Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lipca 2014 roku

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie, Wydział III Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Aleksandra Westra

Protokolant: p.o protokolanta Piotr Malicki

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 lipca 2014 roku w W.

sprawy z powództwa L. S.

przeciwko Z. W.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  przyznaje pełnomocnikowi z urzędu adwokatowi A. N. od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie kwotę 4428 (cztery tysiące czterysta dwadzieścia osiem) złotych (łącznie z Vat) tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną świadczoną z urzędu;

III.  nie obciąża powoda kosztami procesu na rzecz pozwanej;

IV.  nieopłacone koszty sądowe przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn. akt 882/13

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 5 lutego 2013 roku powód L. S. wniósł o zasądzenie od pozwanej Z. S. na rzecz powoda kwoty 106.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty, tytułem naprawienia szkody wynikłej z przywłaszczenia przez pozwaną wyżej wskazanej kwoty, pochodzącej ze zbycia należącego do majątku wspólnego stron lokalu mieszkalnego oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda, zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu wskazano, że kwota pochodząca ze sprzedaży lokalu została w całości wykorzystana przez pozwaną pomimo ustaleń stron, że przedmiotowe środki pieniężne otrzyma powód.

W odpowiedzi na pozew z dnia 17 lutego 2014 roku pozwana wnosiła o oddalenie powództwa w całości, podnosząc, iż powód miał dostęp do środków finansowych uzyskanych ze zbycia lokalu mieszkalnego. Ponadto pozwana podniosła, iż nie istniały żadne powody dla których miałaby zawrzeć umowę z powodem o przekazaniu wszystkich środków finansowych na rzecz powoda. Pozwana podniosła również zarzut przedawnienia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 9 października 1982 roku powód L. S. oraz pozwana Z. S. zawarli związek małżeński (okoliczność bezsporna). W dniu 10 maja 1983 roku za środki finansowe uzyskane od rodziców pozwanej, pozwana nabyła do majątku wspólnego lokal mieszkalny w L. ul. (...) (k. 57). Własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego zostało sprzedane w dniu 28 października 1988 roku (k. 59). W dniu 29 października 1988 roku, za środki finansowe uzyskane ze sprzedaży lokalu, strony nabyły własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego w L. ul. (...) (k. 56). W dniu 10 grudnia 2002 roku strony zbyły własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego znajdującego się w L. ul. (...) za kwotę 106.000,00 zł (okoliczność bezsporna). Środki finansowe uzyskane ze sprzedaży lokalu strony umieściły na wspólnym rachunku bankowym, który istniał do początku 2004 roku, kiedy strony zamknęły wspólnie rachunek w dniu 5.02.2004r. i z którego strony wspólnie przed zamknięciem korzystały. (okoliczność bezsporna).

W dniu 19 marca 2009 roku Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie orzekł rozwód stron, wcześniej tj. w dniu 28 kwietnia 1997 roku aktem notarialnym strony na mocy umowy zniosły majątkową wspólność małżeńską (okoliczności bezsporne).

Powód i pozwana rozporządzali środkami finansowymi znajdującymi się na wspólnym rachunku stron. Na przedmiotowy rachunek wpływało wynagrodzenie pozwanej (bezsporne) Łącznie powód wypłacił ze wspólnego rachunku bankowego kwotę co najmniej w wysokości około 40.000,00 zł (k. 61-86). W okresie rozporządzania niniejszymi środkami, powód prowadził działalność gospodarczą i inwestował w budowę pawilonu handlowego (k. 87-92). Ponadto powód uzyskiwał rocznie w okresie 2000-2002 dochód z tytułu emerytury w kwocie około 8000,00 zł (k. 96).

W dniu 5 lipca 1999 roku pozwana nabyła do majątku osobistego nieruchomość gruntową, na której rozpoczęła budowę domu mieszkalnego (odpowiedź na pozew – k. 51) Środki finansowe na niniejszą inwestycję uzyskała ze sprzedaży nieruchomości należących wyłącznie do jej majątku osobistego: dwóch nieruchomość w L. przy ul. (...) za łączną kwotę 139.000,00 zł., własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego w L. przy ul. (...) za kwotę 112.000,00 zł. oraz pożyczki z zakładu pracy w wysokości 8.000,00 zł.. Łączna uzyskana przez pozwaną kwota wyniosła ponad 200.000,00 zł. (zeznania pozwanej – k. 173).

Powód L. S. ma 57 lat, z zawodu jest posadzkarzem, obecnie otrzymuje rentę, jest osobą schorowaną – problem ze wzrokiem, nie widzi na lewe oko, w prawym widoczność ograniczona. Pozwana Z. S. ma 55 lat, jest nauczycielką.

