Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11 maja 2015 r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., na podstawie art. 103-105, 127, 138-140, 141 ust. 1-3 oraz art. 142-144 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2013 roku, poz. 1440 ze zm.) dokonał rozliczenia renty pobranej przez T. K. w związku z osiągniętym przychodem w roku 2013. Organ rentowy wskazał, że łączny przychód osiągnięty przez wnioskodawczynię we wspomnianym okresie wyniósł 41.675,51 zł i przekroczył niższą kwotę graniczną ustaloną dla roku 2013 o 11.014, 31 zł. Powyższa okoliczność uzasadniała w ocenie organu zmniejszenie łącznej kwoty świadczenia rentowego wnioskodawczyni za rok 2013 o kwotę maksymalnego zmniejszenia, tj. o 4.910,76 zł. Konsekwentnie organ wywiódł, że T. K. pobrała nienależne świadczenie rentowe w kwocie 4.910,76 zł, pomniejszone jednak o zwróconą już kwotę 2.827,06 zł, ustaloną decyzją z 18 marca 2014 r.

( decyzja – k. 293 akt ZUS)

Od powyższej decyzji wnioskodawczyni T. K. złożyła odwołanie z dnia 25 czerwca 2015 r., podnosząc, iż rozstrzygnięcie organu rentowego jest dla niej krzywdzące oraz podając, iż wszystkie obciążające ją należności względem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zostały uregulowane.

( odwołanie –k. 2)

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 27 lipca 2015 r. organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Podał, iż w roku 2013 r. T. K. uzyskiwała zarobki z tytułu zatrudnienia w firmach (...), a także osiągała przychody z Centrum (...), opiewające na łączną kwotę 41.675,51 zł, co stanowiło przekroczenie niższej kwoty granicznej w roku 2013 o kwotę 11.014,31 zł.

( odpowiedź na odwołanie – k. 3)

Do końca postępowania strony pozostały przy dotychczasowych, przedstawionych powyżej stanowiskach procesowych.

( protokół rozprawy z 9 lutego 2016 r. – k. 14)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

T. K. urodziła się w dniu (...) Orzeczeniem Obwodowej Komisji Lekarskiej do Spraw Inwalidztwa i Zatrudnienia nr 1 w Ł. z dnia 17 marca 1992 r. wnioskodawczyni została zaliczona do trzeciej grupy inwalidów z ogólnego stanu zdrowia. Decyzją z dnia 5 maja 1992 r. Zakład (...) Oddział w Ł. przyznał T. K. rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

( okoliczności bezsporne; orzeczenie komisji lekarskiej – 13, 14-17 akt ZUS; decyzja o przyznaniu renty– k. 19-20 akt ZUS)

W treści powyższej decyzji zawarto skierowane do T. K. pouczenie, iż powinna powiadomić organ rentowy o m.in. o podjęciu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej oraz o wysokości osiąganego wynagrodzenia czy dochodu, w celu ustalenia, czy nie zachodzą okoliczności powodujące zawieszenie prawa do renty lub zmniejszenie jej wysokości. Tego rodzaju pouczenie zostało zamieszczone także w treści kolejnych decyzji dotyczących renty przyznanej wnioskodawczyni, również w odniesieniu do renty wypłaconej T. K. w roku 2013.

( okoliczności bezsporne; pouczenia – k. 20, 174-177, 188-189, 205, 220, 273 akt ZUS)

Wnioskodawczyni otrzymuje rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy do chwili obecnej. W roku 2013 wysokość świadczenia pobieranego przez T. K. wynosiła w styczniu i lutym 802,33 zł, zaś od marca do grudnia 834,42 zł. W okresie od lipca 2013 r. do grudnia 2013 r. z renty pobieranej przez wnioskodawczynię potrącano należności wobec ZUS w kwocie po 417,21 zł miesięcznie. Od dnia 1 marca 2015 r. renta wypłacana T. K. opiewa na kwotę 943,00 zł

( okoliczności bezsporne; wydruk z konta wypłat – k. 259-260 akt ZUS; decyzja – k. 272 akt ZUS)

W roku 2013 r. T. K. pozostawała w zatrudnieniu w Centrum Medycznym (...) sp. z o.o. w K. na stanowisku pielęgniarki medycznej, osiągając z tego tytułu wynagrodzenie w kwocie 33.103, 47 zł. W tym samym okresie wnioskodawczyni uzyskała również przychód brutto w wysokości 5.448,00 zł z tytułu zatrudnienia w (...) A. K. L. Z. sp. j. w Ł. oraz przychód w wysokości 1.601,98 zł z tytułu świadczenia usług pielęgniarskich na rzecz (...) sp. z o.o. w Ł.. W styczniu i lutym 2013 r. T. K. pobrała również stypendium szkoleniowe z Centrum (...) w Ł. w wysokości 1.522,06 zł. Łącznie, w roku 2013 T. K. uzyskała z innych źródeł aniżeli renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy, przychód w wysokości 41.675,51 zł.

