Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 sierpnia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Mirosław Godlewski

Sędziowie: SSA Jacek Zajączkowski (spr.)

SSO del. Beata Michalska

Protokolant: stażysta Przemysław Trębacz

po rozpoznaniu w dniu 14 sierpnia 2013 r. w Łodzi

sprawy W. S. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddziałowi w Ł.

o emeryturę,

na skutek apelacji W. S. (1)

od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 19 października 2012 r., sygn. akt: VIII U 922/11;

1.  oddala apelację;

2.  przyznaje od Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Łodzi radcy prawnemu Z. S. kwotę 147,60 (sto czterdzieści siedem 60/100) złotych tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w drugiej instancji.

Sygn. akt III AUa 1758/12

UZASADNIENIE

Decyzją z 24 maja 2011 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił W. S. (1) prawa do emerytury podnosząc, że wnioskodawca nie wykazał co najmniej 15-letniego stażu pracy w warunkach szczególnych.

Od powyższej decyzji wnioskodawca odwołał się do Sądu wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do świadczenia emerytalnego.

Kolejną decyzją z 13 marca 2012 roku organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury pomostowej wskazując, że wnioskodawca nie udokumentował co najmniej 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach oraz po dniu 31 grudnia 2008 roku nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Od powyższych decyzji wnioskodawca odwołał się w dniu 2 kwietnia 2012 roku do Sądu wnosząc o ich zmianę i przyznanie prawa do emerytury w warunkach szczególnych, ewentualnie prawa do emerytury pomostowej.

Zarządzeniem z dnia 24 maja 2012 roku Sąd połączył sprawę o sygn. VIII U 1905/12 ze sprawą VIII U 922/11 do łącznego rozpoznania pod sygn. VIII U 922/11.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. wniósł o oddalenie odwołań.

Na rozprawie w dniu 5 października 2012 roku pełnomocnik wnioskodawcy popierał odwołania, wnosząc o przyznanie wnioskodawcy prawa do wcześniejszej emerytury. Z ostrożności procesowej wniósł także o przyznanie prawa do emerytury pomostowej. Jednocześnie wniósł o zasądzenie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej wnioskodawcy z urzędu w wysokości 150% stawki minimalnej.

Wyrokiem z 19 października 2012 roku Sąd Okręgowy w Łodzi w punkcie 1. oddalił odwołanie, zaś w punkcie 2. przyznał i nakazał wypłacić ze Skarbu Państwa – Kasy Sądu Okręgowego w Łodzi na rzecz radcy prawnego Z. S. – prowadzącego Kancelarię Radcy Prawnego przy ul. (...) kwotę 110,70 złotych tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej W. S. (1) przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny: W. S. (1) urodził się w dniu 9 maja 1951 roku. W dniu 22 kwietnia 2011 roku wnioskodawca złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury.

W dniu 7 lutego 2012 roku W. S. (1) złożył wniosek o emeryturę pomostową.

Wnioskodawca w okresie od dnia 11 sierpnia 1969 roku do dnia 15 czerwca 1971 roku był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) w Zakładzie (...) w C..

W wydanym wnioskodawcy świadectwie pracy wskazano, że wnioskodawca pracował ostatnio na stanowisku żużlarza.

Praca wnioskodawcy w tym zakładzie polegała na rozbiórce pieców - po ich wygaszeniu, a następnie wznoszeniu nowych z cegły. W zakładzie były postoje, ponieważ rozbiórka pieców odbywała się w różnych hutach, wnioskodawca i inni pracownicy w wolne dni podróżowali z jednej huty do drugiej. Wnioskodawca zajmował się tylko rozbiórką pieców i wznoszeniem nowych. Zdarzało się, że jeździł wózkami przy rozbiórce i budowie pieca.

Wnioskodawca przy rozbiórce pieców wykonywał prace pomocnika murarza -przygotowywał zaprawę, pracował jako murarz i żużlarz - przy okazji rozbiórki pieca należało wydobyć szlakę ze szlakowania. Przy rozbiórce i budowie pieca wykonywał taką pracę jaka została mu zlecona. Większość czasu pracy wykonywał czynności żużlarza.

