Pełny tekst orzeczenia

30/1/B/2015

POSTANOWIENIE

z dnia 10 lutego 2015 r.

Sygn. akt Ts 190/13



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Andrzej Wróbel – przewodniczący

Andrzej Rzepliński – sprawozdawca

Wojciech Hermeliński,



po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 listopada 2014 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej J.S.,



p o s t a n a w i a:



nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE




1. W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 25 czerwca 2013 r. (data nadania) J.S. (dalej: skarżąca) wystąpiła o zbadanie zgodności § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 września 1997 r. w sprawie Kampinoskiego Parku Narodowego (Dz. U. Nr 132, poz. 876; dalej: rozporządzenie z 1997 r.), w zakresie, w jakim nieruchomość będąca własnością skarżącej znajduje się w granicach Kampinoskiego Parku Narodowego (dalej: Park), z: art. 92 ust. 1 w związku z art. 2 i art. 7 Konstytucji; art. 2 oraz art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 31 ust. 3 w związku z art. 21 ust. 2 Konstytucji; a także art. 11 ustawy z dnia 7 grudnia 2000 r. o zmianie ustawy o ochronie przyrody (Dz. U. z 2001 r. Nr 3, poz. 21; dalej: ustawa zmieniająca z 2000 r.).



2. Skarżąca postawiła również zarzut niezgodności § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 stycznia 1959 r. w sprawie utworzenia Kampinoskiego Parku Narodowego (Dz. U. Nr 17, poz. 91, ze zm.; dalej: rozporządzenie z 1959 r.), w zakresie, w jakim nieruchomość będąca własnością skarżącej znajduje się w granicach Kampinoskiego Parku Narodowego, z: art. 92 ust. 1 w związku z art. 2 i art. 7 Konstytucji; art. 2 oraz art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 31 ust. 3 w związku z art. 21 ust. 2 Konstytucji; art. 92 ust. 2 w związku z art. 2 i art. 7 Konstytucji; a także art. 14 ust. 3 ustawy z dnia 7 kwietnia 1949 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 25, poz. 180, ze zm.; dalej: ustawa o ochronie przyrody z 1949 r.) oraz ustawą z dnia 30 grudnia 1950 r. o organizacji władz i instytucji w dziedzinie budownictwa (Dz. U. Nr 58, poz. 523, ze zm.; dalej: ustawa o organizacji władz), „na podstawie której doszło do uchylenia planu zagospodarowania przestrzennego dla Osiedla Opaleń z 15 września 1948 r. (Obwieszczenie Przewodniczącego Naczelnej Rady Odbudowy m.st. Warszawy z dnia 15 września 1948 r. o uchwaleniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru osiedla letniskowego Opaleń w gm. Młociny – M. P. Nr 71, poz. 610)”.





3. Skarżąca przedstawiła zarzut wobec trybu wydania zakwestionowanych aktów prawnych. Zarzuciła, że zarówno rozporządzenie z 1959 r., jak i rozporządzenie z 1997 r. zostały wydane z przekroczeniem upoważnień ustawowych, co oznacza, że akty te są niezgodne z art. 92 ust. 1 w związku z art. 2 i art. 7 Konstytucji. Ponadto – w ocenie skarżącej – rozporządzenie z 1959 r. narusza także art. 92 ust. 2 w związku z art. 2 i art. 7 Konstytucji „w zakresie, w jakim organ ustawowo upoważniony – Rada Ministrów przekazała swoje kompetencje przyznane jej na podstawie art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy [o ochronie przyrody z 1949 r.] co do ustalenia granic parku narodowego innemu podmiotowi – Ministrowi Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego, który wydał zarządzenie w sprawie określenia granic Kampinoskiego Parku Narodowego i ograniczeń obowiązujących na jego terenie oraz w sprawie zarządzania Parkiem z dnia 2 marca 1959 r. (M. P. Nr 23, poz. 107, ze zm.) zmienione następnie zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 26 stycznia 1965 r. (M. P. Nr 8, poz. 25)”.





