Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 grudnia 2015 r.

Sąd Rejonowy w Nysie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Ewa Mijal-Słowik
Protokolant:	protokolant sądowy Monika Podbielska- Martynowicz

po rozpoznaniu w dniu 11 grudnia 2015 r. na rozprawie

sprawy z powództwa D. D. (1)

przeciwko (...) Sp. z o.o. w N., Gminie N.

o ustalenie prawa najmu

I.  oddala powództwo,

II.  zasądza od powoda D. D. (1) na rzecz strony pozwanej (...) Sp. z o.o. w N. kwotę 87,00 zł (osiemdziesiąt siedem złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu,

III.  zasądza od powoda D. D. (1) na rzecz strony pozwanej Gminy N. kwotę 60,00 zł (sześćdziesiąt złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu,

IV.  zasądza od Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w (...) na rzecz radcy prawnej E. K. kwotę 592,95 zł (pięćset dziewięćdziesiąt dwa złote 95/100) tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w tym jej wynagrodzenia.

UZASADNIENIE

Po ostatecznym sprecyzowaniu pozwu przez pełnomocnik z urzędu powoda w piśmie procesowym z dnia 7 maja 2015 r., (k. 32-35) powód wniósł o ustalenie prawa do lokalu mieszkalnego położonego w N. przy ul. (...). Powołując się na spełnienie wszystkich przesłanek jakie wymaga podjęta przez Radę Miejską w N. uchwała (...)z dnia 28 listopada 2012 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy N..

