Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Lubin, dnia 8 grudnia 2015r.

Sąd Rejonowy w Lubinie I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Iwona Bączek-Zatorska

Protokolant: st. sekr. sądowy Renata Stachów

po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2015r.

na rozprawie

sprawy z powództwa G. Z. (1), M. Z. (1), B. T. (1), W. B. (1) i D. Z. reprezentowanego przez przedstawicielkę ustawową W. B. (1)

przeciwko Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu w W.

o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego w W. na rzecz powodów:

- M. Z. (1) - kwotę 20.000,00 zł (dwadzieścia tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 13 maja 2014r. do dnia zapłaty,

-G. Z. (1) - kwotę 10.000,00 zł (dziesięć tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 13 maja 2014r. do dnia zapłaty,

-B. T. (1) - kwotę 10.000,00 zł (dziesięć tysięcy złotych) z ustawowymi

odsetkami od dnia 13 maja 2014r. do dnia zapłaty,

-W. B. (1) - kwotę 37.500,00 zł (trzydzieści siedem tysięcy pięćset złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 13 maja 2014r. do dnia zapłaty,

-D. Z. reprezentowanego przez przedstawicielkę ustawową

W. B. (1) - kwotę 37.500,00 zł (trzydzieści siedem tysięcy pięćset złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 13 maja 2014r. do dnia zapłaty,

II.  oddala dalej idące powództwo,

III.  koszty zastępstwa procesowego między stronami wzajemnie znosi,

IV.  nakazuje stronie pozwanej, Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu w W. uiścić na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Lubinie kwotę 5.750,00 zł, tytułem brakujących kosztów postępowania,

V.  nie uiszczonymi kosztami postępowania obciążyć Skarb Państwa.

IC 2522/14

UZASADNIENIE

Powodowie W. B. (1) (poprzednio Z.) i D. Z. domagali się zasądzenia od strony pozwanej kwot po 75.000,00 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia13.05.2014r. do dnia zapłaty,powodowie G. Z. (1) i B. T. (1) po 20.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia13.05.2014r. do dnia zapłaty, powódka M. Z. (1) domagała się zasądzenia kwoty 40.0000 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia13.05.2014r. do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu podali że w dniu 25.08.2000 roku w miejscowości (...) miał miejsce wypadek komunikacyjny w wyniku którego zginął P. Z. , który był mężem W. B. (2), ojcem D. Z., synem M. Z. (1) i bratem G. Z. (1) oraz B. T. (1). Sprawcą zdarzenia był kierujący motocyklem M. P. , a P. Z. był pasażerem . Pozwany przyjmując odpowiedzialność co do zasady za skutki zdarzenia z 25 sierpnia 2000 roku odmówił wypłaty zadośćuczynienia. Powodowie w uzasadnieniu pozwu podali ,że śmierć P. Z. spowodowała znaczne zmiany w ich życiu . Byli oni bowiem związani emocjonalnie z tragicznie zmarłym P. Z.. Rodzina była bardzo zżyta , pomagali sobie nawzajem i wzajemnie wspierali. Powodowie do dzisiaj nie mogą pogodzić się ze śmiercią P. Z. i odczuwają za nim tęsknotę.

Strona pozwana Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny w W. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa. Zarzuciła,że żądanie powodów nie znajduje uzasadnienia w przepisach obowiązujących na dzień śmierci P. Z. ,czyli 25.08.2000 roku. Pozwana podniosła,że zakres dóbr osobistych objętych art.448 k.c. nie obejmuje art.98 ust1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych , który ściśle określa zadania strony pozwanej .Ponadto zakwestionowała wysokość dochodzonych kwot uznając je za wygórowane . Poza tym , pozwany podniósł przyczynienie się poszkodowanego do szkody na poziomie 50% oraz zarzucił ,że ewentualne odsetki od zadośćuczynienia należą się od daty wyrokowania.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny w sprawie:

