Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 26 stycznia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący:

Sędziowie: SO Renata Bober

SO Anna Harmata

SR del. Marta Zalewska (spr.)

Protokolant: asyst. sędziego Agnieszka Wasilewska-Kardyś

po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2016 r. w Rzeszowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku: Stowarzyszenia (...) w S.

o wpis do rejestru

w przedmiocie wniosku: (...) Związku (...) w W. Okręgowy Zarząd (...) w R. o dopuszczenie do udziału w sprawie
w charakterze uczestnika

na skutek zażalenia w/w na postanowienie Sądu Rejonowego
w R. XII Wydziału Krajowego Rejestru Sądowego z dnia 19 lutego 2015 r., sygn. akt RZ XII Ns Rej. KRS (...)

postanawia:

oddalić zażalenie

UZASADNIENIE

Pismem złożonym w sprawie Stowarzyszenie (...) w S. wniosło o wpisanie stowarzyszenia do Krajowego Rejestru Sądowego: rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Rozpoznający sprawę Sąd Rejonowy w Rzeszowie XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pismem z dnia 17.09.14r. zawiadomił (...) Związku (...) w W. Okręgowy Zarząd (...) w R. o złożeniu ww. wniosku. Pismem z dnia 13 października 2014 r. (...) Związek (...) w W. Okręgowy Zarząd (...) w R. złożył oświadczenie o przystąpieniu do sprawy w charakterze uczestnika na zasadzie art. 510 kpc.

Postanowieniem z dnia 9 grudnia 2014 r. referendarz sądowy odmówił (...) Związkowi (...) w R. dopuszczenia do wzięcia udziału w sprawie. Powyższe postanowienie zaskarżył skargą (...) Związek (...) w W. Okręgowy Zarząd (...) w R..

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 19 lutego 2015 r. RZ XII Ns Rej.KRS (...) rozpoznając skargę na orzeczenie referendarza Sąd Rejonowy w Rzeszowie odmówił wyżej wymienionemu udziału w sprawie. Uzasadniając orzeczenie Sąd przywołał treść art. 65 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych stwierdzając, że z dniem 19 stycznia 2014 r. (...) Związek (...) stał się Stowarzyszeniem (...) w rozumieniu tej ustawy i zachował osobowość prawną. Wobec powyższego z ww. datą 19 stycznia 2014 r. (...) Związek (...) przestał istnieć, a z mocy prawa stał się Stowarzyszeniem (...). Zdaniem Sądu Rejonowego nie był on zatem uprawniony do złożenia wniosku w niniejszej sprawie, albowiem jako podmiot nieistniejący nie mógł zostać dopuszczony do sprawy w charakterze uczestnika. Ponadto Sąd Rejonowy wskazał, że zgodnie z art. 69 ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych zarząd rodzinnego ogrodu działkowego prowadzonego przez Stowarzyszenie (...) zwołuje zebranie wszystkich działkowców korzystających z działek położonych na terenie tego rodzinnego ogrodu działkowego w celu przeprowadzenia głosowania w sprawie wyboru Stowarzyszenia (...), które będzie prowadziło rodzinny ogród działkowy. Powyższy przepis zawiera zatem zamknięty katalog podmiotów mających wpływ na podjęcie decyzji dotyczącej wyodrębnienia rodzinnego ogrodu działkowego ze Stowarzyszenia (...). Uchwała dotycząca tej kwestii podejmowana jest autonomicznie przez działkowców i nie ma na nią wpływu stanowisko Stowarzyszenia (...). Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. prawo o stowarzyszeniach w art. 12 i 13 ust. 2 przewiduje, że wniosek o wpis jest składany przez komitet założycielski, zaś o postępowaniu informowany jest organ nadzorującym, tj. starosta powiatu. Wymienione przepisy jednoznacznie wskazują na zawężony krąg podmiotów legitymowanych do udziału w postępowaniu o wpis do rejestru stowarzyszeń w charakterze uczestnika. Sąd Rejonowy na powyższą okoliczność powołał pogląd zawarty w orzeczeniu Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 2013 r. o sygnaturze akt IV C 283/13. Reasumując Sąd I instancji nie znalazł podstaw do uwzględnienia wniosku (...) Związku (...) w W. Okręgowy Zarząd (...) w R.. Sąd wskazał też, że zgodnie z art. 73 ust. 4 ustawy o ROD stowarzyszenie ogrodowe , o którym mowa w art. 73 ust. 1 zobowiązane jest spłacić wszystkie należności wewnątrzorganizacyjne przysługujące stowarzyszeniu ogrodowemu, o którym mowa w art. 65 ust. 1 pkt 1, a powstałym przed dniem nabycia osobowości prawnej. Niemniej jednak brak takich rozliczeń nie stanowi przeszkody do dokonania wpisu Stowarzyszenia (...) w S. do rejestru.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł uczestnik, domagając się jego zmiany i przyznania Stowarzyszeniu (...) w R. statusu uczestnika w sprawie w postępowaniu rejestracyjnym Stowarzyszenia (...) w K., ewentualnie uchylenia postanowienia i przekazania sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Skarżący zarzucił Sądowi I instancji:

