Pełny tekst orzeczenia

I C 513/15

UZASADNIENIE

D. S. wniosła pozew przeciwko Z. K., domagając się zasądzenia od niej kwoty 517 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 9 września 2015r. do dnia zapłaty. Uzasadniając swoje żądanie wskazała, że pozwana w dniu 24 listopada 2014r. poprzez złożenie wniosku do Urzędu Gminy w Ś. spowodowała wszczęcie przez Wójta Gminy Ś. postępowania administracyjnego, która miało doprowadzić do wymeldowania jej i jej małoletniego syna W. z lokalu nr (...) w miejscowości S.. W toku tego postępowania powódka, będąca osoba niepełnosprawną, ustanowiła profesjonalnego pełnomocnika, który reprezentował ją zarówno przed organem I, jak i przed organem Ii instancji. Wójt Gminy Ś., działając jako organ I Instancji, uwzględnił wniosek pozwanej i wydał decyzje o wymeldowaniu powódki i jej syna z pobytu stałego w wymieniony lokalu jednak organ Ii instancji tj. Wojewoda (...) na skutek odwołania powódki decyzję tę uchylił, a ostatecznie postępowanie zostało umorzone decyzją Wójta Gminy Ś., ponieważ pozwana przeniosła własność nieruchomości na inne osoby. Powódka pełnomocnikowi reprezentującemu ją w postępowaniu administracyjnym zapłaciła wynagrodzenie w wysokości 500 zł oraz poniosła koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł i, jej zdaniem, pozwana powinna jej te koszty zwrócić, albowiem postępowanie administracyjne zakończyło się korzystnym dla niej wynikiem. Mimo wezwania z 28 sierpnia 2015r. pozwana nie zapłaciła jednak powódce żądanej kwoty w związku z czym koniecznym stało się skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego (k. 1-3).

Z. K. wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki kosztów procesu według norm przepisanych. Pozwana nie zaprzeczała twierdzeniom powódki wskazała jednak, że, jej wniosek o wymeldowanie powódki z pobytu stałego w lokalu nr (...) w S., którego była właścicielką, był zasadny, a decyzja Wójta Gminy Ś., wniosek ten uwzględniająca, została uchylona jedynie z powodów formalnych. W ocenie pozwanej brak jest adekwatnego związku przyczynowego między jej zachowaniem polegającym na zainicjowaniu postępowania administracyjnego a ustanowieniem przez powódkę pełnomocnika w tym postępowaniu i poniesieniem z tego tytułu określonych kosztów. Ponadto pozwana podniosła, że jej działanie było zgodne z prawem, zaś pozwana swoim pełnomocnikiem ustanowiła osobę nie mającą uprawnień do zawodowego prowadzenia doradztwa prawnego, na dodatek uiszczając na jej rzecz wynagrodzenie znacznie przewyższające stawki minimalne adwokatów i radców prawnych w postępowaniu administracyjnym (k. 23, 24).

Sąd ustalił, co następuje.

Z. K. jest właścicielem lokalu mieszkalnego nr (...) w S. od 1994r. W lokalu tym zamieszkuje od kilkudziesięciu lat, gdyż pierwotnie otrzymała go jako mieszkanie zakładowe w momencie rozpoczęcia pracy w PGR w S.. W lokalu zamieszkiwały wraz z nią jej dzieci, a w tym również powódka, która jednak, z uwagi na zawarcie związku małżeńskiego, wyprowadziła się stamtąd w 1993r. do G., gdzie stale zamieszkuje, choć nadal nie wymeldowała się z pobytu stałego w mieszkaniu w S. (dowód: zeznania Z. K. k. 29, 30).

W kwietniu 2015r. pozwana własność wymienionego lokalu przeniosła na rzecz małżonków E. i S. P. (dowód: zeznania Z. K. k. 29, 30).

W dniu 24.11.2014r. pozwana złożyła w Urzędzie Gminy w Ś. wniosek o wymeldowanie pozwanej i jej syna W. z pobytu stałego w lokalu nr (...) w S.. Na skutek tego wniosku Wójt Gminy Ś. wszczął postępowanie administracyjne i decyzją z dnia 29 kwietnia 2015r. znak OB. (...).5.02.2015 orzekł o wymeldowaniu pozwanej oraz jej małoletniego syna W. z pobytu stałego w lokalu należącym do pozwanej. Na skutek odwołania wniesionego od tej decyzji przez D. M., którego powódka ustanowiła swoim pełnomocnikiem, Wojewoda (...) decyzją z dnia 12 czerwca 2015r. znak SO.I.621.134.2015.KS orzekł o jej uchyleniu w całości i przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania organowi I instancji. W uzasadnieniu decyzji organu odwoławczego wskazano, że uchylenie decyzji organu I instancji następuje z dwóch powodów, po pierwsze, ze względu na jej wadliwość, polegającą na wydaniu zaskarżonej decyzji na podstawie przepisu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych podczas, gdy od 1 marca 2015r. sprawy wymeldowania z pobytu stałego luba czasowego, trwającego ponad 3 miesiące reguluje ustawa z dnia 24 września 2010r. o ewidencji ludności i, po drugiego, dlatego, że wskutek nieprawidłowego działania organu I instancji D. S. jako strona postępowania została pozbawiona możliwości skorzystania z przysługującego jej prawa do czynnego udziału w postępowaniu. Dodatkowo wskazano, że organ I instancji zaniechał ustalenia czy w stosunku do W. S. zachodziła przesłana do jego wymeldowania, podczas, gdy zgodnie z twierdzeniami samej wnioskodawczyni nigdy nie zamieszkiwał on w jej lokalu (bezsporne, nadto dowód: wniosek k. 4, zawiadomieni o wszczęciu postępowania k. 5, zgłoszenie pełnomocnictwa k. 7, decyzja z 12.06.2015r. k. 9).

