Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 20 marca 2015 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi, w sprawie z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w Ł., o zapłatę, zasądził od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 6.691,20 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 4 marca 2014r. do dnia zapłaty oraz kwotę 1.552,00 zł tytułem kosztów postępowania, w tym kwotę 1.200,00 zł z tytułu kosztów zastępstwa procesowego. Powyższe orzeczenie Sąd I instancji oparł na następujących ustaleniach faktycznych: pozwem z dnia 23 kwietnia 2014 roku powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wniosła pozew o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym i zasądzenie na jego rzecz od - (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w Ł. kwoty 6.691,20 złotych wraz ustawowymi odsetkami od dnia 4 marca 2014 roku do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż nabył w drodze przelewu wierzytelność przysługującą poszkodowanym - K. S. i D. S., w związku z kolizją drogową z dnia 20 października 2013 roku z tytułu odszkodowania za wynajem pojazdu zastępczego, zaś roszczenie dotyczy kosztów wynajmu samochodu zastępczego. Powodowa Spółka podniosła, iż odpowiedzialność pozwanego towarzystwa ubezpieczeń wynika z faktu zawarcia ze sprawcą kolizji umowy obowiązkowego ubezpieczenia pojazdów mechanicznych (OC). Kwota 6.691,20 zł wynika z najmu pojazdu zastępczego za okres 32 dni. Nakazem zapłaty z dnia 31 lipca 2014 roku wydanym w postępowaniu upominawczym Sąd zasądził zgodnie z żądaniem zawartym w pozwie. W sprzeciwie od nakazu zapłaty wniesionym w ustawowym terminie strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania. W sprzeciwie podniesione, że konieczność wynajęcia pojazdu zastępczego nie została wystarczająco udowodniona przez stronę powodową, a uszkodzenia pojazdu nie wymagały aby przedmiotowy pojazd od momentu kolizji do czasu wstawienia do warsztatu nie był użytkowany. Czas naprawy pojazdu nie powinien przekroczyć 10 dni. Pismem z dnia 8 grudnia 2014 roku powód potrzymał swoje stanowisko w sprawie. Powód i pozwany są przedsiębiorcami. Powód trudni się zawodowo wynajmem samochodów, zaś pozwany jest zakładem ubezpieczeń wykonującym działalność ubezpieczeniową w zakresie umów obowiązkowego ubezpieczenia OC pojazdów mechanicznych. W dniu 20 października 2013 roku doszło do kolizji drogowej, w wyniku której został uszkodzony pojazd marki O. (...) o nr rej. (...), stanowiący własność K. S. i D. S.. Sprawca kolizji był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym zakładem ubezpieczeń. W dniu 9 grudnia 2013 roku, poszkodowana D. S. za zgodą współwłaściciela K. S. zawarła z powodem umowę wypożyczenia samochodu, stanowiącą umowę najmu pojazdu zastępczego, marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...) przez okres 32 dni tj. od dnia 9 grudnia 2013 r. do dnia 10 stycznia 2014 r., którego koszty najmu wyniosły 5.440,00 zł netto (32 dni x 170 zł), brutto 6.691,820 zł. Z tytułu wynajmu pojazdu zastępczego powód wystawił fakturę VAT nr (...) dnia 10 stycznia 2014 r. W dniu 9 grudnia 2013 roku poszkodowana D. S. zawarła z powodem umowę cesji wierzytelności, w wyniku której powód nabył od poszkodowanych przysługującą im względem (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w Ł. wierzytelność z tytułu należnego odszkodowania wynikającego ze zdarzenia w związku z zaistniałą szkodą komunikacyjną. Uszkodzony pojazd w dniu 9 grudnia 2013 r. został przekazany do serwisu naprawy (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G.. Pojazd został naprawiony w dniu 9 stycznia 2014 r. Poszkodowani zostali poinformowani o tym fakcie w dniu 9 stycznia 2014 r. i odebrali pojazd 10 stycznia 2014 r. Wezwaniem doręczonym w dniu 20 lutego 2014 r. powód wezwał pozwanego do zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego, wynikających z faktury VAT nr (...) wystawionej w dniu 10 stycznia 2014 r. Pismem z dnia 4 marca 2014 roku pozwany zakład ubezpieczeń podniósł, że koszty najmu pojazdu zastępczego muszą zostać należycie udokumentowane tak że pojazd zastępczy był niezbędny do zaspokojenia potrzeb osobistych lub innych okoliczności zewnętrznych. Z względu na brak dokumentami strona pozwana odmówiła zaspokojenia roszczenia. Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie dokumentów załączonych do akt niniejszej sprawy, które Sąd uznał za wiarygodne. W tak określonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał, że powództwo zasługuje na uwzględnienie w całości. Podstawę prawną roszczenia stanowi art. 822 § 1 - 4 k.c. W przedmiotowej sprawie bezsporna jest odpowiedzialność pozwanego (...) za skutki kolizji drogowej z dnia 20 października 2013 r., natomiast powód swoje uprawnienie do roszczenia wywodzi z umowy cesji wierzytelności z dnia 9 grudnia 2013 roku, na mocy której poszkodowani zbyli na jego rzecz przyszłą wierzytelność z tytułu m. in. zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego, zgodnie z treścią art. 509 § 1 i 2 k.c. w związku z art. 510 § 1 k.c. Sporna między stronami jest zasadność i wysokość roszczenia w przedmiocie najmu samochodu zastępczego. W myśl art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. A zatem utrata przez poszkodowanego możliwości korzystania z samochodu pozostaje w związku przyczynowym z zaistniałą kolizją i stanowi normalne następstwo działania z którego szkoda wynikła, w postaci konieczności odpłatnego korzystania z samochodu zastępczego. Nie ma znaczenia, że poszkodowany mógł korzystać w tym czasie z innego pojazdu. Zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania, wynikającą z art. 361 § 2 k.c. odszkodowanie obejmuje wszelkie wynikłe ze zdarzenia koszty, w tym dochodzone pozwem koszty z tytułu czasowego używania zastępczego środka komunikacji w związku z niemożliwością korzystania z niego wskutek kolizji drogowej. Bez wątpienia utrata możliwości korzystania z samochodu wskutek jego uszkodzenia stanowi szkodę majątkową i nie ma powodu, by poszkodowany był zmuszony niwelować szkodę kosztem innych swoich składników majątkowych np. poprzez korzystanie z drugiego samochodu. Zasada pełnego odszkodowania skutkuje przyjęciem stanowiska, iż ubezpieczyciel zobowiązany jest do zwrotu wszelkich wydatków koniecznych, potrzebnych do czasowego korzystania z innego pojazdu w zakresie, w jakim poszkodowany korzystałby ze swego samochodu, gdyby mu szkody nie wyrządzono. W konsekwencji towarzystwo ubezpieczeniowe winno wyrównać poszkodowanemu poniesioną stratę, aby doprowadzić jego majątek do stanu sprzed wypadku. Ponadto poszkodowany ma prawo dysponować sprawnym pojazdem, niezależnie do jakich celów służył mu uszkodzony pojazd, nawet gdyby służył do celów prywatnych. Przechodząc do ustalenia wysokości roszczenia stwierdzić należy, że szkoda poniesiona przez poszkodowanego w zakresie kosztów wynajmu samochodu zastępczego w okresie od dnia 9 grudnia 2013 r. do dnia 10 stycznia 2014 r., tj. od daty przekazania pojazdu do warsztatu do dnia odbioru naprawionego pojazdu, wyniosłaby kwotę 5.440,00 zł (32 dni x 170,00 zł netto z VAT). Kwota ta odpowiada umówionej z konkretnym wynajmującym - powodem wysokości czynszu najmu pojazdu zastępczego. Wysokość stawki za wynajem wynika z cennika. Odszkodowanie bowiem w warunkach wynajmu pojazdu zastępczego u konkretnego podmiotu, musi odpowiadać rzeczywiście poniesionej przez poszkodowanego stracie, zważywszy dodatkowo, na fakt, że ubezpieczyciel nie kwestionował uprawnienia poszkodowanego do wyboru podmiotu, od którego poszkodowany wynajął pojazd zastępczy, w sytuacji gdy nie mógł posługiwać się swoim pojazdem. Mając na uwadze powyższe Sąd Rejonowy na podstawie art. 822 § 1-4 k.c. w związku z art. 509 § 1 i 2 k.c. w związku z art. 510 § 1 k.c. zasądził od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w Ł. kwotę 6.691,20 złotych, dochodzona pozwem w całości wnikająca z wyliczenia (32 dni x 170,00 zł netto z VAT). O ustawowych odsetkach za opóźnienie orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. w związku z art. 14 ust. 1 i 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 z późn zm.), mając na uwadze, iż pozwany odmówił spełnienia świadczenia w dniu 4 marca 2014 r., tj. zatem żądanie odsetek znajduje swoje uzasadnienie. O kosztach Sąd I instancji orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sporu wyrażoną w art. 98 k.p.c. zasądzając od strony pozwanej na rzecz powódki łączną kwotę 1.552,00 zł tytułem kosztów postępowania w tym kwotę 1.200 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Przedmiotowe orzeczenie w całości apelacją zaskarżyła strona pozwana, która zarzucając rozstrzygnięciu:

