Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym w dniu 9 stycznia 2014 roku (...) sp. z o.o. wniosła w postępowaniu upominawczym o zasądzenie od Gminy K. kwoty 158.760,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 29 listopada 2013 r. i kosztami postępowania, z tytułu wynagrodzenia za zrealizowanie przedmiotu umowy z dnia 19 sierpnia 2010 r. „Na opracowane zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania Gminy K. oraz zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy K.”. W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że zrealizowała przedmiot ww. umowy w całości, przy czym za wykonanie planu miejscowego, zgodnie z umową łączącą strony, przysługiwało jej wynagrodzenie płatne w dwóch ratach w łącznej kwocie 170.000,00 zł plus należny podatek VAT. Pozwana dotychczas zapłaciła jedynie I ratę wynagrodzenia tj. 62.730,00 zł brutto. Nadto podjęte próby przedsądowego polubownego rozwiązania sporu nie przyniosły pożądanego efektu. (pozew k. 2-5)

Powódka dnia 15 stycznia 2014 r. skutecznie cofnęła częściowo pozew, bez zrzeknięcia się dochodzonego roszczenia, ograniczając żądanie do kwoty 146.370,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 29 listopada 2013 r. (pismo k. 43-44)

W dniu 1 września 2014 r. wydany został nakaz zapłaty zgodny z żądaniem pozwu. (nakaz k. 76)

Pozwana dnia 26 września 2014 r. wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty, wskazując w nim, że żądanie pozwu jest bezzasadne z uwagi na brak realizacji przedmiotu umowy tj. powodowa spółka do dnia sporządzenia odpowiedzi na pozew nie opracowała w całości projektu zmiany „Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Gminy K.”, a jedynie jego część I, z pominięciem części II – stanowiącej część trasy ekspresowej S 11. Pozwana również wskazała, iż strona powodowa nie przedstawiła żadnych okoliczności, które świadczyć miały o wyłączeniu przez Gminę K. z opracowania części II zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Pozwana podniosła ponadto, że umowa łącząca strony została zmieniona jedynie w części określającej termin realizacji, nie zmieniono natomiast przedmiotu umowy, w szczególności w zakresie granic obszaru objętego projektem zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy K., a nadto, iż podział obszaru objętego planem na dwie części traktowano jako podział roboczy mający a celu usprawnienie prac powódki. Pozwana podniosła ponadto, że żądanie pozwu jest nieuzasadnione również w zakresie wysokości żądanego wynagrodzenia, gdyż powódka żąda zapłaty II raty wynagrodzenia należnego za zrealizowanie przedmiotu umowy w całości, która jednakże nie została zrealizowana. (sprzeciw k. 84-88).

Powódka dnia 12 listopada 2014 r. w odpowiedzi na sprzeciw złożyła pismo, w którym podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko oraz podniosła, że za wykonanie przedmiotu umowy, zgodnie z treścią § 4 umowy, uważało się wejście w życie uchwały Rady Miejskiej w K. w sprawie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy K. wraz z załącznikami oraz dokumentacją prac planistycznych, która to uchwała weszła w życie dnia 28 października 2013 r., natomiast wyłączenie z miejscowego planu części dla obszaru drogi ekspresowej S 11 pociągało za sobą konieczność zawarcia między stronami odrębnej umowy lub aneksu do ww. umowy. (pismo k. 185-191).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Strony zawarły dnia 19 sierpnia 2010 r. umowę w trybie przetargu nieograniczonego zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759), w ramach której powódka zobowiązała się wobec pozwanej do opracowania zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania Gminy K. oraz zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy K.. Za wykonanie przedmiotu umowy, zgodnie z § 29 umowy, powódka miała otrzymać łącznie kwotę 290.000,00 zł netto, w tym 120.000,00 zł za wykonanie studium oraz 170.000,00 zł za wykonanie planu miejscowego. Zgodnie z § 30 ust. 2 umowy zapłata wynagrodzenia za wykonanie planu miejscowego miała nastąpić w dwóch ratach w terminie 30 dni od przedstawienia faktur zamawiającemu przez wykonawcę. I rata w wysokości 30 % wynagrodzenia – płatna po wykonaniu projektu planu miejscowego wraz z prognozą oddziaływania na środowisko oraz wyłożeniu ich do publicznego wglądu, II rata w wysokości 70 % wynagrodzenia – płatna po wejściu w życie uchwały Rady Miejskiej w K. w sprawie zmiany planu miejscowego. Pierwotny termin realizacji zmiany planu miejscowego określono na 31 grudnia 2011 r. (okoliczność niesporna, umowa k. 11, 20 – 21)