( okoliczności bezsporne; zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Medyceusz – k. 266-267 akt ZUS; zaświadczenie o przychodach Medyceusz – k. 242; zaświadczenie o dochodach M. – k. 243; kartoteka dochodowa P. – k. 281; zaświadczenie z (...) k. 282)

Niższa graniczna kwota przychodu za rok 2013, stanowiąca sumę kwot przychodu odpowiadających 70% przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń, wynosi 30.661,20 zł.

(fakt powszechnie znany wynikający z Komunikatu Prezesa ZUS z dnia 19 listopada 2013 r. w sprawie granicznych kwot przychodu dla 2013 r. stosowanych przy zawieszaniu albo zmniejszaniu emerytur i rent)

Kwota maksymalnego zmniejszenia świadczenia rentowego wynosiła w 2013 roku 4.910,76 zł.

( fakt powszechnie znany)

Pismem z dnia 24 listopada 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. pouczył T. K. o obowiązku zawiadomienia organu rentowego do końca lutego każdego roku o łącznej kwocie przychodu osiągniętego w ubiegłym roku kalendarzowym, jednocześnie zobowiązując wnioskodawczynię do przedłożenia zaświadczenia o wysokości osiągniętych przychodów w roku 2013 r. w terminie 14 dni od otrzymania pisma.

( okoliczność bezsporna; pismo ZUS – k. 276 akt ZUS)

Decyzją o rozliczeniu renty z dnia 11 maja 2015 r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. uznał, iż dochód osiągnięty przez T. K. w roku 2013 uzasadnia zmniejszenie łącznej kwoty świadczenia o kwotę maksymalnego zmniejszenia, to jest o 4.910,76 zł, uznając tym samym, że wnioskodawczyni pobrała powyższą kwotę nienależnie.

( okoliczność bezsporna; decyzja o rozliczeniu i o zwrocie świadczeń – k. 293 akt ZUS)

Jednocześnie organ rentowy poinformował wnioskodawczynię, że wysokość podlegającego zwrotowi nienależnie pobranego świadczenia zostanie pomniejszona o zwróconą już kwotę 2.827,06 zł, ustaloną decyzją z 18 marca 2014 r.

( okoliczność bezsporna; decyzja o rozliczeniu i o zwrocie świadczeń – k. 293 akt ZUS; decyzja z 18 marca 2014 r.)

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie bezspornych twierdzeń stron, faktów znanych notoryjnie oraz wiarygodnego dokumentarnego materiału dowodowego przedłożonego w sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie okazało się niezasadne i jako takie podlegało oddaleniu.

Stosownie do art. 104 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 748 j.t.), prawo do emerytury lub renty ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu, na zasadach określonych w ust. 3-8 oraz w art. 105, w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, o której mowa w ust. 2 oraz z tytułu służby wymienionej w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 6. Za działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, o której mowa w ust. 1, uważa się zatrudnienie, służbę lub inną pracę zarobkową albo prowadzenie pozarolniczej działalności (art. 104 ust. 2 ustawy).

Zgodnie natomiast z ustępem 8 art. 104 komentowanej ustawy, w razie osiągania przez emeryta lub rencistę z tytułu niezdolności do pracy przychodu w kwocie przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, nie wyżej jednak niż 130% tej kwoty (tzw. niższa kwota graniczna), świadczenie ulega zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, nie większą jednak niż tzw. kwota maksymalnego zmniejszenia obowiązująca w dniu 31 grudnia 1998 r., wynosząca dla renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy 18% kwoty bazowej obowiązującej przy ostatniej waloryzacji w roku 1998. Jednakże, kwoty maksymalnych zmniejszeń, o których mowa w ust. 8, podlegają podwyższeniu, przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w kolejnych terminach waloryzacji (art. 104 ust. 9 u.e.r.f.u.s.). W roku 2013 kwota maksymalnego zmniejszenia renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy wynosiła 4.910,76 zł.