4. Zdaniem skarżącej rozporządzenie z 1959 r., na podstawie którego nieruchomości należące do Osiedla Opaleń zostały objęte granicami Parku, jest niezgodne z art. 14 ust. 3 ustawy o ochronie przyrody z 1949 r. Przepis ten stanowił, że utworzenie parku narodowego może nastąpić tylko na obszarze objętym planem zagospodarowania przestrzennego. Tymczasem – jak wskazuje skarżąca – plan zagospodarowania przestrzennego dla Osiedla Opaleń, wydany 15 września 1948 r., został uchylony z dniem 1 stycznia 1951 r. na podstawie ustawy o organizacji władz. Oznacza to, że rozporządzenie zostało wydane z naruszeniem przepisów ustawy o ochronie przyrody z 1949 r.





5. Skarżąca zakwestionowała także zgodność § 1 rozporządzenia z 1997 r. z art. 11 ustawy zmieniającej z 2000 r., w myśl którego przepisy wykonawcze wydane na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 października 1991 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2001 r. Nr 99, poz. 1079, ze zm.; dalej: ustawa o ochronie przyrody z 1991 r.) zachowują moc do czasu wejścia w życie aktów wykonawczych wydanych na podstawie upoważnień ustawowych w brzmieniu nadanym tą ustawą, w zakresie, w jakim nie są z nią sprzeczne, jednak nie dłużej niż przez okres 6 miesięcy od dnia jej wejścia w życie.





6. Ponadto, w przekonaniu skarżącej, będące przedmiotem skargi przepisy rozporządzenia z 1959 r. i rozporządzenia z 1997 r. naruszają art. 64 ust. 1 i 2 oraz art. 21 ust. 2 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 2 Konstytucji. Objęcie nieruchomości granicami Parku spowodowało daleko idące ograniczenia zarówno w korzystaniu przez skarżącą z nieruchomości, jak i rozporządzaniu nią. Skarżąca podkreśliła, że zawężenie możliwości realizacji „formalnie przysługującego jej prawa”, m.in. przez zakaz zabudowy i przeznaczenie terenu na cele leśne, powoduje, że w istocie prawo własności staje się bezprzedmiotowe i pozbawione wartości majątkowej. W ocenie skarżącej ingerencja w sferę prawnie chronionych interesów majątkowych, jaka nastąpiła w jej przypadku, przybiera de facto postać wywłaszczenia.



7. Postanowieniem z 24 kwietnia 2014 r. Trybunał Konstytucyjny, działając w oparciu o art. 20 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) oraz art. 177 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r., poz. 101, ze zm.; dalej: k.p.c.) – w związku z wniesieniem skargi kasacyjnej – zawiesił postępowanie w sprawie rozpatrywanej skargi konstytucyjnej do czasu zakończenia postępowania przed Sądem Najwyższym. W uzasadnieniu Trybunał wskazał, że do czasu wydania orzeczenia przez Sąd Najwyższy nie można badać naruszenia konstytucyjnych wolności lub praw skarżącej ze względu na jego potencjalność.



8. W postanowieniu z 10 września 2014 r. Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej skarżącej (sygn. akt I CSK 94/14).



9. Postanowieniem z 21 listopada 2014 r. Trybunał Konstytucyjny podjął zawieszone postępowanie i odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu z powodu jej braków formalnych. Trybunał stwierdził, że co do części zarzutów skarżąca nie określiła prawidłowo podstaw kontroli. Trybunał przypomniał, że z art. 79 ust. 1 Konstytucji, który dopuszcza badanie ustawy lub innego aktu normatywnego tylko i wyłącznie pod kątem zgodności z Konstytucją, wynika bezpośrednio, że wzorcem kontroli konstytucyjności aktów normatywnych przeprowadzanej w trybie skargi konstytucyjnej nie mogą być przepisy aktów innych niż Konstytucja. Mając to na względzie, Trybunał odmówił nadania dalszego biegu skardze w zakresie badania zgodności § 2 rozporządzenia z 1997 r. z art. 11 ustawy zmieniającej z 2000 r. oraz § 1 rozporządzenia z 1959 r. z art. 14 ust. 3 ustawy o ochronie przyrody z 1949 r. oraz z ustawą o organizacji władz.