Powyższy stan faktyczny Są ustalił na podstawie w/wym. dokumentów, które nie były kwestionowane przez strony, ich wiarygodność tez nie budziła zastrzeżeń Sądu, oraz na postawie zgodnych zeznań stron w zakresie przelania środków na wspólnych rachunek bankowy i zlikwidowania tego rachunku.

Sąd oddalił wniosek dowodowy o przesłuchanie świadków J. S. i H. S. uznając za bezprzedmiotowe przeprowadzenie dowodu z zeznań tych świadków, wobec wskazanej przez powoda faktycznej podstawy roszczenia i założenia przez stronę pozwaną środków dowodowych w postaci dokumentów, które zostały uznane za wiarygodne.

Sąd zważył co następuje:

Roszczenie powoda nie zasługuje na uwzględnienie.

Powód żądając zwrotu środków finansowych uzyskanych ze zbycia własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, powołał się na treść art. 415 k.c. (Dz. U. z dnia 18 maja 1964 r.), zgodnie z którym, każdy kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Zgodnie z orzecznictwem SN: „w sprawie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym konieczne jest, by powód wskazał na szkodę, którą poniósł oraz pozostające z nią w adekwatnym związku przyczynowym zdarzenie będące jej źródłem. Zdarzenie to musi być działaniem lub zaniechaniem pozwanego albo osób, za które pozwany odpowiada, dającym się zakwalifikować jako bezprawne, a czasami także - w zależności od podstawy odpowiedzialności - jako zawinione.” - wyrok SN z dnia 20 września 2013 roku (sygn. akt II CSK 703/12), LEX nr 1383075.

W tym miejscu wskazać należy, iż w postępowaniu cywilnym obowiązuje zasada kontradyktoryjności, według której to strona powodowa jest dysponentem procesu i do niej należy przytaczanie wszelkich wniosków dowodowych w celu wskazania prawdziwości powołanych twierdzeń. Stosownie do omawianej reguły, ciężar dowodu spoczywa na stronie procesu, która w myśl art. 6 k.c. ponosi ujemne konsekwencje swojego pasywnego postępowania. Prawo podmiotowe może być efektywnie dochodzone, o ile strona jest w stanie skutecznie wykazać przed Sądem fakty, z których wywodzi skutki prawne. Samo twierdzenie nie jest w sobie dowodem, zaś rozstrzygnięcie musi opierać się na udowodnionych okolicznościach.

W ocenie Sądu powód w przedmiotowej sprawie nie udowodnił, że pozwana przejęła wszystkie środki pochodzące ze sprzedaży lokalu przy ul. (...) w L. i tym, samym wyrządziła powodowi szkody. Środki pochodzące ze sprzedaży mieszkania stanowiły majątek wspólny stron i każda ze stron miała prawo do dysponowania tymi środkami. Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, że ze środków zgromadzonych na wspólnym rachunku korzystały obydwie strony do początku roku 2004r. kiedy strony wspólnie zlikwidowały rachunek bankowy. Powód w przedmiotowej sprawie nie wykazał, aby pozwana przywłaszczyła sobie zgromadzone na tym rachunku środki pieniężne, natomiast strona pozwana udowodniła, że ze środków zgromadzonych na tym rachunku korzystał również pozwany. Twierdzenia pozwanego, że pozwana przywłaszczyła sobie przedmiotowe środki pieniężne pozostają również w sprzeczności z wiedzą i doświadczeniem życiowym, albowiem rachunek stron został zlikwidowany na początku roku 2004 w obecności powoda i całkowicie nieprawdopodobnym jest, aby dopiero po 9 latach ( data złożenia pozwu luty 2013r.) powód doszedł do wniosku, że przedmiotowe środki zostały przywłaszczone przez pozwaną.

Ponadto w uzasadnieniu pozwu i słuchany w charakterze stronu powód wskazał, że zgodnie z zawartą pomiędzy stronami ustną umową, środki pochodzące ze sprzedaży mieszkania należącego do stron miały być przeznaczone wyłącznie dla powoda. Pozwana zaprzeczyła faktowi zawarcia przedmiotowej umowy, a powód nie sprostał wymaganiom art. 6 k.c. i nie udowodnił, że takowa umowa została zawarta. Dowodem na powyższe twierdzenie powoda nie mogą być tylko jego zeznania, zważywszy, że pozwana zaprzeczyła tej okoliczności, a nie zostały wskazane żadne inne obiektywne dowody potwierdzające wersję powoda. Zwrócić również należy uwagę, że zeznania samego powoda są bardzo lakoniczne, mianowicie powód wskazał, że w 2009r. była zawarta umowa z pozwaną, polegająca na tym, że pozwana powiedziała, że sprawę przemyśli i może spłaci powoda. Powyższe nie może stanowić dowodu, na podstawie którego byłoby możliwe dokonanie ustalenia co do zawarcia jakiejkolwiek umowy, co do jej treści, w szczególności wskazania kwoty spłaty.

