Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 21 września 2015 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi zasądził od L. B. na rzecz (...)
(...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 2.050,00 zł
z ustawowymi odsetkami od dnia 13 czerwca 2013 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 717,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 17 lutego 2012 roku pozwany zawarł z powodową Spółką umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu, dotyczącą samochodu ciężarowego. Umowa została zawarta na okres jednego roku, tj. od dnia 23 lutego 2012 roku do dnia 22 lutego 2013 roku. Wysokość składki należnej ubezpieczycielowi określona została na kwotę 1.561,00 zł. Pozwany oświadczył, że w okresie ostatnich trzydziestu sześciu miesięcy, użytkowany przez niego pojazd miał tylko jedną szkodę. Pozwany został poinformowany, że jego oświadczenie zostanie zweryfikowane, na co wyraził zgodę. Przy zawarciu umowy pozwany otrzymał zniżkę w wysokości 60%. Po sprawdzeniu
w Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym, powódka ustaliła, że w okresie trzydziestu sześciu miesięcy przed zawarciem umowy ubezpieczony spowodował dwie szkody,
co skutkowało z kolei koniecznością rekalkulacji należnej składki. Powód wezwał pozwanego do zapłaty brakującej części składki w wysokości 2.050,00 zł. Pozwany nie uiścił w/w kwoty.

W oparciu o poczynione ustalenia Sąd Rejonowy uznał powództwo w całości
za zasadne i uwzględnił je na podstawie art. 813 k.c., art. 18 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o działalności ubezpieczeniowej oraz art. 8 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli.

Pozwany wniósł apelację od powyższego wyroku zaskarżając go w całości i zarzucając:

1.  sprzeczność istotnych ustaleń Sądu Rejonowego z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez przyjęcie, że pozwany jest zobowiązany do zapłaty na rzecz powoda kwoty stanowiącej różnicę wysokości składki ubezpieczeniowej, który to obowiązek zapłaty powstał w wyniku powtórnego sprawdzenia historii ubezpieczeniowej powoda,

2.  naruszenie prawa procesowego, tj.:

a)  art. 233 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny zgromadzonego materiału dowodowego, wyrażającej się w braku przyznania mocy dowodowej zeznaniom świadka B. T. w zakresie dotyczącym sprawdzenia w systemie ubezpieczyciela historii ubezpieczeniowej pozwanego,

b)  art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niewskazanie w uzasadnieniu wyroku, na których dowodach oparł się Sąd przy orzekaniu oraz które dowody Sąd uznał
za wiarygodne, a którym nadania takiego waloru odmówił.

Wskazując na powyższe zarzuty pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku
i oddalenie powództwa w całości ewentualnie o uchylenie w całości zaskarżonego wyroku
i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Ponadto skarżący wniósł o zasądzenie
od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania według norm prawem przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył:

Apelacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy ustalił stan faktyczny w sprawie w oparciu
o zebrany materiał dowodowy, dokonując co do zasady oceny zgromadzonych dowodów zgodnie z dyrektywami wskazanymi w art. 233 § 1 k.p.c.. Wyciągnięte przez Sąd I instancji wnioski są zgodne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego.

Skarżący sformułował odrębnie w apelacji zarzut sprzeczności istotnych ustaleń faktycznych z treścią zebranego materiału dowodowego, jednak zarzut ten w rzeczywistości także odnosi się do zarzutu naruszenia art. 233 k.p.c., tj. przekroczenia zasady swobodnej oceny dowodów, w wyniku którego doszło do przyjęcia za podstawę rozstrzygnięcia błędnych ustaleń faktycznych w sprawie, nie znajdujących oparcia w zebranym materiale dowodowym.

Zgodnie z treścią art. 233 k.p.c. Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.
Powołany przepis stanowi wyraz obowiązującej w procedurze cywilnej zasady swobodnej oceny dowodów. Ocena wiarygodności i mocy dowodowej poszczególnych środków dowodowych stanowi podstawowe zadanie sądu orzekającego, przy czym powinna być
ona dokonana w sposób konkretny, w oparciu o cały zebrany w sprawie materiał dowodowy.

Swobodna ocena dowodów nie może być dowolna. Sąd ma obowiązek wyprowadzenia z zebranego w sprawie materiału dowodowego wniosków poprawnych logicznie. Zastrzeżona dla sądu swobodna ocena dowodów nie opiera się na ilościowym porównaniu przedstawionych przez świadków i biegłych spostrzeżeń oraz wniosków, lecz na odpowiadającemu zasadom logiki powiązaniu ujawnionych w postępowaniu dowodowym okoliczności w całość zgodną z doświadczeniem życiowym (por. wyrok SN z 20 marca 1980 roku, II URN 175/79, OSNC 1980, Nr 10, poz. 200).

Odnosząc powyższe rozważania do niniejszej sprawy wskazać należy, że dokonując oceny zebranego materiału dowodowego Sąd Rejonowy nie przekroczył wskazań wynikających z art. 233 § 1 k.p.c. w taki sposób, w jaki zarzut ten został sformułowany
w petitum apelacji, a dokonane ustalenia nie są sprzeczne ze zgromadzonymi dowodami.

Zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. skarżący opiera na odmowie przyznania mocy dowodowej zeznaniom świadka B. T., tymczasem takiego stwierdzenia brak jest w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

Z uzasadnienia apelacji wynika jednak, że skarżącemu chodziło nie tyle o nieprzyznanie przez Sąd Rejonowy waloru wiarygodności zeznaniom tego świadka, co o brak uwzględnienia tych zeznań, zatem o brak kompleksowej oceny zebranego materiału dowodowego.

