Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 grudnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 8 grudnia 2015 r. w Gliwicach

sprawy H. G. (G.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania H. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 24 czerwca 2015 r. nr (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzje w ten sposób, że przyznaje odwołującemu H. G. prawo do emerytury od dnia 22 czerwca 2015 r.;

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. na rzecz odwołującego kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

(-) SSO Jolanta Łanowy

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 czerwca 2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił ubezpieczonemu H. G. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym 60 lat. Powołując się na art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych organ rentowy wskazał, że ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999r. nie udowodnił żadnego okresu zatrudnienia w szczególnych, wobec wymaganego 15 – letniego okresu takiej pracy. ZUS wskazał, że do pracy w szczególnych warunkach nie zaliczył ubezpieczonemu okresu zatrudnienia w (...) od 23 lutego 1982r. do 30 lutego 1992r. na stanowisku monter akumulatorów – mistrz produkcji – lutownik ołowiu oraz zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. od 4 stycznia 1993r. do 30 kwietnia 1998r. na stanowisku mistrz produkcji, ponieważ w świadectwach pracy w szczególnych warunkach nie wykazano stanowisk pracy zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony domagał się jej zmiany i przyznania mu prawa do spornego świadczenia. Podniósł, iż posiada wymagany okres zatrudnienia w szczególnych warunkach, gdyż w okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. w G. w okresie od 23 lutego 1982r. do 30 lutego 1992r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy przetwórstwie ołowiu oraz wytwarzaniu ogniw galwanicznych wymienione pod poz. 36 i 89 Działu III Wykazu A do rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. Nadto takie same prace przy przetwórstwie ołowiu oraz wytwarzaniu ogniw galwanicznych wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. w G. od 4 stycznia 1993r. do 30 kwietnia 1998r. Odwołujący wskazał, iż charakter wykonywanej pracy może wykazać zeznaniami świadków.

Na rozprawie w dniu 8 grudnia 2015r. ubezpieczony podniósł iż jego pracę można także zakwalifikować z Wykazu B dział IV pkt. 2 gdzie wskazano pracę przetwórstwie ołowiu.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Nadto stwierdził, iż przedmiotem zaskarżonej decyzji, nie była ocena czy ubezpieczony spełnia warunki do nabycia prawa do emerytury w oparciu o pracę w warunkach szczególnych określonych w Wykazie B.

Sąd Okręgowy w Gliwicach ustalił:

Ubezpieczony H. G. urodził się (...) Wiek 60 lat osiągnął (...)

W dniu 16 czerwca 2015r. ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie mu prawa do emerytury z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Zaskarżoną decyzją z dnia 24 czerwca 2015r. (...) Oddział w Z. odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym 60 lat, z uwagi na brak wymaganego 15 – letniego okresu zatrudnienia w szczególnych.

ZUS przyjął, iż ubezpieczony na dzień 31 grudnia 1998r. posiada 25 lat, 5 miesięcy i 25 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Do pracy w warunkach szczególnych organ rentowy nie uwzględnił ubezpieczonemu żadnego okresu zatrudnienia.

Do pracy w warunkach szczególnych ZUS nie uwzględnił ubezpieczonemu okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. w G. od 23 lutego 1982r. do 30 lutego 1992r. oraz okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. w G. od 4 stycznia 1993r. do 30 kwietnia 1998r.

Sąd ustalił, iż H. G. w okresie od 23 listopada 1982r. do 30 listopada 1992r.był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. w G.. W decyzji ZUS, odwołaniu i odpowiedzi na odwołanie podano błędne daty zatrudnienia, na co zwrócił uwagę również pełnomocnik ZUS na rozprawie z dnia 8 grudnia 2015r.