Trybunał podkreślił także, że wzorcem kontroli przeprowadzanej w trybie skargi konstytucyjnej mogą być jedynie przepisy Konstytucji wyrażające wolności lub prawa podmiotowe. Wymóg ten nie został spełniony w odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 92 ust. 1 w związku z art. 2 i art. 7 Konstytucji oraz art. 92 ust. 2 w związku z art. 2 i art. 7 Konstytucji. Żaden z tych przepisów nie jest bowiem źródłem wolności ani praw konstytucyjnych.



10. W odniesieniu do zarzutów naruszenia art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 31 ust. 3 i w związku z art. 21 ust. 2 oraz art. 2 Konstytucji przez § 2 rozporządzenia z 1997 r. oraz § 1 rozporządzenia z 1959 r. – w zakresie, w jakim nieruchomość będąca własnością skarżącej znajduje się w granicach Kampinoskiego Parku Narodowego – Trybunał uznał, że brak jest związku między postawionymi w skardze zarzutami niekonstytucyjności zaskarżonych przepisów a ostatecznym rozstrzygnięciem w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji.



11. Trybunał przypomniał, że skarga konstytucyjna musi spełniać wymogi wynikające z art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz art. 49 w związku z art. 47 ust. 1 ustawy o TK. Oznacza to, że zaskarżony przepis winien być podstawą prawną ostatecznego orzeczenia sądu lub organu administracji publicznej, wydanego w indywidualnej sprawie skarżącego. Orzeczenie to powinno pociągać za sobą naruszenie wskazanych w skardze konstytucyjnej wolności lub praw przysługujących skarżącemu. Źródłem naruszenia powinna być zaś normatywna treść kwestionowanych przepisów, a sposób naruszenia powinien być wskazany przez samego skarżącego w uzasadnieniu wnoszonej skargi (art. 47 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o TK).



12. Przenosząc te ustalenia na grunt rozpoznawanej skargi, Trybunał stwierdził, że skarżąca negowała konstytucyjność przepisów rozporządzenia z 1997 r. oraz rozporządzenia z 1959 r., zarzucając, że objęcie będącej jej własnością nieruchomości granicami Parku uniemożliwiło korzystanie z prawa własności nieruchomości w normalnych granicach (zgodnie z jej pierwotnym przeznaczeniem).



13. Analiza treści orzeczeń wydanych w sprawie skarżącej przesądzała, że ani sąd pierwszej, ani sąd drugiej instancji nie badały kwestionowanej zasadności włączenia m.in. przedmiotowej nieruchomości do obszaru Parku i wynikających z tego ograniczeń. Innymi słowy, w postanowieniu oddalającym apelację skarżącej sąd nie rozstrzygał o tym, że przedmiotowa nieruchomość należy do terenów objętych granicami Parku, a w konsekwencji – że na jej terenie obowiązują ograniczenia dotyczące obszaru parku narodowego związane z korzystaniem z nieruchomości i rozporządzaniem nią przez skarżącą jako właściciela. Sądy, rozpatrując sprawę skarżącej, oceniały spełnienie przesłanki materialnej i wykazanie przez nią interesu prawnego w dochodzeniu powództwa o ustalenie. Kwestia objęcia granicami Parku nieruchomości skarżącej na podstawie zakwestionowanych przepisów stanowiła element stanu faktycznego sprawy, nie przesądzała zaś o oddaleniu jej powództwa.



