Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 października 2015 r.

Sąd Rejonowy w Gliwicach Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSR Łukasz Malinowski

Protokolant: Sylwia Pordzik

po rozpoznaniu w dniu 28 października 2015 roku w Gliwicach

na rozprawie sprawy

z powództw J. B. (1), K. B., A. B. (1), W. B., A. B. (2), M. B., L. K., E. K. (1), M. K.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

I.  z powództwa J. B. (1):

1.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda J. B. (1) kwotę 25.000 zł (dwadzieścia pięć tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 16 listopada 2013 r.;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  wzajemnie znosi między stronami koszty procesu;

4.  nakazuje pobrać od powoda J. B. (1) z zasądzonego roszczenia kwotę 1.273,52 zł (tysiąc dwieście siedemdziesiąt trzy złote pięćdziesiąt dwa grosze) i od pozwanej kwotę 1.041,97 zł (tysiąc czterdzieści jeden złotych dziewięćdziesiąt siedem groszy) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gliwicach tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

II.  z powództwa K. B.:

1.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki K. B. kwotę 7.000 zł (siedem tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 11 lipca 2014 r.;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  nie obciąża powódki kosztami procesu;

4.  nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gliwicach kwotę 498,24 zł (czterysta dziewięćdziesiąt osiem złotych dwadzieścia cztery grosze) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

III.  z powództwa A. B. (1):

1.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda A. B. (1) kwotę 10.000 zł (dziesięć tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 11 lipca 2014 r.;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda A. B. (1) kwotę 377,11 zł (trzysta siedemdziesiąt siedem złotych jedenaście groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  nie obciąża powoda A. B. (1) nieuiszczonymi kosztami sądowymi;

5.  nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gliwicach kwotę 713,88 zł (siedemset trzynaście złotych osiemdziesiąt osiem groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

IV.  z powództwa W. B.:

1.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda W. B. kwotę 15.000 zł (piętnaście tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 16 listopada 2013 r.;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od powoda W. B. na rzecz pozwanej kwotę 783,93 zł (siedemset osiemdziesiąt trzy złote dziewięćdziesiąt trzy grosze) tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  nakazuje pobrać od powoda W. B. z zasądzonego roszczenia kwotę 1.134,92 zł (tysiąc sto trzydzieści cztery złote dziewięćdziesiąt dwa grosze) i od pozwanej kwotę 419,77 zł (czterysta dziewiętnaście złotych siedemdziesiąt siedem groszy) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gliwicach tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

V.  z powództwa A. B. (2):

1.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki A. B. (2) kwotę 10.000 zł (dziesięć tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 11 lipca 2014 r.;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki A. B. (2) kwotę 377,11 zł (trzysta siedemdziesiąt siedem złotych jedenaście groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  nie obciąża powódki A. B. (2) nieuiszczonymi kosztami sądowymi;

5.  nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gliwicach kwotę 706,64 zł (siedemset sześć złotych sześćdziesiąt cztery grosze) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

VI.  z powództwa M. B.:

1.  oddala powództwo;

2.  nie obciąża powoda kosztami procesu;

VII.  z powództwa L. K.:

1.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki L. K. kwotę 15.000 zł (piętnaście tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 16 listopada 2013 r.;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od powódki L. K. na rzecz pozwanej kwotę 855,43 zł (osiemset pięćdziesiąt pięć złotych czterdzieści trzy grosze) tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  nakazuje pobrać od powódki L. K. z zasądzonego roszczenia kwotę 1.321,37 zł (tysiąc trzysta dwadzieścia jeden złotych trzydzieści siedem groszy) i od pozwanej kwotę 488,72 zł (czterysta osiemdziesiąt osiem złotych siedemdziesiąt dwa grosze) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gliwicach tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

VIII.  z powództwa E. K. (1):

1.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki E. K. (1) kwotę 7.000 zł (siedem tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 11 lipca 2014 r.;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  nie obciąża powódki kosztami procesu;

4.  nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gliwicach kwotę 498,24 zł (czterysta dziewięćdziesiąt osiem złotych dwadzieścia cztery grosze) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

IX.  z powództwa M. K.:

1.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda M. K. kwotę 10.000 zł (dziesięć tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 11 lipca 2014 r.;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda M. K. kwotę 377,11 zł (trzysta siedemdziesiąt siedem złotych jedenaście groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  nie obciąża powoda M. K. nieuiszczonymi kosztami sądowymi;

5.  nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gliwicach kwotę 710,26 zł (siedemset dziesięć złotych dwadzieścia sześć groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

SSR Łukasz Malinowski

Pozwem J. B. (1) żądał zasądzenia od pozwanej spółki (...) S.A. w W. kwoty 55.000 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 16 listopada 2013r. oraz zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Kwota stanowi zadośćuczynienie za śmierć jego matki I. B., która została potrącona na przejściu dla pieszych przez motorowerzystę, w wyniku czego zmarła w dniu 2 października 2013r. Kierujący motorowerem był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanej. Zdaniem powoda należne zadośćuczynienie winno wynosić 70.000 zł. podczas gdy pozwana wypłaciła jedynie 15.000 zł. Podstawę prawną roszczenia stanowił art. 446 § 4 k.c.

