Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 czerwca 2015 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie X Wydział Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 25 czerwca 2015 r.

na rozprawie

sprawy z powództwa Syndyk Masy Upadłości (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w S.

przeciwko D. D.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego D. D. na rzecz powódki Syndyka masy upadłości (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w S. kwotę 16 317,14 zł (szesnaście tysięcy trzysta siedemnaście złotych czternaście groszy) wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwot:

- 11.788,44 zł od 31 marca 2012 roku,

- 4.500,30 zł od 17 kwietnia 2012 roku,

- 18,40 zł od 1 maja 2012 roku;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 816,00 złotych (osiemset szesnaście złotych) tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt X GC 957/14

UZASADNIENIE

W dniu 28 marca 2014 roku powód Syndyk Masy Upadłości (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. wniósł pozew przeciwko D. D. o zapłatę kwoty 16 317,14 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwot: 11 788,44 zł od dnia 31 marca 2012 roku, 4 500,30 zł od dnia 17 kwietnia 2012 roku, 18,40 zł. od dnia 01.05.2012 roku wraz z kosztami postępowania. Uzasadniając żądanie pozwu, powód wskazał, że wystawił pozwanemu szereg faktur VAT z tytułu prowizji za pozyskanie klienta i za usługi telekomunikacyjne. Dalej wskazał, że wystawił pozwanemu m.in. następujące faktury VAT: nr (...) na kwotę 5.018,40 zł, nr 00005/03/2012 na kwotę 19.200,30 zł oraz nr 00004/03/2012 na kwotę 28.470,64 zł, które pozwany uregulował jedynie w części. Pomimo skierowania do pozwanego wezwania do zapłaty pozostałej części należności i złożenia w dniu 14 lutego 2014 roku wniosku o zawezwanie do próby ugodowej, pozwany nie wywiązał się z ciążącego na nim zobowiązania, nie doszło także do zawarcia ugody.

W dniu 9 lipca 2014 roku referendarz sądowy w tut. Sądzie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, uwzględniając roszczenie w całości.

Pismem z dnia 27 lipca 2014 roku pozwany złożył skuteczny sprzeciw od przedmiotowego nakazu zapłaty. Zaskarżając wydany nakaz zapłaty w całości wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwany przyznał, że strony niniejszego postępowania współpracowały ze sobą, i z tytułu świadczonych wzajemnie usług i wystawiały faktury na umówione wynagrodzenie. Dalej pozwany zaznaczył, że w przypadku powstania wierzytelności wzajemnych, strony, bez zawierania dodatkowej pisemnej umowy, dokonywały cesji wzajemnych wierzytelności umarzając je do wysokości niższej z nich. Wreszcie pozwany zaznaczył, że na dzień ogłoszenia upadłości upadła zalegała wobec pozwanego z zapłatą kwoty 9.899 zł, jednak nie domagał się zapłaty, ponieważ miał przeświadczenie, że kwota ta została zaliczona na poczet faktur VAT wystawionych przez (...).

Dalej pozwany wskazał, że kontaktował się z powodem i wówczas wskazał na konieczność dokonania rozliczeń w celu ustalenia wysokości wierzytelności pozwanego wobec powoda, powód jednak zaniechał dokonania zestawienia cesji dokonywanych przez spółkę z pozwanym. Pozwany ponadto wskazał, że dokonał w imieniu powoda zapłaty kwoty 3 000 zł za rzecz (...) z siedzibą w W., która to kwota nie została mu zwrócona, powiększając zaległość upadłej spółki do kwoty 12.899 zł.

W odpowiedzi na wniesiony sprzeciw powód podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko. Odnosząc się natomiast do twierdzeń pozwanego, powód podkreślił, że pozwany nie załączył dokumentów potwierdzających jego stanowisko, w tym umowy z treści, której wynikał obowiązek zapłaty przez powódkę na rzecz pozwanego prowizji w wysokości 17%, a nadto pozwany nie przedłożył dokumentów potwierdzających obowiązek powódki zapłaty jakichkolwiek kwot na rzecz pozwanego jak i dokumentów rozliczenia wzajemnych zobowiązań w formie rekompensaty.

