Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III RC 54/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 07 sierpnia 2015 roku

Sąd Rejonowy w Zduńskiej Woli III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodnicząca SSR Małgorzata Klęk

Protokolant sekr. sąd. Marta Kubiak

po rozpoznaniu w dniu 30 lipca 2015 roku w Zduńskiej Woli

na rozprawie sprawy

z powództwa A. G. (1)

przeciwko M. G. (1)

- o ustanowienie przez Sąd rozdzielności majątkowej

1.  ustanawia pomiędzy powodem A. G. (1) nazwisko rodowe G., urodzonym w dniu (...) w Z. a pozwaną M. G. (1) nazwisko rodowe G., urodzoną w dniu (...) w Ł., rozdzielność majątkową wynikającą z zawarcia przez nich małżeństwa w dniu 02 września 2006 roku w Urzędzie Stanu Cywilnego w Z., za numerem aktu małżeństwa (...) - z dniem 01 lipca 2015 roku;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  uznaje, że koszty procesu w tym koszty zastępstwa adwokackiego strony ponoszą we własnym zakresie.

SSR Małgorzata Klęk

Sygn. akt III RC 54/15

UZASADNIENIE

W pozwie skierowanym do Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli w dniu 03 kwietnia 2015 roku powód A. G. (1) reprezentowany przez adw. K. C., domagał się zniesienia wspólności majątkowej wynikającej z zawarcia przez powoda związku małżeńskiego z pozwaną M. G. (1), z datą wsteczną – od dnia 19 marca 2015 roku.

W uzasadnieniu pozwu pełnomocnik powoda wskazała, że na początku 2014 roku relacje między stronami uległy pogorszeniu, co skutkowało w konsekwencji wytoczeniem na początku 2015 roku powództwa o rozwód. Sprawa zarejestrowana pod sygn. I 1 C 13/15 Sądu Okręgowego w Sieradzu nie została dotychczas zakończona prawomocnym orzeczeniem. Obecnie strony żyją w separacji faktycznej, nie posiadają wspólnych kont, a także przedmiotów życia codziennego. Pomiędzy stronami brak jest porozumienia w zakresie współdziałania w zarządzie ich majątkiem wspólnym. Zdaniem pełnomocnika powoda, orzeczenie rozdzielności majątkowej leży w interesie dobra małoletniego dziecka stron, bowiem pozwana uzależnia swoje stanowisko w sprawie o rozwód od zrzeczenia się przez jej męża na jej rzecz całego majątku.

Na rozprawie w dniu 30 lipca 2015 roku, powód podtrzymał roszczenie pozwu, zaś pełnomocnik pozwanej adw. E. R. nie uznała powództwa wnosząc o jego oddalenie.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. G. (1) i M. G. (1) zawarli związek małżeński w dniu 02 września 2006 roku w Z.. Ze związku małżeńskiego stron pochodzi małoletni syn W., mający obecnie 7 lat. M. G. (1) na utrzymaniu posiada także dziecko pochodzące z jej poprzedniego związku. Z powodu nieporozumień między małżonkami, przed Sądem Okręgowym w Sieradzu toczy się z powództwa A. G. (1) sprawa o rozwód o sygn.. akt I 1 C 13/15.

W czasie trwania małżeństwa strony nie zawierały umów majątkowych.

(Dowód: okoliczności bezsporne i odpis zupełny aktu małżeństwa k. 8, zeznania A. G. (1) złożone na rozprawie w dniu 28 maja 2015 roku min: 00:02:59-00:07:47)

Powód do grudnia 2014 roku był dyrektorem w firmie (...) w Ł. i jego wynagrodzenie wynosiło około 12.500,00 złotych miesięcznie. Po ustaniu zatrudnienia A. G. (1) otworzył działalność gospodarczą w charakterze Agencji (...). Z kolei pozwana M. G. (1) pracuje w Urzędzie Statystycznym w Ł. z wynagrodzeniem w kwocie łącznej około 3.100,00 złotych miesięcznie, wcześniej prowadziła równolegle działalność gospodarczą w przedmiocie pozyskiwania odszkodowań.

