Pełny tekst orzeczenia

809/II/B/2014

POSTANOWIENIE

z dnia 13 października 2010 r.

Sygn. akt Ts 161/10



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Ewa Łętowska,



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej M.J. w sprawie zgodności:

1) ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 269, ze zm.) w zakresie, w jakim nie określa ona warunków zapłaty przez Skarb Państwa należności z tytułu mediacji na rzecz mediatora, do którego skierowano postępowanie postanowieniem sądu oraz wyłącza mediatora jako stronę w zakresie orzeczeń dotyczących wynagrodzenia mediatora, z art. 2, art. 21 ust. 1, art. 24, art. 31 ust. 3, art. 40, art. 45 ust. 1, art. 64 ust. 2 i 3, art. 65 ust. 4, art. 78 i art. 176 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 4 i art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r. (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284, ze zm.);

2) art. 981 § 4 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 269, ze zm.) w zakresie, w jakim wysokość wynagrodzenia mediatora określa rozporządzenie, z art. 65 ust. 4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;

3) art. 6 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594) z art. 2, art. 21 ust. 1, art. 24, art. 31 ust. 3, art. 40, art. 45 ust. 1, art. 64 ust. 2 i 3, art. 65 ust. 4, art. 78 i art. 176 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 4 i art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r. (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284),



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



UZASADNIENIE



W dniu 7 lipca 2010 r. (data nadania) M.J. (dalej: skarżący) wniósł do Trybunału Konstytucyjnego skargę konstytucyjną, w której zarzucił niezgodność: (1) ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 269, ze zm.; dalej: k.p.c.) – w zakresie, w jakim nie określa ona warunków zapłaty przez Skarb Państwa należności z tytułu mediacji na rzecz mediatora, do którego skierowano postępowanie postanowieniem sądu oraz wyłącza mediatora jako stronę w zakresie orzeczeń dotyczących wynagrodzenia mediatora – z art. 2, art. 21 ust. 1, art. 24, art. 31 ust. 3, art. 40, art. 45 ust. 1, art. 64 ust. 2 i 3, art. 65 ust. 4, art. 78 i art. 176 Konstytucji oraz art. 4 i art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r. (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284, ze zm.; dalej: Konwencja); (2) art. 981 § 4 k.p.c. – w zakresie, w jakim wysokość wynagrodzenia mediatora określa rozporządzenie – z art. 65 ust. 4 Konstytucji; (3) art. 6 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594; dalej: u.k.s.s.c.) z art. 2, art. 21 ust. 1, art. 24, art. 31 ust. 3, art. 40, art. 45 ust. 1, art. 64 ust. 2 i 3, art. 65 ust. 4, art. 78 i art. 176 Konstytucji oraz art. 4 i art. 6 Konwencji.

Stan faktyczny, który legł u podstaw wniesienia skargi konstytucyjnej, jest następujący:

Postanowieniem z 29 marca 2010 r. Sąd Okręgowy w Katowicach – I Wydział Cywilny skierował do postępowania mediacyjnego strony sporu w sprawie zawisłej przed tym Sądem o sygn. I C 195/10, na mediatora wyznaczył zaś skarżącego. Po przeprowadzeniu postępowania mediacyjnego, które nie zakończyło się zawarciem ugody pomiędzy stronami, skarżący 23 kwietnia 2010 r. sporządził protokół, w którym wystąpił do Sądu Okręgowego w Katowicach o „zasądzenie na rzecz mediatora kosztów wynagrodzenia w wysokości stawki ryczałtowej określonej w rozporządzeniu, tj. 1 000,00 zł i wypłacenie jej czasowo ze środków Skarbu Państwa”. Zarządzeniem sędziego Sądu Okręgowego w Katowicach – I Wydział Cywilny z 10 maja 2010 r. (sygn. akt I C 195/10) odmówiono skarżącemu wypłaty wnioskowanego wynagrodzenia tymczasowo z sum budżetowych Skarbu Państwa. W związku z powyższym skarżący w piśmie z 21 maja 2010 r. wystąpił o sporządzenie pisemnego uzasadnienia tego zarządzenia. W odpowiedzi Sąd Okręgowy w Katowicach – I Wydział Cywilny w piśmie z 1 czerwca 2010 r. (sygn. I C 195/10/2) wyjaśnił, że „zgodnie z art. 1835 k.p.c. wynagrodzenie i zwrot wydatków obciążają strony postępowania mediacyjnego, nawet w przypadku skierowania sprawy do mediacji przez sąd”, zaś „mediatorowi nie przysługują (…) wobec sądu żadne roszczenia o zwrot wydatków związanych z prowadzeniem mediacji”.