Zakład ten zajmował się produkcją akumulatorów i baterii trakcyjnych. Praca polegała na przetwarzaniu ołowiu od surowego bloku do wyrobu, przywożono tzw. gąski ołowiu, które następnie były przetapiane i wykonywano z nich elementy do akumulatorów. Odwołujący wykonywał pracę związaną z produkcją akumulatorów. W całym okresie zatrudnienia odwołujący pracował na odlewni, na linii produkcyjnej bezpośrednio przy produkcji akumulatorów. Pracował na stanowisku lutownika ołowiu przy zespalaniu elementów, zalewaniu mostków ołowiem, zalewaniu miedzygrodziowo trzpieni w akumulatorze. Lutowanie polegało na topieniu ołowiu w celu zespolenia elementów. Proces wyrabiania akumulatorów składał się z etapów. Pierwszym etapem było topienie ołowiu, następnie odlewano elementy do produkcji akumulatorów tj. kształtki różnego rodzaju. Następnym etapem było robienie płyt do akumulatorów a ostatnim etapem było zespawanie tj. zlutowanie całego akumulatora. Ubezpieczony zajmował się zespalaniem elementów ale jako brygadzista pracował przy całym ciągu produkcyjnym czyli przy wszystkich etapach. Był brygadzistą w brygadzie liczącej 12 pracowników ale jako brygadzista wykonywał nadal te same czynności przy produkcji akumulatorów. Odwołujący pracował w ubraniu ochronnym, rękawicach i w masce, otrzymywał dodatek za pracę w warunkach szczególnych oraz posiłki regeneracyjne. Taką pracę wykonywał ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy niezależnie od przypisanego stanowiska czy dodatkowych funkcji brygadzisty czy mistrza, co polegało jedynie na przypisaniu dodatkowych obowiązków, które ubezpieczony wykonywał po godzinach. Nie był kierowany do innych prac.

Była to praca wykonywana w zapyleniu, narażeniu na szkodliwe opary gazów, opary kwasu siarkowego. Pracownicy regularnie byli poddawani badaniom lekarskim na zawartość ołowiu w organizmie.

W świadectwie pracy w warunkach szczególnych pracodawca potwierdził, że w tym okresie zatrudnienia ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace lutownika ołowiu wymienioną w wykazie A, dział III, poz. 36 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r.

Następnie od 4 stycznia 1993r. do 30 kwietnia 1998r. ubezpieczony był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. w G..

Spółka (...) wyodrębniła się z przedsiębiorstwa (...). Zajmowała się dokładnie tym samym czyli produkcją akumulatorów, ale na mniejszą skalę. Odwołujący był zatrudniony na odlewni ołowiu. Wykonywał te same czynności przy przetwarzaniu ołowiu i produkcji akumulatorów. Odlewał detale z ołowiu. Pracował w ubraniu ochronnym, rękawicach i w masce, otrzymywał dodatek za pracę w warunkach szczególnych. Dodatkowo pełnił funkcję majstra, co polegało na dodatkowych obowiązkach w postaci wypełniania dokumentów, zajmowało niewiele czasu i wykonywane było po godzinach. Te obowiązki wykonywał dodatkowo, bowiem cały czas pracował przy przetwarzaniu ołowiu na odlewni. Obowiązki te wykonywał stale i pełnym wymiarze czasu pracy w narażeniu na zapylenie, szkodliwe opary gazów, opary kwasu siarkowego.

W świadectwie pracy w warunkach szczególnych pracodawca Spółka (...) potwierdziła, że w tym okresie zatrudnienia ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako mistrz produkcji tj. na stanowisku wymieniony w dziale IV, poz. II wykazu B załącznika do zarządzenia nt 6 i 7 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 18 i 19 maja 1983r.

W spornych okresach zatrudnienia wraz z ubezpieczonym pracowali świadkowie: T. C., J. S., M. U., W. W. i K. W.. Świadek T. C. pracował z odwołującym w E. w latach 1984-1992 na stanowisku kontrolera jakości a następnie przy montażu akumulatorów oraz w spółce (...) do 1998r., świadek J. S. pracował z odwołującym w E. do 1987r. na stanowisku lutownika ołowiu, świadek M. U. pracował z odwołującym w E. w latach 1983 - 1994r. na stanowisku montera akumulatorów, świadek W. W. pracował z odwołującym w E. w latach 1983 – 1993 w jednej brygadzie, świadek K. W. pracował z odwołującym w E. w latach 1982 – 1993 w jednej brygadzie na stanowisku montera akumulatorów oraz w firmie (...) w latach 1992 – 1998.

Sąd ustalił, iż w innych sprawach tut. Sądu o sygn. VIII U 780/09, VIII U 2648/03 i VIII U 567/09 pracownicy, którzy wykonywali pracę w zakładzie (...) przy przetwarzaniu ołowiu otrzymali prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym.

