Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 lutego 2015 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddziału (...) w Ł. odmówił H. S. prawa do emerytury rolniczej. Wyjaśnił, że ubezpieczona nie nabyła praw do tej emerytury, gdyż nie posiada wieku emerytalnego z uwagi na brak wymaganego wieku emerytalnego tj., 62 lata i 1 miesiąc stosownie do treści art. 19 ust.1 a pkt 26. Wyjaśnił także, że brak jest podstaw do przyznania ubezpieczonej prawa do emerytury rolniczej w związku z nie zaprzestaniem prowadzenia działalności rolniczej ponieważ ubezpieczona nie zaprzestała prowadzenia tej działalności w związku z faktem bycia współwłaścicielem gospodarstwa rolnego, płatnikiem podatku rolnego, a ustawodawca nie zastrzegł, że musi osobiście uprawiać posiadane grunty / decyzja – k. 52akt KRUS/.

Od powyższej decyzji H. S. reprezentowana przez pełnomocnika radcę prawnego M. S. odwołała się do Sądu Okręgowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi w dniu 1 kwietnia 2015 roku wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury rolniczej. Odwołująca zarzuciła kwestionowanej decyzji naruszenie art. 19 ust. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników poprzez przyjęcie, że wnioskodawczyni nie zaprzestała prowadzenia działalności rolniczej w sposób o jakim mowa w w/w przepisie. Odwołująca podniosła, że ukończyła 55 lat i legitymuje się okresem podlegania ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu przekraczającym 30 lat , a także zaprzestała prowadzenia działalności rolniczej. Ubezpieczona gospodarstwo prowadziła wraz z byłym mężem G. S. do stycznia 2007 roku, kiedy to wyprowadziła się z domu we wsi R. gmina Z. przeprowadzając się do brata J. S. prowadzącego gospodarstwo rolne we wsi M.. Od tego czasu ubezpieczona nie prowadzi gospodarstwa rolnego, którego formalnie jest współwłaścicielem, jak również w ogóle nie przebywa w tym gospodarstwie. Nie pobiera żadnych dochodów z gospodarstwa. Jedyną osobą korzystającą i czerpiącą wszelkie zyski z w/w gospodarstwa rolnego jest były mąż ubezpieczonej, który jest jedynym posiadaczem w/w gospodarstwa. Wyrokiem z dnia 9 kwietnia 2010 roku w sprawie sygn. akt I C 686/10 Sądu Okręgowego w Łodzi rozwiązano przez rozwód związek małżeński łączący ubezpieczoną z G. S.. Toczy się sprawa o podział majątku wspólnego obejmującego przedmiotowe gospodarstwo rolne / odwołanie – k. 2-8/.

Organ emerytalno - rentowy wniósł o oddalenie odwołania podnosząc tożsamą argumentację jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji / odpowiedź na odwołanie -k.11 /.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi

ustalił, co następuje:

H. S. urodziła się w dniu (...) ( bezsporne).

Wnioskodawczyni podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników z tytułu prowadzenia działalności rolniczej w gospodarstwie rolnym, którego jest współwłaścicielką w okresie od 1 stycznia 1985 roku do 30 września 2008 roku roku, a od dnia 1 października 2008 roku H. S. podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników w charakterze domownika, w gospodarstwie swojego brata położonym w M. /okoliczność bezsporna, a nadto karta ewidencyjna ubezpieczonego – 2- 3 akt KRUS/.

Z uwagi na zaprzestanie przez wnioskodawczynię prowadzenia działalności rolniczej w gospodarstwie rolnym, którego jest współwłaścicielem położonego w miejscowości R. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego decyzją z dnia 24 czerwca 2009 roku stwierdził ustanie ubezpieczenia społecznego H. S. z dniem 01 października 2008 roku / decyzja z dnia 24 czerwca 2009 roku - k. 50 akt KRUS /.

W dniu 18 lutego 2015 roku H. S. złożyła wniosek o emeryturę rolniczą (wniosek k. 1- 1 verte akt KRUS).