W dniu 25.08.2000 roku w miejscowości (...) miał miejsce wypadek komunikacyjny w wyniku którego zginął P. Z. , który był mężem W. B. (1), ojcem D. Z., synem M. Z. (1) i bratem G. Z. (1) oraz B. T. (1). Sprawcą zdarzenia był kierujący motocyklem M. P. , a P. Z. był pasażerem Wyrokiem Sądu Rejonowego w Lubinie z dnia 24 lipca 2001r., sygn.akt.IIK 22/01, sprawca wypadku M. P. uznany został za winnego wypadku z dnia 25.08.2000 roku w wyniku którego P. Z. poniósł śmierć .Pojazd sprawcy którym kierował nie był objęty obowiązkowym ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej. P. Z. w 50 % przyczynił się do powstania szkody, gdyż w chwili zdarzenia nie posiadał kasku na głowie.

okoliczność bezsporna

Decyzją z dnia 12 maja 2014r. strona pozwana odmówiła powodom wypłaty zadośćuczynienia za śmierć P. Z..

dowód: decyzja z 12.05.2014r k.31

Powodowie,G. Z. (1) , B. T. (1) oraz M. Z. (1) byli związani emocjonalnie z P. Z. zarówno ze względu na pokrewieństwo jak i fakt,że utrzymywali ze sobą bliskie kontakty rodzinne. Spotykali się podczas wspólnych uroczystości rodzinnych i świąt . Pomimo upływu znacznego czasu od śmierci nadal odczuwają tęsknotę za zmarłym , wspominają go i odwiedzają jego grób. Powód G. Z. (1) przez długi okres czasu nie mógł pogodzić się ze śmiercią brata. Okres ten trwał około 7 lat i w tym czasie powód zaczął nadużywać alkoholu . Natomiast powódka B. T. (1) po śmierci brata była w żałobie przez okres od 1-2 lat. W tym czasie była smutna i nic ją nie cieszyło. Powódka W. B. (1) (poprzednio Z.) w krótkim czasie przed śmiercią P. Z. zawarła z nim związek małżeński. Z ich związku urodził się D. Z., który w chwili śmierci ojca miał 2,5 roku. W chwili śmierci męża, powódka miała 20 lat , przed ślubem znali się 1,5 roku. Powódka bardzo źle znosiła śmierć męża. Wielokrotnie odczuwała jego brak. Z. ziołowe leki, nie mogła spać. Pomocą była konieczność sprawowania opieki nad synem. W późniejszym czasie syn pytał bardzo często powódkę o zmarłego i w ocenie powódki zarówno w dzieciństwie i w okresie dojrzewania odczuwał brak ojca. Domagał się opowiadania o nim i oglądania fotografii . Do chwili obecnej ,zdaniem powódki ,jej syn odczuwa brak ojca . Obecnie powódka z synem mieszka w Wielkiej Brytanii, lecz podczas pobytu w Polsce oboje odwiedzają grób zmarłego. Powód D. Z. utrzymuje kontakt telefoniczny i e-mailowy z siostrą zmarłego B. T. (1).

dowód: zeznania powódki W. B. k.291 i odwrót

zeznania powodów: M. Z. k.290i odwrót, G. Z. k.290 odwrót -291, B. T. k. 291

zeznania świadków M. Z. (3) k. 183 odwrót i W. T. k.184

Na skutek śmierci P. Z. u powódki W. B. (1) nie wystąpiły objawy wskazujące na nietypowy przebieg żałoby w zakresie intensywności doznań i czasu jej trwania ,choć można stwierdzić,że śmierć P. Z. była dla powódki tożsama z zerwaniem szczególnej więzi emocjonalnej pomiędzy osobami najbliższymi.

dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu psychologii M. Z. i zakresu psychiatrii A. G. k.245-251

Sąd zważył co następuje:

Powództwo jest zasadne w części.

Strona powodowa wskazała, że podstawą roszczenia jest art. 448 k.c. w zw. z art. 23 k.c. i art.24 k.c.