1.naruszenie art. 510 k.p.c. w związku z art. 73 ustęp 3 ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych z dnia 13 grudnia 2013 r. poprzez pominięcie Stowarzyszenia (...) jako zainteresowanego w sprawie, pomimo iż skutkiem zainteresowania rejestracyjnego prowadzonego w trybie art. 73 tej ustawy jest powstanie nowego stowarzyszenia, które nabywa od skarżącego prawo użytkowania wieczystego nieruchomości, prawo własności infrastruktury ogrodowej, jak również środków finansowych zgromadzonych na rachunku bankowym,

2.naruszenie art. 65 ust. 1 pkt 1-3 ww. ustawy poprzez błędne przyjęcie, iż wniosek o dopuszczenie do udziału w sprawie pochodzi od (...) Związku (...) w R. działającego w oparciu o przepisy ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych z 8 lipca 2005 r., podczas gdy w rzeczywistości wnioskodawcą jest Stowarzyszenie (...) w R. działające w oparciu o ustawę o rodzinnych ogrodach działkowych z dnia 13 grudnia 2013 r.

Ponadto zarzucił rozpatrzenie sprawy przez Sąd z pominięciem przepisu art. 65 ustęp 1 pkt 2 i 3 ustawy skutkujące brakiem uznania osób działających w imieniu Okręgowego Zarządu (...) jako organu jednostki terenowej Stowarzyszenia ogrodowego (...) będącego z mocy prawa następcą prawnym Okręgowego Zarządu (...), o którym mowa w przepisach ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych z dnia 8 lipca 2005 r.

W uzasadnieniu zażalenia skarżący rozwinął argumenty na poparcie zgłoszonych zarzutów.

Nadto wskazał na nieprawidłowości towarzyszące powołaniu stowarzyszenia. Podniósł, że orzeczenie w sprawie rejestracji ma w tym przypadku skutki wykraczające poza następstwa standardowej rejestracji stowarzyszenia w KRS. Nie można bowiem dopuszczać do sytuacji by przejęcie majątku stowarzyszenia ogrodowego (...) nastąpiło przez organizację powołaną niezgodnie z ustawą. W znacznej części powtórzył argumentację zawarta w skardze na orzeczenie referendarza.

Sąd Okręgowy rozpoznając przedmiotowe zażalenie zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego nie ma racji Sąd Rejonowy o tyle, że uznał w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia (...) Związek (...) w W. Okręgowy Zarząd (...) w R. za podmiot nieistniejący. Zgodnie z art. 65 ust. 1 pkt 1) i 2) ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz. U. 2014 poz.40) (...) Związek (...) z mocy prawa z dniem 19 stycznia 2014 r. stał się stowarzyszeniem ogrodowym w rozumieniu ww. ustawy i zachował osobowość prawną a jednostki organizacyjne i organy samorządu (...) Związku (...) stały się jednostkami organizacyjnymi i organami stowarzyszenia ogrodowego. Z treści art. 27 nieobowiązującej już ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz. U. Nr 169, poz. 1419 ze zm.) wynika, że (...) Związek (...) posiadał osobowość prawną, natomiast jego jednostki organizacyjne korzystały z osobowości prawnej (...) Związku (...) w ramach uprawnień i odpowiedzialności określonej statutem. Oznacza to, że znajduje tutaj zastosowanie art. 38 k.c., według którego osoba prawna działa przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i w opartym na niej statucie. Złożony do akt sądowych statut (...) Związku (...) uchwalony przez VII Krajowy Zjazd Delegatów (...) Związku (...) dnia 6 kwietnia 2006 r. (ze zm.) stanowi, że w zakresie swoich kompetencji określonych statutem okręgowy zarząd działa w imieniu i reprezentuje okręg na zewnątrz, w tym w sprawach sądowych, administracyjnych i podatkowych (§ 125 ust. 1). Z powyższego wynika, że skarżący działa w oparciu o przepisy prawa i nie może być uznany – wbrew odmiennemu twierdzeniu Sądu Rejonowego – za podmiot nieistniejący.

Podkreślić jednak należy, że mimo wskazanego uchybienia orzeczenie Sądu Rejonowego odpowiada prawu.

Zgodnie z art. 510 § 1 k.p.c. zainteresowanym w sprawie jest każdy, czyich praw dotyczy wynik postępowania, może on wziąć udział w każdym stanie sprawy aż do zakończenia postępowania w drugiej instancji. Jeżeli weźmie udział, staje się uczestnikiem. Na odmowę dopuszczenia do wzięcia udziału w sprawie przysługuje zażalenie.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 19 października 2000 r. sygn. III CZP 20/00 (Lex nr 43407) wyraził pogląd, że zainteresowanym w sprawie, a więc jedynie ewentualnym czy też potencjalnym uczestnikiem postępowania nieprocesowego, jest każdy czyich praw dotyczy wynik tego postępowania. Musi to być jednak interes prawny w postępowaniu nieprocesowym – nie zaś interes emocjonalny, gospodarczy czy czysto faktyczny – wynikający z pewnych zdarzeń prawnych, które wywołują konieczność uregulowania wiążących się z nimi stosunków prawnych i rodzą obiektywną potrzebą wszczęcia postępowania lub wzięcia w nich udziału.