W uzasadnieniu pełnomocnik nadmienił, że przedmiotowy lokal mieszkalny jako własność Gminy N. wchodzi w skład zasobu mieszkaniowego gminy. Najemcą tegoż lokalu był H. K. – kuzyn (dalszy stopień pokrewieństwa), pełniący nieformalnie rolę ojczyma powoda. Powód w dniu 27 października 2014 r. złożył w Urzędzie Miejskim w N. wniosek o uzyskanie tytułu prawnego do lokalu mieszkalnego z zasobów komunalnych Gminy N.. W uzasadnieniu wskazał, ze główny najemca mieszkania położonego w N. przy ul. (...), tj. H. K. zmarł w dniu 7 października 2014 r. Jednocześnie powód zaznaczył, że od 2002 r. zamieszkiwał razem ze zmarłym najemcą. Powód już od 1999 r. nie posiadał w kraju stałego miejsca zameldowania. Jednak faktycznie zamieszkiwał przez ten cały czas ze zmarłym najemcą H. K.. W okresie od października 2005 r. do października 2012 r. powód przebywając w zakładzie karnym wskazywał jako adres zamieszkania i do korespondencji adres H. K., który darzył powoda zaufaniem jako wieloletni konkubent jego matki i w styczniu 2013 r. zameldował go na pobyt stały w przedmiotowym mieszkaniu. Powód składając wniosek o uzyskanie tytułu prawnego do lokalu mieszkalnego spełnił wszystkie kryteria do uzyskania tego prawa. W dniu 13 listopada 2014 r. przeprowadzona został wizja lokalna mieszkania przez pracowników urzędu miejskiego. W dniu 3 listopada 2014 r. w mieszkaniu została odcięta woda, co zostało potwierdzone w protokole z wizji lokalnej. Pismem nr (...)z dnia 14 listopada 2014 r. poinformowano powoda, iż nie wstąpił on w stosunek najmu przedmiotowego lokalu. W uzasadnieniu podano, iż podstawą prawną takiej decyzji jest art. 691 k.c. W wyniku przeprowadzonego postępowania stwierdzono bowiem, że powód nie należy do grona osób uprawnionych do wstąpienia w stosunek najmu lokalu mieszkalnego. Pismem z dnia 27 listopada 2014 r. powód zaskarżył stanowisko Urzędu Miejskiego w N.. Pismem z dnia 1 grudnia 2014 r., pozwana Gmina N. jednym zdaniem podtrzymała swoje stanowisko, bez jakiegokolwiek merytorycznego rozpoznania sprawy. Dodatkowo pełnomocnik powoda podał, ze Gmina N. w sprawach z zakresu mieszkaniowego zasobu gminy oprócz art. 691 k.c. powinna posługiwać się jeszcze uchwałą Rady Miejskiej w N. (...)z dnia 28 listopada 2012 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy N.. Zgodnie z § 12 ust. 4 cytowanej uchwały powodowi przysługuje prawo żądania ponownego rozpatrzenia jego wniosku. W kolejnym ustępie 5 powołanej powyżej uchwały burmistrz rozpatruje podanie po uzyskaniu opinii Komisji Mieszkaniowej i zajmuje ostateczne stanowisko wobec ponownie rozpatrywanego wniosku. W aktach sprawy nie ma takiej opinii wobec czego zasadnym jest przypuszczenie, że decyzja burmistrza miała postać zupełnie dowolną. Następnie pełnomocnik powoda zwraca uwagę na treść § 15 ust. 1 uchwały, który stanowi, że osoby, które pozostały w lokalu opuszczonym przez dotychczasowego najemcę mogą ubiegać się o zawarcie umowy najmu tego lokalu, o ile zamieszkiwały faktycznie z dotychczasowym najemcą przez okres co najmniej 5 lat. Powód przeprowadzając się w 2002 r. z B. do N. do H. K. miał na celu przeniesienie swojego centrum życiowego właśnie do przedmiotowego mieszkania. Fakt, że powód od października 2005 r. do października 2012 r. przebywał w zakładzie karnym nie może stanowić przesłanki dyskwalifikującej, bowiem trudno przyjąć, aby powód miał zamiar skupienia swych spraw życiowych w zakładzie karnym. Dodatkowo pełnomocnik sprecyzował, że pozwanymi w sprawie jest Gmina N., na której ciąży obowiązek zaspokajania potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorządowej, natomiast administratorem jest (...) sp. z o.o. Pełnomocnik powoda w piśmie procesowym z dnia 4 września 2015 r. (k. 71-74), doprecyzował, że powód opiera swoje roszczenie na przepisach Uchwały Rady Miejskiej w N. (...)z dnia 12 listopada 2012 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy N., w związku z czym nie ma potrzeby wykazywania warunków określonych w art. 691 k.c. Następnie pełnomocnik powoda wyjaśnił, że przedmiotowy lokal przy ul. (...) w N. był centrum życiowym powoda nawet w trakcie odbywania przez niego kary pozbawienia wolności. Ponadto fakt zamieszkiwania w przedmiotowym lokalu oraz chęć w nim pozostania i koncentracji tam spraw życiowych mogą potwierdzić sąsiedzi. Natomiast niezgłoszenie przez najemcę do opłat powoda jako osoby, która faktycznie, czasowo nie korzysta z dostarczanych mediów miało aspekt finansowy. Zwiększenie ilości osób wiązało się ze zwiększeniem opłat, a jak już wskazano powód przebywał wówczas w zakładzie karnym. Również wskazane przez pełnomocnika (...) sp. z o.o. kryterium dochodowe wynikające z § 3 powołanej wyżej uchwały nie dyskryminuje powoda z możliwości ubiegania się o przyznanie lokalu mieszkalnego, gdyż wyznacza ono jedynie maksymalny próg dochodowy. Niezasadnie również (...) Zarząd (...) podnosi, że ewentualne uchybienie procedurom przyjętym w przedmiotowej uchwale nie miało wpływu na odmowę zawarcia umowy najmy, gdyż organ oparł swoje rozstrzygnięcie wyłącznie na przepisie art. 691 k.c. a nie na uchwale. Również rozpoznanie sprawy na drodze cywilnej jest zasadne, gdyż powód dochodzi ustalenia prawa do lokalu mieszkalnego, a nie kwestionuje odmowę zakwalifikowania i umieszczenia na liście do wynajmu komunalnych lokali mieszkaniowych.

Pełnomocnik powoda na rozprawie w dniu 11 grudnia 2015 r. złożył spis kosztów oświadczając, iz nie nie zostały pokryte i domagał się zasądzenia na jego rzecz kwoty 180,00 zł tytułem wynagrodzenia oraz kwoty 412,95 zł tytułem poniesionych kosztów.