Pierwsza rata wynagrodzenia należnego stronie powodowej została zapłacona przez pozwaną w dniu 2 października 2012 r. (okoliczność przyznana, pozew k. 4, potwierdzenie przelewu k. 26)

Umowa z dnia 19 sierpnia 2010 r. była czterokrotnie zmieniana: aneksem z dnia 9 stycznia 2012 r. (w którym termin realizacji zmiany planu miejscowego określono na 30 czerwca 2012 r.), aneksem z dnia 29 czerwca 2012 r. (którym termin realizacji zmiany planu miejscowego określono na 31 października 2012 r.), aneksem z dnia 31 października 2012 r. (którym termin realizacji zmiany planu miejscowego określono na 31 stycznia 2013 r.) oraz aneksem z dnia 31 stycznia 2013 r. (którym ostatecznie zmieniono termin realizacji umowy na dzień 31 maja 2013 r.) (okoliczność niesporna, sprzeciw k. 84-85, k. 101-104, k. 33)

Zgodnie ze Specyfikacją Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ) obszarem opracowania należało objąć granice administracyjne gminy K. – 12403 ha. Natomiast uchwała nr (...)Rady Miejskiej w K. z dnia 29 października 2009 r. w sprawie przystąpienia do zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy K. była podstawowym dokumentem określającym granice opracowania będącego przedmiotem umowy i zgodnie z umową została dostarczona przez stronę pozwaną stronie powodowej w celu umożliwienia wykonania przedmiotu umowy. Uchwałą (...)Rady Miejskiej w K. z dnia 9 listopada 2012 r. zmieniono uchwałę Nr (...)Rady Miejskiej w K. z dnia 29 października 2009 r. w sprawie przystąpienia do zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy K. w zakresie zmiany granic opracowania planu poprzez wyłączenie z granic opracowania teren położony w miejscowości R., obręb R., działka nr (...). (okoliczność przyznana, uchwała Nr (...) k. 130-133, Uchwała Nr (...)k. 27-29, sprzeciw k. 84-85, SIWZ k. 136, , zeznania świadka M. P. - protokół rozprawy z 6.05.2015 r. k. 237-242 wraz z transkrypcją, A. K. - protokół rozprawy z 12.10.2015 r. k. 262-264 wraz z transkrypcją )

Uchwałą Nr (...)Rady Miejskiej w K. z dnia 12 lutego 2013 r. dokonano podziału granic opracowania planu określonego uchwałą Nr (...)Rady Miejskiej w K. z dnia 29 października 2009 r. w sprawie przystąpienia do zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy K. zmienionej uchwałą Nr (...)Rady Miejskiej w K. z dnia 9 listopada 2012 r. w sprawie zmiany uchwały Nr (...)Rady Miejskiej w K. z dnia 29 października 2009 r. w sprawie przystąpienia do zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy K. na dwie części: 1) część II – stanowiąca część trasy ekspresowej S 11, 2) część I – stanowiąca pozostały po wydzieleniu części II obszar opracowania planu. (okoliczność niesporna, uchwała (...)k. 30-32, sprzeciw k. 85)