Pozwem mał. K. B. córka J. żądała zasądzenia od pozwanej spółki (...) S.A. w W. kwoty 15.000 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 11 lipca 2014r. oraz zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazała okoliczności odpowiednio tożsame z twierdzeniami swego ojca J. B. (1), nadto że jest wnuczką zmarłej i że w toku postępowania likwidacyjnego pozwana nie wypłaciła jej żadnego zadośćuczynienia. Sprawa postanowieniem została połączona do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia z niniejszą sprawą.

Pozwem mał. A. B. (1) syn J. żądał zasądzenia od pozwanej spółki (...) S.A. w W. kwoty 15.000 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 11 lipca 2014r. oraz zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazał okoliczności odpowiednio tożsame z twierdzeniami swego ojca J. B. (1), nadto że jest wnukiem zmarłej i że w toku postępowania likwidacyjnego pozwana nie wypłaciła mu żadnego zadośćuczynienia. Sprawa postanowieniem została połączona do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia z niniejszą sprawą.

Pozwem W. B. żądał zasądzenia od pozwanej spółki (...) S.A. w W. kwoty 55.000 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 16 listopada 2013r. oraz zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazał okoliczności tożsame z twierdzeniami swego brata J. B. (1). Sprawa postanowieniem została połączona do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia z niniejszą sprawą.

Pozwem mał. A. B. (2) córka W. żądała zasądzenia od pozwanej spółki (...) S.A. w W. kwoty 15.000 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 11 lipca 2014r. oraz zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazała okoliczności odpowiednio tożsame z twierdzeniami swego ojca W. B., nadto że jest wnuczką zmarłej i że w toku postępowania likwidacyjnego pozwana nie wypłaciła jej żadnego zadośćuczynienia. Sprawa postanowieniem została połączona do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia z niniejszą sprawą.

Pozwem mał. M. B. syn W. żądał zasądzenia od pozwanej spółki (...) S.A. w W. kwoty 15.000 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 11 lipca 2014r. oraz zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazał okoliczności odpowiednio tożsame z twierdzeniami swego ojca W. B., nadto że jest wnukiem zmarłej i że w toku postępowania likwidacyjnego pozwana nie wypłaciła mu żadnego zadośćuczynienia. Sprawa postanowieniem została połączona do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia z niniejszą sprawą.

Pozwem L. K. zd B. żądała zasądzenia od pozwanej spółki (...) S.A. w W. kwoty 55.000 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 16 listopada 2013r. oraz zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazała okoliczności tożsame z twierdzeniami swego brata J. B. (1). Sprawa postanowieniem została połączona do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia z niniejszą sprawą.

Pozwem mał. E. K. (1) córka L. żądała zasądzenia od pozwanej spółki (...) S.A. w W. kwoty 15.000 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 11 lipca 2014r. oraz zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazała okoliczności odpowiednio tożsame z twierdzeniami swej matki , nadto że jest wnuczką zmarłej i że w toku postępowania likwidacyjnego pozwana nie wypłaciła jej żadnego zadośćuczynienia. Sprawa postanowieniem została połączona do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia z niniejszą sprawą.

Pozwem mał. M. K. syn L. żądał zasądzenia od pozwanej spółki (...) S.A. w W. kwoty 15.000 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 11 lipca 2014r. oraz zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazał okoliczności odpowiednio tożsame z twierdzeniami swej matki, nadto że jest wnukiem zmarłej i że w toku postępowania likwidacyjnego pozwana nie wypłaciła mu żadnego zadośćuczynienia. Sprawa postanowieniem została połączona do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia z niniejszą sprawą.

W odpowiedzi na wszystkich dziewięć pozwów spółka (...) S.A. w W. wniosła o ich oddalenie i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwana nie kwestionowała zasady odpowiedzialności a jedynie wysokość roszczeń. Zarzuciła, że wypłaciła pełnoletnim powodom – dzieciom zmarłej po 15.000 zł. Zdaniem pozwanej kwoty te były odpowiednie zważywszy, że powodowie są samodzielni życiowo i finansowo, prowadzili odrębne od poszkodowanej gospodarstwa domowe, wiedli ustabilizowanie życie rodzinne. Powodowie ci nie wykazali aby śmierć matki wpłynęła na pogorszenie ich stanu fizycznego lub psychicznego, względnie spowodowała inne komplikacje w ich codziennym życiu.

