Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 maja 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił D. R. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że zgodnie z orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 20 marca 2014 r.D. R. jest osobą całkowicie niezdolną do pracy do dnia 29 lutego 2016 r. , a niezdolność do pracy powstała w dniu 13 lutego 2013 r. Z uwagi na fakt nie spełnienia wszystkich przesłanek wymienionych w art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych odmówiono wnioskodawczyni przyznania świadczenia.

Na wymagane 20 lat stażu pracy wnioskodawczyni udowodniła łącznie 14 lat , 23 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 10 lat , 6 miesięcy i 15 dni okresów nieskładkowych , które zgodnie z art. 5 ust.2 zostały ograniczone do 1/3 udowodnionych okresów składkowych i przyjęte w wymiarze 3 lat , 6 miesięcy i 6 dni. Na wymagane 25 lat okresów składkowych wnioskodawczyni udowodniła 10 lat , 6 miesięcy i 17 dni. Niezdolności do pracy powstała u wnioskodawczyni powstała w dniu 13 lutego 2013 r. tj. po upływie 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia, które nastąpiło w dniu 12 lipca 2008 r.

/decyzja k.95 plik I akt ZUS/

W dniu 13 czerwca 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. wpłynęło odwołanie sporządzone przez pełnomocnika D. R.. W treści odwołania wskazano ,że wnioskodawczyni cierpi na schizofrenię paranoidalną od lipca 2008 r. i tym samym organ rentowy błędnie przyjął datę powstania niezdolności do pracy D. R.. W ocenie skarżącej jej choroba postępowała od 2008 r. ( świadczy o tym opinia sądowo-psychiatryczna z dnia 13 lutego 2013 r.) , a leczenie podjęła dopiero w listopadzie 2013 r.

/odwołanie k.2-4 odwrót/

W dniu 27 czerwca 2014 r. do tutejszego Sądu wpłynęła odpowiedź organu rentowego na w/w odwołanie. W uzasadnieniu organ rentowy przytoczył argumentację jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie k.18-19/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni D. R. urodziła się (...) , w swojej karierze zawodowej wykonywała obowiązki pracownicze farmaceuty ( z wykształcenia jest magistrem farmacji).

/bezsporne/

D. R. legitymuje się umiarkowanym stopniem niepełnosprawności.

/bezsporne/

W dniu 24 stycznia 2014 r. D. R. złożyła wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy.

/wniosek k.1 plik I akt ZUS/

Lekarz Orzecznik ZUS uznał wnioskodawczynię za całkowicie niezdolną do pracy do 28 lutego 2016 r. wskazując ,że nie da się ustalić daty powstania całkowitej niezdolności do pracy.

/orzeczenie z dnia 26 lutego 2014 r. k.49 plik I akt ZUS/

Na skutek złożenia sprzeciwu przez Zastępcę Głównego Lekarza Orzecznika I Oddziału ZUS w Ł. wnioskodawczyni została skierowana na badanie przez Komisję Lekarską ZUS.

/sprzeciw k.51 plik I akt ZUS/

Mocą orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS D. R. została uznana za osobę całkowicie niezdolną do pracy do 29 lutego 2016 r. W orzeczeniu wskazano ,że całkowita niezdolność do pracy u wnioskodawczyni powstała w dniu 13 lutego 2013r.

/ orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 20 marca 2014 r. k.55 akt ZUS/

Powyższe orzeczenie było podstawą do wydania zaskarżonej decyzji.

/decyzja k.95 plik I akt ZUS/

Badaniem psychologicznym rozpoznano u wnioskodawczyni : cechy osobowości schizoidalnej z objawami mogącymi wskazywać na czynny proces swoisty, osłabienie sprawności procesów poznawczych. Wnioskodawczyni nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować , wymaga stałej kontroli ze strony innych osób.

/opinia sądowego specjalisty neuropsychologa L. S. k.24-24 odwrót/

Po zapoznaniu się z aktami sprawy , dokumentacją lekarską , osobistym zbadaniu wnioskodawczyni , po przeanalizowaniu opinii biegłego sądowego psychologa biegły sądowy specjalista psychiatra rozpoznał u wnioskodawczyni schizofrenię paranoidalną o znacznym nasileniu objawów. Z wywiadu rodzinnego , dokumentacji lekarskiej wynika ,że od 2008 r. u wnioskodawczyni zaobserwowano załamanie się linii życiowej : porzucenie pracy , niewypełnienie ról życiowych ( żony , matki , pracownika) , zaburzeń jej funkcjonowania w życiu społecznym i codziennym , przy dobrym funkcjonowaniu wcześniejszym.

/opinia biegłego sądowego specjalisty psychiatry H. K. k.36-38/

Zgodnie z opiniami sądowo-psychiatrycznymi sporządzonymi na potrzeby postępowania rozwodowego podłożem i przyczyną nieporozumień i konfliktów u małżonków R. jest nasilająca się od kliku lat zmiana zachowań i funkcjonowania u D. R.. Zmiany te są uwarunkowane toczącym się od kliku lat procesem chorobowym. Obraz zaburzeń wskazuje na ubytkowy proces w przebiegu schizofrenii paranoidalnej , a D. R. powinna poddać się dalszej diagnozie i leczeniu psychiatrycznemu. W funkcjonowaniu emocjonalnym , społecznym u D. R. od kilku lat występują nieprawidłowości zakłócające jej relacje z mężem i córką.