Skarżący jako żużlarz powodował wybuch, celem rozdrobnienia żużlu, a następnie dalej rozbijał go młotem pneumatycznym na mniejsze kawałki, aby można go było podnieść i wyrzucić do wózka.

Zakład pracy wydał wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze potwierdzające, że W. S. (1) w ramach zatrudnienia od dnia 11 sierpnia 1969 roku do dnia 15 czerwca 1971 roku w (...) Przedsiębiorstwie (...) przez cały ten okres stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w warunkach szczególnych w hutach żelaza i stali przy bieżącej konserwacji i remontach pieców i urządzeń przemysłowych na stanowisku żużlarz, wymienionym w dziale III poz. 15 oraz dziale I poz. 15 wykazu B stanowiącego załącznik do zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 roku w sprawie stanowisk pracy, w których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego.

W okresie od 13 lipca 1971 roku do 24 listopada 1971 roku wnioskodawca był zatrudniony w Zakładach Produkcji (...) w G..

Od dnia 8 stycznia 1972 roku do dnia 13 kwietnia 1974 roku W. S. (1) był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie Produkcji (...).

W. S. (1) został zatrudniony na W-70 na stanowisku robotnika, a następnie na stanowisku betoniarza. Wnioskodawca wykonywał zbrojenia, czyszczenie, następnie smarował formę i olejem i z innymi pracownikami wkładał do niej zbrojenie, skręcał formę. Forma była zalewana betonem z dźwigu. Skarżący zdejmował z formy zbyt dużą ilość betonu. Przez cały okres zatrudnienia wnioskodawca wykonywał te sarnę czynności, w pełnym wymiarze czasu pracy.

Zakład pracy wydał wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach potwierdzające, że W. S. (1) w ramach zatrudnienia od dnia 8 stycznia 1972 roku do dnia 13 kwietnia 1974 roku w Przedsiębiorstwie Produkcji (...) w okresach od dnia 8 stycznia 1972 roku do dnia 7 grudnia 1972 roku oraz od dnia l maja 1973 roku do dnia 13 kwietnia 1974 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w warunkach szczególnych - prace betoniarskie i przy produkcji betonu kruszynowego na stanowisku odpowiednio: robotnika, betoniarza wymienione w wykazie A dziale V póz. 4 pkt 3 i póz. 15 pkt 2,4 wykazu szczegółowego stanowiącego załącznik do zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia l sierpnia 1983 roku w sprawie wykazu stanowisk pracy, w zakładach pracy podległych Ministrowi Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach.

Wnioskodawca w okresie od dnia 7 maja 1974 roku do dnia 26 sierpnia 1975 roku pracował w pełnym wymiarze czasu pracy w Kombinacie Budowlanym Wojewódzkiej Spółdzielni Pracy (...) w K. Oddział M..

W. S. (1) był zatrudniony na stanowisku robotnika torowego.

Skarżący zajmował się rozbiórką starych torów i montażem nowych na terenie zakładów. Do rampy prowadził jeden tor, natomiast wnioskodawca układał kolejne tory na terenie zakładu. Skarżący przeważnie pracował na powietrzu, w sześcioosobowej brygadzie. Szczypcami osobno przenosił stare podkłady pod tory. Następnie wnioskodawca równał torowiska, tj. miejsce na tory, układał nowe podkłady, szyny, po wykonaniu rozstawu i przykręceniu nowych torów sprawdzał poziomicą równy sposób ułożenia szyn. Przy stwierdzeniu spadku -tory były podnoszone, a teren wyrównywany ubijakiem.

W okresie od dnia 28 sierpnia 1975 roku do dnia 28 lutego 1979 roku W. S. (1) był zatrudniony w (...) im. (...).

Wnioskodawca w okresie od dnia l marca 1979 roku do dnia 25 listopada 1980 roku pracował w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Zakładach (...) w Ł..

Okres powyższy w wymiarze l roku 8 miesięcy i 25 dni został zaliczony przez ZUS do stażu pracy w szczególnych warunkach.