Nadto Sąd ustalił, iż ubezpieczony legitymuje na dzień 1 stycznia 1999r. okresem składkowym i nieskładkowym w wymiarze 25 lat, 5 miesięcy i 25 dni.

Bezsporne było, że ubezpieczony ukończył 60 lat życia z dniem (...) i nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Powyższe okoliczności Sąd ustalił na podstawie akt organu rentowego, akt osobowych ubezpieczonego z (...) Sp. z o.o. w G. (k.22) oraz z Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o. w G. (24), akt tut. Sądu sygn. VIII U 780/09, VIII U 2648/03 i VIII U 567/09, zeznań świadków T. C. (nagranie z rozprawy z dnia 8 grudnia 2015r. min. 19.53 i n. k.19), J. S. (nagranie z rozprawy z dnia 8 grudnia 2015r. min. 29.17 i n. k.19), M. U. (nagranie z rozprawy z dnia 8 grudnia 2015r. min. 33.47 i n. k.19), W. W. (nagranie z rozprawy z dnia 8 grudnia 2015r. min. 19.53 i n. k.19), K. W. nagranie z rozprawy z dnia 8 grudnia 2015r. min. 45.29 i n. k.19) oraz przesłuchania ubezpieczonego (nagranie z rozprawy z dnia 8 grudnia 2015r. min. 12.58 i n. oraz min. 52.57 i n. k.21).

Odnośnie rodzaju pracy wykonywanej przez ubezpieczonego Sąd dał wiarę jego twierdzeniom, które zostały potwierdzone przez zeznania świadków. Świadkowie pracowali razem z ubezpieczonym w spornym okresie zatrudnienia, regularnie stykali się z ubezpieczonym, pracowali w jednej brygadzie, posiadają zatem szczegółową wiedzę na temat miejsca i charakteru wykonywanej przez odwołującego pracy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U. z 2013r., poz. 1440 ze zm.) w powiązaniu z § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz.43 ze zm.) ubezpieczonym mężczyznom urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949r. będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przy pracach wymienionych w wykazie A, przysługuje prawo do emerytury w razie łącznego spełnienia następujących warunków:

1. osiągnięcia wieku emerytalnego 60 lat

2. posiadania wymaganego okresu zatrudnienia wynoszącego 25 lat, w tym

co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie zaś z § 8 ust 1 rozporządzenia pracownik który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w dziale IV wykazu B, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 50 lat dla kobiet i 55 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 10 lat wykonywał prace wymienione w dziale IV wykazu B.

Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 powołanego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym akcie prawnym są okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Z kolei zgodnie z treścią art. 184 ust 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

W myśl art. 184 ust. 2 ustawy – w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013r. tj. w dacie złożenia wniosku oraz wydania zaskarżonej decyzji – emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Na podstawie tego przepisu, prawo do emerytury w obniżonym wieku, przysługuje ubezpieczonemu, który w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu 1 stycznia 1999r. spełnił warunki w zakresie posiadania ogólnego stażu pracy oraz pracy wykonywanej w warunkach szczególnych a nie osiągnął wymaganego wieku.

Okoliczność sporna w przedmiotowej sprawie dotyczyła posiadania przez ubezpieczonego (na dzień 1 stycznia 1999r.) wymaganego okresu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, bowiem organ rentowy nie uwzględnił mu żadnego okresu takiej pracy. Przy czym na rozprawie w dniu 8 grudnia 2015r. ubezpieczony podniósł iż jego pracę należy zakwalifikować z Wykazu B dział IV pkt. 2 gdzie wskazano pracę przetwórstwie ołowiu, natomiast praca wskazana w odwołaniu z powołaniem się na Wykaz A została przyporządkowana z ostrożności procesowej.

Sąd wskazuje, iż przy zakwalifikowaniu pracy do wykazu A wymagany jest 15 – letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach, natomiast przy zakwalifikowaniu pracy do wykazu B wymagany jest 10 – letni okres takiej pracy. W obu przypadkach ubezpieczony spełnia zaś przesłankę wieku.

Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że ubezpieczony legitymuje się wymaganym 15 – letnim okresem pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, bowiem do takiej pracy należało zaliczyć mu sporne okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. w G. od 23 listopada 1982r. do 30 listopada 1992r. oraz w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. w G. od 4 stycznia 1993r. do 30 kwietnia 1998r.