W dniu 27 lutego 2015 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddziału (...) w Ł. odmówił wnioskodawczyni prawa do emerytury rolniczej z uwagi na fakt, iż nie ukończyła 62 lat i 1 miesiąca zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników. Natomiast wskazano, że wnioskodawczyni spełniła z art. 19 ust. 2 ustawy przesłankę osiągnięcia wieku 55 lat, podlegania ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu przez okres co najmniej 30 lat natomiast wnioskodawczyni nie spełniła przesłanki zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej. Jest współwłaścicielem gospodarstwa rolnego co oznacza, że je prowadzi. W konsekwencji odmówiono wnioskodawczyni prawa do emerytury rolniczej /decyzja - k. 52 akt KRUS/.

Wnioskodawczyni do stycznia 2007 roku kiedy to wyprowadziła się z domu po kłótni z mężem prowadziła działalność w gospodarstwie rolnym, którego jest współwłaścicielem. Pracowała tam prawie 25 lat. Od tego czasu była tam tylko w obecności biegłych w związku z toczącą się po orzeczonym rozwodzie sprawą o podział majątku wspólnego. Jak wynika z opinii biegłego złożonej do sprawy o podział majątku nie da się go stosownie podzielić. Wartość gospodarstwa jest oszacowana na 2 miliony. Wnioskodawczyni ocenia swój wkład na milion złotych. Gdyby Sąd dokonał podziału gospodarstwa wnioskodawczyni oddałaby swoją część w dzierżawę albo przekazałaby synom, bo żaden z nich nie chce prowadzić tego gospodarstwa. Wnioskodawczyni nie ma sprzętu ażeby zająć się pracami w gospodarstwie. Nie widzi możliwości wspólnego z mężem prowadzenia gospodarstwa. Poza alimentami nic od męża nie otrzymuje. Nie otrzymuje żadnych dochodów z gospodarstwa rolnego / zeznania świadków, wnioskodawczyni – k 20 protokół rozprawy;. K.44 – 45 protokół rozprawy, akt notarialny przekazania gospodarstwa rolnego k. 8 /.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie w postaci dokumentów zawartych w załączonych aktach emerytalnych wnioskodawczyni, które nie były kwestionowane w toku postępowania sądowego. Dodać należy, że na rozprawie z dnia 23 grudnia 2015 roku wnioskodawczyni przyznała, że do stycznia 2007 roku prowadziła gospodarstwo rolne. Po tej dacie wyprowadziła się z domu i nie prowadziła przedmiotowego gospodarstwa rolnego i nie przebywała tam już. Sąd dał wiarę zeznaniom wnioskodawczyni, że w gospodarstwie pracowała do stycznia 2007 roku pomimo tego, że faktycznie były jeszcze opłacane składki. Nadto fakt, że wnioskodawczyni zaprzestała prowadzenia działalności rolniczej w gospodarstwie rolnym został potwierdzony decyzji Kasy z dnia 24 czerwca 2009 roku.

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi

zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego i poczynionych na jego podstawie ustaleń faktycznych, odwołanie H. S. okazało się uzasadnione

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników z dnia 20 grudnia 1990 roku (Dz. U. z 2008 r., Nr 50, poz. 291 ze zm. – dalej ustawa) emerytura rolnicza przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny określony w ust. 1a i 1b;

2) podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 25 lat, z uwzględnieniem art. 20.

W przypadku kobiet urodzonych w okresie od dnia 1 stycznia 1959 roku do dnia 31 marca 1959 roku, wiek emerytalny – zgodnie z treścią art. 19 ust. 1 a pkt 26 cyt. ustawy - wynosi 62 lata i 1 miesiąc

Natomiast zgodnie z treścią ustępu 2 art. 19 w/w ustawy emerytura rolnicza przysługuje także ubezpieczonemu rolnikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek 55 lat, jeśli jest kobietą, albo 60 lat, jeśli jest mężczyzną;

2) podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 30 lat;

3) zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej.

Z kolei art. 19 ust. 3 przywołanej ustawy stanowi, że jeżeli zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej jest spowodowane wywłaszczeniem gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, ich zbyciem na cel uzasadniający wywłaszczenie albo trwałym wyłączeniem, zgodnie z obowiązującymi przepisami, użytków rolnych z produkcji rolniczej z przyczyn niezależnych od rolnika, warunek przewidziany w ust. 2 pkt 2 uważa się za spełniony, jeżeli rolnik podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 12 lat i 6 miesięcy.