Zdaniem pozwanej małoletnie wnuki nie doznały krzywdy w rozmiarze umożliwiającym jej naprawienie zgodnie z normą art. 446 § 4 k.c. Niewątpliwie śmierć babci spowodowała u nich smutek i żałobę, lecz utrata babci jest zdarzeniem dotykającym wielu ludzi w wieku dziecięcym, ze względu na naturalną zastępowalność pokoleń. Dzieci w takich przypadkach mają oparcie w rodzicach i korzystają z naturalnych mechanizmów obronnych. Nie przeżywają śmierci dziadków w sposób zaburzający ich równowagę psychiczną i rzutujący na ich przyszłe życie. Zdaniem pozwanej strata babci nie spowodowała w ich życiu znacznych zaburzeń i cierpień większych od tych jakich doznaliby w związku z jej naturalną śmiercią, z którą w nieodległej perspektywie musieliby się zetknąć.

Pozwana zarzuciła, że dołączone do pozwu zaświadczenia o korzystaniu z terapii nie wskazują na rodzaj i natężenie problemów z jakimi powodowie zgłosili się do psychologa. W przypadku dzieci z dokumentów wynika odbycie tylko jednej wizyty terapeutycznej przed wydaniem zaświadczenia. Zdaniem pozwanej skorzystanie z terapii w rok po śmierci I. B. tj. w lipcu 2014r. było podyktowane gromadzeniem dowodów do pozwów składanych w sierpniu 2014r.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

I. B. odpowiednio matka pełnoletnich i babcia małoletnich powodów zamieszkiwała w K. przy ul. (...). W 2013r. skończyła 65 lat, nie pracowała, utrzymywała się z emerytury, samodzielnie prowadziła gospodarstwo domowe, bowiem jej mąż zmarł w 2007r. I. B. czynnie uczestniczyła w życiu wszystkich swoich trojga dzieci i sześciorga wnuków. Pomagała przy opiece kolejnych wnuków w okresie gdy rodzice już pracowali a dzieci ze względu na wiek jeszcze nie uczęszczały do przedszkola. Członkowie rodziny wzajemnie, zwyczajowo się odwiedzali, dzieci matkę po pracy, wnuki po zajęciach w szkole. I. B. pomagała swojej rodzinie także gotując im obiady. Nadto spędzali razem święta lub inne uroczystości.

dowody: zeznania świadków B. B. /k.160v./, J. B. (2) /k.162v/, G. K. /k.163v./, powodów J. B. (1) /k.161/, W. B. /k.161v/, L. K. /k.162v/

W dniu 26 września 2013r. I. B. została potrącona na przejściu dla pieszych przez motorowerzystę S. M. ubezpieczonego od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanej. W wyniku odniesionych obrażeń I. B. zmarła w szpitalu w dniu 2 października 2013r.

Spadek po niej w równych częściach na podstawie ustawy nabyły dzieci J. B. (1), W. B. i L. K..

okoliczności bezsporne

Powód J. B. (1) z zawodu kierowca, lat 45, po śmierci matki stał się bardziej nerwowy, nie mógł jeść, spać. Pogorszyły się jego relacje z rodziną. Zdarzenie miało dla niego traumatyczny charakter. Powód skorzystał z pomocy psychiatry w PZP D. w G., następnie raz z pomocy psychologa w PZP w K. i raz w prywatnym gabinecie psychologa w G.. Przyjmował leki uspokajające. Biegli sądowi psychiatra i psycholog stwierdzili, że rozmiar bólu i cierpień psychicznych oraz krzywdy u J. B. (1) w następstwie śmierci matki osiągnął znaczne nasilenie i miał wpływ na jego funkcjonowanie przez znaczny czas. U powoda z tego tytułu wstąpił zaburzenia w postaci reakcji depresyjnej przedłużonej. Biegły psychiatra ustalił 7 procentowy uszczerbek na zdrowiu.