Częściowo z zarzutem tym należało się zgodzić. Sąd I instancji nie odniósł się bowiem w żaden sposób do tej części zeznań B. T., z których wynika fakt sprawdzenia przez świadka w systemie ubezpieczyciela, do jakich zniżek pozwany był uprawniony
przy wyliczaniu kwoty należnej ubezpieczycielowi składki. Sprawdzenie tych danych nastąpiło na prośbę pozwanego, który nie pamiętał ile szkód spowodował w okresie poprzednich trzydziestu sześciu miesięcy (zeznania B. T. k. 120). Okoliczność
ta nie była jednak kwestionowana przez stronę powodową a ponadto nie ma istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Ostatecznie bowiem to pozwany
po odczytaniu mu jego historii ubezpieczeniowej, potwierdził ją oraz złożył oświadczenie,
że liczba szkód z ubezpieczenia OC w okresie ostatnich 36 miesięcy powstałych w związku
z ruchem pojazdów, których był właścicielem lub użytkownikiem, a także innych kierowanych przez niego pojazdów wynosiła jeden. Dodatkowo pozwany został uprzedzony
o tym, że powyższe oświadczenie będzie podlegało weryfikacji w zakresie zgodności zarówno z bazą danych (...) jak i z danymi zawartymi w rejestrze umów i szkód Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. Pozwany został także poinformowany,
że w przypadku, gdy w wyniku weryfikacji podane przez niego informacje
o dotychczasowych szkodach nie zostaną potwierdzone i będzie to miało wpływ na wysokość składki, (...) obciąży ubezpieczającego powstałą różnicą składki oraz odsetkami ustawowymi naliczonymi od daty udzielenia ochrony ubezpieczeniowej (nowa umowa – oświadczenie klienta o przebiegu ubezpieczenia OC i AC/KR k. 13). Podpisując złożone oświadczenie pozwany winien zatem mieć świadomość tego, że dokonana na jego prośbę przez agenta ubezpieczeniowego wstępna weryfikacja ilości wcześniejszych szkód nie jest ostateczna. Tym bardziej, co przyznał w apelacji pełnomocnik pozwanego, agent powódki
ma dostęp tylko do jej danych. Pozwany został natomiast uprzedzony o weryfikacji jego oświadczenia nie tylko z bazą danych (...), ale także z rejestrem umów i szkód Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. Na przestrzeni trzech lat wstecz, tj. okresu decydującego o przyznanych zniżkach bądź zwiększeniu składki podstawowej, pozwany mógł być bowiem ubezpieczony u innych niż (...) ubezpieczycieli. Co zresztą
w niniejszym przypadku rzeczywiście miało miejsce. Z pisma ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego z dnia 17 maja 2013 roku wynika, że za jedną ze szkód komunikacyjnych spowodowanych przez pozwanego w tym okresie odpowiadał inny zakład ubezpieczeń,
tj. (...) S.A. (pismo k. 6 – 7). Danych
o tej szkodzie nie mógł sprawdzić agent powoda w chwili sporządzania i podpisywania umowy przez strony. Z tych względów zeznania świadka B. T. – tj. agenta ubezpieczeniowego z którym pozwany zawierał umowę, nie miały znaczenia dla rozpoznania żądania zawartego w pozwie. Pominięcie przez Sąd Rejonowy w uzasadnieniu wyroku dokonania oceny tych zeznań nie miało zatem wpływu na treść rozstrzygnięcia.

Z tych względów zawarte w uzasadnieniu apelacji zarzuty nieprawidłowego wykonania obowiązków przez agenta, będącego przedstawicielem powoda przy zawieraniu umowy ubezpieczenia z pozwanym są nieuprawnione, zwłaszcza w kontekście treści złożonego przez powoda oświadczenia oraz udzielonych mu pouczeń.

Wskazanego przez pozwanego skutku w postaci zmiany wyroku bądź jego uchylenia
i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji nie mógł wywołać także zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c.

Powołany przepis art. 328 § 2 k.p.c. zobowiązuje sąd orzekający do wskazania
w uzasadnieniu wyroku podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, a mianowicie: ustalenia faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów na których się oparł i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Naruszenie przepisu, określającego wymagania, jakim winno odpowiadać uzasadnienie wyroku sądu (art. 328 § 2 k.p.c.), może być ocenione jako mogące mieć istotny wpływ na wynik sprawy w sytuacjach tylko wyjątkowych,
do których zaliczyć można takie, w których braki w zakresie poczynionych ustaleń faktycznych i oceny prawnej są tak znaczne, że sfera motywacyjna orzeczenia pozostaje nieujawniona bądź ujawniona w sposób uniemożliwiający poddanie jej ocenie instancyjnej
(stanowisko takie zajął Sąd Najwyższy w wyroku z 7 lutego 2001 roku, sygn. akt V CKN 606/00, opubl. Lex nr 53116).

Sytuacja taka w rozpoznawanej sprawie nie występuje, gdyż treść uzasadnienia pozwala na odczytanie sfery motywacyjnej orzeczenia i poddanie go kontroli instancyjnej.
Sąd I instancji dokonał stosownych ustaleń dotyczących przedmiotu sprawy.
W sposób wyczerpujący wskazał podstawę faktyczną rozstrzygnięcia, jak również wyjaśnił podstawę prawną rozstrzygnięcia z przytoczeniem przepisów prawa. Powołał stanowiska stron, przeprowadził postępowanie dowodowe stosownie do złożonych wniosków stron.
Brak oceny części zeznań świadka B. T., nie mających znaczenia
dla rozstrzygnięcia sprawy, nie jest uchybieniem tej rangi, które mogłoby spowodować konieczność zmiany bądź uchylenia zaskarżonego wyroku.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy oddalił apelację pozwanego jako bezzasadną na podstawie art. 385 k.p.c.