Pełny tekst orzeczenia

12/1/B/2015

POSTANOWIENIE
z dnia 6 lutego 2015 r.
Sygn. akt Ts 280/12

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Teresa Liszcz – przewodnicząca
Marek Kotlinowski – sprawozdawca
Andrzej Wróbel,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 czerwca 2014 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej J.P.,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej złożonej do Trybunału Konstytucyjnego 13 listopada 2012 r. J.P. (dalej: skarżący) wystąpił o zbadanie zgodności art. 547 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zm.; dalej: k.p.k.) w zakresie, w jakim statuuje on niemożność zaskarżenia postanowienia sądu apelacyjnego oddalającego wniosek o wznowienie postępowania, z art. 176 ust. 1 Konstytucji oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2 (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284, ze zm.; dalej: konwencja). Ponadto skarżący zakwestionował zgodność art. 41 § 2 k.p.k. w zakresie, w jakim wprowadza on możliwość wyłączenia sędziego z powodu zaistnienia okoliczności, które mogłyby prowadzić do uzasadnionych wątpliwości co do jego bezstronności w danej sprawie, tylko na wniosek strony z pominięciem wniosku samego sędziego, z art. 45 ust. 1 Konstytucji oraz art. 6 ust. 1 Konwencji.
Postanowieniem z 24 marca 2014 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Trybunał stwierdził, że nie ma związku koniecznego (typu conditio sine qua non) między zarzucanym naruszeniem konstytucyjnego prawa do dwuinstancyjnego postępowania sądowego a rozstrzygnięciem, które skarżący uznaje za ostateczne w swojej sprawie. Trybunał zaznaczył, że zarzut naruszenia zasady dwuinstancyjności przez art. 547 § 1 k.p.k. ma charakter abstrakcyjny, a nie realny i konkretny. Ponadto, w ocenie Trybunału, orzeczenie wskazane jako ostateczne nie zostało wydane na podstawie zaskarżonego art. 41 § 2 k.p.k., co również przesądziło o odmowie nadania dalszego biegu skardze. Poza tym wskazany zarzut odnosi się w istocie – zdaniem Trybunału – do okoliczności faktycznych sprawy. W zaskarżonym postanowieniu Trybunał Konstytucyjny przypomniał także, że zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji skarga konstytucyjna przysługuje tylko wtedy, gdy zostały naruszone wolności lub prawa określone w Konstytucji. W związku z powyższym wskazany przez skarżącego art. 6 ust. 1 konwencji nie mógł być wzorcem kontroli w przedmiotowej sprawie.
Na powyższe postanowienie skarżący wniósł – w ustawowym terminie – zażalenie. W piśmie tym podniósł, że istotą skargi było wykazanie niekonstytucyjności dyspozycji zawartej w art. 547 § 1 k.p.k., który w przekonaniu skarżącego wprost narusza zasadę dwuinstancyjności. Skarżący wskazał że, orzekający w jego sprawie sąd apelacyjny w swoim postanowieniu błędnie ocenił nowe dowody przedstawione przez skarżącego podważającego tendencyjną i pełną sprzeczności opinię biegłego oraz jakość ustaleń dowodowych policji, na których zasadzały się wyroki I i II instancji.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 36 ust. 4 w związku z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b w związku z art. 36 ust. 6-7 i w związku z art. 49 ustawy o TK). Trybunał Konstytucyjny bada w szczególności, czy w zaskarżonym postanowieniu prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu. Oznacza to, że na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał analizuje przede wszystkim te zarzuty, które mogą podważyć trafność ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia.
Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, a zarzuty postawione w zażaleniu nie zasługują na uwzględnienie. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego zażalenie na postanowienie o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej powinno dotyczyć podstaw, na jakich odmowę oparto. Przedmiotem postępowania zażaleniowego jest bowiem ustalenie ich prawidłowości.
Przede wszystkim Trybunał przypomina, że zgodnie z argumentacją przedstawioną w skardze naruszenie art. 176 ust. 1 Konstytucji przez zakwestionowany art. 547 § 1 k.p.k. miało polegać na wyłączeniu możliwości zaskarżenia postanowienia sądu apelacyjnego o oddaleniu wniosku o wznowienie postępowania, co uniemożliwiło skarżącemu wniesienie zażalenia, a tym samym poddanie kontroli instancyjnej tego orzeczenia.
Trybunał odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu, wskazawszy, że nie ma związku koniecznego (typu conditio sine qua non) między zarzucanym naruszeniem konstytucyjnego prawa do dwuinstancyjnego postępowania sądowego a rozstrzygnięciem, które skarżący uznaje za ostateczne w swojej sprawie. Trybunał zaznaczył, że zarzut naruszenia zasady dwuinstancyjności przez art. 547 § 1 k.p.k. ma charakter abstrakcyjny, a nie realny i konkretny.
W zażaleniu skarżący podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko, zgodnie z którym art. 547 § 1 k.p.k. wprost narusza zasadę dwuinstancyjności. Nie przedstawił jednak żadnych nowych argumentów na jego poparcie. W związku z powyższym Trybunał przypomina, że w myśl art. 46 ust. 1 ustawy o TK skarga konstytucyjna może być wniesiona po wyczerpaniu drogi prawnej, o ile droga ta jest przewidziana, w ciągu 3 miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. Zarówno w skardze konstytucyjnej z 13 listopada 2012 r. (data nadania), jak i w zażaleniu z 7 lipca 2014 r. (data nadania) skarżący konsekwentnie jako ostateczne orzeczenie wskazuje postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 9 sierpnia 2012 r. (sygn. akt II AKo 105/12), które nie wykazuje związku koniecznego z zarzucanym naruszeniem konstytucyjnego prawa do dwuinstancyjnego postępowania sądowego. Skoro skarżący nie wniósł zażalenia na postanowienia Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 9 sierpnia 2012 r., a tym samym nie przedstawił ostatecznego orzeczenia naruszającego przysługujące mu prawa i wolności, to nie spełnił warunków wniesienia skargi konstytucyjnej, określonych w art. 46 ust. 1 ustawy o TK.

Wniesione zażalenie nie podważa podstaw odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu, dlatego Trybunał Konstytucyjny, na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 7 ustawy o TK, postanowił jak w sentencji.