(Dowód: zeznania A. G. (1) złożone na rozprawie w dniu 28 maja 2015 roku min: 00:02:59-00:07:47, zaświadczenie k. 20, 57, 219, dokumentacja podatkowa k. 66-69, k. 70-74, k. 211-218)

W związku z toczącą się sprawą o rozwód, główny ciężar ponoszenia kosztów utrzymania rodziny i ponoszenia ciężaru spłaty zadłużeń spoczywał na A. G. (1). Z uwagi na fakt, że powodowi kończą się oszczędności w postaci środków finansowych pochodzących z odprawy, celem kontynuowania prowadzonej działalności gospodarczej zamierza zaciągnąć kolejne zobowiązania finansowe w postaci kredytu oraz leasingu. Powód zamierza także wynająć lokal, zakupić niezbędne wyposażenie oraz zatrudnić pracowników. Na takie działania A. G. (1), M. G. (1) nie wyraża zgody. Pomiędzy małżonkami nie ma także zgody co do sposobu korzystania ze wspólnego samochodu, i wobec tego powód w wykonywanej działalności posługuje się pojazdem pożyczonym od znajomych.

W skład majątku wspólnego małżonków wchodzi m.in. nieruchomość zabudowana o wartości około 450.000,00 złotych, na którą małżonkowie zaciągnęli kredyt w wysokości 65.000,00 euro. Rata miesięczna to kwota ok. 1.400,00 złotych, które reguluje obecnie powód, bowiem nie może on dojść do porozumienia z żoną w sprawie dokonywania bieżących opłat.

(Dowód: zeznania A. G. (1) złożone na rozprawie w dniu 28 maja 2015 roku min: 00:07:47-00:13:41, zeznania świadka A. G. (2) złożone na rozprawie w dniu 28 maja 2015 roku min: 00:18:46-00:23:18, złożone na rozprawie w dniu 30 lipca 2015 roku min: 00:45:59-00:55:49, dokumentacja kredytowa k. 27-43, potwierdzenia przelewów k. 44-56, k. 75-187, paragony k. 196-199)

Pomiędzy małżonkami brak jest wzajemnego szacunku, powód w wyniku kłótni popchnął pozwaną, natomiast ta opluła go i uderzyła ręką w twarz. Eskalacja nieporozumień między małżonkami spowodowała, że od dnia 01 lipca 2015 roku nie mieszkają oni wspólnie. Z domu przy ul. (...) wyprowadziła się wraz z synem zabierając ze sobą część jego wyposażenia, w tym także przedmioty służące zaspokajaniu potrzeb lokalowych współmałżonka jak lodówkę, pralkę, dywany oraz trzy telewizory i leżaki ogrodowe. Podczas wynoszenia ze wspólnego domu małżonków, przez osoby wynajęte przez pozwaną, przedmiotów użytku codziennego, powód zawiadomił Policję, co zakończyło się interwencją w miejscu zamieszkania stron.

Zarząd nad majątkiem wspólnym pozwana w części prowadziła samodzielnie – m.in. bez uzgodnienia z mężem pożyczyła sąsiadom rowery stanowiące ich współwłasność. Pomiędzy M. G. (1), a A. G. (1) trwa silny konflikt, którego podłożem było wykonywanie przez pozwaną działalności gospodarczej w przedmiocie dochodzenia odszkodowań. M. G. (1) zarzuca mężowi, że znęcał się nad nią psychicznie i wyprowadzał ze wspólnego domu majątek stanowiący współwłasność małżeńską, a także przywłaszczał sobie dochody z prowadzonej przez nią działalności. W ocenie pozwanej przyczyną rozkładu małżeństwa jest nowy związek powoda z jego asystentką.

Małżonkowie nie prowadzą obecnie żadnych wspólnych spraw, zarówno w kwestiach drobnych życia codziennego jak i wymagających wspólnych decyzji istotnych posunięć majątkowych. Realny i trwający konflikt, uniemożliwia powodowi rozwijanie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej i zaciąganie na jej poczet zobowiązań.