1.  naruszenie przepisów postępowania, a mianowicie art. 227 kpc , art. 278 kpc i art. 217 § 2 kpc w zw. z art. 233 § 1 kpc przez niewyjaśnienie istotnych okoliczności postępowania polegającego na braku wszechstronnej oceny i rozważenia materiału dowodowego wynikającego z pominięcia dowodu z opinii biegłego ds. motoryzacji zgłoszonego przez stronę pozwaną na okoliczność ustalenia uzasadnionego czasu naprawy pojazdu marki O. (...), w tym ustalenia technologicznego czasu naprawy,

2.  naruszenie przepisów postępowania, a mianowicie art. 227 kpc , art. 258 kpc i art. 217 § 2 kpc w zw. z art. 233 § 1 kpc przez niewyjaśnienie istotnych okoliczności postępowania polegającego na braku wszechstronnej oceny i rozważenia materiału dowodowego wynikającego z pominięcia dowodu z zeznań świadka D. S. na okoliczność sposobu wykorzystywania pojazdu przed kolizją, możliwości korzystania z innych pojazdów swoich czy też osób najbliższych,

3.  naruszenie przepisów postępowania, a mianowicie art. 227 kpc , art. 217 § 2 kpc w zw. z art. 207 § 5 kpc, które miało wpływ na ocenę materiału dowodowego przez nie wezwanie strony pozwanej do złożenia akt szkody, na który to dowód pozwany powołał się w złożonym sprzeciwie informując o braku możliwości złożenia tych dokumentów razem ze sprzeciwem,

wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelację należało uznać za uzasadnioną co prowadziło do uwzględnienia wniosku w niej zawartego.