Powódka K. B. w chwili śmierci babci miała 8 lat, a powód A. B. (1) 12 lat. Szczególnie A. przeżył śmierć babci. Dzieci pytały rodziców o śmierć, o długość życia, zaczęły ponownie przychodzić i spać z rodzicami, wykazywały mniejszą chęć do nauki, wychodzenia z domu. Z czasem objawy te ustąpiły. Małoletnich na prośbę rodziców konsultował 13 sierpnia 2014r. psycholog. Odbyła się jedna sesja terapeutyczna nakierowana na umiejętność radzenia sobie w sytuacjach trudnych emocjonalnie. Biegli sądowi psychiatra i psycholog stwierdzili, że K. i A. B. (1) na śmierć babci zareagowali reakcją żałoby. Rozmiar bólu i cierpień psychicznych oraz krzywdy osiągnęły umiarkowane nasilenie w przypadku mał. powódki i znaczne nasilenie w przypadku mał. powoda i miały wpływ na codzienne funkcjonowanie powodów.

dowody: zeznania powoda J. B. (1) /k.161/, zeznania świadka B. B. /k.160v./, opinie biegłych /k.251-259, 173-181, 193-199/, dokumentacja medyczna /k.119-123,154-157/, zaświadczenia od psychologa /k.24 i k 21 akt I C 1752/14/

Powód W. B. pracownik fizyczny, lat 36, po śmierci matki stał się apatyczny, codzienne czynności wykonywał mechanicznie, często wpadał w złość. Powód skorzystał z pomocy psychologa w prywatnym gabinecie w G.. Biegli sądowi psychiatra i psycholog stwierdzili, że powód na śmierć matki zareagował reakcją żałoby. Rozmiar bólu i cierpień psychicznych oraz krzywdy osiągnęły znaczne nasilenie i miały wpływ na codzienne funkcjonowanie powoda.

Powódka A. B. (2) w chwili śmierci babci miała 7 lat, a powód M. B. 3 lata. Szczególnie A. przeżyła śmierć babci – płakała, bała się śmierci, pytała rodziców o to czy umrą, nie chciała pójść na cmentarz na grób babci. Także mał. M. „na swój sposób” przeżył śmierć babci, która się nim opiekowała. Smucił się że już nie zobaczy babci. Małoletnich na prośbę rodziców konsultował 26 lipca 2014r. psycholog. Odbyła się sesja terapeutyczna nakierowana na umiejętność radzenia sobie w sytuacjach trudnych emocjonalnie. Biegli sądowi psychiatra i psycholog stwierdzili, że A. B. (2) na śmierć babci zareagowała reakcją żałoby. Rozmiar bólu i cierpień psychicznych oraz krzywdy osiągnęły znaczne nasilenie i miały wpływ na codzienne funkcjonowanie mał. powódki. Natomiast mał. M. B. w toku badań biegłych prezentował postawę wycofaną, nie był w stanie samodzielnie wykonać zadań przez co niemożliwym było jednoznaczne określenie rozmiaru bólu i cierpień oraz krzywdy małoletniego. Zdaniem biegłych zachowanie małoletniego może świadczyć o zahamowaniu emocjonalnym które trudno jednoznacznie powiązać ze śmiercią I. B..

dowody: zeznania powoda W. B. /k.161v./, zeznania świadka J. B. (2) /k.161v./, opinie biegłych /k.212-218,184-190, 203-208/, zaświadczenia od psychologa /k.76/

Powódka L. K. z zawodu technik mechanik, lat 42, po śmierci matki stała się nerwowa i konfliktowa. Biegli sądowi psychiatra i psycholog stwierdzili, że powódka na śmierć matki zareagował reakcją żałoby. Rozmiar bólu i cierpień psychicznych oraz krzywdy osiągnęły znaczne nasilenie i miały wpływ na codzienne funkcjonowanie powódki.

Powódka E. K. (2) w chwili śmierci babci miała 10 lat, a powód M. K. 8 lat. Małoletni jeszcze przed śmiercią babci tj. od 28 marca 2013r. uczęszczali na indywidualne formy terapii psychologicznej nie związane z przedmiotem sprawy. W ramach terapii odbyła się sesja terapeutyczna nakierowana na umiejętność radzenia sobie w sytuacjach trudnych emocjonalnie po starcie bliskiej osoby. M.. M. po śmierci babci zamknął się w sobie, płakał. Później reagował agresywnie wobec sprawcy, poruszał temat surowej kary dla niego. M.. E. płakała po śmierci babci przez 3 dni, następnie zadawała wiele pytań dotyczących zdarzenia. Biegli sądowi psychiatra i psycholog stwierdzili, że M. i E. K. (2) na śmierć babci zareagowali reakcją żałoby. Rozmiar bólu i cierpień psychicznych oraz krzywdy osiągnęły umiarkowane nasilenie w przypadku mał. powódki i znaczne nasilenie w przypadku mał. powoda i miały wpływ na codzienne funkcjonowanie powodów.

dowody: zeznania powódki L. K. /k.162v./, zeznania świadka G. K. /k.162/, opinie biegłych /k.231-238,221-228, 241-248 /, zaświadczenie od psychologa /k.159/