W odpowiedzi na pozew z dnia 16 czerwca 2015 r. (k. 41-43), pozwana Gmina N. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko Gmina N. podała, że w sprawie powoda nie zostały spełnione przesłanki z art. 691 § 1 i 2 k.c. warunkujące wstąpienie przez niego w stosunek najmu lokalu mieszkalnego położonego w N. przy ul. (...). Powód nie spełnia bowiem przede wszystkim warunku uznania go za osobę bliską najemcy. Okoliczność, że H. K. był dla powoda jak ojciec czy nieformalny ojczym nie może mieć żadnego znaczenia, gdyż sama więź uczuciowa czy gospodarcza nie jest w tym przypadku wystarczająca. W ocenie pozwanej Gminy N. brak jest też podstaw do zastosowania § 15 uchwały, na którą powołuje się pełnomocnik powoda. Przepis ten wymaga bowiem ciągłości zamieszkiwania przez 5 lat, a z twierdzeń powoda wynika, iż od października 2005 r. do 13 października 2012 r. przebywał w zakładzie karnym, a z H. K. zamieszkiwał po wyjściu z tego zakładu. Powód nie udowodnił, że przed osadzeniem w Zakładzie Karnym w R. zamieszkiwał w tym lokalu mieszkalnym od 2004 r. i okres ten nie może być wzięty pod uwagę. Okres pobytu w zakładzie karnym przez 7 lat nie może być brany pod uwagę. Okres zamieszkiwania powoda można liczyć bowiem najwcześniej od 13 października 2012 r. Jednakże na chwilę obecną wymóg ciągłego i nieprzerwanego zamieszkiwania powoda od października 2012 r. nie jest udowodniony, bowiem poza samym twierdzeniem powoda oraz zameldowaniem go od stycznia 2013 r. w tym lokalu na pobyt stały nie ma na to dowodów. W dalszej kolejności strona pozwana podkreśliła, że powołane przez pełnomocnika powoda orzeczenia dotyczą kwestii nabycia praw do lokalu na podstawie uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, w której to uchwale organ stanowiący może dowolnie ukształtować określone uprawnienia osób ubiegających się o zawarcie umowy najmu lokalu zajmowanego dotąd przez innego najemcę. Zgodnie bowiem z delegacją art. 21 ust. 3 pkt. 6 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. z 2014 r., poz. 150) w tego typu uchwałach określa się zasady postępowania w stosunku do osób, które pozostały w lokalu opuszczonym przez najemcę lub w lokalu, w którego najem nie wstąpiły po śmierci najemcy, a zatem uchwała taka zasadniczo rozstrzyga kwestie dotyczące innych osób, niż wymienione w art. 691 k.c. Co więcej, przepis § 15 powołanej uchwały Rady Miejskiej w N. nie ustanawia zasady, iż po spełnieniu określonych przesłanek następuje automatyczne wstąpienie w stosunek najmu osoby spełniającej wymogi określone w uchwale, ale jedynie stanowi o prawie ubiegania się o zawarcie umowy najmu, pod warunkiem spełnienia dodatkowych przesłanek. Trudno przyjąć zatem, że osoba spełniająca kryteria określone w uchwale ma roszczenie do Gminy N. o zawarcie umowy najmu. Nadto przepis § 15 ust. 4 wskazuje, że osoby, o których mowa w ust. 1 mogą się ubiegać o zawarcie umowy na przedmiotowy lokal, o ile spłaciły w całości istniejące „na lokalu” zadłużenie i spełniają warunki określone w uchwale. Tymczasem w odniesieniu do rzeczonego lokalu istnieje zadłużenie wobec czego powód nie spełnia także tego warunku pozwalającego na przyznanie mu prawa do lokalu.