W okresie od dnia 26 listopada 1980 roku do dnia 31 marca 1983 roku W. S. (1) był zatrudniony w (...) im. (...).

Od dnia l kwietnia 1983 roku do dnia 12 czerwca 1984 roku W. S. (1) był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Zakładach (...).

Okres powyższy w wymiarze l roku 2 miesięcy i 12 dni został zaliczony przez ZUS do stażu pracy w szczególnych warunkach.

Od dnia 13 czerwca 1984 roku do dnia 10 września 1984 roku wnioskodawca był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w Ł..

Od dnia 14 września 1984 roku do dnia 30 czerwca 1986 roku wnioskodawca był zatrudniony w Medycznym Studium Zawodowym nr (...) w Ł..

Wnioskodawca od dnia l lipca 1986 roku do dnia 30 kwietnia 1992 roku był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie Handlu (...).

Przedsiębiorstwo Handlu (...) zajmowało się towarami papierniczo-sportowo-zabawkarskimi. Towar ten przechodził przez magazyn przyjęć.

W. S. (1) został zatrudniony od dnia l lipca 1986 roku na stanowisku robotnika magazynowego - Hala Przyjęć w Biurze (...) Magazyn (...).

Do obowiązków wnioskodawcy należał załadunek i rozładunek oraz przemieszczanie towarów w magazynach.

Pracownicy fizyczni w Hali Przyjęć przyjmowali wagony i rozpakowywali towar do magazynu. Magazynów było kilka w zależności od asortymentu i każdy był oznaczony numerem. Robotnik magazynowy zajmował się układanie towarów, ich rozmieszczaniem i przeliczaniem.

Skarżący w tym okresie otrzymywał dodatek specjalny za utrudnione warunki pracy.

Porozumienie zawarte w dniu 10 listopada 1986 roku pomiędzy przedsiębiorstwem Handlu (...) a wiązkami zawodowymi tego Przedsiębiorstwa w sprawie zasad tworzenia zakładowych systemów wynagradzania rozróżniało składniki wynagrodzenia w postaci dodatku za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych bądź niebezpiecznych od dodatków za pracę w warunkach utrudnionych (art. 5 ust. l porozumienia}. W art. 15 Porozumienia przewidziano procentową wysokość dodatków wypłacanych pracownikom zatrudnionym na stanowiskach pracy w warunkach szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych dla zdrowia lub utrudnionych oraz niebezpiecznych w zależności od zakwalifikowania do stopni szkodliwości (ust. l i 3 Dodatki te były wypłacane za każdą godzinę pracy efektywnie przepracowanej i były naliczane od stawki godzinowej najniższego wynagrodzenia (ust. 2).

Zgodnie z punktem l Załącznika nr 4 do powyższego Porozumienia, dodatek za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub utrudnionych oraz niebezpiecznych przysługiwał jeżeli praca była wykonywana:

a)  w warunkach środowiskowych, w których stężenie i natężenie czynników szkodliwych dla zdrowia przekraczało najwyższe dopuszczalne normy /z wyjątkiem pyłu azbestowego/ lub inne normy higieny pracy,

b)  w warunkach, o których mowa w punkcie a) co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy obowiązującego w danym miesiącu na stanowiskach objętych dodatkiem - w warunkach niebezpiecznych lub utrudnionych za efektywny czas pracy.

Praca polegająca na przemieszczaniu towarów dostarczanych w opakowaniach przekraczających najwyższe dopuszczalne normy ciężaru oraz przy przemieszczaniu towarów w pomieszczeniach o zróżnicowanych poziomach składania i wyposażonych w środki transportu poziomego i transportu pionowego była zaliczona do drugiego stopnia szkodliwości lub uciążliwości (pkt 2 pkt bi c załącznika).

Zakład pracy wydał wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach potwierdzające, że W. S. (1) w ramach zatrudnienia od dnia l lipca 1986 roku do dnia 30 kwietnia 1992 roku w Przedsiębiorstwie Handlu (...) w okresie od dnia 26 sierpnia 1987 roku do dnia 30 kwietnia 1992 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w warunkach szczególnych na stanowisku elektromechanika w warsztacie napraw wózków akumulatorowych, wykonując prace: wymiana silników, dorabianie hydrolitu, przewożenie kwasów, formowanie baterii, montaż i demontaż akumulatorów - wymienione w wykazie A dziale XIV poz. 13 wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku.

