Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 czerwca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 25 czerwca 2014 r. w Gliwicach

sprawy A. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania A. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 24 września 2013 r. nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu prawo do emerytury począwszy od 1 sierpnia 2013 r.

(-) SSO Janina Kościelniak

Sygn. akt. VIII U 2611/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24.09.2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił ubezpieczonemu A. G. prawa do emerytury w niższym wieku w oparciu o art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.) w związku z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 ze zm.), ponieważ nie udowodnił on 15 - letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a jedynie 10 lat i 9 miesięcy takiej pracy.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony domagał się jej zmiany poprzez przyznanie mu prawa do wcześniejszej emerytury. Odwołujący w szczególności domagał się zaliczenia do stażu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, okresów zatrudnienia od 1.04.1987 r. do 9.10.1989 r. na stanowisku nadsztygara przeróbki mechanicznej węgla oraz okresu od 19.12.1994 r. do 31.12.1998 r. na stanowisku nadsztygara przeróbki mechanicznej węgla, kierownika przeróbki mechanicznej oraz kierownika wydziału przeróbki mechanicznej, w związku ze swoim zatrudnieniem w KWK (...).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

W treści uzasadnienia ZUS wyjaśnił, że nie zaliczył odwołującemu do pracy wykonywanej w warunkach szczególnych okresu od 1.04.1987 r. do 9.10.1989 r. wykonywanej na stanowisku nadsztygara przeróbki mechanicznej węgla na powierzchni oraz okresu od 10.10.1989 r. do 8.05.1990 r. na stanowisku kierownika działu kontroli jakości węgla na powierzchni oraz okresu od 19.12.1994 r. do 31.12.1998 r. na stanowisku nadsztygara przeróbki mechanicznej węgla na powierzchni, kierownika wydziału przeróbki mechanicznej na powierzchni. ZUS wskazał, że nie uwzględnił w/w okresów ponieważ w wykazie A, dziale XIV, pkt 24 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. wymieniono dozór nadzorujący bezpośrednio prace wymienione w wykazie, co nie pozwala uznać, że wykonywane przez skarżącego prace w charakterze kierownika były pracami wykonywanymi w warunkach szczególnych, gdyż wiążą się one nie tylko z nadzorowaniem pracowników, ale również z wykonywaniem czynności organizacyjnych. Stanowiska ZUS w tym zakresie nie zmieniła również treść przedłożonej przez skarżącego dokumentacji po wydaniu zaskarżonej decyzji. Organ rentowy podniósł, że ze wspomnianej dokumentacji wynika, iż ubezpieczony wykonywał czynności organizacyjne takie jak prace administracyjno - biurowe, co wyklucza zaliczenie okresu od 1.04.1987 r. do 9.10.1989 r. do stażu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Ubezpieczony, urodzony w dniu (...), w dniu 12.08.2013 r. złożył wniosek o emeryturę w wieku niższym niż 65 lat z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony 60 lat ukończył (...) r.

Skarżący, na dzień 1 stycznia 1999 r., legitymuje się okresem składkowym
i nieskładkowym w wymiarze ponad 25 lat.

Ubezpieczony nie jest członkiem OFE.

Organ rentowy zaliczył odwołującemu do pracy w warunkach szczególnych 10 lat i 9 miesięcy.

ZUS natomiast nie zaliczył odwołującemu okresów zatrudnienia:

- od 1.04.1987 r. do 9.10.1989 r. w KWK (...), na stanowisku nadsztygara przeróbki mechanicznej węgla na powierzchni,

- od 10.10.1989 r. do 8.05.1990 r. w KWK (...), na stanowisku kierownika działu kontroli jakości węgla na powierzchni,

- od 19.12.1994 r. do 31.12.1998 r. w (...) S.A. KWK (...), na stanowisku nadsztygara przeróbki mechanicznej węgla na powierzchni, kierownika wydziału przeróbki mechanicznej na powierzchni.