Drugi pozwany (...) sp. z o.o. z siedzibą w N. w piśmie z dnia 17 czerwca 2015 r. stanowiącym odpowiedź na pozew (k. 45-46), wniósł o oddalenie powództwa w stosunku do niego oraz zasądzenie od powoda na rzecz strony pozwanej kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew, strona pozwana podkreśliła, że powód nie sprecyzował na jakiej podstawie faktycznej i prawnej pozwał zarówno Gminę N. jak i (...) sp. z o.o., a zdaniem strony pozwanej w sprawie nie zachodzi współuczestnictwo w sporze obydwu pozwanych. Następnie strona pozwana wyjaśniła, że powód nie wstąpił w stosunek najmu po zmarłym H. K. na podstawie art. 691 k.p.c., albowiem nie spełnił warunków w nim przewidzianych. Powód nie był także przysposobiony przez zmarłego H. K., co z resztą przyznaje. W ocenie strony pozwanej § 15 uchwały Rady Miejskiej w N. (...)z dnia 28 listopada 2012 r. daje jedynie możność uzyskania tytułu prawnego do lokalu mieszkalnego po spełnieniu warunków w nim przewidzianych. Powód nie udowodnił, że ewentualne uchybienia procedurom przyjętym w uchwale miało wpływ na odmowę zawarcia umowy najmu. Powód wbrew swoim twierdzeniom nie mieszkał również z najemcą przez okres 5 lat albowiem jak wynika z wyliczenia kwot odpłatności za lokal podpisywanych przez H. K. wskazywana była jedna osoba. Powód w okresie starania się o uzyskanie tytułu prawnego do lokalu był osobą bezrobotną, a więc nie spełnił kryterium dochodowego, o którym mowa w § 3 uchwały. Co więcej, nawet jeżeli nie zostały dochowanego zasady zawarte w uchwale Rady Miejskiej, to tryb odwołań i zażaleń winien odbywać się na drodze administracyjnej a nie sądowej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Lokal mieszkalny położony w N. przy ul. (...) stanowi własność Gminy N. i jest częścią mieszkaniowego zasobu tej Gminy, a jego najemcą był H. K., który był kuzynem powoda oraz konkubentem jego matki M. D. (1). Powód traktował H. K. jako ojczyma, lecz nie został faktycznie przysposobiony przez H. K. oraz nie wywiązała się między nimi relacja partnerska, nie łączyły ich stosunki fizyczne, Każdy z nich utrzymywał się samodzielnie. Powód zamieszkiwał w przedmiotowym lokalu mieszkalnym od 27 lipca 2004 r. wraz z H. K.. W międzyczasie na skutek sporu pomiędzy powodem a H. K. powód przez okres od 3 grudnia 2004 r. do 3 lutego 2005 r. zamieszkiwał w N. przy ul. (...). Po tym czasie z powrotem powrócił do mieszkania wynajmowanego przez H. K.. Następnie w okresie od października 2005 r. do października 2012 r. powód przebywał najpierw w Areszcie Śledczym w P., później w Areszcie Śledczym w O. oraz w Zakładzie Karnym w R.. Powód uznawał adres przy ul. (...) w N. jako swoje centrum życiowe podając go jako adres kontaktowy administracji jednostek penitencjarnych oraz organom administracji państwowej i samorządowej. Po odbyciu kary pozbawienia wolności, powód powrócił do lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w N. i zamieszkiwał z H. K., którym się opiekował w trakcie jego choroby aż do jego śmierci 7 sierpnia 2014 r. Następnie w dniu 20 grudnia 2014 r. powód został tymczasowo aresztowany i osadzony w Areszcie Śledczym w P..

Dowód:

- fakt bezsporny;

- zeznania świadka G. S., k. 83-84;

- przesłuchanie strony – powoda przeprowadzone w drodze pomocy sądowej przez SR w (...) I(...), nagranie z rozprawy z 05.11.2015 r. od 00:01:50 do 00:12:20, k. 120;

- nagranie przesłuchania powoda w sprawie I(...)w drodze pomocy sądowej przez SR w (...) (...)nagranie rozprawy z 11.12.2015 r. od 00:07:39 do 00:13:55, k.

Powód D. D. (1) został zameldowany w przedmiotowym lokalu przy ul. (...) na pobyt stały od dnia 14 stycznia 2013 r. Wcześniej w okresie od 21 grudnia 2012 r. do 31 grudnia 2012 r. był zameldowany na pobyt czasowy. Poza tym okresem powód nie figurował w oficjalnych zbiorach jako osoba zamieszkująca pod przedmiotowym adresem.

Przed zameldowaniem powoda w lokalu mieszkalnym w N. przy ul. (...) powód zameldowany był:

⚫

w okresie od 21 października 1994 r. do 29 czerwca 1998 r. na pobyt stały w B. przy ul. (...);

⚫

w okresie od 3 grudnia 2004 r. do 3 lutego 2005 r. na pobyt czasowy w N. przy ul. (...).

Dowód:

- fakt bezsporny;

- informacja ze zbioru meldunkowego powoda, k. 52;

- wyliczenia ogólnych kwot opłat, k. 47-51;

- oświadczenia najemcy H. K. dotyczące ilości osób zamieszkujących w lokalu mieszkalnym przy ul. (...) w N., k. 53-54;

- zaświadczenie o zameldowaniu powoda, k. 76.

Powód D. D. (1) w okresie od 1 sierpnia 2014 r. do 31 października 2014 r. pobrał świadczenia z Ośrodka Pomocy (...) w N. w postaci pomocy państwa w zakresie dożywiania – posiłek w kwocie 382,50 zł oraz zasiłku okresowego z powodu bezrobocia w kwocie 498,29 zł.

Dowód:

- zaświadczenie z (...) w N. z 20.10.2014 r., k. 75.

