Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 lipca 2013 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie w XI Wydziale Karnym-Odwoławczym

w składzie: Przewodniczący: SSO Elżbieta Daniluk – spr.

Sędziowie: SO Elżbieta Kowalska

SR Aneta Świdzińska - Kozieł (del. do S.O.)

Protokolant: prot. Katarzyna Zabielska

przy udziale Prokuratora Krzysztofa Rubika

po rozpoznaniu w dniu 16 lipca 2013 roku

sprawy A. F.

oskarżonego z art. 291 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

na skutek apelacji wniesionych przez prokuratora i obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim

z dnia 13 marca 2013 r. sygn. akt II K 6/13

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1)  z przypisanego oskarżonemu ciągu przestępstw eliminuje czyny w pkt IV, V i VII;

2)  czyny opisane we wskazanych punktach kwalifikuje z art. 122 § 2 k.w. i z mocy wskazanego przepisu w zw. z art. 9 § 2 k.w. wymierza oskarżonemu 250 (dwieście pięćdziesiąt) złotych grzywny;

3)  wysokość opłaty ustala na kwotę 510 (pięćset dziesięć) złotych przyjmując, że dotyczy obu instancji;

II.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy, uznając apelację obrońcy za oczywiście bezzasadną;

III.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa za postępowanie odwoławcze 20 (dwadzieścia) złotych zwrotu wydatków.

XI Ka 547/13

UZASADNIENIE

A. F. został oskarżony o to, że w okresie od 20 sierpnia 2009 r. do 22 marca 2012 r. w B.w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w krótkich odstępach czasu, nabył części od różnych marek samochodów osobowych o łącznej wartości 12345,42 zł pochodzące z kradzieży na szkodę różnych osób w tym:

-

prawe tylne drzwi samochodu F. (...) wraz z poszyciem tapicerskim wartości 1724 zł pochodzące z samochodu o nr VIN (...) skradzionego w dniu 26 07 2009 r. na szkodę J. K.,

-

lewe tylne drzwi samochodu F. (...) z poszyciem tapicerskim wartości 1140, 30 zł pochodzące z samochodu o nr VIN (...), skradzionego w dniu 13.12.2011 r. na szkodę (...) SA oddział T.,

-

kompletny zespół zawieszenia tylnego samochodu F. (...)wraz z piastami kół i układem hamulcowym wartości 3319,20, pochodzące z samochodu o nr VIN (...), skradzionego w dniu 13.11.2011 r. na szkodę M. R.,

-

element plastikowy – część osłony podszybia przedniego samochodu F. (...) wartości 132, 50 zł pochodzący z samochodu o nr VIN (...), skradzionego w dniu 13.11.2011 r. na szkodę M. (...) Sp.zoo z/s w W.,

-

podłużny element plastikowy – osłona przewodów paliwowych pod płytką podłogową od samochodu F. (...) wartości 90 zł, pochodzący z samochodu o nr VIN (...), skradzionego w dniu 01.03.2012 r. na szkodę firmy (...),

-

prawe tylne drzwi samochodu F. (...)o wartości 1164,30, pochodzące z samochodu o nr VIN (...), skradzionego w dniu 04.02.2012 r. na szkodę K. B.;

-

poszycia tapicerskie lewych przednich drzwi samochodu F. (...) wartości 143, 60 zł pochodzące z samochodu o nr VIN (...), skradzionego w dniu 18.12.2011 r. na szkodę M. K.,

-

prawe tylne drzwi wartości 1164,30 i poszycie tapicerskie lewych tylnych drzwi samochodu F. (...)wartości 111 zł pochodzące z samochodu o nr VIN (...), skradzionego w dniu 22 03.2010 na szkodę (...),

-

skrzynia biegów samochodu marki R. (...) wartości 3356,22 zł pochodząca z samochodu o nr VIN (...), skradzionego w dniu 20.08.2009 r. na szkodę (...) SA oddział W.,

tj. o czyn z art. 291 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Wyrokiem z dnia 13 marca 2013 r. Sąd Rejonowy w Radzyniu Podlaskim A. F., w zakresie zarzutu, uznał za winnego tego że:

I. w okresie od 26 lipca 2009 r. do 22 marca 2012 r. w P. nabył prawe tylne drzwi samochodu F. (...) wraz z poszyciem tapicerskim wartości 1724 zł pochodzące z samochodu o nr VIN (...) skradzionego w dniu 26 07 2009 r. na szkodę J. K., co do których na podstawie okoliczności towarzyszących nabyciu powinien i mógł przypuszczać, że zostały uzyskane za pomocą czynu zabronionego, tj. czynu z art. 292 § 1 k.k.;

II. w okresie od 13 grudnia 2011 r. do 22 marca 2012 r. w P. nabył lewe tylne drzwi samochodu F. (...) z poszyciem tapicerskim wartości 1140, 30 zł pochodzące z samochodu o nr VIN (...), skradzionego w dniu 13.12.2011 r. na szkodę (...) SA oddział T., co do których na podstawie okoliczności towarzyszących nabyciu powinien i mógł przypuszczać, że zostały uzyskane za pomocą czynu zabronionego, tj. czynu wyczerpującego dyspozycję art. 292 § 1 k.k.;

III. w okresie od 13 grudnia 2011 r. do 22 marca 2012 r. w P.nabył kompletny zespół zawieszenia tylnego samochodu F. (...)wraz z piastami kół i układem hamulcowym wartości 3319,20, pochodzące z samochodu o nr VIN (...), skradzionego w dniu 13.11.2011 r. na szkodę M. R., co do którego na podstawie okoliczności towarzyszących nabyciu powinien i mógł przypuszczać, że został uzyskany za pomocą czynu zabronionego, tj. czynu wyczerpującego dyspozycję art. 292 § 1 k.k.;

IV. w okresie od 13 listopada 2011 do 22 marca 2012 r. w miejscowości B. nabył element plastikowy – część osłony podszybia przedniego samochodu F. (...) wartości 132, 50 zł pochodzący z samochodu o nr VIN (...), skradzionego w dniu 13.11.2011 r. na szkodę M. (...) Sp.zoo z/s w W., co do którego na podstawie okoliczności towarzyszących nabyciu powinien i mógł przypuszczać, że został uzyskany za pomocą czynu zabronionego tj. czynu wyczerpującego dyspozycję art. 292 § 1 k.k.,

V. w okresie od 1 marca 2012 do 22 marca 2012 r. w miejscu nieustalonym nabył podłużny element plastikowy – osłona przewodów paliwowych pod płytką podłogową od samochodu F. (...) wartości 90 zł, pochodzący z samochodu o nr VIN (...), skradzionego w dniu 01.03.2012 r. na szkodę firmy (...), co do którego na podstawie okoliczności towarzyszących nabyciu powinien i mógł przypuszczać, że został uzyskany za pomocą czynu zabronionego, tj. czynu wyczerpującego dyspozycję art. 292 § 1 k.k.;

VI. w okresie od 4 lutego 2012 r. do 22 marca 2012 r. w P.nabył prawe tylne drzwi samochodu F. (...)o wartości 1164,30, pochodzące z samochodu o nr VIN (...), skradzionego w dniu 04.02.2012 r. na szkodę K. B., co do których na podstawie okoliczności towarzyszących nabyciu powinien i mógł przypuszczać, że zostały uzyskane za pomocą czynu zabronionego, tj. czynu wyczerpującego dyspozycję art. 292 § 1 k.k.;

VII. w okresie od 18 grudnia 2011 r. do 22 marca 2012 r. w miejscu nieustalonym nabył poszycia tapicerskie lewych przednich drzwi samochodu F. (...) wartości 143, 60 zł pochodzące z samochodu o nr VIN (...), skradzionego w dniu 18.12.2011 r. na szkodę M. K., co do których na podstawie okoliczności towarzyszących nabyciu powinien i mógł przypuszczać, że zostały uzyskane za pomocą czynu zabronionego, tj. czynu wyczerpującego dyspozycję art. 292 § 1 k.k.;

VIII. w okresie od 22 marca 2010 r. do 22 marca 2012 r. w P.nabył prawe tylne drzwi wartości 1164,30 i poszycie tapicerskie lewych tylnych drzwi samochodu F. (...)wartości 111 zł pochodzące z samochodu o nr VIN (...), skradzionego w dniu 22 03.2010 na szkodę (...), co do których na podstawie okoliczności towarzyszących nabyciu powinien i mógł przypuszczać, że zostały uzyskane za pomocą czynu zabronionego, tj. czynu wyczerpującego dyspozycję art. 292 § 1 k.k.;

IX. w okresie od 20 sierpnia 2009 r. do 22 marca 2012 r. w miejscu nieustalonym nabył skrzynię biegów samochodu marki R. (...) wartości 3356,22 zł pochodzącą z samochodu o nr VIN (...), skradzionego w dniu 20.08.2009 r. na szkodę (...) SA oddział W., co do której na podstawie okoliczności towarzyszących nabyciu powinien i mógł przypuszczać, że została uzyskana za pomocą czynu zabronionego, tj. czynu wyczerpującego dyspozycję art. 292 § 1 k.k.

i za wszystkie te czyny, na podstawie art. 292 § 1 k.k. w związku z art. 91 § 1 k.k. skazał go na karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności;

na podstawie art. 69 § 1 i § 2 k.k., art. 70 § 1 pkt. 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby 2 (dwóch) lat;

na podstawie art. 71 § 1 k.k. orzekł grzywnę w wymiarze 150 (stu pięćdziesięciu) stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na 20 (dwadzieścia) złotych; na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej grzywny zaliczył okres zatrzymania od dnia 22 marca 2012 r. do dnia 24 marca 2012 r.;

na podstawie art. 230 § 2 k.p.k. nakazał zwrócić osobom uprawnionym następujące przedmioty stanowiące dowody rzeczowe: prawe tylne drzwi samochodu F. (...)wraz z poszyciem tapicerskim J. K.; lewe tylne drzwi samochodu F. (...)z poszyciem tapicerskim firmie (...) SA O/T.; kompletny zespół zawieszenia tylnego samochodu F. (...)wraz z piastami kół i układem hamulcowym M. R.; element plastikowy- część osłony podszybia samochodu F. (...) firmie (...).zoo w W.; podłużny element plastikowy – osłona przewodów paliwowych pod płytą podłogową z samochodu F. (...) firmie (...); prawe tylne drzwi samochodu F. (...) K. B., poszycie tapicerskie lewych przednich drzwi samochodu F. (...) M. K.; prawe tylne drzwi i poszycie tapicerskie lewych tylnych drzwi samochodu F. (...) firmie (...); skrzynię biegów samochodu R. (...) (...)o/W.; pozostałe dowody rzeczowe zwrócić oskarżonemu;

zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 11709,17 złotych wydatków i kwotę 480 złotych opłaty.

Apelacje od powyższego wyroku wnieśli prokurator i obrońca oskarżonego.

Prokurator zaskarżył wyrok w całości na niekorzyść oskarżonego, a zarzucił mu:

1. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść tego orzeczenia, polegający na niesłusznym uznaniu, że A. F. dopuszczając się zarzucanego mu czynu ciągłego dopuścił się przestępstw z art. 292 § 1 k.k. w sytuacji, gdy prawidłowa analiza materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że czyn oskarżonego wyczerpał znamiona występku z art. 291 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.;

2. obrazę przepisów prawa karnego materialnego, a mianowicie:

- art. 292 § 1 k.k. polegającą na błędnym przyjęciu, iż oskarżony A. F.w zakresie czynów z pkt IV, V i VII swoim zachowaniem wyczerpał znamiona przestępstw paserstwa nieumyślnego w sytuacji, gdy wartość nabytego mienia pochodzącego z czynu zabronionego nie przekraczała 250 zł, a tym samym w/w jednostkowe czyny winny stanowić wykroczenia z art. 122 § 2 k.w.;

- art. 12 k.k. polegającą na błędnym przyjęciu, iż oskarżony dopuścił się dziewięciu odrębnych czynów w sytuacji, gdy A. F. działał w krótkich odstępach czasu, z góry powziętym zamiarem od 20.08.2009 r. do 22.03.2012 r.;

- art. 91 § 1 k.k. polegającą na przyjęciu, że czyny przypisane oskarżonemu stanowią ciąg przestępstw w sytuacji, gdy trzy z przypisanych czynów stanowią wykroczenia.

Podnosząc powyższe wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Rejonowy w Radzyniu Podlaskim.

Obrońca oskarżonego zarzucił zaskarżonemu orzeczeniu:

1. mającą wpływ na treść orzeczenia obrazę przepisów prawa procesowego – art. 4, 5 § 2, 7 k.p.k., 410, 424 § 1 pkt 1 k.p.k. – polegającą na nieuwzględnieniu przy ferowaniu wyroku wszystkich mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy dowodów ujawnionych na rozprawie, nieuwzględnieniu wszystkich okoliczności korzystnych dla oskarżonego, wadliwej, tj. dowolnej ocenie poszczególnych dowodów bez uwzględnienia zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, a także nienależytym wyjaśnieniu dowodów i okoliczności, które legły u podstaw przypisania sprawstwa oskarżonemu – w szczególności:

- dowolnej ocenie dowodu z wyjaśnień oskarżonego – w których wskazuje on na brak jakiejkolwiek formy niedbalstwa lub lekkomyślności po jego stronie przy zakupie określonych części, mając na uwadze charakter prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, niewielką liczbę części pochodzących z kradzieży w odniesieniu do ogólnej liczby zakupionych rzeczy, specyfikę obrotu na giełdach, na których z założenia ma on charakter anonimowy i nieudokumentowany;

2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść, a polegający na wyrażeniu niesłusznego poglądu, że dowody ujawnione w toku rozprawy są wystarczające do uznania oskarżonego za winnego dokonania zarzucanych mu czynów o charakterze nieumyślnym, jakkolwiek prawidłowa analiza całokształtu okoliczności przedmiotowego zdarzenia, a zwłaszcza właściwa ocena dowodów prowadzi nieodparcie do wniosku, że oskarżony jest niewinny dokonania czynów zarzucanych mu w akcie oskarżenia;

3. mającą wpływ na treść orzeczenia obrazę przepisów prawa procesowego – art. 624 § 1 k.p.k. poprzez przyjęcie przez Sąd Rejonowy, że uiszczenie przez skazanego kosztów procesowych w wysokości 11709,17 złotych nie jest dla skazanego zbyt uciążliwe, podczas gdy ze względu na sytuację rodzinną, majątkową i wysokość dochodów oraz względy słuszności – przyjęcie winy nieumyślnej w zakresie zarzucanych oskarżonemu czynów – zasadne byłoby zwolnienie oskarżonego z ponoszenia kosztów procesowych.

Wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od dokonania zarzucanych mu czynów, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pochodząca od obrońcy oskarżonego A. F., w toku odwoławczej kontroli, okazała się bezzasadna w stopniu oczywistym. Z tej przyczyny, wobec braku wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku oraz niezgłoszenia zdania odrębnego, Sąd Okręgowy jest zwolniony od pisemnego motywowania swojego stanowiska.

Na częściowe uwzględnienie zasługiwała natomiast apelacja autorstwa prokuratora, z tym, że sformułowany w niej wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania nie jest słuszny.

Nie budzi wątpliwości Sądu odwoławczego sprawstwo oskarżonego w zakresie przypisanych A. F.czynów z tą oczywistą zmianą w zakresie ustalenia, iż nie wszystkie czyny składające się na ciąg przestępstw – co słusznie podnosi prokurator – mogą zostać nim objęte.

Aprobaty Sądu odwoławczego zyskał zarzut sformułowany w punkcie I apelacji oskarżyciela publicznego.

Nie jest trafny zarzut błędu w ustaleniach faktycznych. Twierdzenie oskarżyciela jakoby oskarżony prowadząc profesjonalną działalność gospodarczą polegającą na kupnie i sprzedaży używanych części samochodowych wiedział, iż nabywane przez niego podzespoły samochodowe różnych marek pochodzą z przestępstwa, w świetle okoliczności przedmiotowej sprawy, nie jest słuszne. Sąd Rejonowy dysponował kompletnym materiałem dowodowym. Z całokształtu zgromadzonych w sprawie dowodów wynika, iż działalność oskarżonego była dość szeroko zakrojona – zajmował się on kupnem i sprzedażą części samochodowych, przy czym nic nie świadczy o tym, że była to działalność skoncentrowana na częściach pochodzących z kradzieży. Wśród ujawnionych części samochodowych te objęte aktem oskarżenia, a pochodzące z samochodów skradzionych, stanowiły jedynie niewielką część wszystkich zgromadzonych, w tym posiadających oznaczenia umożliwiające identyfikację. Co się zaś tyczy zatrzymanych u oskarżonego całych karoserii pojazdów z usuniętymi znakami identyfikacyjnymi, to wystarczy wskazać, że postępowanie w tym przedmiocie umorzono na etapie postępowania przygotowawczego.

W świetle powyższego zasadnie więc przyjął Sąd Rejonowy, iż już tylko z tego powodu nie sposób przyjąć, iż działalność A. F.była ukierunkowana na handel częściami samochodów pochodzących z kradzieży. To, że na giełdach samochodowych jest dokonywany obrót również przedmiotami pochodzącymi z przestępstw, nie oznacza, że takie jest źródło pochodzenia każdego oferowanego na nich do sprzedaży przedmiotu. Nie ma przy tym żadnego znaczenia, że nabycia nie został udokumentowane rachunkami czy fakturami, zwłaszcza że – jak uczy doświadczenie życiowe – w praktyce tego rodzaju transakcji takie dokumenty nie są wystawiane.

Bezbłędne ustalenia faktyczne, skutkowały równie bezbłędną ich prawną oceną, także w zakresie przyjęcia, iż stanowią one ciąg przestępstw / z wyjątkiem, o którym będzie mowa poniżej/.

Wykluczone było przyjęcie do przypisanych oskarżonemu czynów konstrukcji czynu ciągłego, bowiem nie ma ona zastosowania do zachowań nieumyślnych, którym nie towarzyszy , wymagany przez przepis art. 12 kk, z góry powzięty, ten sam, zamiar ich wykonania (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 2008 r., III KK 242/08, publ. LEX nr 477885).

Rację natomiast należy przyznać skarżącemu o ile w treści wniesionego środka odwoławczego kwestionuje prawidłowość ustaleń faktycznych zawartych w wyroku w zakresie czynów z pkt IV, V i VII. Skoro wartość nabytego mienia pochodzącego z czynu zabronionego nie przekraczała w każdym z przypadków 250 zł, winno to było skutkować przyjęciem, iż stanowiły one wykroczenia z art. 122 § 2 k.w. Uchybienie to dostrzegł i Sąd Rejonowy na etapie sporządzania pisemnych motywów rozstrzygnięcia (k. 583-583v), co zwalnia Sąd odwoławczy z szerszej motywacji swojego stanowiska.

Z tych przyczyn, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok, eliminując z przypisanego oskarżonemu ciągu przestępstw czyny w punktach IV, V i VII. Jednocześnie ustalając, iż czyny opisane we wskazanych punktach stanowią wykroczenia, o których mowa w art. 122 § 2 k.w., z mocy wskazanego przepisu w związku z treścią przepisu art. 9 § 2 k.w., Sąd Okręgowy wymierzył oskarżonemu A. F.250 złotych grzywny. Zmiana wyroku w powyższym zakresie możliwa była do dokonania w postępowaniu odwoławczym, bez konieczności cofania sprawy do stadium postępowania przed Sądem I instancji – art. 454 § 2 k.p.k. a contrario.

Przy wymiarze kary oskarżonemu za popełnione wykroczenia Sąd odwoławczy kierował się dyrektywami wskazanymi w art. 33 k.w. biorąc w szczególności pod uwagę stopień winy oskarżonego, stopień społecznej szkodliwości czynów, właściwości i warunki osobiste i majątkowe oskarżonego. Orzeczona wobec A. F.kara grzywny spełni swe cele w zakresie społecznego oddziaływania oraz cele zapobiegawcze i wychowawcze.

Na podstawie art. 8 ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych (Dz U z 1983r., Nr 49, poz 223 z późn. zm.) Sąd odwoławczy zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa opłatę za obie instancję w kwocie 510 złotych.

Nie stwierdzając innych uchybień w postępowaniu przed Sądem I instancji, które uzasadniałyby potrzebę dalszej zmiany zaskarżonego wyroku lub jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania - w tym z przyczyn wskazanych w treści art. 439 kpk - Sąd Okręgowy w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.

O kosztach za postępowanie odwoławcze Sąd orzekł w oparciu o przepisy art. 636 § 1 kpk.