W okresie od dnia 4 maja 1992 roku do dnia 6 sierpnia 1995 roku wnioskodawca był zarejestrowany jako bezrobotny.

W. S. (1) był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) S.A. od dnia 7 sierpnia 1995 roku do dnia 31 stycznia 2001 roku.

Organ rentowy zaliczył powyższy okres od dnia 7 sierpnia 1995 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku w wymiarze 3 lat, 4 miesięcy i 25 dni (po odjęciu okresów nieskładkowych po 14 listopada 1991 roku) do stażu pracy w szczególnych warunkach.

Z dniem 9 maja 2011 roku W. S. (1) rozwiązał ostatni stosunek pracy.

Wnioskodawca nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Na dzień l stycznia 1999 roku wnioskodawca wykazał łączny staż pracy w wymiarze 27 lat, 5 miesięcy i 13 dni, w tym okresów składkowych w wymiarze 27 lat, l miesiąca i 18 dni oraz okresów nieskładkowych w wymiarze 3 miesięcy i 25 dni.

W tak ustalonym stanie faktycznym sprawy Sąd pierwszej instancji uznał odwołanie wnioskodawcy za bezzasadne. W ocenie Sądu wnioskodawca nie wykazał minimalnego wymiaru okresów składkowych i nieskładkowych, które uprawniałyby go do świadczenia emerytalnego. Sąd kolejno przeanalizował zgłoszone przez wnioskodawcę okresy zatrudnienia przez pryzmat zeznań powołanych świadków oraz zgromadzonej dokumentacji osobowej. W pierwszej kolejności Sąd odniósł się do spornego okresu zatrudnienia wnioskodawcy w Przedsiębiorstwie Produkcji (...)od 8 stycznia 1972 roku do 13 kwietnia 1974 roku dochodząc do przekonania, że u wyżej wymienionego pracodawcy wnioskodawca świadczył pracę w szczególnych warunkach w wymiarze 1 roku, 11 miesięcy i 13 dni w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku. Sąd wskazał, że z zachowanej dokumentacji osobowej wynika, że prawdopodobnie doszło do zmiany stanowiska pracy wnioskodawcy w maju 1972 roku. Analizowany okres zatrudnienia Sąd rozpatrzył również pod kątem możliwości zakwalifikowania wykonywanego charakteru pracy przez wnioskodawcę jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach, o których mowa w art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych wskazując, że w wyżej wymienionej ustawie nie zaliczono do prac w warunkach szczególnych prac zbrojarskich i betoniarskich, jak również prac przy produkcji betonu kruszynowego. Zdaniem Sądu istnieją podstawy do zaliczenia do prac w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS okresu zatrudnienia ubezpieczonego w Kombinacie Budowlanym Wojewódzkiej Spółdzielni Pracy (...) od 7 maja 1974 roku do 26 sierpnia 1975 roku w wymiarze 1 roku, 3 miesięcy i 21 dni na stanowisku robotnika kolejowego. Sąd wskazał jednak, że brak jest podstaw do uwzględnienia powyższego okresu do stażu pracy w warunkach szczególnych dla potrzeb ustalenia prawa do emerytury pomostowej, gdyż prace zakładowych służb kolejowych bezpośrednio związane z utrzymaniem ruchu pociągów nie zostały wymienione jako prace wykonywane w takich warunkach w wykazach stanowiących załączniki do ustawy o emeryturach pomostowych. Odnośnie zatrudnienia wnioskodawcy w Przedsiębiorstwie Handlu (...) Sąd uznał za zasadne uwzględnienie do stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS okresu od 26 sierpnia 1987 roku do 30 kwietnia 1992 roku, kiedy to skarżący był zatrudniony na stanowisku elektromechanika wózków akumulatorowych. Sąd nie znalazł natomiast podstaw do zaliczenia pełnego okresu zatrudnienia wnioskodawcy u wyżej wymienionego pracodawcy, to jest od 1 lipca 1986 roku do 25 sierpnia 1987 roku do prac w warunkach szczególnych. Na podstawie zachowanej dokumentacji osobowej oraz zeznań świadków ustalono, że wnioskodawca w powyższym okresie zatrudniony był na stanowisku robotnika magazynowego, do którego obowiązków należało między innymi: rozładowywanie towarów, układanie i rozmieszczanie towarów w magazynach oraz ich przeliczanie. Tym samym wnioskodawca nie wykonywał, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, pracy polegającej na ciężkich pracach rozładunkowych i wyładunkowych oraz przeładunku materiałów sypkich, pylistych, toksycznych, żrących lub parzących w transporcie wymienionych w dziale VIII pkt 1 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku. Odnośnie zatrudnienia W. S. (1) na stanowisku elektromechanika w warsztacie napraw wózków akumulatorowych Sąd ustalił, że od dnia 26 sierpnia 1987 roku do 30 kwietnia 1992 roku wnioskodawca, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, zajmował się naprawą wózków akumulatorowych, dorabianiem hydrolitów, formatowaniem baterii, które to czynności, w ocenie Sądu pierwszej instancji, zawierają się w pojęciu prac w akumulatorowniach przy opróżnianiu, oczyszczaniu i wymianie stężonego kwasu siarkowego i płyt ołowianych wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w dziale XIV prace różne w poz. 13. Sąd na potrzeby alternatywnego ustalenia prawa wnioskodawcy do emerytury pomostowej stwierdził, że wyżej wymienione prace nie zostały wymienione, jako prace wykonywane w szczególnych warunkach, w wykazach stanowiących załączniki do ustawy o emeryturach pomostowych.

