Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 listopada 2015r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 listopada 2015r. w O.

sprawy z odwołania I. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania I. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 18.08.2015r. znak (...)

orzeka:

1. zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje I. P. prawo do emerytury od dnia 23.08.2015r.,

2. stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

UZASADNIENIE

I. P. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. z dnia 18.08.2015r., znak: ENS/15/028067890, odmawiającej mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu wniósł o zaliczenie do okresu pracy w szczególnych warunkach zatrudnienia:

- w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w W. od 18.08.1978r. do 31.01.1986r.;

- w Przedsiębiorstwie (...) w W. od 05.02.1986r. do 09.02.1990r.;

- w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w W. od 09.02.1990r. do 31.12.1998r.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wskazał, że na dzień 01.01.1999r. odwołujący udowodnił ogólny okres pracy wynoszący 27 lat, 1 miesiąc i 6 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Zdaniem organu rentowego I. P. nie udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Do stażu pracy w szczególnych warunkach nie zaliczono mu okresu zatrudnienia:

- w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w W. od 18.08.1978r. do 31.01.1986r., gdyż w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach wykazano, że odwołujący wykonywał pracę na stanowisku maszynista koparki, brak jest jednak określenia charakteru wykonywanej pracy oraz stanowiska, działu, pozycji według wykazu znajdującego się w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze;

- w Przedsiębiorstwie (...) w W. od 05.02.1986r. do 09.02.1990r., gdyż w toku postępowania przed ZUS odwołujący złożył kopię świadectwa pracy w szczególnych warunkach;

- w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w W. od 09.02.1990r. do 31.12.1998r., ponieważ ze świadectwa pracy, przedłożonego przez odwołującego nie wynika, iż w danym okresie pracował w szczególnych warunkach oraz na jakim stanowisku.

Biorąc powyższe pod uwagę w ocenie ZUS w decyzji z dnia 18.08.2015r. prawidłowo stwierdzono, że I. P. nie spełnia przesłanek do nabycia prawa do emerytury według przepisów art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 27.07.2015r. I. P. złożył w ZUS wniosek o ustalenie uprawnień do emerytury, na podstawie przepisów ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Po rozpoznaniu tego wniosku organ emerytalny ustalił, że na dzień 01.01.1999r. ubezpieczony wykazał ogólny okres pracy wynoszący 27 lat, 1 miesiąc i 6 dni okresów składkowych i nieskładkowych, jednakże nie udokumentował 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Do okresu pracy w szczególnych warunkach nie zaliczono mu okresu zatrudnienia od 18.08.1978r. do 31.01.1986r. w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w W., wskazując, iż w świadectwie widnieją różne stanowiska pracy oraz brak jest określenia charakteru wykonywanej pracy i stanowiska według wykazu zawartego w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz zarządzenia Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 01.08.1983r. oraz okresu zatrudnienia od 09.02.1990r. do 31.12.1998r.w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w W., wskazując, iż w świadectwie wykonywania pracy brak jest określenia charakteru wykonywanej pracy i stanowiska według wykazu zawartego w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Poza tym w toku postępowania przed ZUS odwołujący złożył kopię świadectwa pracy w szczególnych warunkach za okres zatrudnienia od 05.02.1986r. do 09.02.1990r.

Ponieważ ZUS uznał, iż I. P. nie udokumentował 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, decyzją z dnia 18.08.2015r. ZUS odmówił mu prawa do emerytury.

I. P. w okresie:

- od 18.08.1978r. do 31.01.1986r. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w W. jako maszynista koparki;

- od 05.02.1986r. do 09.02.1990r. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w W. jako kierowca autobusu o liczbie miejsc powyżej 15 oraz kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony;

- od 09.02.1990r. do 31.12.1998r. był zatrudniony w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w W. jako kierowca autobusu o liczbie miejsc powyżej 15 oraz kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o: zeznania świadków: H. R. i J. M., zeznania odwołującego I. P., akta osobowe odwołującego, wszystkie dokumenty zawarte w aktach emerytalnych odwołującego.

Sąd zważył, co następuje:

Przedmiotem badania była decyzja ZUS z dnia 18.08.2015r., odmawiająca I. P. (ur. (...)) prawa do emerytury.

Zgodnie z art . 24 ust. 1b pkt 20 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wiek emerytalny ubezpieczonych urodzonych po dniu 30.09.1953r. wynosi co najmniej 67 lat.

Natomiast na podstawie art. 184 ww. ustawy w zw. z § 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura, jeżeli ubezpieczony spełnił łącznie następujące warunki:

- osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn,

- nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego lub złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa,

- w dniu wejścia w życie przepisów ustawy emerytalnej, tj. 01.01.1999r., udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 dla mężczyzn, w tym 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Według przepisu § 2 ust. l w/w Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w Rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy należało uznać, że rozstrzygnięcie w sprawie było uzależnione od wykazania przez I. P., że pracował w szczególnych warunkach: w okresie od 18.08.1978r. do 31.01.1986r. w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w W., od 05.02.1986r. do 09.02.1990r. w Przedsiębiorstwie (...) w W. i od 09.02.1990r. do 31.12.1998r. w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w W..