W trakcie zatrudnienia w okresie od 1.04.1987 r. do 9.10.1989 r. w KWK (...), na stanowisku nadsztygara przeróbki mechanicznej węgla na powierzchni, ubezpieczony wykonywał czynności nadzoru technicznego w Oddziale Sortowni, P., Flotacji, Załadunku i Z. oraz w Oddziale Remontowym, który zajmował się wyłącznie konserwacją maszyn i urządzeń przeróbki mechanicznej węgla. Odwołujący wykonywał czynności nadzoru technicznego przez osiem godzin dziennie, nie podejmując innych prac. Na w/w oddziałach, zabezpieczanych przez skarżącego od strony technicznej, wykonywano prace na następujących stanowiskach: płuczkarz, flotator, maszynista, pracownik obsługujący urządzenia takie jak przesiewacze, kruszarki, a także duże pompy głównego obiegu wodno - gumowego. W trakcie swojego dnia roboczego odwołujący nie podejmował prac administracyjno – biurowych, które w razie potrzeby wykonywał poza godzinami pracy w domu.

W związku ze swoim zatrudnieniem w (...) S.A. KWK (...), tj. w okresie od 19.12.1994 r. do 31.12.1998 r., ubezpieczony wykonywał czynności bezpośredniego nadzoru technicznego. Zadaniem skarżącego było zabezpieczenie od strony technicznej oddziałów takich jak: kruszarnia, stacja przygotowania, zbiorniki węgla surowego, płuczka, obiekt wodno-mułowy, a także zwałowisko. W w/w oddziałach pracownicy zatrudnieni byli na stanowiskach odpowiadających charakterowi prac w nich wykonywanych, tj. m.in. flotator, zwałowy, płuczkarz. Czynności nadzoru skarżący wykonywał osiem godzin dziennie, stale pozostając na oddziałach będących w ruchu. Czynności organizacyjno-biurowe, pierwotnie przypisane stanowiskom nadsztygara przeróbki mechanicznej węgla na powierzchni oraz kierownika wydziału przeróbki mechanicznej na powierzchni zajmowanym przez odwołującego wykonywała przełożona ubezpieczonego, K. S., pełniąca funkcję kierownika w D. P. Mechanicznej i Zbytu. Odwołujący po każdym dniu pracy zdawał swojej przełożonej raport o stanie technicznym działu, którego treść przekazywał telefonicznie. Oprócz tego ubezpieczony pod koniec dnia pracy, często przekraczający osiem godzin, wpisywał polecenia do książki objazdowej dla innych pracowników dozorujących, którzy pracowali na kolejnych zmianach.

Zakres obowiązków wykonywanych przez skarżącego najpierw na stanowisku nadsztygara przeróbki mechanicznej węgla na powierzchni, a następnie kierownika wydziału przeróbki mechanicznej na powierzchni był tożsamy.

Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o: akta organu rentowego, akta osobowe ubezpieczonego za okres jego zatrudnienia w KWK (...) od 1.08.1970 r. do 23.02.1993 r. (k. 14) oraz w KWK (...) od 19.12.1994 r. do nadal ( k. 16 a.s.), pismo (...) S.A. KWK (...) z 2.04.2014 r. (k. 31 a.s.) oraz załączone do niego schematy organizacyjne KWK (...) w zakresie dotyczącym przeróbki mechanicznej węgla ( k. 33 – 41 a.s.), zeznania świadków w osobach Z. T. (k. 52 a.s.), Z. R. ( k. 52 a.s.), K. S. ( k.52 a.s.), R. R. ( k. 53 a.s.), E. F. 9 k.53 a.s.) i B. P. ( k. 53 a.s.), przesłuchanie ubezpieczonego.

Sąd uznał zebrany w sprawie materiał dowodowy za spójny i kompletny, a przez to mogący stanowić podstawę prawdziwych ustaleń w sprawie.