14. W dniu 3 grudnia 2014 r. (data nadania) skarżąca wniosła zażalenie na powyższe orzeczenie. Zauważyła w nim, że „zakres niezgodności oraz powołany wzorzec kontroli konstytucyjności aktów normatywnych został określony w oparciu o uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 13 grudnia 2012 r. (sygn. akt VI ACa 1364/11)”. Sąd ten, uznawszy, że skarżąca nie ma interesu prawnego w dochodzeniu powództwa na podstawie art. 189 k.p.c., zaznaczył bowiem, że ustalenie, czy wskazane akty normatywne – wobec wadliwie uchwalonego planu zagospodarowania przestrzennego – wydane zostały bez podstawy prawnej, a zatem z naruszeniem przepisów ustawy o ochronie przyrody z 1949 r., a w konsekwencji także ustawy o ochronie przyrody z 1991 r. należy do kompetencji Trybunału Konstytucyjnego. W ocenie skarżącej „w demokratycznym państwie prawa urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej za fundamentalną zasadę należy uznać właściwość drogi postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym wskazaną uprzednio przez sądy powszechne w postępowaniu. Wskazanie to determinuje Trybunał Konstytucyjny do rozpoznania skargi konstytucyjnej”.

Skarżąca zaznaczyła również, że w podobnej do jej sytuacji znajdują się pozostali właściciele nieruchomości położonych na terenie Osiedla Opaleń. Skarżąca „została wskazana jako osoba, która dochodzić będzie przyznania jej ochrony prawnej, a po wyczerpaniu drogi przed sądami powszechnymi uzyska prawo do skargi przed Trybunałem Konstytucyjnym”. Podkreśliła także, że nie miała możliwości wyboru innego trybu dochodzenia swoich praw niż powództwo o ustalenie określone w art. 189 k.p.c.

Skarżąca za bezzasadną uznała przy tym ocenę Trybunału dotyczącą braku związku między zarzutami niekonstytucyjności zaskarżonych przepisów a ostatecznym rozstrzygnięciem w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji. Podkreśliła, że skupiając się na oddaleniu powództwa, a następnie apelacji – z uwagi na brak interesu prawnego po jej stronie – Trybunał pominął inne przyczyny uznania przez sądy bezpodstawności zgłoszonych roszczeń.

W zażaleniu skarżąca zarzuciła również, że Trybunał nie wskazał podstawy prawnej odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu oraz nie wezwał jej do usunięcia braków formalnych wniesionego środka, uniemożliwił tym samym wyeliminowanie błędów i przekazanie skargi do merytorycznej kontroli.

Ponadto, w ocenie skarżącej, art. 2, art. 7, art. 64 ust. 1 i 2, art. 21 ust. 2 mogą stanowić samodzielne wzorce kontroli przeprowadzanej w trybie skargi. Powołane zaś w skardze art. 92 ust. 1 i 2, art. 31 ust. 3 Konstytucji jedynie dookreślały powołane prawa i wolności konstytucyjne oraz wskazywały na konsekwencje naruszenia tychże praw i wolności.

Odnosząc się do kwestii dopuszczalności badania zgodności aktów normatywnych z ustawami, skarżąca zaznaczyła, że zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 14 października 2010 r. (sygn. akt I OSK 1738/09) postanowienia ogólnych zasad ustrojowych znajdują konkretyzację w ustawach zwykłych. We wniesionej skardze konstytucyjnej skarżąca określiła zatem jako wzorce kontroli „przepisy rangi ustawowej bezpośrednio realizujące, wskazane również w skardze konstytucyjnej, przepisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



1. Zgodnie z art. 36 ust. 4 w związku z art. 49 ustawy o TK skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b w związku z art. 36 ust. 6 i 7 oraz z art. 49 ustawy o TK). Trybunał Konstytucyjny bada w szczególności, czy wydając zaskarżone postanowienie, prawidłowo ustalił istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu. Oznacza to, że na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał analizuje przede wszystkim te zarzuty, które mogą podważyć trafność ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, a zarzuty podniesione w zażaleniu nie zasługują na uwzględnienie.