W tym miejscu wskazać należy, na pogląd Sądu Apelacyjnego, który Sąd orzekający w przedmiotowej sprawie w pełni podziela, a mianowicie że „przedstawienie przez stronę dowodu w celu wykazania określonych twierdzeń o faktach, z których wywodzi dla siebie korzystne skutki, jest nie tyle jej prawem czy obowiązkiem procesowym, co ciężarem procesowym, wynikającym i zagwarantowanym przepisami prawa, przede wszystkim w jej własnym interesie. To interes strony nakazuje jej podjąć wszelkie czynności procesowe w celu udowodnienia faktów, z których wywodzi korzystne skutki prawne. Należy przy tym pamiętać, że sąd rozstrzyga sprawę według właściwego prawa materialnego na podstawie koniecznych ustaleń faktycznych uzyskanych dzięki zebranym środkom dowodowym. Na te właśnie ustalenia składają się dowody, które przedstawiają w pierwszej kolejności same strony, zgodnie z brzmieniem art. 232 k.p.c.” (Sygn. akt III AUa 930/13), LEX nr 1451684.

Mając na uwadze powyższe rozważania wskazać należy, że strona powodowa zdaniem Sądu nie dopełniła, ciążącego na niej obowiązku udowodnienia podstawy faktycznej żądania. Jako podstawę faktyczną żądania powód wskazywał wyrządzenie szkody w wyniku czynu niedozwolonego oraz w wyniku niewykonania przez pozwaną ustnej umowy.

Ponadto, jak wynika z orzecznictwa: „Sąd może uznać za ustalone fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, jeżeli wniosek taki można wyprowadzić z innych ustalonych faktów. Możliwość zastosowania przez sąd domniemania faktycznego nie może być jednak interpretowana jako złagodzenie wynikającego z art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. obowiązku dowodzenia przez stronę faktów, z których wywodzi ona skutki prawne. Zastosowanie domniemania faktycznego powinno mieć miejsce wtedy, gdy brak jest bezpośrednich środków dowodowych albo istnieją znaczne utrudnienia dowodowe dla wykazania faktu, a jednocześnie jego ustalenie jest możliwe przy zastosowaniu reguł logicznego rozumowania przy uwzględnieniu zasad wiedzy i doświadczenia życiowego. Należy przy tym pamiętać, że tzw. dowód prima facie oparty na konstrukcji domniemań faktycznych wymaga wysokiego prawdopodobieństwa istnienia pierwszego i kolejnych zdarzeń sprawczych, pozwalających traktować je, jako oczywiste.” - wyrok SA z dnia 17 stycznia 2014 roku (sygn. akt I ACa 663/13), LEX nr 1425369.

Sąd nie dał wiary twierdzeniom powoda o zawarciu niniejsze ustnej umowy, a fakt zawarcia umowy nie może zostać ustalony przy zastosowaniu reguł logicznego rozumowania przy uwzględnieniu zasad wiedzy i doświadczenia życiowego oraz nie może być wyprowadzony z innych ustalonych faktów

Nie może umknąć uwadze fakt, iż nawet przy przyjęciu zaistnienia czynu niedozwolonego i w jego konsekwencji wyrządzenia szkody powodowi przez pozwaną, a więc jej odpowiedzialności na gruncie art. 415 k.c., to roszczenie powoda o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym w myśl art. 442 ¹ § 1 k.c. i tak ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Przy założeniu, iż dniem wyrządzenia szkody będzie zamknięcie wspólnego rachunku w dniu 5.02.2004r. (albowiem w tym dniu nie było już wspólnych środków na tym rachunku), roszczenie przedawni się po upływie 3 lat, a zatem w dniu 6.02.2007r.

Na marginesie należy wskazać, na co wskazują okoliczności przywołane w uzasadnieniu pozwu dotyczące kwestii finansowania budowy domu na gruncie stanowiącym majątek odrębny pozwanej, że ewentualne kwestie odnośnie rozliczania nakładów z majątku wspólnego na majątek odrębny małżonków winny być rozliczane w sprawie o podział majątku wspólnego stron. Natomiast sam aktualny stan majątkowy powoda a pozwanej, ich obecna sytuacja zdrowotna, rodzinna i mieszkaniowa oraz subiektywny stan poczucia pokrzywdzenia nie mogły mieć wpływu na rozstrzygniecie w tej sprawie wobec nieudowodnienia roszczeń powoda i odpowiedzialności pozwanej na gruncie przepisów kodeksu cywilnego.

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w punkcie II, III, IV sentencji na podstawie art. 102 k.p.c. oraz zgodnie z § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163 poz. 1349 ze zm.), nie obciążając powoda kosztami procesu na rzecz pozwanej oraz przejmując na rachunek Skarbu Państwa koszty postępowania. Sąd nie obciążył powoda kosztami zastępstwa procesowego na rzecz pozwanej z uwagi na jego problemy zdrowotne, niskie świadczenie rentowe oraz brak majątku.