Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 28 grudnia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie, Wydział VIII Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Anna Budzyńska

Sędziowie:SO Piotr Sałamaj

SO Agnieszka Górska (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 28 grudnia 2015 roku w Szczecinie,

na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi pozwanej A. Z. (1) o wznowienie postępowania zakończonego w wydaniem prawomocnego nakazu zapłaty w sprawie z powództwa G. Z.

przeciwko A. Z. (1) o zapłatę (sygn. XI GNc 736/14)

na skutek zażalenia pozwanej na postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z dnia 8 kwietnia 2015 r., w sprawie XI GNc 212/15, w przedmiocie odrzucenia skargi

postanawia:

oddalić zażalenie .

Piotr Sałamaj Anna Budzyńska Agnieszka Górska

UZASADNIENIE

Pozwana wniosła do Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie skargę o wznowienie zakończonego prawomocnym nakazem zapłaty z dnia 23 kwietnia 2014 r. postępowania przed Sądem Rejonowym Szczecin-Centrum w Szczecinie w sprawie XI GNc 736/14, jako podstawę wskazując art. 403 § 2 k.p.c. Wskazała w uzasadnieniu, że po zakończeniu postępowania, którego dotyczy skarga ujawniły się okoliczności faktyczne i środek dowodowy, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których pozwana nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu. Uzyskała bowiem informacje od R. P., który nie był zawnioskowany w sprawie XI GNc 736/14 jako świadek, z uwagi na brak procesowej potrzeby jego powołania. Wskazała, iż R. P. już w 2013 r. posiadał informacje pochodzące od powoda, świadczące o świadomości powoda co do wadliwego wykonania prac i celowego zaprzestania ich wykonywania w celu wyłudzenia od pozwanej pieniędzy i wyrządzenia jej szkody, jako osobie prowadzącej konkurencyjną działalność. Pozwana ponadto podniosła, iż o podstawie powołania dowodu dowiedziała się w styczniu 2015 r., tzn. wtedy dowiedziała się, iż R. P. posiada wskazane informacje, zaś w jej ocenie powołanie tego światka miałoby znaczenie dla rozstrzygnięcia prawomocnie zakończonej sprawy.

Postanowieniem z dnia 8 kwietnia 2015 r. Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie w sprawie XI GNc 212/15 odrzucił skargę o wznowienie postępowania wniesioną przez pozwaną.

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał, iż w sprawie XI GNc 736/14 został wydany nakaz zapłaty w postepowaniu upominawczym, który został doręczony pozwanej dnia 15 maja 2014 r., zaś sprzeciw został przez nią wniesiony po upływie terminu, w związku z czym został odrzucony. Następnie wniosła ona o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu, wraz z którym wniosła sprzeciw. Wniosek ten został oddalony, a kolejny sprzeciw odrzucony; z kolei zażalenie pozwanej na to postanowienie Sąd Okręgowy oddalił.

W tym stanie rzeczy Sąd Rejonowy stwierdził, iż skarga pozwanej podlegała odrzuceniu na podstawie art. 410 § 1 k.p.c., jako nieoparta na ustawowej podstawie wznowienia. Sąd Rejonowy wskazał na utrwaloną linię orzeczniczą, zgodnie z którą sformułowanie podstawy wznowienia w sposób odpowiadający przepisom art. 403 § 2 k.p.c. nie oznacza oparcia skargi na ustawowej podstawie wznowienia, wówczas, gdy podnoszona podstawa nie zachodzi, a zatem już na etapie badania skargi pod względem spełnienia wymogów formalnych należy zbadać, czy podstawa wznowienia rzeczywiście istnieje.

Wobec tego, iż przyczyny restytucyjne wymienione w art. 403 k.p.c. uzasadniają korektę prawomocnego orzeczenia jedynie w przypadku istnienia związku przyczynowego pomiędzy nimi a treścią rozstrzygnięcia, Sąd Rejonowy uznał, iż, wobec braku takiego związku, nie istniała rzeczywiście podstawa restytucyjna z art. 403 § 2 k.p.c., pomimo sformułowania jej w skardze o wznowienie postępowania w sposób odpowiadający treści tego przepisu. Pozwana przegrała bowiem sprawę XI GNc 736/14 nie z uwagi na niesprostanie ciężarowi dowodu, lecz z przyczyn formalnych – wniesienia sprzeciwu po terminie.

Pozwana wniosła zażalenie na postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z dnia 8 sierpnia 2015 r. w sprawie XI GNc 212/15 i wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez uwzględnienie skargi o wznowienie postępowania.