Skarżący w piśmie z 9 czerwca 2010 r., skierowanym do Prezesa Sądu Okręgowego w Katowicach, wniósł o „objęcie nadzorem postępowania I C 195/10/2 i przeanalizowanie podjętych czynności procesowych” oraz „zasugerowanie sędziemu-referentowi podjęcie stosownych czynności procesowych”. W odpowiedzi, Wiceprezes Sądu Okręgowego w Katowicach, pismem z 24 czerwca 2010 r. (znak: S.Sk.05-051-151/10), wyjaśnił skarżącemu, że „kontrola i ocena orzeczeń sądu może być dokonywana jedynie przez sądy wyższego rzędu w razie skutecznego ich zaskarżenia. Natomiast prezes sądu realizując nadzór administracyjny nie może ingerować w kwestie należące do decyzji sądu orzekającego, który z mocy Konstytucji RP jest niezawisły”.

Zarządzeniem sędziego TK z 11 sierpnia 2010 r. (doręczonym pełnomocnikowi skarżącego 16 sierpnia 2010 r.) skarżący został wezwany do usunięcia, w terminie siedmiu dni od daty doręczenia tego zarządzenia, braków formalnych skargi konstytucyjnej przez: (1) wskazanie – wraz z datą doręczenia – ostatecznego orzeczenia lub innego rozstrzygnięcia w rozumieniu art. 47 ust. 2 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK), z którego wydaniem skarżący wiąże naruszenie jego konstytucyjnych wolności lub praw; (2) skonkretyzowanie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, odnośnie do którego skarżący formułuje w tiret pierwszym petitum skargi konstytucyjnej zarzut „nieokreślenia warunków zapłaty przez Skarb Państwa należności z tytułu mediacji na rzecz mediatora, do którego skierowano postępowanie postanowieniem sądu oraz wyłączenia mediatora jako strony w zakresie orzeczeń dotyczących wynagrodzenia mediatora”; (3) wskazanie konstytucyjnych wolności lub praw skarżącego, wyrażonych w art. 2, art. 21 ust. 1, art. 24, art. 31 ust. 3, art. 40, art. 45 ust. 1, art. 64 ust. 2 i 3, art. 65 ust. 4, art. 78 oraz art. 176 Konstytucji, naruszonych przez przepisy, do których wskazania został skarżący wezwany w punkcie 2 tego zarządzenia oraz dokładne uzasadnienie sposobu naruszenia tych wolności lub praw; (4) wskazanie konstytucyjnych wolności lub praw skarżącego, wyrażonych w art. 65 ust. 4 Konstytucji, naruszonych przez zaskarżony art. 981 § 4 k.p.c. oraz dokładne uzasadnienie sposobu naruszenia tych wolności lub praw; (5) wskazanie konstytucyjnych wolności lub praw skarżącego, wyrażonych w art. 2, art. 21 ust. 1, art. 24, art. 31 ust. 3, art. 40, art. 45 ust. 1, art. 64 ust. 2 i 3, art. 65 ust. 4, art. 78 oraz art. 176 Konstytucji, naruszonych przez art. 6 u.k.s.s.c. oraz dokładne uzasadnienie sposobu naruszenia tych wolności lub praw.

Pomimo upływu wyznaczonego terminu powyższe braki skargi nie zostały usunięte.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



Skarga konstytucyjna stanowi środek ochrony konstytucyjnych praw lub wolności, którego rozpatrzenie uwarunkowane zostało spełnieniem szeregu wymogów wynikających z art. 79 ust. 1 Konstytucji, a doprecyzowanych w ustawie o Trybunale Konstytucyjnym. Z art. 47 ust. 1 ustawy o TK wynika, że skarga poza wymaganiami dotyczącymi pisma procesowego powinna zawierać: dokładne określenie ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o wolnościach lub prawach albo obowiązkach określonych w Konstytucji i w stosunku do którego skarżący domaga się stwierdzenia niezgodności z Konstytucją (pkt 1), oraz wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa, i w jaki sposób – zdaniem skarżącego – zostały naruszone (pkt 2). Z kolei, z art. 46 ust. 1 w związku z art. 47 ust. 2 ustawy o TK wynika po stronie skarżącego obowiązek wskazania orzeczenia, decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia wydanego na podstawie zakwestionowanego przepisu.

W przypadku, w którym skarga konstytucyjna nie zawiera wskazanych powyżej elementów, Trybunał Konstytucyjny wzywa skarżącego do usunięcia w terminie siedmiu dni braków skargi pod rygorem odmowy nadania jej dalszego biegu (art. 36 ust. 2 i 3 w związku z art. 49 ustawy o TK).

Bezsporne jest, że braki niniejszej skargi konstytucyjnej nie zostały usunięte w terminie określonym w zarządzeniu sędziego TK z 11 sierpnia 2010 r., czyli do dnia 23 sierpnia 2010 r. Stanowi to tym samym samodzielną negatywną przesłankę procesową przemawiającą przeciwko merytorycznemu rozpoznaniu skargi.



Mając powyższe na uwadze, należało – na podstawie art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy o TK – odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.