W ocenie Sądu odwołanie od decyzji z dnia 18.08.2015r. jest zasadne a do pracy w szczególnych warunkach należy zaliczyć sporne okresy.

Na okoliczność pracy odwołującego Sąd dopuścił dowód z akt emerytalnych I. P., jego akt osobowych oraz z zeznań świadków: H. R. i J. M. i zeznań odwołującego.

W ocenie Sądu do pracy w szczególnych warunkach należy zaliczyć okres zatrudnienia odwołującego w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w W. od 18.08.1978r. do 31.01.1986r.

Na okoliczność zatrudnienia w tym zakładzie I. P. złożył ogólne świadectwo pracy (k. 19 akt kap. pocz.), w którym wskazano, iż był zatrudniony w okresie od 18.08.1978r. do 31.01.1986r. na stanowisku maszynisty koparko-spycharki. Sąd z (...) Urzędu Wojewódzkiego w W. uzyskał akta osobowe odwołującego, z których wynika, iż był on zatrudniony w okresie od 18.08.1978r. do 31.01.1986r. na stanowisku maszynisty koparko-spycharki. Takie samo stanowisko wskazano w świadectwo pracy w szczególnych warunkach znajdującym się na k. 17 a.e. Wprawdzie świadectwo to z przyczyny formalnych nie zostało uwzględnione przez ZUS, jednakże wskazana tam nazwa stanowiska odpowiada stanowisku wynikającemu z ogólnego świadectwa pracy.

Na okoliczność pracy odwołującego w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w W. Sąd przesłuchał I. P. w charakterze strony. Odwołujący zeznał, że zakład ten zajmował się pracami wodno-kanalizacyjnymi, pracował tam w latach 1978-1986 jako maszynista koparki, na początku miał angaż pomocnika operatora koparki, a po uzyskaniu uprawnień do obsługi koparek w 1979r., angaż operatora koparki. Odwołujący zeznał, iż praca pomocnika operatora koparki polegała na pracy koparką, jako pomocnik uczył się obsługiwania koparki i pracy koparką, a gdy uzyskał formalne uprawnienia maszynisty koparki, to zmieniono mu angaż na operatora. Odwołujący zeznał też, że nie pracował na spycharkach, gdyż nie miał do tego uprawnień.

Sąd dał wiarę I. poteraj co do rodzaju wykonywanych czynności. Jego zeznania zostały potwierdzone wpisami w w/w świadectwach pracy, w których wskazano pracę maszynisty, a więc operatora. Z akt osobowych odwołującego wynika, iż w okresie od 18.08.1978r. do 28.02.1979r. miał powierzone stanowisko pomocnika operatora koparki a od 01.03.1979r. powierzono mu stanowisko operatora koparki. Z akt osobowych wynika też, że już w dniu 29.12.1978r. została z nim zawarta umowa o przeszkolenie na stanowisku maszynisty koparki, co czyni wiarygodnym jego twierdzenia o tym, iż pomocnik operatora koparki w istocie wykonywał obowiązki operatora, gdyż uczył się tego zawodu.

Z treści wykazu A Działu V pkt 3 stanowiącego załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wynika, że praca maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych, jest pracą w szczególnych warunkach w rozumieniu tego Rozporządzenia. Do pracy w szczególnych warunkach należy więc zaliczyć odwołującemu okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w W. jako maszynisty ciężkich maszyn budowlanych od 18.08.1978r. do 31.01.1986r., w wymiarze 7 lat, 5 miesięcy i 14 dni.

Do pracy w szczególnych warunkach należy zaliczyć też okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w W. od 05.02.1986r. do 09.02.1990r.

Na okoliczność zatrudnienia w tym zakładzie I. P. złożył ogólne świadectwo pracy (k. 20 akt kap. pocz.), w którym wskazano, iż w okresie od 05.02.1986r. do 09.02.1990r. pracował na stanowisku kierowcy. Przed Sądem złożył zaś świadectwo pracy w szczególnych warunkach (k. 9a.s.), wskazujące, iż w w/w okresie był zatrudniony jako kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 t i wykonywał pracę wskazaną w Wykazie A Dział VIII poz. 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r.

Na okoliczność pracy odwołującego w Przedsiębiorstwie (...) w W. od 05.02.1986r. do 09.02.1990r. Sąd przesłuchał I. P. w charakterze strony. Odwołujący zeznał, że w tym zakładzie pracował jako kierowca samochodu ciężarowego i kierowca autobusu. Z jego zeznań wynika, iż zakład ten świadczył usługi transportowe, on rano autobusem o liczbie miejsc 52 dowoził pracowników do pracy, a po południu ich odwoził, zaś w ciągu dnia jeździł (...) o masie całkowitej powyżej 3,5 t., wożąc żwir i piach na budowy.