Powód zakwestionował także, jakoby zapłata kwoty 3 000 zł została zaliczona na spłatę zadłużenia powódki wobec (...) . Powód zaznaczył ponadto, że pozwany nie załączył dokumentu potwierdzającego zaliczenie wpłaty kwoty 3.000 zł na rzecz zadłużenia powoda wobec (...), o czym świadczy także wysokość zgłoszonej przez (...) sp. z o.o. wierzytelności w postępowaniu upadłościowym (...), której wysokość jest zgodna ze stanem zadłużenia widniejącym w zapisach księgowych upadłej i brak w tych zapisach wpłaty kwoty 3.000 zł od pozwanego.

W zakresie pozostałej zaś – należnej zdaniem pozwanego należności – powód podkreślił, że pozwany winien ów wierzytelność zgłosić w postępowaniu upadłościowym, czego pozwany nie uczynił, nie zgłosił także zarzutu potrącenia. Powód zaznaczył ponadto, że jeżeli wierzytelność ta nawet istniała – co powód kwestionuje - to uległa przedawnieniu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Strony niniejszego postepowania, w ramach prowadzonych działalności gospodarczych, prowadziły współpracę, świadcząc sobie nawzajem m.in. usługi telekomunikacyjne. Ponadto pozwany był zatrudniony w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S.. Współpracę z pozwanym zainicjowała A. J. – jako prokurent (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S..

Dowód:

-

Wydruk (...), k. 13

-

Zeznania świadka M. K., k. 92-94,

-

Zeznania świadka A. J., k. 94-96,

Pozwany D. D. – w ramach prowadzonej z (...) spółką akcyjna w W. współpracy – zlecał (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. prowadzenie czynności zmierzających do pozyskiwania klientów na rzecz swojego kontrahenta (telefoniczne przedstawiane ofert), w zamian za co (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. otrzymywała wynagrodzenie. Wynagrodzenie na rzecz pozwanej obliczane było na podstawie raportu rozliczeniowego sporządzanego przez kontrahenta pozwanego.

Dowód:

-

Zeznania świadka A. J., k. 94-96,

W celu umożliwienia (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. realizowania umowy z pozwanym, pozwany świadczył na rzecz pozwanej usługi zarówno na podstawie umowy o pracę, jak i umowy o współpracę.

W ramach zawartej umowy o pracę pozwany przygotowywał dla (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością kampanie telemarketingowe, które polegały na zebraniu danych klientów i przygotowywaniu skryptów rozmów, jaka miała być przeprowadzona z klientem. Na podstawie natomiast umowy o współpracę pozwany dostarczał (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. bazy klientów, które były wykorzystywane na potrzeby innych kampanii.

W ramach współpracy należne pozwanemu wynagrodzenie za okres sierpień 2010 – październik 2011 roku zamknęło się kwotą 302 000,29 zł. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. w okresie od sierpnia 2010 roku do kwietnia 2012 roku tytułem wynagrodzenia należnego pozwanemu zapłaciła kwotę 297 354,51 zł.

Dowód:

-

Wyciąg z ewidencji VAT, k. 30,

-

Zeznania świadka M. K., k. 92-94,

-

Zeznania świadka A. J., k. 94-96,

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S., w ramach prowadzonej współpracy wystawiła pozwanemu szereg faktur VAT, w tym także m.in. fakturę VAT nr (...) na kwotę 28 470,64 zł, płatną do dnia 30 marca 2012 roku, fakturę VAT nr (...) na kwotę 19 200,30 zł - płatną do dnia 16 kwietnia 2012 roku oraz fakturę VAT nr (...) na kwotę 5 018,40 zł, płatną do dnia 30 kwietnia 2012 roku.

Pozwany częściowo uregulował należności wynikające z w/w faktur VAT pozostawiając do zapłaty z tytułu faktury VAT nr (...) kwotę 18,40 zł, z tytułu faktury VAT nr (...) kwotę 4 500,30 zł oraz z tytułu faktury VAT nr (...) kwotę 11 798,44 zł – łącznie 16 317,14 zł.