Sad pierwszej instancji nie znalazł podstaw do uwzględnienia okresu zatrudnienia W. S. (1) od 11 sierpnia 1969 roku do dnia 15 czerwca 1971 roku w (...) Przedsiębiorstwie (...) w Zakładzie (...) w C. do pracy wykonywanej w warunkach szczególnych zarówno w rozumieniu art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS., jak i art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych. Sąd podkreślił, że ze zgodnych zeznań świadków wynika, iż wnioskodawca faktycznie wykonywał prace przy rozbiórce wygaszonych pieców oraz budowie pieców z cegieł. A zatem najbliższe charakterem czynności wskazane jako wykonywane w warunkach szczególnych zostały wymienione w wykazie A w dziale XIV jako prace murarskie przy naprawie na gorąco pieców przemysłowych, sklepień paleniskowych w parowozach i żeliwiaków. Z powyższego Sąd Okręgowy wyprowadził wniosek, że przy wyżej wymienionych pracach zakwalifikowanych jako wykonywane w warunkach szczególnych istotnym jest występowanie czynnika wysokiej temperatury, który w przypadku pracy wykonywanej przez ubezpieczonego nie był obecny. Skarżący bowiem wykonywał prace murarskie i żużlarskie wewnątrz wygasłych pieców hutniczych. Charakter wykonywanego przez wnioskodawcę zatrudnienia w charakterze żużlarza, murarza czy też pomocnika murarza nie polegała również na bieżącej konserwacji i remontach pieców i urządzeń produkcyjnych, jak również nie odpowiadała pracy bezpośrednio przy obsłudze wielkich pieców oraz pieców stalowniczych lub odlewniczych, przewidzianych w pkt 6 załącznika Nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych. Charakter związanych z tym zatrudnieniem obowiązków pracowniczych nie przewidywał konieczności ich wykonywania w warunkach zakładających stałe oddziaływanie czynników termicznych mających niekorzystny wpływ na organizm człowieka.

W konkluzji Sąd Okręgowy uznał, że wnioskodawca nie legitymuje się co najmniej 15-letnim okresem zatrudnienia w warunkach szczególnych zarówno w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku, jak i ustawy o emeryturach pomostowych.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy w Łodzi, działając na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie ubezpieczonego.

