Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XIII Ga 810/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 10 czerwca 2015 roku Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim zasądził od (...) z siedzibą
w W. na rzecz W. D. kwotę 3.333,28 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 18 stycznia 2014 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 1.255,88 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 18 grudnia 2013 roku w wyniku kolizji drogowej uszkodzeniu uległ samochód V. należący do K. K. (1) i J. I.. Sprawca kolizji posiadał umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawartą
z pozwanym. Poszkodowani przelali na powoda W. D. przysługującą
im wierzytelność o naprawienie szkody w przedmiotowym pojeździe. Pozwany uznał swoją odpowiedzialność co do zasady i wypłacił przed wniesieniem pozwu odszkodowanie
w wysokości 4.349,24 zł. W oparciu o opinię biegłego sądowego Sąd Rejonowy ustalił koszt przywrócenia pojazdu do stanu sprzed zdarzenia na kwotę 7.726,70 zł brutto. Powód zlecił przed wytoczeniem powództwa wykonanie prywatnej ekspertyzy, za sporządzenie której zapłacił kwotę 200,00 zł.

W oparciu o powyższe ustalenia Sad I instancji uznał powództwo w całości za zasadne.

Apelację od tego wyroku wniosła strona pozwana, zaskarżając go w całości
i zarzucając:

a)  obrazę przepisów prawa procesowego – art. 217 § 2 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez bezzasadne pominięcie przy wyrokowaniu następujących dowodów:

- z dokumentów: danych o wcześniejszych niż szkoda, za którą odpowiada pozwany, szkodach zaistniałych w samochodzie V. (...) nr rej. (...),
a pochodzących z Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, oraz protokołu pomiaru grubości powłoki lakierniczej w pojeździe V. (...) nr rej. (...), wskazujących na wykonywanie wcześniejszych napraw powypadkowych pojazdu z zastosowaniem technologii polegającej na naprawie uszkodzonych elementów,

- z przesłuchania świadka K. K. (1), który zeznał, że pojazd
po szkodach wcześniejszych oraz naprawę pojazdu po szkodzie, za której skutki odpowiada pozwany, wykonał za kwoty mieszczące się w granicach kilkuset złotych,

- oddalenie wniosków o dopuszczenie dowodu z akt likwidacji szkód
w samochodzie V. (...) nr rej. (...) przed szkodą, za którą odpowiada pozwany, co pozwoliłoby na ustalenie stanu pojazdu na dzień powstania szkody,

a w konsekwencji tego pozwany zarzucił naruszenie prawa materialnego – art. 363 k.c. – poprzez nieuprawnioną ocenę, że odszkodowanie za szkodę w pojeździe V. (...) nr rej. (...) winno odpowiadać kosztowi naprawy ustalonemu przy założeniu,
że do jej wykonania zostaną użyte części nowe i oryginalne, pomimo, że ilość szkód
w tym pojeździe, mających miejsce przed kolizją, za której skutki odpowiada pozwany, oraz sposób w jaki szkody te zostały usunięte, jak również fakt naprawy pojazdu
za kwotę mieszcząca się w granicach odszkodowania wypłaconego w toku likwidacji szkody przez pozwanego uzasadniały ocenę, że do naprawy pojazdu w stopniu w pełni przywracającym jego stan sprzed szkody mogły zostać użyte części inne niż nowe
i oryginalne.

W oparciu o podniesione zarzuty pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku
i o oddalenie powództwa, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Piotrkowie Trybunalskim
wraz z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 12 lutego 2016 roku powód wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył:

Apelacja pozwanego jest zasadna, a jej uwzględnienie skutkowało uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Trafne okazały się zarzuty naruszenia przepisów postępowania wskazanych w apelacji, poprzez pominięcie dowodów z dokumentów świadczących o wcześniejszych szkodach
w przedmiotowym pojeździe oraz dowodu z zeznań poszkodowanego K. K. (1), na okoliczność sposobu dokonywania napraw uszkodzonego pojazdu.
Dowód z zeznań świadka K. K. (1) został wprawdzie przeprowadzony
przed Sądem I instancji, ale w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd do tego dowodu
w żaden sposób się nie odniósł. Tymczasem okoliczności, na które zostały zgłoszone
w/w dowody miały istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Z pisma Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego z dnia 03 stycznia 2014 roku wynika,
że samochód o numerze rejestracyjnym (...) przed szkodą z dnia 18 grudnia
2013 roku był dwukrotnie uszkodzony i zdarzenia te miały miejsce w dniu 17 i 29 września 2013 roku (pismo z (...) z 03.01.2014 r. k. 39). Okoliczność ta została potwierdzona zeznaniami poszkodowanego K. K. (1). Z zeznań tych wynika ponadto,
że uszkodzenia, które powstały w przedmiotowym pojeździe częściowo pokrywały się z tymi, które powstały na skutek kolizji z dnia 18 grudnia 2013 roku (zeznania K. K. k. 77 – 77 odw.). To zeznanie z kolei znajduje potwierdzenie w dokumencie będącym zapisem pomiaru grubości lakieru uszkodzonego pojazdu, znajdującym się na karcie 37 akt sprawy.