W następstwie przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego pozwana wypłaciła dzieciom I. B. po 15.000 zł. zadośćuczynienia odmawiając wypłaty zadośćuczynienia na rzecz wnuków.

okoliczności bezsporne

Pismem z 7 listopada 2013r. pełnoletni powodowie bezskutecznie wezwali pozwaną do zapłaty zadośćuczynienia z terminem do dnia 15 listopada 2013r. Małoletni powodowie wezwali pozwaną do zapłaty zadośćuczynień pismem z dnia 12 czerwca 2014r. z terminem zapłaty do dnia 10 lipca 2014r.

dowody: wezwania k.25, k. 23 akt I C 1752/14

Okoliczności stanu faktycznego Sąd ustalił w oparciu o wskazane i niekwestionowane zeznania powodów i świadków oraz dowody z dokumentów, a także opinie biegłych uznając je za wiarygodne. Dowody te nie były nawzajem kwestionowane przez strony.

Sąd zważył, co następuje:

powództwa, za wyjątkiem roszczenia M. B., okazały się częściowo zasadne.

Bezspornym w sprawie była zasada odpowiedzialności pozwanej za szkodę powodów w myśl art. 822 §1 k.c. w związku z art. 34 ust 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych (...) / Dz. U nr 124, poz. 1152 ze zm.). Z wskazanych przepisów wynika jednoznacznie, że zakład ubezpieczeń ponosi odpowiedzialność cywilnoprawną w takim zakresie, jak sprawca szkody.

W sprawie poza sporem było również to, że powodowie byli członkami najbliższej rodziny zmarłej I. B. w rozumieniu art. 446 § 4 k.c.

W zakresie ustalania wysokości należnego zadośćuczynienia Sąd także oparł się na dyspozycji art. 446 § 4 k.c. Przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia miał na uwadze, że jego celem jest złagodzenie doznanej przez powodów krzywdy, oraz że ma charakter kompensacyjny, przez co jego wysokość musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Z drugiej strony wysokość zadośćuczynienia nie może być nadmierna w stosunku do doznanej przez powodów krzywdy oraz powinna być utrzymana w rozsądnych granicach. W ocenie Sądu żądane przez pełnoletnich powodów zadośćuczynienie w kwotach po 70.000 zł. i przez małoletnich powodów po 15.000 zł. takich warunków nie spełniało.

Orzecznictwo sądów powszechnych wśród czynników wpływających na rozmiar krzywdy podlegającej kompensacie z art. 446 § 4 k.c. z reguły wymienia: dramatyzm doznań osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki, wstrząs psychiczny wywołany śmiercią i jego skutki w postaci nerwicy, depresji, rodzaj utraconej więzi, możliwości zaadaptowania do nowej sytuacji i wiek pokrzywdzonego (vide: wyrok S.Apel. w Katowicach 22 maja 2015r. III APa 15/15).

Zdaniem Sądu wszystkich powodów łączyła emocjonalna wieź z I. B., jednakże zróżnicowana ich wiekiem i doświadczeniem życiowym.

Niewątpliwe wnuki ze względu na wiek i naturalne możliwości adaptacyjne do takich sytuacji, nie przeżyły śmierci babci w sposób zaburzający ich równowagę psychiczną i rzutujący na ich przyszłe życie. Zazwyczaj tak dalece negatywne skutki wywiera w psychice małoletniego dziecka utrata rodziców. Niewątpliwie śmierć babci spowodowała u nich smutek i żałobę, lecz utrata babci jest zdarzeniem dotykającym wielu ludzi w wieku dziecięcym, ze względu na naturalną zastępowalność pokoleń. Małoletni powodowie mieli oparcie w rodzicach i korzystali z naturalnych mechanizmów obronnych, wspomaganych jednostkową pomocą psychologa. Dłuższe korzystanie z pomocy psychologa przez mał. E. i mał. M. K. nie było związane z przedmiotem sprawy, lecz miało na celu ujednolicenie systemu wychowawczego w rodzinie K. oraz diagnozy mał. M. K. w kierunku (...). W tym kierunku psycholog pracował z małoletnimi już pół roku przed śmiercią I. B..

Sąd analizując okoliczności związane z dramatyzmem doznań i wstrząsem wywołanym śmiercią, w oparciu o opinie biegłych zróżnicował należne małoletnim powodom zadośćuczynienie w zależności od ustalonego przez biegłych nasilenia objawów bólu, i cierpień małoletnich i ustalił je na poziomie:

- po 10.000 zł. dla A. B. (1), A. B. (2) i M. K., u których rozmiar krzywdy miał charakter znaczny i wpływał na codzienne funkcjonowanie;

- po 7.000 zł. dla K. B., E. K. (1), u których rozmiar krzywdy miał umiarkowany charakter i wpływał na codzienne funkcjonowanie.