2. Na wstępie Trybunał postanowił odnieść się do uwag skarżącej dotyczących „obowiązku” rozpoznania skargi konstytucyjnej ze względu na ustalenia poczynione przez Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 13 grudnia 2012 r. Według skarżącej wskazanie przez sąd, że zbadanie zgodności zakwestionowanych aktów normatywnych z ustawą o ochronie przyrody z 1949 r. oraz ustawą o ochronie przyrody z 1991 r., czego domagała się we wniesionym powództwie, należy do kompetencji Trybunału Konstytucyjnego i nie może stanowić przedmiotu oceny sądu powszechnego, zobowiązuje Trybunał do rozpoznania skargi konstytucyjnej w zakresie tych zarzutów.

Stanowisko skarżącej jest bezzasadne. Stwierdzenie przez sąd w wyroku wydanym w sprawie skarżącej, że zgłoszone przez nią roszczenie dotyczące niezgodności aktów normatywnych z aktami wyższego rzędu nie może stanowić przedmiotu rozpoznania przez sąd powszechny, a należy do kompetencji Trybunału Konstytucyjnego, w żaden sposób nie zobowiązuje do rozpoznania wniesionej skargi konstytucyjnej. Trybunał przypomina, że skarga konstytucyjna jest szczególnym środkiem ochrony wolności lub praw, z którym może wystąpić każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone. Dopuszczalność skutecznego wniesienia, a następnie merytorycznego rozpatrzenia skargi, uzależniona jest natomiast od spełnienia wynikających z art. 79 ust. 1 Konstytucji, a doprecyzowanych w przepisach ustawy o TK warunków formalnych. Trybunał podkreśla, że tylko spełnienie tych wymogów i uznanie, że przedstawione w skardze zarzuty nie mają charakteru oczywiście bezzasadnego, pozwalają na merytoryczne rozpatrzenie skargi. Skarga wniesiona przez skarżącą nie odpowiadała warunkom formalnym, co skutkowało koniecznością odmowy nadania jej dalszego biegu.



3. Trybunał zaznacza również, że – wbrew postawionym w zażaleniu zarzutom – w zaskarżonym postanowieniu została wskazana podstawa prawna odmowy przekazania skargi do merytorycznej kontroli.

Skarżąca nieprawidłowo określiła wzorce kontroli co do zarzutów niezgodności § 2 rozporządzenia z 1997 r. z art. 11 ustawy zmieniającej z 2000 r. oraz § 1 rozporządzenia z 1959 r. z art. 14 ust. 3 ustawy o ochronie przyrody oraz z ustawą o organizacji władz, a także w odniesieniu do zarzutów naruszenia przez zakwestionowane przepisy art. 92 ust. 1 w związku z art. 2 i art. 7 Konstytucji oraz art. 92 ust. 2 w związku z art. 2 i art. 7 Konstytucji. Okoliczność ta przesądziła o odmowie przekazania skargi do merytorycznej kontroli na podstawie art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz art. 49 w związku z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK.

Co do zarzutów naruszenia art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 31 ust. 3 i w związku z art. 21 ust. 2 oraz art. 2 Konstytucji przez § 2 rozporządzenia z 1997 r. oraz § 1 rozporządzenia z 1959 r. Trybunał orzekł, że brak było związku między postawionymi w skardze zarzutami niekonstytucyjności zaskarżonych przepisów a ostatecznym orzeczeniem wydanym w sprawie skarżącej. Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz art. 49 w związku z art. 47 ust. 1 ustawy o TK stanowiło to podstawę odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.



4. Odnosząc się do odmowy nadania skardze dalszego biegu z powodu niewykazania związku między zarzutami skargi a ostatecznym orzeczeniem wydanym w sprawie skarżącej, Trybunał stwierdza, że postanowienie jest prawidłowe, w zażaleniu skarżąca nie przedstawiła zaś de facto zarzutów, które mogłyby podważyć powyższą ocenę. Skarżąca zauważyła jedynie, że nie miała możliwości dochodzenia swoich praw w inny sposób niż w drodze powództwa o ustalenie. Zaznaczyła przy tym, że chociaż sądy oddaliły wniesione przez nią powództwo z powodu niewykazania interesu prawnego w żądaniu ustalenia nieistnienia lub ograniczenia przysługującego jej prawa własności nieruchomości, to wskazały również bezpodstawność jej roszczeń z innych przyczyn.