Powyższe rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji zaskarżył W. S. (1) w drodze apelacji w części oddalającej jego odwołania zarzucając mu:

1.  naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię, a w szczególności art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS w związku z § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze przez przyjęcie, że ubezpieczonemu nie przysługuje prawo do emerytury albowiem nie udowodnił przepracowanie w RP 15 lat pracy w szczególnych warunkach, pomimo istnienia dowodów przeciwnych a w szczególności świadectw pracy oraz zaświadczeń, zeznań ubezpieczonego i zeznań świadków, które pośrednio wskazują, że przepracował on łącznie w RP w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze 16 lat i 5 miesięcy,

2.  sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału przez przyjęcie, że ubezpieczony nie udowodnił okresów pracy w (...) Przedsiębiorstwie (...) w C. od dnia 11 sierpnia 1969r. do 15 czerwca 1971 r. na stanowisku żużlarza oraz Przedsiębiorstwie Handlu (...) od dnia 01.07.1986r. do dnia 25.08.1987r. na stanowisku magazyniera i nie zaliczenie ich do ogólnego stażu pracy,

3.  istotne uchybienia procesowe mające wpływ na wynik wydanego wyroku przez pominięcie dowodu z dokumentów, a mianowicie świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze za okresy pracy ubezpieczonego od dnia 11 sierpnia 1969r. do 15 czerwca 1971 r. w (...) Przedsiębiorstwie (...) w C. na stanowisku żużlarza i nie zaliczenie tego okresu do ogólnego stażu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach i szczególnym charakterze,

4.  obrazę prawa procesowego poprzez naruszenie dyrektyw płynących z zasady swobodnej oceny dowodów, w szczególności oceny zebranego materiału dowodowego w sposób dowolny i arbitralny przez nie zaliczenie do ogólnego stażu pracy okresów zatrudnienia od dnia 11 sierpnia 1969r. do 15 czerwca 1971r, w (...) Przedsiębiorstwie (...) w C. na stanowisku żużlarza oraz od dnia 01.07.1986r. do dnia 25.08.1987r. w Przedsiębiorstwie Handlu (...) na stanowisku elektromechanika wózków akumulatorowych, co min. jest sprzeczne z powszechnie przyjętym i aprobowanym stanowiskiem judykatury, tj. art. 233 k.p.c. i art. 328 § 2 kodeksu postępowania cywilnego, zeznaniami ubezpieczonego, zeznaniami świadków oraz zebraną w sprawie dokumentacją, z których jednoznacznie wynika, że ubezpieczony w spornym okresach pracował u w/w pracodawców i wykonywał pracę w szczególnych warunkach i szczególnym charakterze.

Wskazując na powyższe skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w części oddalającej odwołanie ( pkt 1 wyroku ) i przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury z tytułu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według stawki 150% wynagrodzenia określonego w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z 2002 roku lub przyznanie ich ze Skarbu Państwa – Kasy Sądu Okręgowego w Łodzi ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania przy uwzględnieniu kosztów postępowania kosztów postępowania apelacyjnego.

W uzasadnieniu skarżący wskazał, że wbrew wywodom Sądu pierwszej instancji zatrudnienie wnioskodawcy w (...) Przedsiębiorstwie (...) w C. od dnia 11 sierpnia 1969 roku do 15 czerwca 1971 roku na stanowisku żużlarza oraz w Przedsiębiorstwie Handlu (...) od dnia 1 lipca 1986 roku do dnia 25 sierpnia 1987 roku na stanowisku magazyniera i elektromechanika wózków akumulatorowych miało charakter zatrudnienia w warunkach szczególnych. Powyższe w przypadku (...) Przedsiębiorstwa (...) nie budzi najmniejszych zastrzeżeń, gdyż pracodawca ten wydał ubezpieczonemu świadectwo pracy w warunkach szczególnych. Jeżeli chodzi o zatrudnienie w Przedsiębiorstwie Handlu (...) w okresie od 1 lipca 1986 roku do 25 sierpnia 1987 roku, to w istocie od dnia od dnia 25 sierpnia 1987 roku wnioskodawca pracował w magazynie wożąc elektrolit oraz inne niebezpieczne i szkodliwe materiały i układał je na różnych poziomach półek. Szkodliwe materiały woził wózkiem, na który nie posiadał jeszcze uprawnień . Zgodnie z punktem Załącznika nr 4 do Porozumienia w sprawie zasad tworzenia zakładowych systemów wynagradzania, obowiązującym w tym Przedsiębiorstwie, praca wykonywana w magazynie powinna być zaliczona do okresu pracy w warunkach szczególnych lub uciążliwych.

