Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 września 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 11 września 2013 r. w Lublinie

sprawy A. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o zwrot nienależnie pobranego świadczenia przedemerytalnego

na skutek apelacji wnioskodawczyni A. B.

od wyroku Sądu Okręgowego w Siedlcach

z dnia 26 kwietnia 2013 r. sygn. akt IV U 641/12

oddala apelację.

III AUa 633/13

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 26 kwietnia 2013 r. Sąd Okręgowy w Siedlcach oddalił odwołanie wnioskodawczyni A. B. od decyzji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. zobowiązującej do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia przedemerytalnego w kwocie 5.203,44 zł.

Sąd Okręgowy oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach i rozważaniach prawnych:

Wnioskodawczyni A. B. nabyła prawo do świadczenia przedemerytalnego od dnia 1 sierpnia 2004 r. W dniu 20 grudnia 2006 r. złożyła do organu rentowego oświadczenie o wykonywaniu pracy zarobkowej w Przychodni (...) i o wysokości miesięcznego przychodu.

Decyzją z dnia 18 kwietnia 2007 r. pozwany rozliczając świadczenie przedemerytalne stwierdził, że ubezpieczona pobrała nienależne świadczenie w kwocie 936,66 zł, wobec przekroczenia łącznej kwoty świadczenia i przychodu. W kolejnych latach wobec przekroczenia granicznej kwoty przychodu przez ubezpieczoną, pozwany organ rentowy zawieszał wypłatę świadczenia.

Decyzją z dnia 25 marca 2011 r. o podjęciu i waloryzacji świadczenia przedemerytalnego, pozwany stwierdził, że A. B. osiągnęła przychód w wysokości nieprzekraczającej kwoty przychodu i z tego powodu organ rentowy podejmuje wypłatę świadczenia począwszy od marca 2011 r. i jednocześnie zmniejsza jego wysokość do kwoty gwarantowanej tj. 433,62 zł miesięcznie.

W następnym roku ubezpieczona złożyła zaświadczenia o przychodach osiągniętych w 2011 r. Łączna kwota przychodu w roku rozliczeniowym od 1 marca 2011 r. do 29 lutego 2012 r. wynosiła 34000 zł. W związku z tym pozwany decyzją z dnia 28 maja 2012 r. stwierdził, że ubezpieczona osiągając przychód w wymienionej kwocie przekroczyła graniczną kwotę przychodu tj. 27090 zł i pobrała nienależne świadczenie w kwocie 5203,44 zł. Ubezpieczona została zobowiązana do zwrotu świadczenia.

W oparciu o poczynione ustalenia Sąd Okręgowy nie uwzględnił odwołania, przywołując przepisy ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. 170).

Zasady zmniejszania i zawieszania świadczeń określają przepisy art. 5 ust. 1 – 8 i art. 6 ust. 1 – 9 cyt. ustawy. Bezsporne, iż w roku rozliczeniowym od 1.03.2011 r. do 29.02.2012 r. A. B. osiągnęła przychód w kwocie 34000 zł podczas gdy graniczna kwota przychodu wynosiła 27090 zł zgodnie z komunikatem Prezesa GUS z dnia 16.02.2011 r. (MP z 2011 r., Nr 15 poz. 165).

W ocenie Sądu Okręgowego okoliczność, iż ZUS decyzją z dnia 25 marca 2011 r. niezasadnie podjął wypłatę świadczenia w kwocie gwarantowanej, pomimo że A. B. przekroczyła graniczną kwotę przychodu za poprzedni rok rozliczeniowy, nie przesądza, że mogła osiągnąć przychód w kolejnym roku o podobnej wielkości, przy jednoczesnym pobieraniu świadczenia w kwocie 433,44 zł. Ubezpieczona nie była osobą nieświadomą w kwestii rozliczeń w tej materii z organem rentowym. Sąd zważył, że w przeszłości decyzją z dnia 18 kwietnia 2007 r. była zobowiązana do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia.

Sąd miał na uwadze fakt, że każda decyzja ZUS zawierała w części informacyjnej zestawienie dopuszczalnych kwot granicznych a zatem przyjąć można, iż ubezpieczona była pouczona o kwocie granicznego przychodu jaki mogła osiągnąć w roku rozliczeniowym trwającym od dnia 1.03.2011 r. do 29.02.2012 r., aby zachować uprawnienie do pobierania świadczenia przedemerytalnego w kwocie gwarantowanej.