Strona powodowa zrealizowała projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy K., w oparciu o który Rada Miejska w K. podjęła uchwałę dnia 11 kwietnia 2013 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego część I. Wojewoda (...) w trybie rozstrzygnięcia nadzorczego z dnia 16 maja 2013 r. stwierdził nieważność uchwały Nr (...)Rady Miejskiej w K. z dnia 11 kwietnia 2013 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy K. – część I, ze względu na istotne naruszenie prawa. (okoliczność niesporna, sprzeciw k. 87, rozstrzygnięcie k. 94-100, pozew k. 4, protokół ze spotkania k. 111-119 )

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Gminy K. – części I został uchwalony w dniu 18 września 2013 r. uchwałą Nr (...)Rady Miejskiej w K.. Wskazana uchwała z dnia 18 września 2013 r. weszła w życie 28 października 2013 r. (okoliczność niesporna, pozew k. 4, sprzeciw k.86, uchwała k. 34, pismo k. 38-39, pismo k. 110, pismo k. 186).

Dnia 23 października 2013 r. powódka wystawiła na rzecz pozwanej fakturę VAT na kwotę 146.370,00 zł. Pozwana nie zapłaciła ww. kwoty, odsyłając fakturę wraz z pismem z dnia 13 listopada 2013 r. Pismem z dnia 25 listopada 2013 r. powódka zwróciła się o uregulowanie wynagrodzenia. W odpowiedzi na powyższe wezwanie strona pozwana w dniu 28 listopada 2013 r. podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko. (pozew. K. 4-5, pisma stron k. 37-40, sprzeciw k. 88, faktura VAT k. 35-36)

Zgodnie z § 30 ust. 4 umowy z dnia 19 sierpnia 2010 r. podstawę wystawienia faktur miał stanowić podpisany przez Zamawiającego protokół zdawczo-odbiorczy. Do odbioru jednakże nigdy nie doszło. (sprzeciw k. 88, umowa k. 21)

Powódka na mocy § 22 pkt 10 umowy obowiązana była do uzyskania zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne, nad czym prowadziła prace. Decyzja Ministra Środowiska wyrażająca zgodę na przeznaczenie na cele nierolnicze i nieleśne wskazanych w tej decyzji gruntów w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego część II została wydana 13 grudnia 2013 r. (umowa k .17, sprzeciw k. 86, decyzja k. 105-106, pismo k. 134, zeznania świadka S. W. - protokół rozprawy z 6.05.2015 r. k. 237-242 wraz z transkrypcją)

Powyższy stan faktyczny jako zasadniczo niesporny pomiędzy stronami Sąd ustalił w oparciu o załączone do akt sprawy dokumenty prywatne oraz urzędowe oraz zeznania świadków i przesłuchania strony pozwanej.

Sąd pominął wniosek pozwanej z dnia 26 listopada 2014 r. o wydanie postanowienia zobowiązującego stronę pozwaną do złożenia pisma przygotowawczego w trybie art. 207 § 3 kpc, gdyż jego dopuszczenie skutkowałoby jedynie dalszym przedłużeniem postępowania.

Sąd pominął twierdzenia strony pozwanej o winie strony powodowej co do konieczności przesunięcia terminów wykonania umowy uznając, że okoliczność ta pozostaje bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, a nadto nie została dostatecznie wyjaśniona, zeznania świadków w tym zakresie są sprzeczne oraz przeczy temu również treść zawieranych aneksów ze wskazaniem przyczyny ich zawarcia „bez winy żadnej ze stron”. Ponadto nie ma ona na tyle zasadniczego znaczenia dla sprawy, aby była przedmiotem dalszych wyjaśnień.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje

Powództwo jako nieuzasadnione z uwagi na jego przedwczesność podlega oddaleniu.

Łączącą strony umowę należy potraktować jako typową umowę o dzieło (art. 627 k.c.) gdyż strona powodowa zobowiązała się do wykonania określonego dzieła – w istotnym dla sprawy zakresie – (projektu) zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy K..