W obu tych okresach ubezpieczony był zatrudniony przy przetwarzaniu ołowiu w procesie produkcji akumulatorów i baterii.

W (...) Sp. z o.o. w G. pracował na odlewni bezpośrednio przy produkcji akumulatorów i uczestniczył w całym procesie produkcji akumulatorów. Przywożono tzw. gąski ołowiu, które następnie były przetapiane i wykonywano z nich elementy do akumulatorów. Pierwszym etapem było topienie ołowiu, następnie odlewano elementy do produkcji akumulatorów tj. kształtki różnego rodzaju. Następnym etapem było robienie płyt do akumulatorów a ostatnim etapem było zespawanie, zlutowanie całego akumulatora. Ubezpieczony zajmował się głównie lutowaniem ołowiu przy zespalaniu elementów ale również zalewaniu ołowiem. Pełnił również funkcję brygadzisty i majstra ale niezależnie od przypisanego stanowiska nadal wykonywał te same czynności przy produkcji akumulatorów. Dodatkowe obowiązki ubezpieczony wykonywał po godzinach.

Pracował w ubraniu ochronnym, rękawicach i w masce, w zapyleniu, narażeniu na szkodliwe opary gazów, opary kwasu siarkowego. Otrzymywał dodatek za pracę w warunkach szczególnych, posiłki regeneracyjne. Taką pracę wykonywał ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy i nie był kierowany do innych prac.

Takie same prace i w takich samych warunkach wykonywał w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. w G., które wyodrębniło się z przedsiębiorstwa (...) i zajmowało się również produkcją akumulatorów. Odwołujący był zatrudniony na odlewni ołowiu. Odlewał detale z ołowiu. Pracował w ubraniu ochronnym, rękawicach i w masce. Obowiązki te wykonywał stale i pełnym wymiarze czasu pracy w narażeniu na szkodliwe opary gazów, opary kwasu siarkowego. Dodatkowo pełnił funkcję majstra, co polegało na wykonywaniu dodatkowych obowiązkach w postaci wypełnienia dokumentów obok pracy przy przetwarzaniu ołowiu, zajmowało niewiele czasu i wykonywane było po godzinach. Nie był pracownikiem umysłowym.

Wykonywane przez ubezpieczonego prace przy produkcji, przetwórstwie ołowiu są wymienione pod poz. 36, działu III, wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz.43 ze zm.), zawierającego wykaz prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

Fakt wykonywania takiej pracy został wykazany w postępowaniu sądowym za pomocą wskazanych wyżej dowodów. W postępowaniu odwoławczym przed Sądem nie obowiązują bowiem ograniczenia dowodowe jakie występują w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, a Sąd może ustalić okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość jak: okresy zatrudnienia, w tym wykonywanie pracy w warunkach szczególnych, za pomocą wszelkich środków dowodowych, przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego (por. uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984r. III UZP 6/84, uchwała Sądu Najwyższego z 21 września 1984r. III UZP 48/84, wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2006r., I UK 179/06, LEX nr 342283).

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków potwierdzającym taki charakter jego pracy, uznając te dowody za spójne logiczne i wzajemnie się uzupełniające.

Sąd zwraca również uwagę iż prace wykonywane bezpośrednio przy produkcji ołowiu i kadmu oraz przetwórstwie tych metali są wymienione również pod poz. 2 działu IV, wykazu B, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r.

Mając zatem powyższe na uwadze należało uznać, że ubezpieczony legitymuje się na dzień 1 stycznia 1999r. wymaganym 15 –letnim okresem pracy w warunkach szczególnych wskazanym w Wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r.

Dodatkowo Sąd wskazuje, iż prace wykonywane przez odwołującego spełniają również warunki do zakwalifikowania ich jako prace określone pod poz. 2 działu IV, wykazu B, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r.

Kwestia posiadania przez ubezpieczonego ponad 25 – letniego okresu składkowego i nieskładkowego nie była przedmiotem sporu. Nie było także sporne, iż odwołujący nie jest członkiem OFE i na dzień wydania zaskarżonej decyzji ukończył wymagany wiek 60 lat.

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono w punkcie drugim orzeczenia, po myśli art. 98 k.p.c. w związku z § 11 ust 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013r., poz. 490).

(-) SSO Jolanta Łanowy