W dniu 12 czerwca 2015 r. została sporządzona notatka służbowa przez pracownika Urzędu Miejskiego w N. Wydziału (...) Polityki Społecznej – podinspektora J. K., dotycząca D. D. (1) zajmującego lokal mieszkalny w N. przy ul. (...). Z notatki wynika:

- zadłużenie w opłatach czynszowych lokalu - 982,41 zł;

- wysokość naliczanych opłat czynszowych 97,22 zł;

- odpady komunalne nie są naliczane;

- brak dodatku mieszkaniowego;

- w roku 2015 brak wpłat na konto czynszu;

- ostatnia wpłata własna została uiszczona w październiku 2014 r. przez poprzedniego najemcę p. K.;

- brak wody w lokalu od 30.04.2015 r.

Dowód:

- notatka służbowa z 12.06.2015 r., k. 44.

Powód w dniu 27 października 2014 r. złożył w Urzędzie Miejskim w N. wniosek o uzyskanie tytułu prawnego do lokalu mieszkalnego z zasobów komunalnych Gminy N.. W uzasadnieniu wskazał, ze główny najemca mieszkania położonego w N. przy ul. (...), tj. H. K. zmarł w dniu 7 października 2014 r. Jednocześnie powód zaznaczył, że od 2002 r. zamieszkiwał razem ze zmarłym najemcą. Powód już od 1999 r. nie posiadał w kraju stałego miejsca zameldowania. W dniu 13 listopada 2014 r. przeprowadzona został wizja lokalna mieszkania przez pracowników urzędu miejskiego. W dniu 3 listopada 2014 r. w mieszkaniu została odcięta woda, co zostało potwierdzone w protokole z wizji lokalnej. Pismem nr (...)z dnia 14 listopada 2014 r. poinformowano powoda, iż nie wstąpił on w stosunek najmu przedmiotowego lokalu. W uzasadnieniu podano, iż podstawą prawną takiej decyzji jest art. 691 k.c. W wyniku przeprowadzonego postępowania stwierdzono bowiem, że powód nie należy do grona osób uprawnionych do wstąpienia w stosunek najmu lokalu mieszkalnego. Pismem z dnia 27 listopada 2014 r. powód zaskarżył stanowisko Urzędu Miejskiego w N.. Pismem z dnia 1 grudnia 2014 r., pozwana Gmina N. jednym zdaniem podtrzymała swoje stanowisko

Pismem z dnia 15 grudnia 2014 r. Burmistrz N. poinformował powoda w związku z jego kolejnym pismem w sprawie wstąpienia w stosunek najmu lokalu po śmierci poprzedniego najemcy, że sprawy mieszkaniowe są zadaniem własnym gminy rozpatrywanym na podstawie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zamianie Kodeksu cywilnego. Sprawy te nie podlegają rozpatrzeniu w formie decyzji administracyjnych, od których służy odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O..

Dowód:

- fakt bezsporny;

- pismo Burmistrza N. z 15.12.2014 r., k. 77.

Powód D. D. (2) podczas aktualnego pobytu w Areszcie Śledczym w P. nie był i nie jest zatrudniony oraz nie osiąga żadnych dochodów. Na dzień 20 maja 2015 r. nie posiadał żadnych środków finansowych do własnej dyspozycji oraz nie posiada „funduszu” – możliwości dyspozycji w chwili zwolnienia z Zakładu Karnego lub Aresztu Śledczego. Natomiast podczas odbywania kary pozbawienia wolności w Areszcie Śledczym w P. w roku 2008 przekazał swojemu kuzynowi H. K. kwotę 1.500,00 zł w dniu 1 marca 2008 r. oraz kwotę 1.200,00 zł w dniu 15 marca 2008 r.

Dowód:

- zaświadczenia Aresztu Śledczego w P. z 24.09.2015 r. oraz 20.05.2015 r., k. 125-126.

Zgodnie z § 15 ust. 1 uchwały Rady Miejskiej w N. (...)z dnia 28 listopada 2012 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy N. osoby, które pozostały w lokalu opuszczonym przez dotychczasowego najemcę mogą ubiegać się o zawarcie umowy najmu tego lokalu, o ile zamieszkiwały faktycznie z dotychczasowym najemcą przez okres co najmniej 5 lat, poprzedzający datę opuszczenia przez niego lokalu.

W ust. 2 wskazano natomiast, że mowa najmu może być zawarta po wyczerpaniu trybu określonego w niniejszej uchwale, a stosunek prawny do lokalu został uregulowany.

W myśl § 15 ust. 3 nie mogą uzyskać umowy najmu osoby, które posiadają tytuł prawny do lokalu, w którym mogą zamieszkać oraz których dochody przekraczają kryteria określone w § 3 dla lokalu wynajmowanego na czas nieoznaczony i w § 4 dla lokalu socjalnego.