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy, do okresów ubezpieczenia wymaganych zgodnie z przepisem art. 19, zalicza się okresy: 1) podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników indywidualnych i członków ich rodzin w latach 1983 - 1990; 2) prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym, po ukończeniu 16 roku życia, przed dniem 1 stycznia 1983 roku oraz 3) od których zależy prawo do emerytury zgodnie z przepisami emerytalnymi. Zgodnie z art. 20 ust. 3 ustawy tych ostatnich okresów nie zalicza się osobom urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku.

Przekładając powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy wskazać należy, iż H. S. spełnia łącznie 3 warunki do nabycia emerytury rolniczej określone w cytowanej wyżej ustawie w ust 2 art. 19. Wnioskodawczyni urodziła się w dniu (...), a zatem osiągnęła wymagany wiek 55 lat. Podlegała ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu przez okres 30 lat. Zaprzestała prowadzenia działalności gospodarczej.

Analizując okoliczności sprawy Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że organ rentowy dokonał błędnej wykładni przepisu art.28 ust.4 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników i doszedł do niewłaściwego wniosku, że ubezpieczona, nie zaprzestała prowadzenia działalności rolniczej wobec tego, że jest jego współwłaścicielem.

W ocenie Sądu Okręgowego przepis art.28 ust.4 ustawy nie reguluje wyczerpująco sytuacji, w których uzasadnione jest przyjęcie, że rencista lub emeryt zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, ale wskazuje jedno z kryteriów, kiedy należy uznać, że ubezpieczony nie prowadzi już działalności rolniczej. Z przepisu tego nie wynika natomiast, że przez sam fakt, iż rencista czy też emeryt jest właścicielem gospodarstwa rolnego, uzasadnione jest przyjęcie, że taki ubezpieczony nie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej. W ocenie Sądu o tym, czy rencista lub emeryt zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej decyduje każdorazowo stan faktyczny, a zatem fakt, czy dana osoba rzeczywiście prowadzi działalność rolniczą i pracuje w gospodarstwie rolnym, zarządza tym gospodarstwem.

Na stanowisku takim, które jest już ugruntowane w judykaturze od wielu lat, stoi również Sąd Najwyższy (vide: wyrok SN z 20 września 2005 r., III UK 77/05 , który wypowiedział się, że . nabycie własności gospodarstwa rolnego w drodze dziedziczenia, bez prowadzenia w nim działalności rolniczej, nie stanowi podstawy do zawieszenia wypłaty świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz, że zawieszenie wypłaty świadczeń nie dotyczy osoby władającej majątkiem w postaci gospodarstwa rolnego, lecz tylko takiej, która gospodarstwo rolne faktycznie prowadzi, a które powinno przynosić i z reguły przynosi jej dochód. , a także Sąd Apelacyjny w Białymstoku, który w wyroku w wyroku z dnia 18 lutego 2014 r. w sprawie III AUa 1003/13 , w sposób stanowczy wypowiedział się, że samo manifestowanie praw własnościowych do gospodarstwa rolnego nie może być traktowane jako równoznaczne z jego prowadzeniem. Wypłata części uzupełniającej emerytury lub renty rolnika nie powinna ulec zawieszeniu na podstawie art. 28 ust. 1i 3 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników (t.j. Dz.U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291 ze zm.), gdy ubezpieczony faktycznie nie prowadzi działalności rolniczej.

Sąd w świetle całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego uznał, że wnioskodawczyni nie wykonywała od stycznia 2007 roku, żadnych prac na gruntach rolnych. Fakt, że wnioskodawczyni jest właścicielką nieruchomości rolnej nie jest wystarczający do uznania, że nie zaprzestała prowadzenia działalności rolniczej.

Mając na uwadze powyższe na podstawie art.477(14) §2 k.p.c. Sąd Okręgowy zmienił zaskarżone decyzje w ten sposób, że przyznał H. S. prawo do emerytury rolniczej poczynając od 1 lutego 2015 roku.

ZARZĄDZENIE

- odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć organowi rentowemu z pouczeniem o sposobie i terminie do wniesienia apelacji.