Dalej idące żądania wymienionych powodów – wnuków I. B. Sąd oddalił jako wygórowane.

Zdaniem Sądu niewątpliwie 3 letni M. B. odczuwał smutek po śmierci babci która się nim opiekowała. Jednakże funkcja kompensacyjna zadośćuczynienia z art. 446 § 4 k.c. nie cechuje się automatyzmem w przyznawaniu zadośćuczynienia. Decydujący okazał się wiek małoletniego powoda w chwili zdarzenia i związany z nim rozwój emocjonalny. De facto potwierdza to opinia biegłych, które ze względu na wycofaną postawę małoletniego oraz jego zahamowanie emocjonalne nie mogły ocenić rozmiaru bólu i cierpień małoletniego po stracie babci przy czym biegłe nie wiązały tego zachowania ze zdarzeniem. Także z pozostałego materiału dowodowego zaoferowanego przez rodziców powoda nie wynikało aby wystąpiły u niego następstwa w postaci poczucia osamotnienia i pustki, wstrząsu psychicznego, dramatyzmu sytuacji ponieważ ze względu na stopień rozwoju emocjonalnego małoletniego emocje takie są mu po prostu jeszcze obce. Wobec tego Sąd w oparciu o art. 446 §4 k.c. powództwo M. B. oddalił w całości uznając, że jego smutek po stracie babci nie nosi znamion krzywdy w rozumieniu wskazanego przepisu.

Sąd oceniając należne pełnoletnim powodom zadośćuczynienia miał na względzie nie tylko jego kompensacyjny charakter ale i to, że jego wysokość nie może być nadmierna i powinna być utrzymana w rozsądnych granicach. W tym zakresie Sąd wziął pod uwagę, że pełnoletni powodowie byli samodzielni życiowo, finansowo, pracując odpowiednio jako kierowca, pracownik fizyczny i technik mechanik wiedli ustabilizowanie życie rodzinne, prowadząc odrębne od poszkodowanej gospodarstwa domowe. Z drugiej strony Sąd zważył na rozmiar bólu i cierpień jakie wywołała u powodów śmierć ich 65 letniej matki.

Zdecydowanie najdalej idące, co wynika z opinii biegłych i dokumentacji medycznej, negatywne skutki, śmierć ta niosła dla J. B. (1). Po śmierci matki stał się on bardziej nerwowy, nie mógł jeść, spać, pogorszyły się jego relacje z rodziną. Powód skorzystał z pomocy psychiatry w PZP D. w G., następnie raz z pomocy psychologa w PZP w K. i raz w prywatnym gabinecie psychologa w G.. Przyjmował leki uspokajające. Biegli sądowi psychiatra i psycholog stwierdzili, że rozmiar bólu i cierpień psychicznych oraz krzywdy u J. B. (1) w następstwie śmierci matki osiągnął znaczne nasilenie i miał wpływ na jego funkcjonowanie przez znaczny czas. U powoda z tego tytułu wstąpiły zaburzenia w postaci reakcji depresyjnej przedłużonej. Biegły psychiatra ustalił 7 procentowy uszczerbek na zdrowiu. Dlatego zdaniem Sądu należne powodowi zadośćuczynienie winno wynieść 40.000 zł. i po uwzględnieniu wypłaconej przed procesem kwoty 15.000 zł., skutkowało zasądzeniem różnicy w kwocie 25.000 zł. W pozostałym zakresie roszczenie powoda jako wygórowane Sąd oddalił.

Intensywność cierpień i bólu była mniejsza u powodów W. B. i L. K.. Powodowie ci zareagowali na śmierć matki reakcją żałoby, rozmiar krzywdy osiągnął znaczne nasilenie, lecz nie skutkował jak w przypadku J. B. (1) leczeniem u psychiatry, przyjmowaniem leków uspokajających i w konsekwencji nie doznali oni uszczerbku na zdrowiu z tego tytułu. Biegli wskazali, że doznania te miały wpływ na codzienne funkcjonowanie powodów, lecz nie w stopniu znacznym jak u J. B. (1). Dlatego zdaniem Sądu kompensacyjną funkcję w przypadku W. B. i L. K. pełnić będzie zadośćuczynienie w kwotach po 30.000 zł. Wobec wypłacenia przed procesem po 15.000 zł. Sąd zasądził na rzecz każdego z nich dalsze zadośćuczynienie po 15.000 zł. W pozostałym zakresie roszczenia powodów jako wygórowane Sąd oddalił.

O ustawowych odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. w związku z art. 455 k.c. i art. 14 ust 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych (…), każdorazowo przyjmując wymagalność roszczenia od dnia następnego po terminie wskazanym w odpowiednim wezwaniu do zapłaty.