/opinie sądowo-psychiatryczne zawarte w aktach o sygnaturze XIIc 1737/11/

Z perspektywy czasu zachowanie byłej żony nie było racjonalne. Na początku był pewien rodzaj agresji, to się pojawiło po ślubie, to się uspokoiło. W (...) urodziła się córka Ania, wszystko było w porządku. W rok po urodzeniu córki była żona zrezygnowała z pracy, dowiedziałem się o tym przypadkiem, nie chciała powiedzieć czemu zrezygnowała z pracy. Później D. trochę pracowała, ostatnia jej praca była w P. jako kierownik apteki, to było gdzieś około 2006 r. ale nie pamiętam dokładnie. Tłumaczyła, ze praca jest daleko, że chce się zająć dzieckiem. Raz podarła mi umowę o dzieło. Raz polała mi plecy wrzątkiem, bo nie chciała wypuścić mnie z dzieckiem do F.. Przy mnie nie brała leków. Ja widziałem że coś jest nie tak. Były awantury o rozszczelnienie okna. Po urodzeniu dziecka 2-3 lata zaczęło się coś dziać , były awantury w domu , agresja słowna i fizyczna. D. wydzwaniała do moich rodziców w nocy, a ja wezwałem 2 razy policję. Założono Niebieską Kartę. Ja próbowałem ją namówić na terapię, ale D. odmawiała. Twierdziła, że jest jej to niepotrzebne. Do momentu kiedy mieszkaliśmy razem to nie była świadoma że jest chora. 2 razy świadkiem zachowań byłej żony była jej matka. Mówiłem byłej teściowej że konieczny jest lekarz, ale zbywała mnie. Być może ja nie zauważałem pewnych objawów choroby żony przed ślubem. D. miała niewielu znajomych. Nie wiem czy ktokolwiek obcy miał wiedzę na temat stanu zdrowia D.. Ojciec D. próbował nas zawieźć do poradni, ale był jej opór i kolejne awantury. Córka czasami izolowała matkę, gdy widziała, ze awantura się zbliża. D. nigdy nie była agresywna wobec córki. D. miała wyimaginowane problemy, była chorobliwa zazdrosna wobec koleżanek ze studiów.

/zeznania świadka M. R. – byłego męża wnioskodawczyni k.57/

Po ponownym przeanalizowaniu akt sprawy , opinii biegłej oraz zapoznaniu się z zeznaniami byłego męża D. R. pana M. R. z dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić ,że częściowa niezdolność do pracy mogła powstać między 12 lipca 2008 r. , a 9 stycznia 2010 r. Wskazują na ten fakt informacje podane przez M. R. dotyczące zachowania żony ( porzucenie przez nią pracy i ukrywanie tego faktu przed mężem , nadmierna nadopiekuńczość wobec córki , nieufność , podejrzliwość , agresja wobec męża, tendencja do izolacji , zamykanie się w sobie).Według aktualnej wiedzy medycznej schizofrenia może mieć powolny początek. Zaburzenia zachowania występujące u badanej poprzedzały objawy wytwórcze ( halucynacje , urojenia). Oczywiście zachowanie badanej wpływało na funkcjonowanie codzienne. Rodzina jej miała trudności z rozpoznaniem objawów choroby. Poza tym badana z powodu braku poczucia choroby nie godziła się na kontakt z lekarzem psychiatrą.

/opinia uzupełniająca biegłego sądowego specjalisty psychiatry H. K. k.65/

D. R. pozostawała w zatrudnieniu w następujących okresach:

- od 12 listopada 1996 r. do 11 listopada 1997 r.

- od 12 listopada 1997 r. do 30 listopada 2003 r.

- od 2 lutego 2004 r. do 31 lipca 2004 r.

- od 2 sierpnia 2004 r. do 30 września 2004 r.

- od 1 lutego 2005 r. do 31 marca 2006 r.

- od 1 kwietnia 2006 r. do 30 kwietnia 2006 r.

- od 1 kwietnia 2006 r. do 30 czerwca 2007 r.

- od 24 sierpnia 2007 r. do 12 lipca 2008 r.

/świadectwa pracy w aktach ZUS/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie dokumentów znajdujących się w załączonych aktach organu rentowego , aktach sprawy , opinii biegłych oraz świadka M. R. , byłego męża wnioskodawczyni. W ocenie Sądu opinie wydane w niniejszej sprawie są jasne , logiczne i w wyczerpujący sposób opisują stan zdrowia wnioskodawczyni. Ponadto zeznania świadka M. R. opisują w szczegółowy sposób zachowanie wnioskodawczyni i potwierdzają ,że niezdolność do pracy u wnioskodawczyni powstała w okresie wskazanym przez biegłego sądowego specjalistę psychiatrę w opinii uzupełniającej.