4.1. W odniesieniu do powyższych zarzutów Trybunał przypomina, że ostateczne orzeczenie wydane w sprawie skarżącej nie rozstrzygało o tym, że przedmiotowa nieruchomość – będąca własnością skarżącej – należy do terenów objętych granicami Parku, a w konsekwencji, że na jej terenie obowiązują ograniczenia na obszarze Parku w korzystaniu z nieruchomości i rozporządzaniu nią przez skarżącą jako właściciela.

Sądy orzekające w sprawie, w związku z którą skarżąca wniosła sprawę do Trybunału, nie badały bowiem zasadności i prawidłowości włączenia przedmiotowej nieruchomości do obszaru Parku ani wynikających z tego ograniczeń. Oceniały natomiast spełnienie przesłanki materialnej i wykazanie przez skarżącą interesu prawnego w dochodzeniu powództwa o ustalenie. Sądy uznały, że o niemożności uwzględnienia powództwa przesądził sposób sformułowania przez skarżącą roszczeń. Skarżąca wystąpiła bowiem o ustalenie, że nie mają zastosowania do niej przepisy prawa powszechnie obowiązującego, bądź o charakterze lokalnym (prawo miejscowe), a więc akty o charakterze publicznoprawnym i administracyjnoprawnym. Artykuł 189 k.p.c. ma zastosowanie zaś tylko do stosunków cywilnoprawnych.



4.2. Po analizie treści orzeczeń wydanych w rozpoznawanej sprawie, Trybunał stwierdził zatem, że o rozstrzygnięciu i sytuacji prawnej skarżącej zadecydował sposób sformułowania przez nią przedstawionych żądań. Kwestia objęcia granicami Parku nieruchomości skarżącej na podstawie zakwestionowanych przepisów stanowiła natomiast element stanu faktycznego sprawy, a nie podstawę oddalenia powództwa. Prawidłowości tych ustaleń skarżąca de facto nie zakwestionowała.



4.3. Ponadto, wbrew przedstawionym przez skarżącą w zażaleniu zarzutom, Trybunał zwrócił uwagę, że sądy orzekające w jej sprawie – niezależnie od uznania, że skarżąca nie miała interesu prawnego w dochodzeniu powództwa o ustalenie – odniosły się do kwestii prawa własności przysługującego właścicielowi, w tym do zakresu tego prawa. Trybunał stwierdził jednak, że istnienie przesłanki przesądzającej o niemożności uwzględnienia powództwa skarżącej oznacza, że poczynione przez sądy dodatkowe uwagi były irrelewantne z punktu widzenia spełnienia wymogów formalnych skargi. Trafności tego stanowiska skarżąca również nie zakwestionowała w zażaleniu.



4.4. Wobec nieprzedstawienia przez skarżącą argumentów, które podważyłyby podstawy odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu, Trybunał w obecnym składzie uznaje, że postanowienie z 21 listopada 2014 r. w zakresie zarzutów naruszenia art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 31 ust. 3 i w związku z art. 21 ust. 2 oraz art. 2 Konstytucji przez § 2 rozporządzenia z 1997 r. oraz § 1 rozporządzenia z 1959 r. jest prawidłowe, zażalenie nie zasługuje zaś na uwzględnienie.



5. Trybunał stwierdza, że trafności zaskarżonego postanowienia nie podważają również zarzuty skarżącej dotyczące odmowy przekazania skargi do merytorycznej kontroli co do niezgodności § 2 rozporządzenia z 1997 r. z art. 11 ustawy zmieniającej z 2000 r., a także z art. 92 ust. 1 w związku z art. 2 i art. 7 Konstytucji oraz § 1 rozporządzenia z 1997 r. z art. 14 ust. 3 ustawy o ochronie przyrody z 1949 r., z ustawą o organizacji władz, a także z art. 92 ust. 1 w związku z art. 2 i art. 7 Konstytucji oraz art. 92 ust. 2 w związku z art. 2 i art. 7 Konstytucji.