Zgodnie z przepisem art. 642 § 1 k.c. w braku odmiennej umowy przyjmującemu zamówienie należy się wynagrodzenie w chwili oddania dzieła. W rozpoznawanym przypadku strony ustaliły termin płatności wynagrodzenia powoda na moment wejścia w życie uchwały zatwierdzającej zmianę ww. planu.

W świetle twierdzeń i stanowisk stron należało uznać, iż powódce nie przysługuje na chwilę obecną wobec pozwanej roszczenie o zapłatę wynagrodzenia z tytułu umowy z dnia 19 sierpnia 2010 r. dochodzone pozwem w niniejszej sprawie.

Umowa zawarta przez strony dnia 19 sierpnia 2010 r. w trybie przetargu publicznego nieograniczonego jest umową nazwaną – umową o dzieło i należy do kategorii umów wzajemnych – dwustronnie zobowiązujących. Zgodnie z art. 627 kc przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Tym samym fakt określenia cech samego dzieła, obok obowiązku zapłaty wynagrodzenia za nie, jest elementem istotnym umowy ( essentialia negotii). Zawarcie umowy o dzieło następuje z chwilą złożenia przez strony zgodnych oświadczeń woli określających przyszłe dzieło oraz wartość wynagrodzenia. W umowie z dnia 19 sierpnia 2010 r. określono zarówno wynagrodzenie przysługujące powódce za wykonanie przedmiotu umowy oraz warunki jego wypłaty, jak i dostatecznie określono przedmiot umowy jakim było m.in. opracowanie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy K..

Strony ustaliły, iż zgodnie z § 30 ust. 2 pkt 2 umowy II rata w wysokości 70 % przysługującego wynagrodzenia powinna być zapłacona po wejściu w życie uchwały Rady Miejskiej w K. w sprawie zmiany planu miejscowego. Z zebranego materiału dowodowego wynika, iż intencją stron umowy było opracowanie planu miejscowego dla całego obszaru Gminy K.. Trudno temu zaprzeczyć w szczególności biorąc pod uwagę, iż zostało to również określone w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia, poprzez wskazanie dokładnego obszaru gminy, a na podstawie, których to specyfikacji powódka przygotowała swoją ofertę.

Jak wynika z zebranego materiału podział obszaru Gminy K. Uchwałą Nr (...)Rady Miejskiej w K. z dnia 12 lutego 2013 r. na dwie części : część II – stanowiąca część trasy ekspresowej S 11 oraz część I – stanowiąca pozostały po wydzieleniu części II obszar opracowania planu, służył usprawnieniu procesu procedowania nad uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Powody podjęcia takiej decyzji i ewentualny wpływ na nią strony powodowej mają znaczenie drugorzędne. Najistotniejsze jest bowiem, iż uchwała ta nie zmieniła zasady, że plan ma być uchwalony dla powierzchni całej gminy, a jedynie skutkowała technicznym podziałem planu na dwie cześć. Nie zmieniła też treści umowy stron, ani nie skutkowała koniecznością wprowadzenia do niej jakiś zmian. Zobowiązanie strony powodowej pozostało takie same – miała opracować projekt planu dla całej gminy.

Dlatego pomimo wejścia w życie dnia 28 października 2013 r. uchwały Rady Miejskiej w K. Nr (...) z dnia 18 września 2013 r. w sprawie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie można uznać, iż przedmiot umowy został wykonany w całości. Strona powodowa przygotowała opracowanie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jedynie dla części I obszaru Gminy K.. Pomimo, iż część I obszaru gminy stanowi jej przeważającą część nie można przyjąć, że takie wykonanie umowy jest wykonaniem umowy w całości i uprawnia do otrzymania całości II raty wynagrodzenia.