Podkreślić należy ,że Sąd oddalił wniosek pełnomocnika wnioskodawczyni o przesłuchanie jej matki A. D. z uwagi na fakt ,iż w rozpatrywanym okresie matka wnioskodawczyni z nią niezamieszkiwała i tym samym jej zeznania nie mogły w pełni oddać okoliczności powstania niezdolności do pracy wnioskodawczyni.

Należy również zauważyć, iż dowód z opinii biegłego ma szczególny charakter, a mianowicie korzysta się z niego w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych. Do dowodów tych nie mogą więc mieć zastosowania wszystkie zasady o prowadzeniu dowodów, a w szczególności art. 217 § 1 k.p.c. W konsekwencji nie można przyjąć, że Sąd obowiązany jest dopuścić dowód z kolejnych biegłych w każdym wypadku, gdy złożona opinia jest niekorzystna dla strony. W świetle art. 286 k.p.c. Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z dalszych biegłych lub z opinii instytutu, gdy zachodzi tego potrzeba, a więc wówczas gdy opinia złożona już do sprawy zawiera istotne braki, względnie też nie wyjaśnia istotnych okoliczności (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 1974 II CR 817/73 nie publ.).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Odwołanie wnioskodawczyni jest uzasadnione.

Zgodnie z treścią art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 748 z późn. zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy;

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3.  niezdolność do pracy powstała w wymienionych okresach składkowych lub nieskładkowych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Zgodnie zaś z ust.2 powyższego przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Z kolei art.58 ustawy emerytalnej określa szczegółowo okresy składkowe i nieskładkowe niezbędne do uzyskania świadczenia.

W myśl ust.1 warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej:

1)1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;

2)2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;

3)3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;

4)4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat;

5)5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.

Z kolei zaś ust.3 wskazuje ,że jeżeli ubezpieczony nie osiągnął okresu składkowego i nieskładkowego, o którym mowa w ust. 1, warunek posiadania wymaganego okresu uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony został zgłoszony do ubezpieczenia przed ukończeniem 18 lat albo w ciągu 6 miesięcy po ukończeniu nauki w szkole ponadpodstawowej, ponadgimnazjalnej lub w szkole wyższej oraz do dnia powstania niezdolności do pracy miał, bez przerwy lub z przerwami nieprzekraczającymi 6 miesięcy, okresy składkowe i nieskładkowe.

Ust.4 stanowi ,że przepisu ust. 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 powyższej ustawy niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy /ust. 2/. Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji /ust. 3/. Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się: 1) stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji; 2) możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Stosownie do art. 14 ust. 1 i 2a w/w ustawy oceny niezdolności do pracy, jej stopnia oraz ustalenia m. in. daty powstania niezdolności do pracy, trwałości niezdolności do pracy, związku przyczynowego niezdolności do pracy z określonymi okolicznościami dokonuje lekarz orzecznik ZUS, od którego orzeczenia osobie zainteresowanej przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej Zakładu w ciągu 14 dni od dnia doręczenia tego orzeczenia.

Zgodnie z art. 107 ustawy o emeryturach i rentach z FUS prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy oraz wysokość tych świadczeń ulega zmianie, jeżeli w toku badania lekarskiego przeprowadzonego na wniosek lub z urzędu ustalono zmianę stopnia niezdolności do pracy, brak tej niezdolności lub jej ponowne powstanie.

Wobec jednoznacznych opinii Lekarza Orzecznik ZUS oraz Komisji Lekarskiej ZUS ,że wnioskodawczyni jest całkowicie niezdolna do pracy istota niniejszego postępowania sprowadziła się do rozstrzygnięcia kiedy u wnioskodawczyni powstała wskazana niezdolność do pracy.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało ,że niezdolność do pracy wnioskodawczyni powstała w lipcu 2008 r. , a wskazuje na to opinia biegłego sądowego specjalisty psychiatry , a także ustalone okoliczności. Zeznania byłego męża wnioskodawczyni wskazują ,że jej zachowanie było irracjonalne i nie mogło być niczym innym uzasadnione niż jej chorobą. Dziwić może ,że osoba od kilku lat czynna zawodowo ( w zawodzie do którego wykonywania posiada stosowne kompetencje) nagle postanawia zakończyć pracę i nie podejmuje żadnej innej aktywności zawodowej.

W ocenie Sądu wnioskodawczyni stała się niezdolną do pracy w lipcu 2008 r. i legitymuje się wymaganym stażem pracy ( w dziesięcioleciu przed powstaniem niezdolności ma wymagany 5-letni okres składkowy i nieskładkowy).

Mając powyższe na uwadze, wobec zaistnienia podstaw do uwzględnienia odwołania Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności stron za wynik postępowania. Sąd zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. na rzecz D. R. kwotę 180 ( sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika ZUS Sąd ustalił na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( tj. Dz. U. 2013, poz.490 , z późn. zm.), mając na uwadze niezbędny nakład pracy pełnomocnika, także charakter sprawy oraz wkład pracy pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego, któremu udzielić zgody na wypożyczenie akt rentowych