Mając powyższe na uwadze Sąd przyjął, iż ubezpieczona pobrała nienależne świadczenie w rozumieniu art. 138 ust. 1 i 2 pkt. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 153 poz. 1227).

Z tych względów i na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił odwołanie.

Apelację od powyższego wyroku złożyła wnioskodawczyni zaskarżając wyrok w całości i zarzucając naruszenie prawa materialnego tj. art. 138 ust. 1 i 2 pkt 1 cyt. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie oraz błąd w ustaleniach faktycznych polegający w szczególności na pominięciu faktu, że wnioskodawczyni co roku składała zaświadczenia o zarobkach a mimo to organ rentowy opierał się na jej oświadczeniu z 2006 roku.

Wskazując na powyższe zarzuty apelująca wnosiła o zmianę zaskarżonego wyroku i ustalenie, że pobrane przez nią świadczenia nie podlega zwrotowi.

W uzasadnieniu apelacji wnioskodawczyni podnosiła, że nie była prawidłowo pouczona o braku prawa do pobierania świadczenia. Pouczenie było niezrozumiałe, gdyż nie można było odnieść go do sytuacji skarżącej.

Z tych względów skarżąca uznawała apelację za uzasadnioną.

Opierając się na ustaleniach faktycznych jak i rozważaniach prawnych poczynionych przez Sąd I instancji Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja jest bezzasadna i podlega oddaleniu. Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń i wydał trafne, odpowiadające prawu rozstrzygnięcie. Sąd Apelacyjny akceptuje w całości ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd pierwszej instancji, zatem nie zachodzi konieczność ich powtarzania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 października 1998 r. II CKN 923/97, OSNC 1999/3/60).

Zarzut błędnych ustaleń Sądu Okręgowego z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego nie jest trafny. Bezspornym jest, że skarżąca pobierała świadczenie przedemerytalne w spornym okresie rozliczeniowym i osiągnęła przychód w kwocie 34.000 zł, przekraczając kwotę graniczną. Pobrane przez nią świadczenie w kwocie 5.203,44 zł zostało zatem wypłacone, mimo zaistnienia okoliczności powodujących zawieszenie prawa do świadczenia – art. 138 ust. 2 pkt 1 cyt. ustawy.

Spór w niniejszej sprawie sprowadza się do zbadania czy skarżąca została prawidłowo pouczona o braku prawa do pobierania świadczenia a zatem czy świadczenie przez nią pobrane jest nienależne. W ocenie Sąd Apelacyjnego sąd pierwszej instancji prawidłowo zważył, że na skarżącej ciąży obowiązek zwrotu świadczenia. Kierowane do niej decyzje zawierają pouczenia o dopuszczalnych kwotach przychodu, o zasadach zmniejszania i zawieszania świadczenia jak również o przesłankach dochodzenia przez organ rentowy zwrotu nienależnie pobranych świadczeń (np. k.141, 123, 107 akt rentowych). Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że w 2007 r. skarżąca była zobowiązana do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia, w związku z uzyskiwaniem przychodu (decyzja z dnia 18 kwietnia 2007 r.). Nie jest zatem trafny argument o niewiedzy wnioskodawczyni co do zasad zwrotu świadczenia w sytuacji uzyskiwania przychodu.

Dla obowiązku zwrotu świadczenia nie ma znaczenia, podnoszona w apelacji okoliczność, że organ rentowy nie powinien był opierać się na oświadczeniu wnioskodawczyni z 2006 roku ale na składanych przez nią zaświadczeniach o wysokości przychodu. Istotne jest to, że w 2012 roku pozwany dokonał prawidłowego rozliczenia świadczenia w związku z osiąganym przychodem, zaś uprzednie zaniedbania organu rentowego pozostają bez wpływu na decyzję, która jest prawidłowa. Poza sporem pozostaje bowiem fakt, że skarżąca uzyskała przychód w kwocie ustalonej przez pozwanego a jednocześnie pobrała świadczenie przedemerytalne, które z uwagi na kwotę przychodu powinno ulec zawieszeniu.

Z tych wszystkich względów Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. oddalił apelację wnioskodawczyni jako bezzasadną.