Sąd natomiast nie podzielił wyrażonego w odpowiedzi na pozew stanowiska strony pozwanej , że powodowie nie mogą skutecznie domagać się zasądzenia zadośćuczynienia na podstawie art. 448 kc w zw. z art. 24 kc. , albowiem zakres dóbr osobistych objętych art.448 k.c. nie obejmuje art.98 ust1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych , który ściśle określa zadania strony pozwanej.

Z uwagi na datę śmierci P. Z. tj.25.08.2000 r. , podstawą żądania zapłaty zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej nie mógł być art. 446 § 4 k.c., który w dacie śmierci P. Z. jeszcze nie obowiązywał , tylko art. 448 k.c. w zw. z art. 24 kc. . Powyższe nie budzi już wątpliwości w orzecznictwie. Sąd Najwyższy przesądził, że artykuł 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) - w brzmieniu sprzed dnia 11 lutego 2012 r. - nie wyłączał z zakresu ochrony ubezpieczeniowej zadośćuczynienia za krzywdę osoby, wobec której ubezpieczony ponosił odpowiedzialność na podstawie art. 448 k.c. (uchwała z dnia 20 .12.2012 r., III CZP 93/12, niepubl.). Wbrew twierdzeniom strony pozwanej, z art. 34 Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych wynika,że z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną szkodę w związku z ruchem tego pojazdu będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia, utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Pojęcie szkody obejmuje zarówno szkodę majątkową, jak i niemajątkową (krzywda). Do tak określonego zakresu szkody powstaje obowiązek jej naprawienia, poprzez także zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę. Poza tym z art. 35 w/w Ustawy wynika odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. Odpowiedzialność cywilna obejmuje także obowiązek naprawienia krzywdy, o ile wynikła ona z ruchu pojazdu mechanicznego. Obowiązek naprawienia szkody, w tym krzywdy w powyższym zakresie, ma charakter zupełny, poprzez zapłatę odpowiedniej kwoty zadośćuczynienia. W uchwale z dnia 20 grudnia 2012 r. (III CZP 93/2012 - LexPolonica nr 44920033) SN stwierdził, że art. 34 Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w brzmieniu sprzed 11 lutego 2012 r. nie wyłączał z zakresu ochrony ubezpieczeniowej zadośćuczynienia za krzywdę osoby, wobec której ubezpieczony ponosił odpowiedzialność na podstawie art. 448 kodeksu cywilnego . Zadośćuczynienie przyznawane na podstawie tego przepisu ,kompensuje bowiem szkodę niemajątkową (krzywdę), której w związku ze śmiercią spowodowaną ruchem pojazdu mechanicznego doznają osoby najbliższe zmarłego na skutek naruszenia ich własnego dobra osobistego w postaci prawa do więzi rodzinnej. Odnosi się to także do przepisu paragrafu 10 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 .03.2000 r. w sprawie ogólnych warunków obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów (Dz. U. 2000. 26. 310), zgodnie z którym , z ubezpieczenia OC przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. W konsekwencji, w ocenie Sądu strona pozwana - wbrew podniesionym zarzutom- ponosi odpowiedzialność za skutki wypadku drogowego w wyniku którego P. Z. poniósł śmierć.

Przy ocenie, jaka suma jest, w rozumieniu art. 448 k.c., odpowiednia tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę spowodowaną naruszeniem dóbr osobistych, uwzględnia się charakter naruszonego dobra, które zostało naruszone oraz charakter, nasilenie i czas trwania doznawania przez osobę, której dobro zostało naruszone oraz ujemnych przeżyć psychicznych spowodowanych naruszeniem. U. te kryteria na potrzeby sprawy, w której zdarzeniem wywołującym krzywdę jest śmierć osoby najbliższej, wskazać należy, że okoliczności wpływające na wysokość świadczenia z art. 448 k.c. to m.in.: dramatyzm doznań osób bliskich zmarłego, poczucie osamotnienia, cierpienia moralne i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią osoby najbliższej, rola jaką w rodzinie pełniła osoba zmarłego, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem odejścia (np. nerwicy, depresji), roli pełnionej w rodzinie przez osobę zmarłą, stopień, w jakim pokrzywdzony będzie umiał się znaleźć w nowej rzeczywistości i zdolności jej zaakceptowania, leczenie doznanej traumy, wiek pokrzywdzonego. Przyznanie zadośćuczynienia pieniężnego ma na celu zrekompensować krzywdę za naruszenie prawa do życia w rodzinie i ból spowodowany utratą najbliższej osoby (wyrok SA w Lublinie z dnia 7 lipca 2009 r., II AKa 44/09, LEX nr 523973). Powodowie są niewątpliwie osobami bliskimi wobec zmarłego.