W przedmiotowej sprawie, zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd I instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego i w konsekwencji nie rozpoznał istoty sprawy, co stanowiło po myśli art. 386 § 4 k.p.c. przesłankę uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Zgodzić się należało ze stanowiskiem Sądu Rejonowego, iż poszkodowany [bądź jego następca prawny] jest uprawniony do pełnego odszkodowania, nie mniej jednak odpowiedzialność ubezpieczyciela, na zasadach ogólnych określonych w art. 361 k.c. jest ograniczona do szkody będącej następstwem zdarzenia pozostającej z nim w adekwatnym związku przyczynowym. W niniejszej sprawie bezspornym był fakt wystąpienia zdarzenia, którego bezpośrednim następstwem było uszkodzenie pojazdu stanowiącego własność poszkodowanych, konsekwencją zaś tej okoliczności była konieczność wynajęcia pojazdu zastępczego przez poszkodowanych, czego pozwany nie kwestionował. Okolicznością wymagającą wyjaśnienia, którą pominął Sąd Rejonowy, był rzeczywisty czas najmu, który mógłby zostać uznany za normalne następstwo zdarzenia objętego ryzykiem ubezpieczeniowym. Biorąc pod uwagę upływ czasu pomiędzy datą zdarzenia, terminem wynajęcia pojazdu zastępczego oraz datą oddania pojazdu do naprawy i jego zwrotu po naprawie, uzasadnioną jawi się wątpliwość podnoszona przez stronę pozwaną, czy z uwagi na zakres uszkodzeń pojazdu należącego do małżonków S. było możliwe korzystanie z niego w warunkach pozwalających na użytkowanie auta na drogach publicznych oraz czy ów fakt pozwalał na podjęcie już wcześniej czynności przygotowawczych do naprawy pojazdu takich jak np. zamówienie części zamiennych niezbędnych do wykonania naprawy. W sytuacji bowiem ustalenia, że stan techniczny uszkodzonego pojazdu pozwalał na jego użytkowania w warunkach ruchu drogowego zasadniczą jawi się kwestia ustalenia technicznie uzasadnionego czasu naprawy pojazdu przy uwzględnieniu możliwości uprzedniego zamówienia części zamiennych oraz losów pojazdu czy sposobu jego wykorzystania w okresie pomiędzy datą zdarzenia a czasem przekazania auta do naprawy. Jeżeli bowiem poszkodowany miał możliwość korzystania z pojazdu uszkodzonego w okresie do dnia faktycznego przekazania auta do naprawy, to koszty związane z najmem pojazdu zastępczego we wskazanym wyżej czasie nie można uznać za normalne następstwo kolizji drogowej jakiej pojazd ten uległ, a odpowiedzialnym za naprawienie szkody z tego tytułu jest pozwany ubezpieczyciel. Strona pozwana składając pierwsze pismo procesowe w niniejszej sprawie podniosła powyższe zarzuty oraz zgłosiła wnioski dowodowe na poparcie swych twierdzeń, które jednak nie zostały rozpoznane przez Sąd I instancji. Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku nie dał wyrazu swej woli, która doprowadziła do całkowitego pominięcia powyższych dowodów, w szczególności Sąd ten nie rozpoznał ani pozytywnie, co oczywiste, ani negatywnie wniosków dowodowych strony pozwanej. Tym samym naruszył normę przepisu prawa procesowego w postaci art. 328 § 2 k.p.c. zaś nie motywując swego stanowiska w przedmiocie wniosków dowodowych pozwanej uniemożliwiła faktyczną kontrolę instancyjną zaskarżonego orzeczenia.

Mając na uwadze wskazane wyżej względy, wobec uznania, iż nie zostało przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe w następstwie czego nie została rozpoznania istota sprawy, na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. zaskarżony wyrok podlegał uchyleniu zaś sprawa przekazaniu Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania z obowiązkiem rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego zgodnie z treścią art. 108 § 2 k.p.c.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy winien rozpoznać wnioski dowodowe zgłoszone przez stronę pozwaną, w szczególności przeprowadzić dowód z zawnioskowanego świadka – poszkodowanej w celu ustalenia stanu technicznego pojazdu, zakresu uszkodzeń oraz możliwości korzystania w niego w okresie od daty zdarzenia do dnia przekazania pojazdu do naprawy, po przeprowadzeniu zaś powyższego dowodu, w oparciu o dowód z opinii biegłego, ustalić czy stan techniczny pojazdu po zdarzeniu umożliwiał jego użytkowanie na drogach publicznych oraz jaki był technologicznie uzasadniony czas naprawy pojazdu z uwzględnieniem zakresu uszkodzeń i konieczności zamówienia części zamiennych niezbędnych do przeprowadzenia naprawy pojazdu.

Z uwagi na powyższe należało orzec jak w sentencji wyroku.