Sąd Apelacyjny w Łodzi zważył, co następuje:

Apelacja nie odnosi skutku, gdyż rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji jest prawidłowe.

Sąd Apelacyjny w całości podziela ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd pierwszej instancji, przyjmując je jako własne do rozpoznania sprawy na etapie postępowania apelacyjnego, jak również ocenę dowodów przeprowadzoną przez ten Sąd i ocenę materialno-prawną roszczenia.

W ocenie Sądu Apelacyjnego nie jest trafny wywiedziony przez skarżacego zarzut naruszenia przez Sąd Okręgowy przepisów postępowania, to jest art. 233 § 1 k.p.c., poprzez naruszenie swobodnej oceny dowodów. Zważyć należy, że sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Taka ocena, dokonywana jest na podstawie przekonań sądu, jego wiedzy i posiadanego doświadczenia życiowego, a nadto winna uwzględniać wymagania prawa procesowego oraz reguły logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i - ważąc ich moc oraz wiarygodność - odnosi je do pozostałego materiału dowodowego. Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu.

W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy uznał staż pracy wnioskodawcy na dzień 1 stycznia 1999 roku w warunkach szczególnych w łącznym wymiarze 14 lat, 1 miesiąca i 22 dni. Apelujący wnosi o zaliczenie do stażu pracy w takich warunkach okresu zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) w C. od 11 sierpnia 1969 roku do 15 czerwca 1971 roku na stanowisku żużlarza oraz okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Handlu (...) od 1 lipca 1986 roku do 25 sierpnia 1987 roku na stanowisku robotnika magazynowego.

Odnosząc się do pierwszego spornego okresu, to jest zatrudnienia W. S. (1) w (...) Przedsiębiorstwie (...) w C. stwierdzić należy, że wbrew twierdzeniom apelującego sam fakt legitymowania się świadectwem pracy w warunkach szczególnych nie przesądza o takim charakterze zatrudnienia ubezpieczonego. Świadectwo pracy jest bowiem dokumentem prywatnym, który może być weryfikowany przez pryzmat dokumentacji osobowej pracownika, czy też zeznań świadków. Dla ustalenia czy praca miała charakter pracy wykonywanej w szczególnych warunkach istotnym jest bowiem, jakie czynności pracownik faktycznie wykonywał w trakcie spornego zatrudnienia. W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy ustalił charakter pracy wnioskodawcy w (...) Przedsiębiorstwie (...) w C. przy uwzględnieniu zeznań wnioskodawcy oraz świadka W. S. (2), który w tym samym czasie, co skarżący pracował u wyżej wymienionego pracodawcy. Ze wskazanego wyżej materiału dowodowego Sąd wyprowadził wniosek, ze skarżący nie wykonywał czynności żużlowego, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, bowiem wykonywał je tylko, gdy wynikało to z potrzeb procesu rozbiórki pieca. Nadto wnioskodawca wykonywał czynności przy rozbiórce wygaszonych pieców oraz budowie pieców z cegieł. Apelujący nie wykazał, aby przy czynieniu powyższych ustaleń Sąd pierwszej instancji dopuścił się rażącej obrazy reguł wynikających z art. 233 k.p.c. W tym miejscu należy podkreślić, że emerytura w obniżonym wieku emerytalnym ma charakter przywileju i z tego właśnie względu przepisy, które umożliwiają skorzystanie z tego przywileju muszą być wykładane w sposób ścisły. W ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd pierwszej instancji, po przeprowadzeniu szczegółowego postępowania dowodowego, doszedł do trafnej konkluzji, że w trakcie spornego zatrudnienia wnioskodawca nie świadczył pracy w warunkach szczególnych, gdyż po pierwsze czynności żużlowego nie charakteryzowały się stałością, lecz były wykonywane w razie zaistniałej potrzeby, a po drugie załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku wymaga, aby praca przy naprawie pieców odbywała się przy występowaniu czynnika wysokiej temperatury, co w przypadku ubezpieczonego nie miało miejsca. Zgodzić się należy, z Sądem Okręgowym, że rodzaj prac wykonywanych przez ubezpieczonego musi zgadzać się z rodzajem prac wskazanych w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43, ze zmianami). W wyżej wskazanym wykazie w dziale XIV jako prace w warunkach szczególnych wymienione są prace murarskie przy naprawie na gorąco pieców przemysłowych, sklepień paleniskowych w parowozach i żeliwiaków. A zatem Sąd Okręgowy prawidłowo zauważył, że przy wyżej wymienionych czynnościach istotnym jest czynnik wysokiej temperatury.