(Dowód: zeznania M. G. (1) złożone na rozprawie w dniu 30 lipca 2015 roku min: 00:11:06- 00:45:59, min: 01:01:31-01:06:17 zeznania A. G. (1) złożone na rozprawie w dniu 30 lipca 2015 roku min: 00:45:59-00:55:49, min: 01:15:28-01:17:16, zaświadczenie k. 201)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów załączonych do akt sprawy, a przede wszystkim zeznań powoda A. G. (1), pozwanej M. G. (1) oraz świadka A. G. (2).

W ocenie Sądu zeznaniom powoda należy przyznać walor wiarygodności w całej rozciągłości, A. G. (1) zeznał na okoliczności przedmiotowo istotne dla sprawy, a w jego zeznaniach Sąd nie odnotował żadnych rozbieżności. Zeznania te znajdują odzwierciedlenie w nieosobowym materiale dowodowym zgromadzonym w niniejszej sprawie. Dowód z zeznań powoda pozwolił na ustalenie, że do dnia 01 lipca 2015 roku był osobą głównie zaspokajającą potrzeby rodziny, na nim ciążył także faktyczny obowiązek regulowania zobowiązań. Jednocześnie z zeznań tych wynika, że istniejąca między małżonkami wspólność ustawowa majątkowa małżeńska, uniemożliwia mu prowadzenie działalności w sposób nieograniczony, a pogłębiający się konflikt z żoną powoduje wyraźny dysonans w zamierzeniach stron na dalszą przyszłość. Powód, by uniknąć utraty płynności finansowej zamierza zaciągać zobowiązania celem rozwijania działalności, zaś pozwana w toku postępowania rozwodowego, zmierza do osiągnięcia jak najbardziej korzystnego dla niej orzeczenia.

Sąd zeznaniom pozwanej dał wiarę jedynie w takim zakresie w jakim korespondują one z pozostałym materiałem dowodowym uznanym przez Sąd za wiarygodny. I tak, prawdą jest że między małżonkami istnieje konflikt na tle majątkowym, który nie ogranicza się jedynie do rozbieżności interesów majątkowych, a sprowadza się także do wzajemnego okazywania sobie braku szacunku i powodowania sytuacji konfliktowych. Jednocześnie pozwana w swoich zeznaniach potwierdziła twierdzenia powoda, że w trakcie wyprowadzki uszczupliła majątek wspólny zlokalizowany w dotychczas zajmowanym domu, wynosząc z niego nie tylko przedmioty służące zaspokajaniu potrzeb dzieci, ale także jego wyposażenie, które wcześniej służyło wszystkim domownikom.

W kontekście ujawnionych okoliczności oraz negatywnego nastawienia do siebie stron, Sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanej, by wyrażała ona gotowość do współdziałania w zarządzie majątkiem, a także zezwalała A. G. (1) na dokonywanie czynności przekraczających zwykły nad nim zarząd.

Z racji, że świadek A. G. (2) jest ojcem powoda, będącym pośrednio zainteresowanym wynikiem postepowania, to dowód z jego zeznań stanowił przedmiot wnikliwej oceny Sądu. Zeznania te ostatecznie okazały się wiarygodne, choć z uwagi na ich lakoniczną treść i częściową niewiedzę świadka, miały one charakter wyłącznie pomocniczy.

Nieosobowy materiał dowodowy z uwagi na jego charakter okazał się być wiarygodny. Dokumenty przedłożone przez strony w postaci m.in. zaświadczeń, paragonów potwierdzeń wpłat, zeznań podatkowych i deklaracji pochodziły od podmiotów uprawnionych do ich sporządzenia. Pozyskane zostały w ramach prawem przewidzianych procedur, przez co brak było podstaw by podważać ich wiarygodność. Niemniej, dowody te miały charakter wyłącznie pomocniczy, bowiem nie wynika z nich wprost aktualna sytuacja majątkowa między małżonkami, a także stosunki między nimi panujące, przez co nie mogły one stanowić dowodu równorzędnie istotnego co dowody z zeznań stron oraz świadka.