Ostatecznie, decyzją z dnia 22 czerwca 2015r. znak OB. (...).5.02.2015 Wójt Gminy Ś. orzekł o umorzeniu postępowania w sprawie o wymeldowanie powódki i jej syna z pobytu stałego z lokalu nr (...) w S., jako przyczynę wskazując fakt zbycia własności lokalu przez Z. K., na wniosek której postępowanie było prowadzone (bezsporne, nadto dowód: decyzja z 22.06.2015r. k. 10).

Za reprezentowanie w opisanym wyżej postępowaniu administracyjnym powódka zapłaciła D. M., jako swojemu pełnomocnikowi, wynagrodzenie w wysokości 500 zł a ponadto uiściła opłatę skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł (bezsporne, nadto dowód: rachunek k. 11, dowód uiszczenia opłaty k. 8).

Pismem z dnia 28.08.2015r., które pozwana otrzymała 1 września 2015r., mąż powódki, działając jako jej pełnomocnik, wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 517 zł w terminie 7 dni od wezwania (bezsporne, nadto dowód: pełnomocnictwo k. 12, wezwani e do zapłaty k. 13, dowód doręczenia k. 14).

Aktualnie ponownie toczy się postępowanie administracyjne o wymeldowanie powódki z pobytu stałego w lokalu nr (...) w S., z tym iż obecnie jest ono prowadzone na wniosek E. P.. W toku tego postępowania decyzją z dnia 23.11.2015r. znak OB. (...).5.05.2015 Wójt Gminy Ś. ponownie orzekł o wymeldowaniu powódki, od którego to rozstrzygnięcia powódka ponownie wniosła odwołanie (dowód: decyzja k. 25, 26 zeznania Z. K. k. 29, 30).

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo wniesione przez D. S. okazało się nieuzasadnione.

Przedstawiony powyżej stan faktyczny był w znacznej częsci niesporny, gdyż twierdzenia stron odnośnie przebiegu postępowania administracyjnego prowadzonego na wniosek pozwanej były zgodne. Powódka nie kwestionowała tego, że pozwana jest właścicielem lokalu nr (...) w S., a pozwana z kolei nie negowała twierdzeń powódki o poniesieniu w związku z ustanowieniem pełnomocnika w postępowaniu administracyjnym pełnomocnika wydatków w łącznej kwocie 517 zł. Odnośnie przebiegu postępowania administracyjnego oraz ustanowienia przez powódkę pełnomocnika i poniesienia związanych z tym kosztów powódka przedłożyła również dowody z dokumentów, których mocy dowodowej pozwana nie kwestionowała. W przedmiocie opuszczenia przez pozwaną lokalu nr (...) w S. i czasu kiedy to nastąpiło, przeniesienia przez pozwaną własności lokalu na rzecz E. P. i jej męża oraz przebiegu aktualnie, ponownie, toczącego się postępowania w przedmiocie wymeldowania powódki ustalenia poczyniono w oparciu o zeznania pozwanej oraz przedłożoną przez nią kopię decyzji Wójta Gminy Ś. z 23.11.2015r. W tym miejscu należy zauważyć że powódka nie tylko, jako nieobecna na rozprawie w dniu 30 grudnia 2015r., nie zakwestionowała twierdzeń pozwanej odnośnie okoliczności i czasu opuszczenia przez nią lokalu nr (...) w S. ale sama w tym względzie nie wskazywała żadnych dowodów ani nawet nie sformułowała własnych twierdzeń faktycznych na ten temat, mimo, iż zawierająca twierdzenia pozwanej odpowiedź na pozew doręczono jej 21 grudnia 2015r., co zdaniem Sadu, uzasadnia uznanie zeznań pozwanej za wiarygodne i poczynienie ustaleń faktycznych zgodnie z ich treścią.