Natomiast zasady określone w § 15 zgodnie z jego ust. 4 mają zastosowanie także do osób, które nie wstąpiły w najem po śmierci najemcy.

Dotychczasowi najemcy albo osoby, o których mowa w ust. 1, którzy utracili tytuł prawny do zajmowanego lokalu ze względu na zadłużenie, mogą się ubiegać o ponowne zawarcie umowy na przedmiotowy lokal, o ile spłacili zadłużenie w całości i spełniają warunki określone w niniejszej uchwale o czym stanowi § 15 ust. 4.

Dowód:

- uchwała Rady Miejskiej w N. nr(...) z 28.11.2012 r., Dziennik Urzędowy Województwa (...) z 01.2013 r., poz. 52.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo w niniejszej sprawie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Podstawą ustalonego stanu faktycznego były dokumenty przedłożonego przez strony postępowania, które zostały szczegółowo opisane pod poszczególnymi elementami stanu faktycznego. Ponadto Sąd posiłkował się dowodem z zeznań świadka G. S. oraz dowodem z przesłuchania strony – ograniczonym do osoby powoda – przeprowadzonym w drodze pomocy sądowej przez Sąd Rejonowy w (...). Co więcej, Sąd odsłuchał również treść nagrania dowodu z przesłuchania D. D. (1) przeprowadzonego na potrzeby postępowania toczącego się przed tutejszym Sądem w sprawie o sygn. akt I (...)o eksmisję.

Treść oraz wiarygodność powołanych wyżej środków dowodowych nie była kwestionowana przez żadną ze stron.

Istotą sporu w niniejszej sprawie była kwestia istnienia uprawnienia powoda D. D. (1) do ustalenia przysługującego mu prawa najmu do lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w N.. Powód początkowo dopatrywał się istnienia swojego uprawnienia w treści przepisu art. 691 k.c. oraz później na podstawie aktu prawa miejscowego w postaci uchwały Rady Miejskiej w N. (...)z dnia 28 listopada 2012 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy N., powoływanej dalej jako „uchwała”.

Przed przejściem do szczegółowych rozważań prawnych należało odnieść się do kwestii legitymacji procesowej biernej po stronie strony pozwanej (...) sp. z o.o. z siedzibą w N., ponieważ posiadanie przez strony legitymacji czynnej i biernej w procesie jest przesłanką zasadniczą, od której istnienia uzależniona jest możliwość uwzględnienia powództwa.

W kontekście powyższego akapitu, Sąd dokonując w niniejszej sprawie oceny legitymacji procesowej biernej strony pozwanej (...) sp. z o.o. z siedziba w O. doszedł do wniosku, iż nie posiada ona tej legitymacji w niniejszym procesie. Przede wszystkim należy mieć na uwadze fakt, iż (...) sp. z o.o. z siedzibą w N. jako spółka prawa handlowego jest osobnym podmiotem prawa w odniesieniu do Gminy N. i nie można tych obu podmiotów ze sobą utożsamiać. Co prawda (...) sp. z o.o., na podstawie zawieranych w tym przedmiocie umów z Gminą N., zarządza jej zasobem mieszkaniowym, to jednak zawsze robi to w imieniu i na rachunek Gminy N., a nie własny. Nie można zatem ze stosunku zarządzania mieniem Gminy N. przez (...) sp. z o.o. z siedzibą w N. implikować możności pozwania tego podmiotu o ustalenie prawa najmu lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w N., którym spółka ta tylko zarządza. Z wymienionych względów powództwo powoda D. D. (2) przeciwko (...) sp. z o.o. z siedzibą w N. zostało oddalone, albowiem nie jest ona właścicielem lokalu.

W dalszej kolejności należy zwrócić uwagę na przepis art. 189 k.p.c., zgodnie z którym powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa. W drodze tego rodzaju powództwa, osoba która wykaże interes prawny może domagać się ustalenia konkretnego stosunku prawnego, w tym wstąpienia w prawo najmu na podstawie art. 691 k.c. Interes prawny zachodzi natomiast, jeżeli sam skutek, jaki wywoła uprawomocnienie się wyroku ustalającego, zapewni powodowi ochronę jego prawnie chronionych interesów, czyli definitywnie zakończy spór istniejący lub prewencyjnie zapobiegnie powstaniu takiego sporu w przyszłości. Skoro zatem pomiędzy powodem D. D. (2) a Gminą N. zaistniał spór co do przysługującego mu uprawnienia do wstąpienia w prawo najmu lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w N., to powód miał interes prawny w wytoczeniu niniejszego powództwa.

