnienie pozwanemu przeprowadzenie skutecznego postępowania egzekucyjnego. Nadto okoliczności te wskazują na to, że czynność prawna, na podstawie której powód nabył ruchomości nie była czynnością pozorną, jednak niewątpliwie była to czynność, w wyniku której powód świadomie zwiększył niewypłacalność dłużnika, co czyni zasadnym podniesiony przez pozwanego zarzut bezskuteczności tej umowy wobec pozwanego.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 kpc.

Na koszty procesu poniesione przez pozwanego złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego w kwocie 3.600 zł stosownie do § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. nr 163, poz. 1349 z późn. zm.). Dlatego też Sąd w punkcie drugim sentencji zasądził od powoda (...) sp. z o. o. na rzecz pozwanego Banku (...) S. A. kwotę 3.600 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

R., dnia 14 września 2015r. SSO Katarzyna Banko