Bezsporne, a nadto dowód:

-

Faktura VAT nr (...), k. 7,

-

Faktura VAT nr (...), k.8,

-

Faktura VAT nr (...), k. 9,,

-

Zestawienie zapisów na koncie, k. 12.

W dniu 29 czerwca 2011 roku pozwany wpłacił na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwotę 3 000 zł, tytułem faktury (...) z dopiskiem (...). Niniejsza należność nie została zaliczona na poczet zaległości upadłej wobec (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W..

Dowód:

-

Potwierdzenie przelewu, k. 35,

-

Zapisy na koncie, k. 63-64,

-

Zgłoszenie wierzytelności (...) sp. z o.o. w W., k. 65-67,

-

Zeznania świadka J. R., k. 96-97,

-

Przesłuchanie powoda, k. 130-131.

Postanowieniem z dnia 20 września 2012 roku Sąd Rejonowy Szczecin - Centrum w Szczecinie, XII Wydział Gospodarczy ogłosił upadłość (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. obejmującą likwidację jej majątku.

Bezsporne, a nadto dowód:

-

Postanowienie z dn. 20.09.2012r., k. 6,

Pismem z dnia 23 września 2012 roku Syndyk Masy Upadłości (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. (powód) poinformował pozwanego o ogłoszeniu upadłości (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S., wzywając jednocześnie do zgłoszenia ewentualnych wierzytelności. Pozwany nie zgłosił żadnej wierzytelności w postępowaniu upadłościowym (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S..

Dowód:

-

Pismo z dn. 23.09.2012r. z dowodem nadania i potwierdzeniem odbioru , k. 61-62,

-

Przesłuchanie powoda, k. 130-131.

Pismem z dnia 30 września 2012 roku Syndyk Masy Upadłości (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. wezwał pozwanego do zapłaty pozostałej części należności wynikających z w/w faktur VAT w łącznej wysokości 16 317,14 zł, informując jednocześnie, że nie stwierdzono jakiegokolwiek roszczenia wzajemnego pozwanego wobec upadłej spółki. Także zainicjowane przez powoda postępowanie pojednawcze nie przyczyniło się do porozumienia stron.

Bezsporne, a nadto dowód:

-

Wezwanie do zapłaty z dn. 30.09.2012r. wraz z dowodem nadania, k. 10-11,

-

Przesłuchanie powoda, k. 130-131.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu w całości.

Roszczenie strony powodowej wynikało z realizacji ustnej umowy, na podstawie której upadła (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. zobowiązała się do pozyskiwania na rzecz kontrahenta pozwanego klientów poprzez składanie telefonicznych ofert, za co przysługiwało jej uzależnione od ilości pozyskanych klientów wynagrodzenie.

Stosunek zobowiązaniowy, w ramach którego jedna ze stron zobowiązuje się wykonywać określone czynności, w zamian za zapłatę wynagrodzenia, należy kwalifikować jako umowę o świadczenie usług, do której zgodnie art. 750 k.c. stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu, tj. przepisy 734 k.c. i następne Zgodnie zatem z art. 734 § 1 k.c. przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie. Jeżeli nie ma obowiązującej taryfy, a nie umówiono się o wysokość wynagrodzenia, należy się wynagrodzenie odpowiadające wykonanej pracy (art. 735 k.c.). Konstrukcja przepisów regulujących umowę zlecenia nie przewiduje obowiązku zachowania formy pisemnej, czy też szczególnej zastrzeżonej pod rygorem nieważności, zatem forma ustna, w jakiej strony zawarły umowę, jest jak najbardziej dopuszczalna.

Na należność dochodzoną w nieniniejszym postepowaniu składały się należności wynikające z trzech faktur VAT, opłaconych przez pozwanego jedynie w części, w łącznej wysokości 16 317,14 zł.

Pozwany w toku niniejszego postepowania nie kwestionował faktu istnienia wierzytelności dochodzonej pozwem, ani jej wysokości, zaś kwestionując roszczenie wskazywał na istnienie wzajemnej należności w wysokości 12 899 zł, na która składało się wynagrodzenie za świadczone przez niego na rzecz pozwanej usługi w wysokości 9 899 zł oraz kwota 3 000 zł wpłacona przez pozwanego w imieniu (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W..