O kosztach procesu Sąd orzekał odrębnie w każdej ze spraw mając na uwadze jej ostateczny wynik, bowiem jedynie z przyczyn ekonomiki procesowej zostały one połączone do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia. Uiszczoną przez pozwaną zaliczkę na wydatki w kwocie 1000 zł. Sąd rozliczył w każdej z dziewięciu spraw w równej części po 111,11 zł. na koszty opinii biegłych.

J. B. (1) ostał się ze swym roszczeniem w 45% a pozwana w 55%. Wobec poniesienia kosztów przez obie strony w porównywalnej wysokości i ostania się praktycznie w równych częściach z żądaniami, Sąd na zasadzie art. 100 k.p.c. wzajemnie zniósł między stronami poniesione koszty procesu. Natomiast koszty nieponiesione (2000 zł. opłaty od której powód był częściowo zwolniony /k.82/ i 315,49 zł. wydatków na opinie biegłych) Sąd na zasadzie art. 113 ust 1 i 2 u.k.s.c. nakazał pobrać odpowiednio do wyniku sprawy tj. 55% od powoda z zasądzonego roszczenia czyli 1273,52 zł. i 45% od pozwanej czyli 1041,97 zł.

Mał. K. B. ostała się ze swym roszczeniem w 47% a pozwana w 53%, przy czym powódka została w całości postanowieniem zwolniona z kosztów sądowych i ostatecznie Sąd na zasadzie art. 102 k.p.c. ze względów słuszności, wieku powódki i braku dochodów nie obciążył jej kosztami procesu. Natomiast z kosztów nieponiesionych a tymczasowo wyłożonych przez Skarb Państwa (750 zł. opłaty, 310,09 zł. wydatków na opinie biegłych) , Sąd w oparciu o art. 113 ust 1 i 2 u.k.s.c. w zw. z art. 100 k.p.c. nakazał pobrać od pozwanej odpowiednio do wyniku sprawy tj. 47% czyli 498,24 zł.

Mał. A. B. (1) ostał się ze swym roszczeniem w 67% a pozwana w 33% dlatego Sąd o kosztach poniesionych orzekł na zasadzie art. 100 k.p.c. dokonując ich stosunkowego rozdziału. Powód poniósł 1200 zł. kosztów zastępstwa procesowego i 17 zł opłaty skarbowej a pozwana oprócz tożsamych 1217 zł. także 111,11 zł. zaliczki na wydatki. Suma kosztów poniesionych to 2545,11 zł. z czego za 33% czyli za 839,89 zł. odpowiada powód. Skoro poniósł 1217 zł. zasądzeniu na jego rzecz podlega różnica czyli 377,11 zł. O kosztach nieponiesionych a skredytowanych przez Skarb Państwa (750 zł opłaty i 315,49 zł. wydatków na opinie biegłych) wobec powoda, który został w całości postanowieniem zwolniony z kosztów sądowych, Sąd orzekł na zasadzie art. 102 k.p.c. ze względów słuszności, wieku powoda i braku dochodów nie obciążył go kosztami sądowymi. Jednocześnie Sąd w oparciu o art. 113 ust 1 i 2 u.k.s.c. w zw. z art. 100 k.p.c. nakazał pobrać od pozwanej odpowiednio do wyniku sprawy tj. 67% czyli 713,88 zł.

W. B. ostał się ze swym roszczeniem w 27% a pozwana w 73% dlatego Sąd o kosztach poniesionych orzekł na zasadzie art. 100 k.p.c. dokonując ich stosunkowego rozdziału. Powód poniósł 2400 zł. kosztów zastępstwa procesowego i 17 zł opłaty skarbowej oraz 1500 zł opłaty a pozwana oprócz tożsamych 2417 zł. także 111,11 zł. zaliczki na wydatki. Suma kosztów poniesionych to 6445,11 zł. z czego za 27% czyli za 1740,18 zł. odpowiada pozwana. Skoro poniosła 2528,11 zł. zasądzeniu na jej rzecz podlega różnica czyli 787,93 zł. O kosztach nieponiesionych a skredytowanych przez Skarb Państwa (1250 zł opłaty i 304,69 zł. wydatków na opinie biegłych) Sąd na zasadzie art. 113 ust 1 i 2 u.k.s.c. nakazał pobrać odpowiednio do wyniku sprawy tj. 73% od powoda z zasądzonego roszczenia czyli 1134,92 zł. i 27% od pozwanej czyli 419,77 zł.