Uznając zatem interes prawny powoda D. D. (2) do wystąpienia z niniejszym powództwem o ustalenie prawa najmu przedmiotowego lokalu mieszkalnego należy zdaniem Sądu, w pierwszej kolejności – pomimo zmiany podstawy prawnej żądania na późniejszym etapie przez pełnomocnika powoda – skupić się na regulacji art. 691 k.c.

Zgodnie z art. 691 § 1 k.c., w razie śmierci najemcy lokalu mieszkalnego w stosunek najmu lokalu wstępują: małżonek niebędący współnajemcą lokalu, dzieci najemcy i jego współmałżonka, inne osoby, wobec których najemca był obowiązany do świadczeń alimentacyjnych, oraz osoba, która pozostawała faktycznie we wspólnym pożyciu z najemcą. Przepis § 2 omawianego artykułu stanowi, że osoby wymienione w § 1 wstępują w stosunek najmu lokalu mieszkalnego, jeżeli stale zamieszkiwały z najemcą w tym lokalu do chwili jego śmierci. W myśl art. 691 § 3 k.c. w razie braku osób wymienionych w § 1 stosunek najmu lokalu mieszkalnego wygasa.

Analiza powyższych przepisów prowadzi do wniosku, że ustalenie czy dana osoba wstąpiła w stosunek najmu stosownie do art. 691 k.c., wymaga jedynie rozstrzygnięcia, czy dana osoba jest "osobą bliską" zmarłego najemcy określoną enumeratywnie w art. 691 § 1 k.c., oraz czy stale z nim mieszkała aż do chwili śmierci.

Na kanwie rozpoznawanej sprawy nie może być natomiast jakichkolwiek wątpliwości, że powód D. D. (2) nie jest „osobą bliską” w rozumieniu art. 691 k.c. w stosunku zmarłego najemcy lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w N. H. K.. Przede wszystkim powoda nie można uznać za jego małżonka czy też dziecko najemcy bądź jego współmałżonka. Powód nie jest także „inną osobą”, wobec której H. K. był obowiązany do świadczeń alimentacyjnych w rozumieniu przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. H. K. był bowiem jedynie kuzynem powoda, który wcześniej pozostawał w konkubinacie z jego matką - M. D. (2). Pomimo, że powód traktował H. K. jako swojego ojca, to faktycznie nigdy nie został on przez niego przysposobiony i w świetle prawa stosunek pomiędzy nimi jak między ojcem i synem nigdy nie zaistniał. Wreszcie powoda D. D. (2) nie można uznać za osobę, która pozostawała faktycznie we wspólnym pożyciu z H. K. jako najemcą, albowiem za taką osobę może być uznana jedynie osoba, która połączona jest z najemcą więzią uczuciową, fizyczną i gospodarczą, także osoba tej samej płci (tak SN w uchwale z 28.11.2012 r., (...), LEX nr 1230043). Tymczasem jak sam powód zeznał takiej więzi pomiędzy nim a H. K. nie było. Powód z najemcą jedynie wspólnie zamieszkiwali a wszelkie koszty swojego utrzymania ponosili osobno. Nigdy też nie łączyła ich jakakolwiek więź fizyczna. Co więcej, zasługująca na aprobatę z moralnego punktu widzenia okoliczność opieki powoda nad H. K. w okresie jego choroby, nie przesądza jednak o uznaniu powoda za „osobę bliską” w rozumieniu art. 691 k.c. dla H. K..

Reasumując, powołane wyżej okoliczności nie pozwalają na przyjęcie, że powód D. D. (2) był osobą bliską dla H. K., a tym samym, że po jego śmierci wstąpił w stosunek najmu obowiązujący pomiędzy nim a Gminą N. co do lokalu mieszkalnego położonego w N. przy ul. (...). Z tych też względów ocena przesłanki stałego zamieszkiwania powoda z H. K. aż do jego śmierci była irrelewantna i Sąd zaniechał dalszego wywodu w tym zakresie.

W dalszej kolejności należało się ustosunkować do sprecyzowanej przez pełnomocnika powoda podstawy ustalenia stosunku najmu przedmiotowego lokalu mieszkalnego w postaci § 15 uchwały. W ocenie powoda, spełnił on wszelkie wymagania przewidziane przez ten przepis i Gmina N. winna była z nim zawrzeć umowę najmu lokalu mieszkalnego przy ul. (...) położonego w N..