W niniejszej sprawie powódka nie wskazała podstawy prawnej swojego roszczenia a, zdaniem Sądu, kwestia ta ma kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia. Przepisy kodeksu postępowania administracyjnego, regulujące postępowanie, które na wniosek pozwanej było prowadzone w przedmiocie wymeldowania pozwanej i jej syna z pobytu stałego w lokalu nr (...) w S. i w toku, którego powódka ustanowiła swoim pełnomocnikiem D. M., ponosząc związane z tym koszty w wysokości 517 zł, regulują kwestie kosztów tego postępowania w Dziale IX zatytułowanym Opłaty i Koszty Postępowania. Z całokształtu tych przepisów, zawartych w art. 261-267 jednoznacznie wynika, że jakiekolwiek rozliczenia z tytułu kosztów postępowania mogą mieć miejsce tylko pomiędzy stroną postępowania a prowadzącym je organem administracyjnym przy czym stronie postępowania może przysługiwać zwrot kosztów podróży i innych należności związanych z osobistym stawiennictwem strony na wezwanie organu administracyjnego i to wyłącznie w wypadku, o którym mowa w przepisie art. 45 kpa, tj. gdy postępowanie zostało wszczęte z urzędu albo gdy strona bez swojej winy została błędnie wezwana do stawienia się. Z powyższego wynika nie tylko, że przepisy kodeksu postępowania administracyjnego same nie mogą stanowić podstawy przyznania stronie postępowania jakiejkolwiek kwoty tytułem zwrotu kosztów innych, aniżeli koszty osobistego stawiennictwa na wezwanie organu oraz, że o kosztach tych można rozstrzygać wyłącznie w postępowaniu administracyjnym, ale również o tym, że odnośnie innych kosztów np. związanych z ustanowieniem w postępowaniu administracyjnym pełnomocnika ustawodawca, co do zasady nie przewidział ich zwrotu.

Nie oznacza to, zdaniem Sądu, że w ogóle nie jest możliwe domaganie się zapłaty określonej kwoty tytułem równowartości takich kosztów, jednak nakazuje przyjąć, że aby roszczenie takie mogło być uwzględnione musiałoby ono znajdować podstawę w normach prawa cywilnego, szczególnie w przepisach kodeksu cywilnego. Spośród tych przepisów jedynymi, jakie w ocenie Sądu, mogły być rozważane w charakterze podstaw prawnych roszczenia zgłoszonego przez powódkę, są przepisy o odpowiedzialności za czyny niedozwolone. Zgodnie z przepisem art. 415 kc kto z winy swoje wyrządził drugiemu szkodę obowiązany jest do jej naprawienia. Dla zaistnienia odpowiedzialności, o której mowa konieczne jest więc zaistnienie trzech przesłanek: bezprawnego i zawinionego działania sprawy, wystąpienia szkody oraz istnienia związku przyczynowego między działaniem sprawy a powstaniem szkody. Przenoszą powyższe na grunt niniejszej sprawy Sąd stwierdził, iż przesłanki te nie zostały spełnione. Po pierwsze, działaniu pozwanej, które spowodowało wszczęcie postępowania administracyjnego w przedmiocie wymeldowania powódki i jej syna nie można zarzucić bezprawności. Pozwana, jako (ówczesny) właściciel nieruchomości, uprawniona była do złożenia wniosku o wszczęcie takiego postępowania, a wskazywane przez nią i ustalone również w toku niniejszego postępowania okoliczności faktyczne mogły, w świetle przepisu art. 35 ustawy z dnia 24 września 2010r. o ewidencji ludności, uzasadniać wydanie decyzji zgodnej z jej wnioskiem. Nie wchodząc więc w materię zastrzeżona do kompetencji organów administracyjnych tj. nie dokonując ostatecznej oceny zasadności wniosku złożonego przez pozwana, stwierdzić jednak należy że podjęte przez nią działania nie naruszały przepisów prawa ani wynikających z nich, ogólnie akceptowanych, reguł zachowania, nie można więc go uznać za bezprawne. W tej sytuacji fakt, że decyzja uwzględniająca wniosek pozwanej została uchylona na skutek odwołania powódki, a ostatecznie postępowania umorzono, biorąc pod uwagę przyczyny uchylenia decyzji i umorzenia postępowania, nie uzasadnia przypisania pozwanej działania bezprawnego. Po drugie, między działaniem pozwanej, a poniesieniem przez powódkę kosztów związanych z ustanowieniem pełnomocnika w postępowaniu administracyjnym, nie występuje związek przyczynowy, o jakim mowa w przepisie art. 361 §1 kodeksu cywilnego, gdyż nie jest normalnym następstwem złożenia wniosku o wszczęcie postępowania administracyjnego poniesienie przez stronę tego postępowania wydatków związanych z ustanowieniem w takim postępowaniu pełnomocnika. Samo złożenie wniosku nie przesądza jeszcze o wszczęciu postępowania administracyjnego, ani też nie uzasadnia ustanowienia pełnomocnika do tego postępowania. Stąd też, w ocenie Sądu, w niniejszej sprawie, pomiędzy działaniem pozwanej, a poniesieniem przez powódkę kosztów wynagrodzenia pełnomocnika i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa nie występował adekwatny związek przyczynowy, mogący, w razie uznania działania pozwanej za bezprawne, uzasadniać uznanie odpowiedzialności pozwanej za wydatki poniesione przez powódkę.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów, orzeczono o oddaleniu powództwa w całości.

M., iż powódka w całości przegrała proces, Ne zachodziły podstawy do zasadzenia od niej na rzecz pozwanej jakiejkolwiek kwoty tytułem zwrotu kosztów procesu, ponieważ pozwana poniesienia takich kosztów nie wykazała ani nawet nie twierdziła, że takowe poniosła,