W szczególności Sąd dał wiarę zeznaniom świadków w osobach: Z. T., Z. R., K. S., R. R., E. F. i B. P.. W/w pracowali z ubezpieczonym w okresach spornych, a jedna z tych osób, tj. K. S. była przełożoną odwołującego. Powyższe pozwala przyjąć, że świadkowie ci dysponują dostateczną wiedzą w przedmiocie rodzaju oraz wymiaru czasu wykonywanych przez skarżącego prac.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

W myśl 184 ust 2 ustawy – w brzmieniu obowiązującym do 31.12.2012r. – emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługiwała pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy – w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Z dniem 1.01.2013 r. treść art. 184 ust. 2 ustawy uległa zmianie – na mocy art. 1 pkt 20 ustawy z dnia 11 maja 2012r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2012r. poz. 637). Zgodnie z aktualnie obowiązującym art. 184 ust. 2 ustawy, od 1.01.2013r. rozwiązanie stosunku pracy nie jest już przesłanką konieczną do nabycia emerytury na podstawie tego przepisu.

W zakresie określenia wieku emerytalnego, o którym mowa w art. 32 ust. 1 w/w ustawy, rodzajów prac lub stanowisk oraz warunków, na podstawie których ubezpieczonym przysługuje prawo do emerytury art. 32 ust. 4 odsyła do uregulowań rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz.43 ze zm.).

W myśl § 4 ust.1 rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2 ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Do okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach, o których mowa w ust. 1, zalicza się także okresy pracy górniczej w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin oraz okresy zatrudnienia na kolei w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich rodzin, a także okresy pracy lub służby, o których mowa w § 5-10.

Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 i 2 w/w rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym akcie prawnym są okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

Natomiast jak stanowi § 1, ust. 1 i 2 rozporządzenie stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach, wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz
w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia, zwanych dalej "wykazami". Właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych oraz centralne związki spółdzielcze
w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ustalają w podległych
i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska pracy, na których są wykonywane prace
w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B.

Zgodnie z treścią w/w rozporządzenia z dnia 7.02.1983 r., pracami w warunkach szczególnych są wymienione w wykazie A, dziale XIV, pkt 24, prace związane z kontrolą międzyoperacyjną, kontrolą jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie A w/w rozporządzenia.

Z kolei w Zarządzeniu nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12.08.1983r. (Dz. U. z 1983 r., Nr 8, poz. 12), załączniku nr 1, dziale I, pod poz. 5 zatytułowanym „Przeróbka mechaniczna węgla”, zamieszczono m. in. stanowiska takie jak: flotator w pkt 1, konserwator urządzeń przeróbki mechanicznej węgla w pkt 2, płuczkarz w pkt 38, maszyniści różnych specjalności w pkt 5-36, zwałowy w pkt 50.

W przedmiotowej sprawie okoliczność sporna dotyczyła posiadania przez ubezpieczonego (na dzień 1.01.1999 r.) wymaganego 15-letniego okresu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych. Organ rentowy uwzględnił bowiem ubezpieczonemu jedynie 10 lat i 9 miesięcy pracy w warunkach szczególnych, wymienionej w dziale I, wykazie A rozporządzenia Rady ministrów z 7.02.1983 r.

Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że ubezpieczony legitymuje się wymaganym 15 - letnim okresem pracy wykonywanej w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W trakcie przeprowadzonego postępowania dowodowego Sąd ustalił, że ubezpieczony w okresach spornych wykonywał czynności bezpośredniego dozoru technicznego w okresach spornych, tj. w okresie od 1.04.1987 r. do 9.10.1989 r. w KWK (...), na stanowisku nadsztygara przeróbki mechanicznej węgla na powierzchni, a także w okresie od 19.12.1994r. do 31.12.1998 r. w (...) S.A. KWK (...), na stanowisku nadsztygara przeróbki mechanicznej węgla na powierzchni oraz kierownika wydziału przeróbki mechanicznej na powierzchni.