Pozwany wskazał, że nie domagał się zapłaty w/w kwoty z uwagi na pozostawanie w przeświadczeniu, że należność ta zostanie rozliczona z wzajemnymi należnościami upadłej spółki. Na okoliczność istnienia wzajemnej wierzytelności we wskazanej wysokości przedstawił wyciąg z ewidencji VAT za okres sierpień 2010 – październik 2011, z którego wynikało, że wynagrodzenie z tytułu wystawionych (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. faktur VAT w tym okresie wynosi kwotę 302 000,29 zł brutto, potwierdzenie wykonania przez upadłą spółkę przelewów w okresie sierpień 2010 roku – kwiecień 2012 roku na łączną kwotę 297 342,51 zł, oraz potwierdzenie wykonania przelewu w wysokości 3 000 zł z dopiskiem (...) na kwotę 3 000 zł.

W ocenie Sądu w/w dokumenty nie mogły okazać się wystarczające dla stwierdzenia istnienia wzajemnej wierzytelności po stronie pozwanej we wskazywanej wysokości. Sąd zwrócił uwagę, że pozwany w toku niniejszego postępowania nie przedstawił dokumentów precyzujących tak podstawę istnienia roszczenia wzajemnego, jak i jego wymagalność. Twierdzenia pozwanego pozostały w tym zakresie lakoniczne i zbyt ogólne dla ustalenia istnienia jakiegokolwiek roszczenia. Co więcej Sąd, dokonując analizy zgromadzonego w aktach niniejszego postępowania materiału dowodowego, zwrócił uwagę, że już po wstępnej pobieżnej weryfikacji przedstawionych przez pozwanego dokumentów (zestawienie i historia przelewów przychodzących) stwierdzić należało, że ewentualna zaległość upadłej, jest niższa od tej którą wskazywał pozwany, co więcej także słuchana w charakterze świadka księgowa J. R. nie potwierdziła istnienia wzajemnej wierzytelności we wskazywanej przez pozwanego wysokości.

Niepotwierdzona przy tym także pozostała okoliczność dokonania wpłaty w wysokości 3 000 zł celem zaspokojenia wierzytelności przysługującej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. wobec upadłej. Jak wynika bowiem z dokumentacji przedstawionej przez stronę powodową, tj. z zestawienia zapisów na koncie w zakresie należności przysługujących (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wobec upadłej oraz zgłoszenia wierzytelności nie wynika, ażeby wierzyciel ( (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W.) zaksięgowała na poczet należności przysługujących jej wobec upadłej kwotę wpłaconą przez pozwanego, okoliczności te nie zostały potwierdzone także przez słuchanych w sprawie świadków, w tym także przez powoda – Syndyka Masy Upadłości.

W świetle powyższego Sąd stwierdził, że pozwany – odstępując od dalszej inicjatywy dowodowej, mogącej przyczynić do wyjaśnienia powstałych wątpliwości - nie wykazał istnienia wzajemnej wierzytelności we wskazywanej wysokości.

Zwrócić przy tym należało uwagę, że zgodnie z regułą dowodową wyrażoną w art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Jak wskazuje się w orzecznictwie ciężar dowodu w rozumieniu art. 6 k.c. polega z jednej strony na obarczeniu strony procesu obowiązkiem przekonania sądu dowodami o słuszności swoich twierdzeń, a z drugiej konsekwencjami zaniechania realizacji tego obowiązku lub jego nieskuteczności. (por. wyrok SN z dnia 7 listopada 2007r., II CSK 293/07). Sąd powinien przyjąć zatem za prawdziwe fakty udowodnione przez stronę obciążoną dowodem i pominąć te, których nie wykazała w sposób przekonujący. W świetle reguły procesowej zawartej w art. 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