Mał. A. B. (2) ostała się ze swym roszczeniem w 67% a pozwana w 33% dlatego Sąd o kosztach poniesionych orzekł na zasadzie art. 100 k.p.c. dokonując ich stosunkowego rozdziału. Powódka poniosła 1200 zł. kosztów zastępstwa procesowego i 17 zł opłaty skarbowej a pozwana oprócz tożsamych 1217 zł. także 111,11 zł. zaliczki na wydatki. Suma kosztów poniesionych to 2545,11 zł. z czego za 33% czyli za 839,89 zł. odpowiada powódka. Skoro poniosła 1217 zł. zasądzeniu na jej rzecz podlega różnica czyli 377,11 zł. O kosztach nieponiesionych a skredytowanych przez Skarb Państwa (750 zł opłaty i 304,69 zł. wydatków na opinie biegłych) wobec powódki, która została w całości postanowieniem zwolniona z kosztów sądowych, Sąd orzekł na zasadzie art. 102 k.p.c. ze względów słuszności, wieku powódki i braku dochodów nie obciążył jej kosztami sądowymi. Jednocześnie Sąd w oparciu o art. 113 ust 1 i 2 u.k.s.c. w zw. z art. 100 k.p.c. nakazał pobrać od pozwanej odpowiednio do wyniku sprawy tj. 67% czyli 706,64 zł.

Powództwo mał. M. B. zostało oddalone w całości. Jednakże Sąd ze względów słuszności, wieku powoda i braku dochodów nie obciążył go kosztami procesu na zasadzie art. 102 k.p.c.

L. K. ostała się ze swym roszczeniem w 27% a pozwana w 77% dlatego Sąd o kosztach poniesionych orzekł na zasadzie art. 100 k.p.c. dokonując ich stosunkowego rozdziału. Powódka poniosła 2400 zł. kosztów zastępstwa procesowego i 17 zł opłaty skarbowej oraz 1250 zł opłaty a pozwana oprócz tożsamych 2417 zł. także 111,11 zł. zaliczki na wydatki. Suma kosztów poniesionych to 6195,11 zł. z czego za 27% czyli za 1672,68 zł. odpowiada pozwana. Skoro poniosła 2528,11 zł. zasądzeniu na jej rzecz podlega różnica czyli 855,43 zł. O kosztach nieponiesionych a skredytowanych przez Skarb Państwa (1500 zł opłaty i 310,09 zł. wydatków na opinie biegłych) Sąd na zasadzie art. 113 ust 1 i 2 u.k.s.c. nakazał pobrać odpowiednio do wyniku sprawy tj. 73% od powódki z zasądzonego roszczenia czyli 1321,37 zł. i 27% od pozwanej czyli 488,72 zł.

Mał. E. K. (2) ostała się ze swym roszczeniem w 47% a pozwana w 53%, przy czym powódka została w całości postanowieniem zwolniona z kosztów sądowych i ostatecznie Sąd na zasadzie art. 102 k.p.c. ze względów słuszności, wieku powódki i braku dochodów nie obciążył jej kosztami procesu. Natomiast z kosztów nieponiesionych a tymczasowo wyłożonych przez Skarb Państwa (750 zł. opłaty, 310,09 zł. wydatków na opinie biegłych) , Sąd w oparciu o art. 113 ust 1 i 2 u.k.s.c. w zw. z art. 100 k.p.c. nakazał pobrać od pozwanej odpowiednio do wyniku sprawy tj. 47% czyli 498,24 zł.

Mał. M. K. ostał się ze swym roszczeniem w 67% a pozwana w 33% dlatego Sąd o kosztach poniesionych orzekł na zasadzie art. 100 k.p.c. dokonując ich stosunkowego rozdziału. Powód poniósł 1200 zł. kosztów zastępstwa procesowego i 17 zł opłaty skarbowej a pozwana oprócz tożsamych 1217 zł. także 111,11 zł. zaliczki na wydatki. Suma kosztów poniesionych to 2545,11 zł. z czego za 33% czyli za 839,89 zł. odpowiada powód. Skoro poniósł 1217 zł. zasądzeniu na jego rzecz podlega różnica czyli 377,11 zł. O kosztach nieponiesionych a skredytowanych przez Skarb Państwa (750 zł opłaty i 310,09 zł. wydatków na opinie biegłych) wobec powoda, który został w całości postanowieniem zwolniony z kosztów sądowych, Sąd orzekł na zasadzie art. 102 k.p.c. ze względów słuszności, wieku powoda i braku dochodów nie obciążył go kosztami sądowymi. Jednocześnie Sąd w oparciu o art. 113 ust 1 i 2 u.k.s.c. w zw. z art. 100 k.p.c. nakazał pobrać od pozwanej odpowiednio do wyniku sprawy tj. 67% czyli 710,26 zł.

SSR Łukasz Malinowski