Sąd Apelacyjny podziela także ocenę charakteru zatrudnienia W. S. (1) w Przedsiębiorstwie Handlu (...) od 1 lipca 1986 roku do 25 sierpnia 1987 roku na stanowisku robotnika magazynowego dokonaną przez Sąd pierwszej instancji. Ze szczegółowego postępowania dowodowego Sądu Okręgowego przeprowadzonego w oparciu o zeznania świadków T. N. i M. S. oraz zachowaną dokumentację osobową wynika, że w spornym czasie wnioskodawca zajmował się przyjmowaniem wagonów, rozpakowywaniem towaru do poszczególnych magazynów, układaniem towarów oraz ich rozmieszczaniem i przeliczaniem. Sąd pierwszej instancji wskazał, że w dziale VIII pkt 1 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku wymienione są ciężkie prace załadunkowe i wyładunkowe oraz przeładunek materiałów sypkich, pylistych, toksycznych, żrących lub parzących w transporcie, których to prac ubezpieczony w spornym okresie nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze godzin. Do jego obowiązków należało bowiem, oprócz rozładunku, układanie i rozmieszczanie towarów oraz ich przeliczanie, które to czynności nie są zaliczane do prac w warunkach szczególnych. Sąd pierwszej instancji w sposób prawidłowy ocenił także fakt otrzymywania przez W. S. (1) w spornym okresie dodatku specjalnego za utrudnione warunki pracy dochodząc do trafnej konkluzji, że nie przesądza on o szczególnym charakterze zatrudnienia ubezpieczonego. Do powyższej konkluzji doprowadziła Sąd Okręgowy analiza postanowień aktu wewnątrzzakładowego obowiązującego u wyżej wymienionego pracodawcy, a mianowicie Porozumienia pomiędzy Przedsiębiorstwem Handlu (...) a związkami zawodowymi tego Przedsiębiorstwa, z którego wyraźnie wynika, że dla uzyskania dodatku wystarcza praca w warunkach środowiskowych, w których stężenie i natężenie czynników szkodliwych dla zdrowia przekracza najwyższe dopuszczalne normy (z wyjątkiem pyłu azbestowego) lub inne normy higieny pracy co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy obowiązującego w danym miesiącu na stanowiskach objętych dodatkiem. Natomiast dla przyznania emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z uwagi na pracę w warunkach szczególnych koniecznym jest, aby praca w takich warunkach wykonywana była stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Skoro zatem z prawidłowych ustaleń faktycznych Sądu Okręgowego wynika, że wnioskodawca nie legitymuje się co najmniej 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych to bezzasadne są zarzuty skarżącego o naruszeniu przez ten Sąd przepisów prawa materialnego i w konsekwencji nieprzyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury. Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny w Łodzi, działając na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację jako bezzasadną.

Sąd przyznał od Skarbu Państwa radcy prawnemu Z. S. kwotę 147,60 złotych tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w drugiej instancji na podstawie § 2 ust. 3 i § 12 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 roku poz. 490) mając na uwadze charakter sprawy oraz nakład pracy pełnomocnika .