Oczywistym było, że to na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia okoliczności przemawiających za istnieniem oraz wysokością zgłoszonego roszczenia, któremu to obowiązkowi powód – w ocenie Sądu – sprostał, przedkładając dokumenty świadczące o rzeczywistym istnieniu wymagalnego roszczenia. Nie pozostało także obojętne, że pozwany w toku niniejszego postępowanie nie kwestionował zasadności i wysokości żądania wskazując jedynie na istnienie wzajemnej wierzytelności, której to ostatecznie istnienia – w myśl art. 6 k.c. i art. 232 k.c. nie wykazał, odstępując od dalszej inicjatywy dowodowej. Podkreślić przy tym należy, że samo twierdzenie strony pozwanej nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności (art. 227 k.p.c.) powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą zgodnie z treścią art. 232 k.p.c. i art.6 k.c. (por. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 listopada 2001 r., I PKN 660/00,Wokanda 2002/7-8/44).

Niezależnie od powyższego wskazać należało, że nawet ustalenie istnienia wzajemnej wierzytelności we wskazywanej przez pozwanego wysokości nie mogłoby doprowadzić do kompensaty należności, ponieważ pozwany nie zgłosił w toku niniejszego postępowania zarzutu potrącenia oraz nie złożył także stosownego oświadczenia o potrąceniu. Podkreślenia bowiem wymaga, że nawet samo wykazanie istnienia wzajemnej należności nie jest przesłanką wystarczającą do jej kompensaty z należnością dochodzoną pozwem, a do potrącenia długu z wierzytelnością nie dochodzi automatycznie przez to, że istnieją dwie wzajemne wierzytelności nadające się do potrącenia, ale konieczne jest oświadczenie, że korzysta się z prawa potrącenia (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 lutego 2000 roku, I CKN 398/98, Lex nr 50856). Mając na uwadze, że pozwany w toku niniejszego postępowania nie złożył stosownego oświadczenia, ani nie wykazał, jakoby takie oświadczenie sformułował jeszcze przed wszczęciem niniejszego postepowania, Sąd stwierdził, że nawet ustalenie istnienia wymagalnej wierzytelności po stronie pozwanego nie mogłoby doprowadzić do kompensaty wzajemnych należności i skutecznego zakwestionowania żądania pozwu.

Wobec nieustalenia istnienia wzajemnej wierzytelności Sąd stwierdził, że rozstrzyganie w przedmiocie skuteczności zgłoszonego przez powoda zarzutu przedawnienia okazało się zbędne.

Reasumując dotychczasowe ustalenia, wobec faktu dostatecznego wykazania roszczenia przez stronę powodową niekwestionowanego de facto przez pozwanego zarówno z zasady, jak i co do wysokości, powództwo podlegało uwzględnieniu w całości.

Sąd orzekł o odsetkach zgodnie z żądaniem pozwu na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c

Dokonując ustaleń stanu faktycznego w sprawie Sąd oparł się na treści przedłożonych do akt dowodów z dokumentów. Żadna ze stron nie kwestionowała ich prawdziwości, a i w ocenie Sądu nie budziły one żadnych wątpliwości. Sąd uznał także za wiarygodne zeznania świadków M. K., A. J., J. R. oraz wyjaśnienia powoda, które były spójne i logiczne oraz korespondowały z dokumentacją złożoną do akt sprawy. Podkreślenia przy tym wymaga, że Sąd nie miał zastrzeżeń co do wiarygodności świadków K. G. i M. G., przy czym z uwagi na brak wiedzy świadków w zakresie współpracy upadłej i pozwanego, Sąd uznał je za nieprzydatne dla rozstrzygnięcia.

Na rozprawie w dniu 25 czerwca 2015 roku Sad oddalił wniosek o dopuszczenie dowodów z opinii biegłych, jako zbędny. Sąd – przy uwzględnianiu zebranego w sprawie materiału dowodowego - uznał, że wszelkie okoliczności sprawy zostały wyjaśnione w sposób dostateczny dla wydania rozstrzygnięcia.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje postawę prawną w 108 § 1 zd. 1 k.p.c. w związku z art. 98 § 1 k.p.c., który stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na poniesione przez powoda koszty złożyła się wyłącznie opłata od pozwu – 816 zł.