Ustalając stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd pominął zgromadzone w aktach sprawy stenogramy z nagrań. Gdy idzie o te dowody, choć prezentują one negatywną postawę M. G. (1) to nie są one wystarczające do ustalenia, iż dopuściła się ona znęcania nad powodem i ich synem. W tym miejscu wskazać należy, że A. G. (1) mając świadomość nagrywania rozmów mógł dowolnie wpływać na zachowanie pozwanej oraz ich syna, jednocześnie stwarzając pozory opanowania ze swojej strony. Ponadto materiał ten – jako luźno związany z meritum niniejszej sprawy nie miał dla niej istotnego znaczenia.

Konstatując zeznania M. G. (1) oraz A. G. (1) bezspornie z nich wynika, że nie prowadzą oni wspólnego gospodarstwa domowego, nie podejmują wspólnych decyzji, a od dnia 01 lipca 2015 roku zamieszkują oddzielnie, przez co dalsze utrzymanie między nimi wspólności majątkowej sankcjonowałoby nieistniejący w rzeczywistości stan faktyczny.

Przedmiotem dowodzenia w niniejszej sprawie były fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy najistotniejsze znaczenie. Oceniając powyższy materiał dowodowy, Sąd dokonał wszechstronnego rozważenia zebranego materiału, w oparciu o zasady logicznego rozumowania oraz doświadczenia życiowego.

W ocenie Sądu, do merytorycznego rozpoznania niniejszej sprawy, zbędnym było przeprowadzenie kolejnych dowodów z urzędu, ponadto strony nie wnioskowały o uzupełnienie materiału dowodowego poprzez przeprowadzenie kolejnych wskazanych przez siebie dowodów.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 52 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. W myśl § 2 cytowanego artykułu, rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.

Okoliczności sprawy przemawiają za częściowym uwzględnieniem roszczenia A. G. (1) o ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą poprzedzającą wydanie orzeczenia.

Sąd, wszczynając postępowanie na żądanie małżonka, może ustanowić rozdzielność majątkową między małżonkami z ważnych powodów. Tymi ważnymi powodami mogą być w szczególności: okoliczność, że małżonkowie żyją w rozłączeniu (separacja faktyczna), trwonienie majątku, alkoholizm, narkomania, hazard, uporczywy brak przyczyniania się do zaspokojenia potrzeb rodziny czy uporczywe dokonywanie szczególnie ryzykownych operacji finansowych zagrażających materialnym podstawom bytu rodziny.

Ustanowienie rozdzielności następuje z dniem wydania wyroku, jednak w wyjątkowych wypadkach, przede wszystkim jeżeli małżonkowie żyją w faktycznym rozłączeniu, istnieje możliwość oznaczenia przez sąd w sentencji orzeczenia wcześniejszej daty.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2008 roku (II CSK 371/08, OSNC 2009/12/171) ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej między małżonkami, którzy pozostawali we wspólności ustawowej lub umownej, z dniem wcześniejszym niż wydania orzeczenia jest dopuszczalne w zasadzie tylko wtedy, gdy z powodu separacji faktycznej (życia w rozłączeniu) niemożliwe było już w tym dniu ich współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym. Sąd Najwyższy wskazał, że separacja faktyczna cechować się musi brakiem możliwości współdziałania w zarządzie majątkiem wspólnym (wyrok z dnia 13 maja 1997 roku, III CKN 51/97, OSN 1997, nr 12, poz. 194 oraz wyrok z dnia 4 czerwca 2000 roku, III CK 126/03, M. Praw. 2004, nr 13, s. 582).

Podnieść należy, że przesłanki roszczenia o ustanowienie rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami są inne aniżeli podstawy faktyczne rozwodu i ustalenie które z małżonków ponosi winę za rozkład małżeństwa. Pozwana podnosiła, że niemoralnym jest aby powód, który dopuścił się zdrady i w jej przekonaniu jest wyłącznie winny rozkładu pożycia małżeńskiego, uzyskać mógł orzeczenie uwzględniające jego żądanie w zakresie zniesienia wspólności majątkowej małżeńskiej.