Należy podkreślić, że powyższe ograniczenia dopuszczalnego przychodu uzyskiwanego przez beneficjentów świadczeń z FUS nie znajdują zastosowania w stosunku do emerytów, którzy osiągnęli powszechny wiek emerytalny, określony w art. 24 ust. 1a i 1b oraz w art. 27 ust. 2 i 3 u.e.r.f.u.s. (art. 103 ust. 1 i 2 ustawy). Wspomniane wyłączenie pozostaje jednak bez znaczenia dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy, albowiem w czasie wypłaty świadczeń rentowych objętych decyzją ZUS z dnia 11 maja 2015 r. (tj. w roku 2013), wnioskodawczyni nie osiągnęła jeszcze wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1 i 1a pkt 11 u.e.r.f.u.s.

Wobec tego, że niższa kwota graniczna przychodu, której przekroczenie skutkuje zmniejszeniem wypłacanej renty, opiewała w roku 2013 na kwotę 30.661,20 zł, zaś T. K. osiągnęła wówczas dochód w wysokości 41.675,51 zł należy wskazać, iż dochód wnioskodawczyni przekroczył przewidziany prawem poziom o kwotę 11.014,31 zł. Ze względu na tę okoliczność, w myśl art. 104 ust. 8 u.e.r.f.u.s. wypłacana wnioskodawczyni renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy powinna ulec stosunkowemu zmniejszeniu o wymienioną kwotę przekroczenia, jednak nie więcej aniżeli o 4.910,76 zł. Jako, iż konieczność pomniejszenia z powyższego tytułu renty otrzymywanej przez T. K. w roku 2013 nie została uwzględniona w wysokości wypłaconego świadczenia – pobrana wówczas przez wnioskodawczynię renta stanowi świadczenie nienależne do kwoty 4.910,76 zł. Zgodnie bowiem z art. 138 ust. 2 pkt 1 u.e.r.f.u.s., za nienależnie pobrane świadczenia uważa się świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania. W niniejszej sprawie nie było przedmiotem sporu to, że wnioskodawczyni została prawidłowo pouczona o obowiązku powiadomienia organu rentowego o podjęciu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej oraz o wysokości osiąganego wynagrodzenia czy dochodu, w celu ustalenia, czy nie zachodzą okoliczności powodujące zawieszenie prawa do renty lub zmniejszenie jej wysokości. Wymaga podkreślenia, iż organ rentowy kierował do T. K. stosowne pouczenia za każdym razem, gdy wydawano decyzje w przedmiocie wypłacanej renty. Wnioskodawczyni w przeszłości stosowała się do udzielonych pouczeń, zawiadamiając organ rentowy o okolicznościach istotnych dla dalszej wypłaty świadczenia, a zatem musiała rozumieć kierowane do niej informacje. Powyższe prowadzi do uznania, że w przedmiotowej sprawie wystąpiły kumulatywnie obydwie konieczne przesłanki żądania zwrotu nienależnie pobranego świadczenia: faktyczna wypłata renty oraz pouczenie wnioskodawczyni o okolicznościach uzasadniających zmniejszenie świadczenia.

Stosownie do art. 138 ust. 1 ustawy, osoba, która nienależnie pobrała świadczenia, jest obowiązana do ich zwrotu, a zatem decyzja organu rentowego obejmująca obowiązek zwrotu przez T. K. nienależnie pobranej renty za rok 2013 jawi się jako merytorycznie prawidłowa. Również okres, za który zarządzono zwrot wypłaconego świadczenia mieści się we wskazanych prawem granicach określonych w art. 138 ust. 5 u.e.r.f.u.s. Ponadto, organ rentowy trafnie pomniejszył wysokość podlegającego zwrotowi nienależnego świadczenia o kwotę 2.827,06 zł, która została już przez wnioskodawczynię zwrócona. W konsekwencji należy przyjąć, że wymiar podlegającego zwrotowi nienależnego świadczenia rentowego pobranego przez T. K. w roku 2013 uległ obecnie zmniejszeniu do kwoty należności głównej wynoszącej 2.083,70 zł.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił odwołanie.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawczyni.