Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 29-01-2016 r.

Sąd Okręgowy w Koninie, I Wydział Cywilny

po rozpoznaniu w dniu 29-01-2016 r. w Koninie

na rozprawie

sprawy z powództwa W. B.

przeciwko (...) S.A w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Koninie

z dnia 7 października 2015 r sygn. akt IC 1917/12.

1.  Zmienia zaskarżony wyrok:

– w punkcie 1 i 3 w ten sposób, że zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 7.000 zł ( siedem tysięcy złotych ) z ustawowymi odsetkami od dnia 3 czerwca 2011 r do dnia zapłaty w miejsce kwoty 3.500 zł ,

- w punkcie 4 w ten sposób, że zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 3.067 zł w miejsce kwoty 925 zł tytułem zwrotu kosztów procesu,

- w punkcie 5 w ten sposób, że nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Koninie kwotę 6.695,47 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

2.  Zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 475 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym.

Iwona Złoty Aleksandra Bolczyk Iwona Przyłębska-Grzybowska

Sygn. akt I 1 Ca 496/15

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 7 października 2015 roku wydanym w sprawie o sygn. akt IC 1917/12 Sąd Rejonowy w Koninie zasądził od pozwanej (...) S.A. z siedzibą
w W. na rzecz powódki W. B. kwotę 3.500,00 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 3 czerwca 2011 roku do dnia zapłaty (punkt 1. wyroku), ustalił odpowiedzialność pozwanego za skutki wypadku komunikacyjnego, jakiemu uległa powódka w dniu 25 grudnia 2010 roku, które mogą ujawnić się w przyszłości (punkt 2. wyroku), oddalił powództwo w pozostałym zakresie (punkt 3. wyroku), zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 925,00 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu (punkt 4. wyroku) oraz nakazał ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Koninie od powódki kwotę 3.347,74 złotych, od pozwanego kwotę 3.347,74 złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych (punkt 5. wyroku).

Apelację od powyższego wyroku złożyła powódka W. B. zaskarżając go w części oddalającej powództwo
w zakresie sumy zadośćuczynienia za doznaną krzywdę ponad zasądzoną przez Sąd I instancji na rzecz powódki kwotę 3.500,00 złotych i zarzuciła naruszenie prawa materialnego, tj. art. 445 § 1 k.c. wskutek dokonania błędnej wykładni polegającej na przyznaniu powódce przez Sąd I instancji wyraźnie nieodpowiedniej sumy pienionej tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w stosunku do całokształtu negatywnych konsekwencji na jej zdrowiu i życiu wynikających
z wypadku drogowego z dnia 25 grudnia 2010 roku, w którym to powódka doznała obrażeń ciała.

Stawiając powyższe zarzuty apelująca wniosła o:

I.  zmianę zaskarżonego wyroku przez uwzględnienie powództwa
w zaskarżonej części i zasądzenie na rzecz powódki dalszej kwoty 3.500,00 złotych wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi za okres od dnia 3 czerwca 2011 roku do dnia zapłaty,

II.  zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie żądania przez powódkę zasądzenia na jej rzecz w całości kosztów sądowych za I instancję poprzez zasądzenie kosztów sądowych postępowania I instancyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm prawem przepisanych na rzecz powódki
w całości,

III.  zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm prawem przepisanych za postępowanie przed Sądem II instancji.

Pozwana wniosła o oddalenie apelacji w całości jako oczywiście bezzasadnej i tym samym utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy oraz zasądzenie od powódki kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej wg norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powódki W. B. okazała się w całości uzasadniona, co w konsekwencji prowadzić musi do wydania orzeczenia o charakterze reformatoryjnym i korekty orzeczenia
w zaskarżonych częściach.

Jako trafny ocenić bowiem trzeba podniesiony w apelacji zarzut naruszenia przez Sąd orzekający przepisu art. 445 § 1 k.c.

W tym miejscu zaznaczyć należy, że kształt wniesionego przez W. B. środka zaskarżenia, tj. negacja oceny prawnej roszczenia, bez podważania ustaleń faktycznych, umożliwił zatem Sądowi odwoławczemu, w oparciu
o przepis art. 387 § 2 ¹ k.p.c., pominięcie szczegółowego referatu treści ustaleń faktycznych oraz rozważań prawnych Sądu Rejonowego.

Odnosząc się do twierdzeń apelacyjnych wskazać należy, że pomimo dokonania przez Sąd Rejonowy prawidłowych – bo znajdujących oparcie w osobowym oraz rzeczowym materiale dowodowym, w tym opinii biegłych sądowych (lekarzy specjalistów oraz psychologa), Sąd ten błędnie wywiódł, z uwagi na niedostateczną ocenę rozmiaru krzywdy doznanej przez skarżącą, że stosownym zadośćuczynieniem, jakie powinna otrzymać apelująca będzie kwota 3.500,00 złotych.

Za uzasadnione uznać tym samym należy twierdzenia apelacyjne, w których skarżąca podnosi że zasądzona na jej rzecz kwota jest rażąco zaniżona.

Podkreślić trzeba – co słusznie podnosi apelująca – że wysokość zadośćuczynienia każdorazowo zależy od całokształtu okoliczności, doznanych cierpień, ich intensywności, trwałości, czy też nieodwracalnego charakteru – te zobiektywizowane kryteria oceny winny być uwzględnione
w relacji do indywidualnych okoliczności danego przypadku. Sąd może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swej wszechstronnej oceny. Jednak i w tym przypadku, wobec kontradyktoryjnego charakteru procesu sądowego i ograniczonego działania sądu z urzędu, strony powinny przedstawić dowody wykazujące wysokość szkody. Możliwość orzekania ogranicza się bowiem tylko do takich stanów faktycznych, które pozwalają na ustalenie – choćby przybliżonej – wysokości świadczenia.

Określenie wysokości zadośćuczynienia za doznaną krzywdę stanowi istotne uprawnienie Sądu merytorycznie rozstrzygającego sprawę w I instancji – który przeprowadzając postępowanie dowodowe – może dokonać wszechstronnej oceny okoliczności sprawy.

Korygowanie przez Sąd II instancji orzeczenia odkreślającego kwotę zadośćuczynienia, czy też odmawiającego przyznania dalszej kwoty zadośćuczynienie uzasadnione jest tylko wówczas, gdy przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy, mających wpływ na jego wysokość jest ono niewspółmiernie nieodpowiednie, jako rażąco wygórowane lub rażąco niskie (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 lipca 1970 roku, III PRN 39/70, OSNCP 1971/3/53). W literaturze przedmiotu oraz w judykaturze utrwalił się pogląd , zgodnie
z którym Sąd odwoławczy może dokonać korekty takiego wyroku tylko wtedy, gdy Sąd I instancji nie uwzględnił wszystkich okoliczności i czynników (błąd „braku”) albo niewłaściwie ocenił całokształt tych, należycie ustalonych i istotnych okoliczności (błąd „dowolności”) (vide: wyrok Sąd Najwyższego z dnia 9 lipca 1970 roku, III PRN 39/70; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 listopada 2004 roku, I CK 219/04).

Szczegółowa lektura dokumentów akt sprawy wskazuje, że Sąd I instancji dopuścił się tego ostatniego błędu, tj. błędu dowolności.

Mimo bowiem, że Sąd orzekający wziął pod uwagę wszelkie przedmiotowo istotne okoliczności sprawy, to jego ocena co do wysokości należnego skarżącej zadośćuczynienia jest – jak już zaznaczono – nieodpowiednia w odniesieniu do ustalonej podstawy faktycznej rozstrzygnięcia.