W wyroku z dnia 12 września 2000 roku (III CKN 373/99, LEX nr 51561) Sąd Najwyższy wskazał, że: "z żądaniem zniesienia wspólności może wystąpić również małżonek, który jest wyłącznie winny separacji. Wina jego, jak też wzgląd na dobro rodziny lub pozwanego małżonka, powinny być brane pod uwagę jedynie przy ocenie żądania zniesienia wspólności z punktu widzenia zasad współżycia społecznego". Brak podstaw do oddalenia powództwa z tej tylko przyczyny, że żądanie takie zgłasza małżonek winny separacji faktycznej, co znalazło wyraz w orzeczeniach Sądu Najwyższego za numerem II CKN 78/01 i II CKN 399/00.

Z lektury orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika również fakt, że powództwo o ustanowienie rozdzielności majątkowej może być oddalone, gdy wystąpienie z roszczeniem ma znamiona nadużycia prawa lub też przemawia za tym wzgląd na dobro rodziny lub drugiego małżonka ( I CKN 129/99 ). W okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy, Sąd nie dopatrzył się żadnej z tych przesłanek tym bardziej, że oboje małżonkowie działają bez porozumienia w sferze majątkowo- gospodarczej i uszczuplają wspólny dorobek, wynosząc z domu wspólne przedmioty i urządzenia, które kiedyś były użytkowane przez wszystkich domowników.

Zaprezentowane poglądy Sądu Najwyższego, Sąd Rejonowy w Zduńskiej Woli w pełni podziela i przyjmuje za własne.

Okoliczności niniejszej sprawy pozwalają uznać za ważny powód przede wszystkim to, że w wyniku istniejącego między stronami konfliktu oraz braku porozumienia, A. G. (1) i M. G. (1) z przyczyn faktycznych nie są w stanie prowadzić wspólnego gospodarstwa domowego od dnia 01 lipca 2015 roku, tj. od dnia kiedy pozwana wyprowadziła się ze wspólnego domu małżonków. Jednocześnie za ważny powód należy przyjąć rozporządzanie przez współmałżonków, szczególnie przez pozwaną majątkiem wspólnym bez zgody współmałżonka. Nie bez znaczenia jest i fakt, że małżonkowie nie darzą się wzajemnym szacunkiem co przekreśla szansę na przyjęcie wspólnej linii działania w sprawach majątkowych w przyszłości.

Mimo, że pozwana deklaruje zgodę na zaciąganie obecnie przez męża zobowiązań bankowych czy też zbycie samochodu, to zgoda ta ma jedynie charakter deklaratywny, gdyż nie na każdą czynność taki consensus może być zapewniony.

Materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie uzasadnia przekonanie, że między stronami doszło do faktycznej rozdzielności majątkowej od chwili kiedy M. G. (1) wraz z małoletnimi dziećmi wyprowadziła się z domu (co zresztą zarówno powód jak i pozwana zgodnie przyznają), i właśnie z tą datą pozwana straciła realną kontrolę nad finansowymi działaniami męża.

Podkreślić należy, że małżonkowie żyją w rozłączeniu, nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego, a zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala na przyjęcie, że tak długo jak M. G. (1) zamieszkiwała we wspólnym domu, miała obiektywne możliwości kontrolowania działalności finansowej męża. Mimo, że nie było między nimi porozumienia co do zarządu majątkiem wspólnym, to niezasadnym było wydanie orzeczenia w kształcie postulowanym przez stronę powodową.

Wobec powyższego Sąd uznał, iż zasadnym jest ustanowienie rozdzielności majątkowej między A. G. (1), a M. G. (1) z dniem 01 lipca 2015 roku, stąd oddalił roszczenie powoda w pozostałym zakresie, przyjmując że w okresie od dnia 19 marca 2015 roku do dnia 30 czerwca 2015 roku pozwana jak i powód mieli obiektywną możliwość poczynienia odpowiednich działań zmierzających ku przyjęciu wspólnego stanowiska w sprawach finansowych, a sytuacja ta bezpowrotnie zmieniła się dopiero z dniem 01 lipca 2015 roku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. uznając, że koszty procesu w tym koszty zastępstwa adwokackiego strony ponoszą we własnym zakresie.

SSR Małgorzata Klęk

ZARZĄDZENIE

(...)

Z., dnia 03 września 2015 roku

SSR Małgorzata Klęk