W uzasadnieniu zażalenia pozwana zarzuciła, iż Sąd nie wskazał podstawy prawnej wniosku, iż strona nie może wnieść skargi o wznowienie postępowania w sprawie, w której skutecznie nie wniosła sprzeciwu, podczas gdy jednocześnie przyznał, że przedmiotem postępowania było ustalenie, czy powód wykonał prace, za które dochodził wynagrodzenia. Ponadto z uzasadnienia Sądu Rejonowego wynika, że uznał on, iż „skarga nie wykazała podstaw do wznowienia”, a jednocześnie nie przytoczył wszystkich argumentów w niej zawartych, bowiem skarżąca uzasadniała skargę wskazując na fakt celowego zaprzestania przez G. Z. dokończenia prac, które mu zlecono, a zatem wskazywała, że nie wykonał takiego zakresu prac, na jaki się powoływał, a nadto jako dodatkowy argument wskazywała na fakt odmowy poprawienia przez G. Z. wadliwie wykonanej części konstrukcji stalowej. W ocenie pozwanej, analiza treści kwestionowanego orzeczenia nie wskazuje na brak podstawy prawnej z art. 403 § 2 k.p.c. do wznowienia postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż niezasadnie skarżąca twierdzi, iż Sąd Rejonowy nie wskazał podstawy prawnej wniosku, że strona nie może skutecznie wnosić skargi o wznowienie postępowania w sprawie, w której skutecznie nie wniosła sprzeciwu, albowiem Sąd I instancji wyraźnie przytoczył w swoim uzasadnieniu art. 403 k.p.c. i w drodze prawidłowo przeprowadzonej wykładni ustalił jego treść. Zgodnie bowiem z brzmieniem przywoływanego przez skarżącą, jako podstawa do wznowienia postępowania, art. 403 § 2 k.p.c. można również żądać wznowienia w razie późniejszego wykrycia prawomocnego wyroku, dotyczącego tego samego stosunku prawnego, albo wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu. Skarżąca przy tym wskazywała na część przytoczonej jednostki redakcyjnej dotyczącą wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu. Z cytowanego przepisu Sąd Rejonowy wyinterpretował - jako przesłankę wystąpienia wskazanej podstawy wznowienia postępowania - istnienie związku przyczynowego pomiędzy przyczyną z art. 403 k.p.c., a treścią rozstrzygnięcia. Wynik wykładni przeprowadzonej przez Sąd Rejonowy, w ocenie Sądu Okręgowego, należy uznać za prawidłowy. Wskazuje na to w szczególności użycie przez ustawodawcę w brzmieniu art. 403 § 2 k.p.c. sformułowania „mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy”. Oznacza to, iż nie jest wystarczające tylko to, że zaistniała przyczyna z art. 403 § 2 k.p.c., a zatem wykrycie takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu, lecz zaistnienie tej przyczyny musi mieć chociażby potencjalną (sformułowanie „mogłaby”) zdatność do wywarcia wpływu na wynik sprawy, w której wznowienia postępowania skarżąca się domaga.

Stanowisko takie znajduje ponadto oparcie w poglądach wyrażanych przez orzecznictwo i doktrynę na tle art. 403 § 2 k.p.c. Wskazuje się przy tym na konieczność kumulatywnego spełnienia trzech przesłanek: po pierwsze – wykrycia po uprawomocnieniu się wyroku nowych faktów, które istniały w toku postępowania, ale nie zostały w nim powołane, po drugie – możliwości ich wpływu na wynik sprawy oraz po trzecie – niemożności skorzystania z nich przez stronę w poprzednim postępowaniu [por. postanowienie SN z 26.5.2011 r., sygn. II UZ 11/11; K. Flaga-Gieruszyńska, komentarz do art. 403 k.p.c. (w:) A. Z., K. F.-G., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2015].

Trafnie Sąd Rejonowy wskazał na przyczynę przegrania przez pozwaną sprawy XI GNc 736/14, którą było wniesienie sprzeciwu od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym po terminie. Oznacza to bowiem, iż nawet, gdyby wskazane jako podstawa wznowienia z art. 403 § 2 k.p.c. okoliczności i środek dowodowy znane były wówczas pozwanej i zostały powołane w sprzeciwie od nakazu zapłaty, to i tak nie mogłyby mieć wpływu na wynik sprawy, albowiem sprzeciw został odrzucony. W tym stanie rzecz słusznie również Sąd Rejonowy uznał, iż wskazana w jej treści i sformułowana stosownie do art. 403 § 2 k.p.c. podstawa restytucyjna rzeczywiście nie istnieje, przy czym pogląd wyrażony na tle przywołanego przez Sąd I instancji art. 410 § 1 k.p.c. - odnośnie odrzucenia w takim przypadku skargi na posiedzeniu niejawnym - jest poglądem ugruntowanym w orzecznictwie, które zostało obszernie przytoczone przez Sąd Rejonowy.

Wskazać bowiem należy, iż sformułowanie podstawy wznowienia w sposób odpowiadający przepisom art. 401-404 k.p.c. nie oznacza oparcia skargi na ustawowej podstawie wznowienia, jeżeli już z samego jej uzasadnienia wynika, że podnoszona podstawa nie zachodzi [por. postanowienie SN z 28.10.1999 r., sygn. II UKN 174/99]. W tym kontekście należy wskazać, iż co prawda w treści samej skargi skarżąca nie wskazała, iż postępowanie XI GNc 736/14 zakończyło się uprawomocnieniem się nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z uwagi na odrzucenie przez Sąd Rejonowy wniesionego po terminie sprzeciwu od nakazu zapłaty, jednak wprost wynika to z akt sprawy, w której została złożona skarga o wznowienie postępowania, a zatem było oczywistym, iż w tym przypadku nie jest spełniona przesłanka istnienia związku przyczynowego pomiędzy przyczyną restytucyjną z art. 403 § 2 k.p.c. a wynikiem postępowania XI GNc 736/14.

Pozostałe podnoszone przez skarżącą w zażaleniu okoliczności dotyczące niezasadności roszczenia powoda z uwagi na nienależyte wykonywanie przez niego umowy pozostawały bez znaczenia dla oceny istnienia podstawy wznowienia postępowania; mogłyby być przedmiotem badania jedynie w przypadku merytorycznego rozpoznania skargi, do którego to etapu w niniejszej sprawie nie doszło.

Tak argumentując Sąd Okręgowy uznał, iż zażalenie jest nieuzasadnione i na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

Piotr Sałamaj Anna Budzyńska Agnieszka Górska