Miarkując należne W. B. zadośćuczynienie, Sąd Rejonowy niedostatecznie uwzględnił wnioski płynące z opinii sporządzonych przez biegłych sądowych , nie doceniając wagi całego spektrum okoliczności towarzyszących powódce po wypadku, które to - w ocenie Sądu odwoławczego - winny być czynnikiem decydującym o wysokości należnego zadośćuczynienia za ból i cierpienie.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika przede wszystkim, że na skutek wypadku z dnia 25 grudnia 2010 roku W. B. doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu wynoszącego łącznie 22% (5% - za następstwa skręcenia pourazowych bólów głowy, zespołu stresu pourazowego, złamania wyrostka stawowego dolnego prawego kręgu L5 z odłamaniem fragmentu kostnego, 5% - za utrwalone zaburzenia adaptacyjne, 10% za utrwaloną nerwicę i depresję znacznie ograniczającą jej codzienne funkcjonowanie oraz 2% - za uszkodzenie koron zębów 11 i 21). Stwierdzony uszczerbek na zdrowiu ma wprawdzie jedynie charakter pomocniczy, niemniej – w ocenie Sądu Okręgowego - nie można go marginalizować. Uszczerbek ten,
w powiązaniu z całokształtem okoliczności występujących po zdarzeniu, pozwala - jak zasadnie podnosi apelująca - zakwalifikować doznaną przez nią krzywdę jako większą od przyjętej przez Sąd I instancji .

Bezspornym jest bowiem, że skarżąca w wypadku, do którego doszło w dniu 25 grudnia 2010 roku doznała obrażeń głowy w rejonie czoła, urazu nosa z następowym krwawieniem, urazu kręgosłupa szyjnego i klatki piersiowej, uszkodzenia dwóch przednich zębów szczęki górnej. Nie sposób nie zaznaczyć, że po wypadku apelująca przebywała na długotrwałym zwolnieniu lekarskim i w konsekwencji zaprzestała prowadzenia działalności gospodarczej. Od 26 lipca 2013 roku przebywa na świadczeniu rehabilitacyjnym. Z osoby aktywnej zawodowo, energicznej i spontanicznej stała się wycofana, apatyczna i bierna. Niewątpliwie te cechy osobowości powódki, które kwalifikowały ją do osób zaradnych , samodzielnych , radzących sobie z życiem , paradoksalnie utrwalają jej złe samopoczucie, albowiem „nie pozwalają” na skorzystanie z fachowej pomocy terapeutycznej , co w przekonaniu powódki byłoby wyrazem niedopuszczalnej dla niej słabości . Powódka zatem wykluczając możliwość skorzystania z takiej pomocy jest poniekąd odpowiedzialna za to , że skutki wypadku odczuwane w sferze emocjonalnej , psychicznej trwają tak długo i w takim natężeniu .U powódki występują bóle głowy, zespół stresu pourazowego oraz utrwalone zaburzenia adaptacyjne, a także nerwica i depresja. Nadal wracają wspomnienia tragicznego wypadku wywołujące obawy o życie oraz zdrowie.

Wszystkie jednak te okoliczności, wiążące się jednocześnie
z obniżeniem komfortu psychicznego i fizycznego prowadzą –
w ocenie Sądu Okręgowego – do przekonania, że adekwatnym zadośćuczynieniem będzie kwota 7.000,00 zł., Zadośćuczynienie
w tej wysokości, które łącznie z przyznanym na etapie postępowania likwidacyjnego w kwocie 8.500,00 złotych, wyniesie 15.500,00 złotych, właściwie skompensuje krzywdę powódki, a jednocześnie odpowiada ono aktualnym warunkom i stopie życiowej społeczeństwa.

Z tych względów i na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. Sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w punkcie 1. i 3 w ten sposób, że zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 7.000,00 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 3 czerwca 2011 roku do dnia zapłaty, w miejsce kwoty 3.500 złotych.

Zmiana zaskarżonego wyroku pociąga ze sobą konieczność zmiany orzeczenia o kosztach zawartego w punkcie 4. i 5. wyroku.

Pozwana ostatecznie bowiem przegrała proces w całości stąd obowiązana jest – w świetle normy art. 98 § 1 i 3 k.p.c. – zwrócić powódce całość poniesionych przez nią kosztów procesu, dlatego też Sąd odwoławczy zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 3.067,00 złotych w miejsce kwoty 925,00 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu oraz – w myśl normy art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazał pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Koninie kwotę 6.695,47 złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych (punkt 1. wyroku).

O kosztach zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c.
w zw. z § 6 pkt 3 i art. 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku
w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej
z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.) w zw. z § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U.
z 2015 r., poz. 1800) – punkt 2 wyroku – punkt 2 wyroku.

Iwona Złoty Aleksandra Bolczyk Iwona Przyłębska – Grzybowska