W KWK (...) skarżący sprawował przez osiem godzin dziennie nadzór techniczny nad pracownikami zatrudnionymi w Oddziale Sortowni, P., Flotacji, Załadunku i Z. oraz w Oddziale Remontowym, który zajmował się wyłącznie konserwacją maszyn i urządzeń przeróbki mechanicznej węgla. Stanowiska zajmowane w w/w oddziałach KWK (...), tj. płuczkarz, flotator, sortownik, konserwator urządzeń przeróbki mechanicznej węgla są stanowiskami wymienionymi w Zarządzeniu nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12.08.1983 r., które doprecyzowywuje charakter prac związanych z przeróbką mechaniczną węgla wymienionych w wykazie A, dziale, I, pkt 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. Powyższe pozwala przyjąć, że skarżący sprawował dozór techniczny nad zespołem osób, które wykonywały prace w warunkach szczególnych wymienione w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r., tj. prace wymienione w wykazie A, dziale I, pkt 5 zatytułowanym „Przeróbka mechaniczna węgla”.

Sąd ustalił również, że ubezpieczony wykonywał bezpośredni dozór techniczny w okresie swojego zatrudnienia w (...) S.A. KWK (...), tj. od 19.12.1994 r. do 31.12.1998 r. Odwołujący wykonywał wówczas dozór techniczny w oddziałach takich jak: kruszarnia, stacja przygotowania, zbiorniki węgla surowego, płuczka, obiekt wodno-mułowy oraz zwałowisko. W w/w oddziałach zatrudnieni byli pracownicy, których stanowiska zostały wymienione w Zarządzeniu nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki, m.in. flotator, zwałowy, płuczkarz. Prace wykonywane na tych stanowiskach znajdujących się w oddziałach realizujących zadania na przeróbce mechanicznej węgla są pracami w warunkach szczególnych, o których mowa w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. W związku z faktem, że skarżący wykonywał dozór techniczny nad pracownikami wykonującymi prace w warunkach szczególnych w rozumieniu w/w rozporządzenia w trakcie zatrudnienia w okresie od 19.12.1994 r. do 31.12.1998 r. przez osiem godzin dziennie, to uprawnionym jest przyjęcie, że wykonywał on prace o których mowa w wykazie A, dziale XIV, pkt 24, prace związane z kontrolą międzyoperacyjną, kontrolą jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie A.

Nadmienienia wymaga, że nie są zasadne zarzuty ZUS, wskazujące, że praca wykonywana przez skarżącego nie jest pracą wykonywaną w warunkach szczególnych z uwagi na fakt, że stanowiska zajmowane przez ubezpieczonego w okresach spornych wymagały wykonywania nie tylko czynności dozoru technicznego, ale również załatwiania spraw organizacyjno-biurowych. Z zeznań świadków wynika bowiem w sposób jednoznaczny, że skarżący nie wykonywał tego rodzaju prac. W KWK (...) czynności biurowe miały charakter sporadyczny i wykonywane były poza godzinami pracy ubezpieczonego, natomiast w KWK (...) prace o charakterze administracyjnym w całości przejęła zeznająca w sprawie przełożona skarżącego, K. S..

Po zsumowaniu stażu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych przez ubezpieczonego uznanego przez ZUS, z okresami spornymi, zakwalifikowanymi przez Sąd jako okresy pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r., zasadnym jest stwierdzenie, że ubezpieczony legitymuje się wymaganym stażem pracy w warunkach szczególnych. Mając na względzie fakt, że pozostałe przesłanki uzyskania prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym nie były sporne, Sąd stwierdził, że odwołujący spełnił warunki do nabycia prawa do żądanego świadczenia.

Biorąc wszystkie powyższe względy pod uwagę Sąd Okręgowy na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

SSO Janina Kościelniak

ZARZĄDZENIE

1. (...)

2. (...)

3. (...)

G., (...)

(...)