Istotna dla rozstrzygnięcia o zasadności dochodzonego w niniejszej sprawie roszczenia jest także okoliczność wynikająca z zeznań poszkodowanego a dotycząca sposobu przeprowadzenia napraw przedmiotowego pojazdu po poprzednich uszkodzeniach. Naprawy te nie były dokonywane w autoryzowanych serwisach a koszt ich przeprowadzenia zamykał się w kwocie kilkuset złotych (zeznania K. K. k. 77 odw.).

Okoliczności wynikające ze wskazanych dowodów nie zostały wzięte pod uwagę
przez Sąd I instancji, mimo, że miały kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia.

Powód dochodzi w niniejszej sprawie odszkodowania z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody, za którą na podstawie zawartej umowy odpowiada pozwany. Zasada pełnego odszkodowania wyrażona w art. 361 k.c. realizuje się poprzez obowiązek przywrócenia stanu poprzedniego, a w przypadku, gdy za szkodę odpowiada ubezpieczyciel sprawcy szkody – przez obowiązek wypłacenia odpowiedniej sumy pieniężnej, umożliwiającej przywrócenie stanu poprzedniego (art. 822 § 1 k.c.).
Dla ustalenia wysokości należnego odszkodowania konieczne jest zatem ustalenie stanu majątku osoby poszkodowanej przed zdarzeniem, które spowodowało szkodę. W przypadku szkód komunikacyjnych konieczne jest więc ustalenie w jakim stanie znajdował się pojazd przed kolizją. Oczywiste jest, że dla dokonania tych ustaleń istotne jest czy pojazd ten
był wcześniej uszkodzony, jaki był zakres tych uszkodzeń, a w szczególności, czy pokrywały się one z uszkodzeniami, za które jest ustalane należne odszkodowanie, a także w jaki sposób poprzednie uszkodzenia zostały naprawione, tj. czy wymieniono uszkodzone części,
jakie części zamienne zastosowano, bądź czy dokonano naprawy uszkodzonych elementów bez ich wymiany. Temu celowi służyły zgłoszone przez stronę pozwaną, a pominięte
przy wyrokowaniu przez Sąd I instancji, dowody opisane wyżej.

Również w tym celu – tj. ustalenia zakresu uszkodzeń powstałych na skutek wcześniejszych kolizji, a w konsekwencji ustalenia stanu pojazdu przed szkodą z dnia
18 grudnia 2013 roku – został złożony przez pozwanego wniosek o zwrócenie się przez Sąd Rejonowy do wskazanych ubezpieczycieli o złożenie akt szkodowych dotyczących likwidacji szkód z dnia 17 i 29 września 2013 roku. We wniosku tym, zawartym w piśmie procesowym z dnia 04 grudnia 2014 roku, pozwany wskazał wszystkie niezbędne dane oraz wniósł
o dopuszczenie dowodu z dokumentów znajdujących się w tych aktach, po ich załączeniu (pismo pozwanego k. 80).

Sąd Rejonowy nie odniósł się do tego wniosku, czym uniemożliwił pozwanemu dokonanie sygnalizacji uchybienia przepisom postępowania w trybie art. 162 k.p.c.

Stwierdzone uchybienia przepisom prawa procesowego skutkowały w konsekwencji także naruszeniem wskazanego w apelacji przepisu art. 363 k.c.

Wobec nie ustalenia jaki był stan pojazdu V. (...) nr. Rej. (...)
na dzień 18 grudnia 2013 roku nie było możliwe prawidłowe ustalenie, jaka kwota odszkodowania byłaby niezbędna, aby pojazd ten przywrócić do tego stanu.

Nie dokonując ustaleń w tym zakresie Sad Rejonowy nie rozpoznał zatem istoty sprawy, co skutkować musiało uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy Sadowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania na podstawie art. 386 § 4 k.p.c.,
z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach instancji odwoławczej, zgodnie
z art. 108 § 2 k.p.c.

Na marginesie wskazać także należy, że zasądzając kwotę 3.333,28 zł wraz z odsetkami od dnia 18 stycznia 2014 roku Sąd Rejonowy orzekł co do odsetek od kwoty 200,00 zł ponad żądanie pozwu, czym naruszył przepis art. 321 § 1 k.p.c.

Rozpoznając ponownie sprawę Sąd Rejonowy uwzględni wniosek pozwanego zawarty w piśmie z dnia 04 grudnia 2014 roku (k. 80), a następnie po złożeniu akt szkodowych dotyczących szkód z dnia 17 i 29 września 2013 roku, poinformuje o powyższym strony postępowania i udzieli im terminu na złożenie ewentualnych dalszych wniosków dowodowych.

Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego Sąd Rejonowy dokona oceny całego zebranego materiału dowodowego, z uwzględnieniem także dowodów pominiętych
przy wydawaniu wyroku z dnia 10 czerwca 2015 roku oraz przeprowadzonych
przy ponownym rozpoznaniu sprawy.