Artykuł 79 ust. 1 Konstytucji jednoznacznie wskazuje, że wzorcem kontroli przeprowadzanej w trybie skargi konstytucyjnej mogą być jedynie te postanowienia Konstytucji, które statuują wolności lub prawa o charakterze podmiotowym. Wykluczone jest zatem badanie w tym trybie zgodności przepisów prawa z ustawami, jak również z przepisami Konstytucji, które wolności ani praw konstytucyjnych nie wyrażają.



5.1. Trybunał zaznacza, że wbrew zarzutom postawionym w skardze, art. 2 oraz art. 7 Konstytucji nie stanowią samodzielnych wzorców kontroli w trybie inicjowanym wniesieniem skargi konstytucyjnej. Przepisy te wyrażają bowiem zasady ustrojowe, żaden z nich nie jest jednak, co podkreślał Trybunał w zaskarżonym postanowieniu, źródłem wolności ani praw podmiotowych.



6. Odnosząc się do podnoszonej w zażaleniu kwestii wezwania do usunięcia braków formalnych skargi, Trybunał podkreśla, że nie w każdej sprawie występuje konieczność takiego wezwania. Wynika to po pierwsze z tego, że w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym obowiązuje zasada ekonomiki procesowej i zgodnie z tą regułą należy każdorazowo oceniać zasadność wzywania do uzupełnienia braków formalnych skargi. Istnieją przecież takie uchybienia, które są nieusuwalne, a zatem wzywanie do ich wyeliminowania jest bezcelowe. Po drugie – jak wynika z art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy o TK – odmowa nadania skardze dalszego biegu może być skutkiem stwierdzenia zarówno oczywistej bezzasadności, jak i braków formalnych tego pisma procesowego, przy czym ocenie Trybunału Konstytucyjnego ustawodawca pozostawia rozstrzygnięcie, który z powodów odmowy i w jakim zakresie uzasadnia nienadanie skardze dalszego biegu. Nie można też pominąć i tego, że inny charakter ma uchybienie polegające na przykład na niedołączeniu do akt sprawy pełnomocnictwa, a inny – jak ma to miejsce w niniejszej sprawie – uchybienie polegające na nieprawidłowym określeniu podstawy skargi, czyli wynikające z niezrozumienia istoty skargi konstytucyjnej. Brak formalny, to nieistnienie pewnego elementu składającego się na całość. W jego zakresie nie mieści się wada skargi, charakteryzująca się wyciągnięciem przez stronę wniosków sprzecznych z zasadami logiki ani wypowiedź niemająca potwierdzenia w faktach lub w prawie, ani też zarzut dotyczący stosowania prawa przez orzekające w sprawie organy. W związku z powyższym trudno uznać, że wskazanie jako konstytucyjnych wzorców kontroli przepisów, z których nie wynikają prawa podmiotowe jednostki (art. 2, art. 7, art. 92 Konstytucji), jak również sformułowanie zarzutów niepozostających w związku z ostatecznym orzeczeniem jest formalnym uchybieniem skargi (zob. postanowienia TK z: 30 listopada 2001 r., Ts 96/01 i Ts 97/01, OTK ZU nr 8/2001, poz. 308; 19 grudnia 2001 r., Ts 102/01, OTK ZU nr 1/B/2002, poz. 83; 29 czerwca 2011 r., Ts 400/08, OTK ZU nr 3/B/2011, poz. 207; 4 listopada 2011 r., Ts 313/09, OTK ZU nr 6/B/2011, poz. 430).



Z przedstawionych względów Trybunał Konstytucyjny, na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 7 ustawy o TK, nie uwzględnił zażalenia.