Sąd dał wiarę zeznaniom odwołującego. Z okazanego na rozprawie prawa jazdy wynika, iż uprawnienia do prowadzenia autobusów (kat. D) odwołujący uzyskał w dniu 26.10.1985r. a uprawnienia do prowadzenia samochodów o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony (kat. C) uzyskał w dniu 09.02.1982r., w dacie zatrudnienia dysponował więc odpowiednimi uprawnieniami. Nadto skoro zakład pracy prowadził usługi transportowe, to były one wykonywane autobusami i samochodami ciężarowymi. Z zeznań świadków H. R. i J. M. wynika, iż I. P. jako kierowca autobusu pracował również w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w W.. Skoro zaś odwołujący woził pracowników do pracy, logiczny jest przyjęcie, iż był to autobus o liczbie miejsc powyżej 15.

Z treści wykazu A Działu VIII pkt 2 stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wynika, że pracą w szczególnych warunkach w rozumieniu tego Rozporządzenia jest m. in. praca kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony oraz praca kierowców autobusów o liczbie miejsc powyżej 15. Do pracy w szczególnych warunkach należy więc zaliczyć w/w okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w W. od 05.02.1986r. do 09.02.1990r., co stanowi okres 4 lat i 4 dni.

Zaliczeniu do pracy w szczególnych warunkach podlega też okres zatrudnienia w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w W. od 09.02.1990r. do 31.12.1998r.

Na okoliczność zatrudnienia w tym zakładzie (...) złożył ogólne świadectwo pracy (k. 21 akt kap. pocz), w którym wskazano, iż był zatrudniony w okresie od 09.02.1990r. do 31.07.1999r. na stanowisku kierowcy. Na k. 16 a.e. znajduje się zaś świadectwo pracy w szczególnych warunkach, jest ono jednak wystawione błędnie, gdyż zawiera inny okres zatrudnienia.

Na okoliczność pracy odwołującego w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w W. Sąd przesłuchał świadków: H. R. i J. M..

Świadek H. R. w tym zakładzie pracował od 03.05.1968r. do 30.01.2008r. jako pracownik fizyczny a J. M. w pracował przez okres 10 lat na stanowisku tunelarza. Z ich zeznań wynika, iż Miejskie Przedsiębiorstwo (...) w W. zajmowało się prowadzeniem robót wodno-kanalizacyjnych a odwołujący pracował jako kierowca autobusu, liczącego ponad 15 miejsc, którym dowoził i odwoził pracowników tego zakładu do pracy i z pracy.

I. P., przesłuchiwany w charakterze strony na okoliczność pracy w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w W. zeznał, że pracował jako kierowca, jeździł autobusem marki A., który liczył powyżej 40 miejsc siedzących. Po przywiezieniu pracowników zakładu na budowę, wracał na bazę, a gdy nie było kogoś w pracy, to kierownik zlecał mu jazdę samochodem ciężarowym o masie całkowitej powyżej 3,5 t typu Kamaz.

Sąd dał wiarę w/w zeznaniom, gdyż są one zgodne ze sobą, wzajemnie się potwierdzają i uzupełniają. Logicznym jest tez przyjęcie, że I. P. – po dowiezieniu pracowników na miejsce budowy – miał zalecane inne prace transportowe. Odwołujący w spornym okresie wykonywał więc pracę kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony oraz kierowcy autobusu o liczbie miejsc powyżej 15.

Do pracy w szczególnych warunkach odwołującemu należy więc zaliczyć okres zatrudnienia w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w W. od 09.02.1990r. do 31.12.1998r. w wymiarze 8 lat, 10 miesięcy i 20 dni.

Łącznie I. P. wykaże okres pracy w szczególnych warunkach okresu w wymiarze 20 lat, 4 miesięcy i 8 dni. Odwołujący spełnia także pozostałe przesłanki konieczne do uzyskania prawa do emerytury według art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Osiągnął bowiem w dniu 23.08.2015r. wiek 60 lat, legitymuje się ponad 25-letnim ogólnym stażem pracy i nie jest członkiem OFE.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję ZUS z 18.08.2015r. i przyznał I. P. prawo do emerytury od dnia 23.08.2015r., tj. ukończenia 60 roku życia.

W pkt 2 wyroku Sąd stwierdził, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Zgodnie z art. 118 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120. Przepis art. 118 ust. 1a stanowi zaś, że w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

W niniejszej sprawie ostatnią okolicznością niezbędną do wydania decyzji było ustalenie czy w okresach zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) w W., w Przedsiębiorstwie (...) w W. i w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w W. odwołujący pracował w szczególnych warunkach. Ponieważ w odwołujący złożył w ZUS świadectwa pracy w szczególnych warunkach zawierające braki formalne, Sąd był zobowiązany przeprowadzić postępowanie dowodowe w celu ustalenia rodzaju wykonywanych przez niego czynności. Dopiero to postępowanie skutkowało zaliczeniem do pracy w szczególnych warunkach spornych okresów. W tej sytuacji ZUS nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie okresu pracy w szczególnych warunkach w toku postępowania przed tym organem.

Z tych względów orzeczono jak w sentencji.