Powódkę B. T. (1) i powoda G. Z. (1) łączyła z bratem silna więź emocjonalna . Powodowie w/w , a także M. Z. (1) -matka zmarłego, utrzymywali bliskie kontakty ze zmarłym pomimo,że mieszkali już osobno . Po śmierci syna i brata w/w powodowie odczuwali niedowierzanie i poczucie ogromnej straty. Dramatyzm z powodu śmierci dziecka nie budzi wątpliwości. Natomiast jeśli chodzi o rodzeństwo, to jak wynikało z zeznań W. T. , powódka B. T. (1) była w żałobie po śmierci P. Z. przez okres 1-2 lat i w tym czasie nic ją nie cieszyło. Natomiast świadek M. Z. (3) zeznała,że powód G. Z. (1) nie mógł sobie poradzić ze śmiercią brata i zaczął nadużywać alkoholu. Stan taki trwał około 7 lat. Sąd nie stracił z pola widzenia , że obecnie powodowie nadal intensywnie odczuwają brak P. Z. ,bardzo często go wspominają , często odwiedzają jego grób. Także jak wykazało postępowanie dowodowe powódka W. B. (1) oraz powód D. Z. – syn P. Z. i powódki W. B. (1) odczuwają do chwili obecnej brak P. Z.. Bardzo często o nim mówią , oglądają fotografie. Niewątpliwie powódka W. B. (1) pozostając z 2,5 letnim dzieckiem wskutek śmierci męża znalazła się w bardzo trudnej sytuacji życiowej. Jak wynikało z jej przesłuchania , sama odczuwała pustkę po śmierci męża, ale jednocześnie zdawała sobie sprawę ,że jej dziecko nie ma już ojca. Zdaniem Sądu, rola jaką pełnił P. Z. w życiu powodów i szczególnie bliskie z nim relacje , poczucie osamotnienia po jego śmierci przemawiały za przyznaniem zadośćuczynienia na rzecz : M. Z. (1) 20.000,00 zł ,G. Z. (1) 10.000,00 zł ,B. T. (1) 10.000,00 zł ,W. B. (1) - 37.500,00 zł oraz D. Z. reprezentowanego przez przedstawicielkę ustawową W. B. (1) 37.500,00 złotych. W pozostałym zakresie natomiast ,powództwo zostało oddalone jako wygórowane.

Odsetki ustawowe zostały zasądzone, na podstawie art. 481§1 i §2 k.c.od dnia 13 maja 2014r. do dnia zapłaty zgodnie z żądaniem powodów. Z akt sprawy wynikało , że strona pozwana w dniu 12 maja 2014r . wydała decyzję odmowną w zakresie przyznania zadośćuczynienia, co zakończyło prowadzone przezeń postępowanie likwidacyjne.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu zawarte zostało w punkcie III , IV i V wyroku. W zakresie kosztów zastępstwa procesowego biorąc pod uwagę ,że zasądzono 50% kwot dochodzonych pozwem na rzecz powodów , Sąd koszty w w/w zakresie wzajemnie zniósł w oparciu o treść przepisu art. 100 kpc . Orzeczenie o nie uiszczonych kosztach sądowych w zakresie części wynagrodzenia biegłego sądowego i nie uiszczonych opłat sądowych Sąd wydał w oparciu o art.113 ust.1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. nr 167 poz.1398 z 2005r. z późn.zm.) w zw. z art.100 kpc, zaś w pozostałym zakresie z uwagi na zwolnienie powodów od kosztów postępowania w całości , kosztami obciążono Skarb Państwa (pkt. wyroku).