W związku z powyższym, za błędne uznaje się twierdzenia powódki, iż w wyniku podziału obszaru Gminy K. na dwie części, Gmina wskazała na konieczność „procedowania każdej części oddzielnie”, co spowodowało konieczność zawarcia pomiędzy stronami odrębnej umowy bądź aneksowania istniejącej. Prawdą jest, iż zgodnie z § 41 ust. 1 umowy z dnia 19 sierpnia 2010 r. wszelkie zmiany i uzupełnienia umowy mogły być dokonywane jedynie w formie pisemnej w postaci aneksu do umowy podpisanego przez obydwie strony, pod rygorem nieważności. Strony były tego świadome czterokrotnie aneksując umowę w zakresie terminu realizacji przedmiotu umowy. Jednakże zmiany w zakresie podziału obszaru Gminy K. na dwie części nie można uznać za zmianę przedmiotu opracowania, a co za tym idzie nie było konieczności zawierania dodatkowego aneksu. Jak wskazano powyżej intencją stron umowy, zarówno powódki jak pozwanej było zawarcie umowy na opracowanie zmiany planu miejscowego dla całego obszaru Gminy K..

W sprawie nie znajdzie zastosowania przepis art. 639 k.c. gdyż niewykonanie całości zobowiązania powódki nastąpiło nie z przyczyn leżących po stronie pozwanej Gminy. Nie można bowiem uznać, że uchwałą o podziale planu na dwie części była jedynym powodem niespełnienia świadczenia powódki. Pomimo bowiem tego podziału to zachowanie powódki, która odmówiła wykonania drugiej części planu jest jedyną przyczyną zaistniałego stanu rzeczy.

Nawet gdyby przyjąć, iż powódce należy się odpowiednia część wynagrodzenia za wykonane opracowanie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części I obszaru Gminy S., nie sposób ustalić jego należnej wysokości. Zgodnie z art. 6 kodeksu cywilnego ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne, w tym przypadku na powódce. Dochodzona pozwem kwota 146.370.00 zł wraz z ewentualnymi odsetkami przysługiwałaby stronie powodowej jako wynagrodzenie za wykonanie całości przedmiotu umowy. W sytuacji, gdy powódka wykonała przedmiot umowy jedynie w części, nie sposób ustalić, na podstawie twierdzeń stron i zebranego materiału dowodowego wysokości należnego wynagrodzenia.

Trafnie bowiem podniosła strona pozwana, że w takiej sytuacji trudno jest, jeżeli w ogóle nie jest to niemożliwe, ustalić nawet w oparciu o wielkość powierzchni dla której przygotowano projekt procentowy zakres wykonania umowy przez stronę powodową. Fakt, że poza częścią I pozostaje jedynie niewielki ułamek procenta powierzchni gminy nie zmienia faktu, iż ewentualne powierzenie przez Gminę przygotowania projektu w tym zakresie będzie się dla niej wiązało z wydatkami nie adekwatnymi dla części wynagrodzenia o jaką tylko na tej podstawie można by pomniejszyć wierzytelność powódki. Z drugiej zaś strony dokończenia prac w tym zakresie przez powódkę nie tylko Stanowić będzie należyte wykonanie umowy, ale także wiązać się będzie ze stosunkowo niewielkim nakładem pracy. Uznać więc należało, że dopiero z chwilą wykonania umowy w całości przez powódkę i w chwili wejścia w życie uchwały zatwierdzającej plan dla całego obszaru Gminy objęte umową stron, wierzytelność powódki stanie się wymagalna.

Mając na względzie wszystko powyższe Sąd uznał, że powództwo jako przedwczesne nie znajduje podstawy prawnej i podlega oddaleniu.

W związku ze skutecznym cofnięciem przez powódkę pozwu, co do kwoty 12.390 zł, na podstawie art. 355 § 1 Sąd umorzył postępowanie w tym zakresie.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., w myśl którego strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony i obciążył nimi powoda, jako stronę przegrywającą niniejszy proces.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie powołanych wyżej przepisów, należało orzec jak w sentencji.

z/ odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. stron / powoda / pozwanego. 2016-01-23