Przenosząc powyższe do stanu faktycznego niniejszej sprawy, uznać należy, iż skarżącemu nie przysługuje możliwość wstąpienia do przedmiotowego postępowania w charakterze uczestnika. Orzekanie o kwestii wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego stowarzyszenia ogrodowego nie kształtuje bowiem bezpośrednio praw i obowiązków skarżącego.

Powyższego nie zmienia okoliczność, że Sąd Rejonowy zawiadomił (...) Związku (...) w W. Okręgowy Zarząd (...) w R. o złożeniu przez stowarzyszenie wniosku o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego, bowiem zainteresowany uzyskuje status uczestnika z chwilą wydania przez sąd postanowienia w tym przedmiocie, a nie faktycznego zawiadomienia o toczącym się postępowaniu (por. P. Telenga, Komentarz do art. 510 k.p.c., Lex nr 130511). Nawet przyznanie danemu podmiotowi statusu uczestnika nie ma charakteru nieodwracalnego. Sąd może w toku postępowania dojść do przekonania, że po stronie uczestnika brak jest w istocie interesu prawnego, i odmówić takiej osobie prawa dalszego uczestnictwa w sprawie, wydając w tym przedmiocie stosowne postanowienie (postanowienie SN z 1 października 1999 r., II CKN 606/99, OSNC 2000, nr 4, poz. 68, LexisNexis nr (...)). W ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy prawidłowo przyjął, iż Skarżącemu nie przysługuje status uczestnika w przedmiotowym postępowaniu.

W uzasadnieniu zażalenia skarżący podniósł, że swój interes w uczestniczeniu w postępowaniu rejestrowym stowarzyszenia ogrodowego wywodzi m.in. z okoliczności, iż „orzeczenie w sprawie rejestracji ma w tym przypadku skutki wykraczające poza następstwa standardowej rejestracji stowarzyszenia w KRS. Nie można bowiem dopuszczać do sytuacji, by przejęcie majątku stowarzyszenia ogrodowego (...) nastąpiło przez organizację powołaną niezgodnie z ustawą”.

W tym miejscu wskazać należy, że rejestracja stowarzyszenia ogrodowego dokonuje się w oparciu o ustawę z dnia 7 kwietnia 1989 r. prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. 2001.79.855 ze zm.). Zgodnie z ww. ustawą Sąd Rejestrowy wydaje postanowienie o zarejestrowaniu stowarzyszenia po stwierdzeniu, że jego statut jest zgodny z przepisami prawa i założyciele spełniając wymagania określone ustawą (art. 16). Ponadto Sąd Rejestrowy jest obowiązany doręczyć wniosek o zarejestrowanie stowarzyszenia organowi nadzorującemu (wyłącznie), który ma prawo wypowiedzieć się w sprawie tegoż wniosku a także przystąpić, za zgodą sądu, do postępowania jako zainteresowany (art. 13 ust. 2 ww. ustawy). Zgodnie zaś z art. 73.2 cyt. Ustawy podstawą rejestracji wyodrębnionego ROD jest wykazanie przez komitet założycielski, który występuje z wnioskiem o rejestrację, wymogów art. 69. 2, 70.2 i 72, odnoszących się do trybu podjęcia uchwały o wyodrębnieniu. Powyższe oznacza, że to Sąd Rejestrowy na postawie wymaganych do tego dokumentów ocenia przesłanki formalne, czy może nastąpić rejestracja stowarzyszenia i czy dany podmiot został powołany zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, czy też nie. Wyłącznymi adresatami orzeczeń w przedmiocie wpisu stowarzyszenia do rejestru jest stowarzyszenie oraz organ nadzorujący, co znajduje podstawę w w/w. przepisach dotyczących procedury rejestracyjnej stowarzyszenia. Kwestie zatem związane z następstwem prawnym nowego stowarzyszenia w zakresie praw i obowiązków terenowej jednostki organizacyjnej, w szczególności w zakresie wskazanym w przepisie art.73.3 ustawy o ROD praw majątkowych jest jedynie konsekwencją rejestracji i pozostaje bez znaczenia prawnego na etapie rejestracji przeprowadzanej przez sąd rejestrowy według wskazanych wyżej przesłanek formalnych takiej rejestracji.

Z tych względów również podnoszona w zażaleniu kwestia występujących rzekomo nieprawidłowości ( „manipulacje i nieuczciwość Prezesa” i „sfałszowanie dokumentów rejestracyjnych” w czasie zebrań działkowców ), nie może stanowić podstawy do uwzględnienia wniosku. Po pierwsze okoliczności te nie zostały wykazane żadnym dowodem, a po wtóre fakty te – jeśli rzeczywiście występują – mogą być zgłaszane przez samych działkowców, jako członków stowarzyszenia , co jednak nie miało miejsca.

Mając powyższe na uwadze brak jest podstaw do przyjęcia istnienia po stronie skarżącego interesu prawnego w postępowaniu rejestrowym.

W związku z powyższym Sąd Okręgowy orzekł, jak w sentencji na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.