Odnosząc się do tego aspektu sprawy, w pierwszej kolejności należy wskazać, iż uchwała Rady Miejskiej w N. (...)z dnia 28 listopada 2012 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy N. jest aktem prawa miejscowego uchwalonym na podstawie art. 21 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. z 2014 r., poz. 150). Na podstawie powołanej delegacji ustawowej, gmina jako jednostka samorządu terytorialnego otrzymała zasadniczo swobodę w zakresie ukształtowania, m.in. zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy, w tym zasady i kryteria wynajmowania lokali, których najem jest związany ze stosunkiem pracy, jeżeli w mieszkaniowym zasobie gminy wydzielono lokale przeznaczone na ten cel. Przepis art. 21 ust. 3 pkt. 6 powołanej wyżej ustawy o własności lokali stanowi, że zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy powinny określać w szczególności: zasady postępowania w stosunku do osób, które pozostały w lokalu opuszczonym przez najemcę lub w lokalu, w którego najem nie wstąpiły po śmierci najemcy.

Na gruncie niniejszej sprawy Gmina N. uregulowała kwestię zasad postępowania w stosunku do osób, które pozostały w lokalu opuszczonym przez najemcę lub w lokalu, w którego najem nie wstąpiły po śmierci w § 15.

Zgodnie z § 15 ust. 1 uchwały Rady Miejskiej w N. (...)z dnia 28 listopada 2012 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy N. osoby, które pozostały w lokalu opuszczonym przez dotychczasowego najemcę mogą ubiegać się o zawarcie umowy najmu tego lokalu, o ile zamieszkiwały faktycznie z dotychczasowym najemcą przez okres co najmniej 5 lat, poprzedzający datę opuszczenia przez niego lokalu.

W ust. 2 wskazano natomiast, że mowa najmu może być zawarta po wyczerpaniu trybu określonego w niniejszej uchwale, a stosunek prawny do lokalu został uregulowany.

W myśl § 15 ust. 3 nie mogą uzyskać umowy najmu osoby, które posiadają tytuł prawny do lokalu, w którym mogą zamieszkać oraz których dochody przekraczają kryteria określone w § 3 dla lokalu wynajmowanego na czas nieoznaczony i w § 4 dla lokalu socjalnego. Natomiast zasady określone w § 15 zgodnie z jego ust. 4 mają zastosowanie także do osób, które nie wstąpiły w najem po śmierci najemcy.Dotychczasowi najemcy albo osoby, o których mowa w ust. 1, którzy utracili tytuł prawny do zajmowanego lokalu ze względu na zadłużenie, mogą się ubiegać o ponowne zawarcie umowy na przedmiotowy lokal, o ile spłacili zadłużenie w całości i spełniają warunki określone w niniejszej uchwale o czym stanowi § 15 ust. 4.

Z przywołanych przepisów wynika zatem, że Gmina N. przyznała jedynie uprawnienie a nie roszczenie o zawiercie umów najmu z osobami, które pozostały w lokalu opuszczonym przez dotychczasowego najemcę, pozostawiając fakultatywność i uznaniowość w tym zakresie. Świadczą o tym licznie zawarte w tym przepisie sformułowania „może”.

W żadnym wypadku nie można się zatem upatrywać w treści tego przepisu obowiązku ciążącego na Gminie w zakresie zawarcia umowy na podstawie przepisu § 15 ust. 1 nawet wówczas, kiedy dana osoba spełnia wszelkie kryteria formalne do zawarcia z nią umowy najmu takiego lokalu mieszkalnego. Z tych też względów nie sposób skutecznie zakwestionować decyzji Burmistrza Gminy N. w zakresie odmowy zawarcia z powodem D. D. (2) umowy najmu lokalu mieszkalnego położonego w N. przy ul. (...) opuszczonego przez dotychczasowego najemcę H. K..

Niezależnie od powyższego, Sąd podziela również stanowisko pozwanej Gminy N., podparte uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 2008 r., (...), (...), zgodnie z którym uchwała rady gminy podjęta na podstawie art. 21 ust. 1 i ust. 3 powoływanej wyżej ustawy o ochronie praw lokatorów nie sanowi podstawy roszczenia o zawarcie umowy najmu lokalu mieszkalnego dla osoby spełniającej kryteria przewidziane w tej uchwale. W tym znaczeniu należało uznać, że powód D. D. (2) nie może, nawet przy uznaniu, że spełnia wszelkie kryteria z wzmiankowanej powyżej uchwały do zawarcia z nim umowy najmu lokalu mieszkalnego opuszczonego przez H. K. domagać się na drodze sądowej ustalenia przez Sąd uprawnienia do zawarcia takiej umowy.

Mając powyższe względy na uwadze, Sąd oddalił powództwo powoda D. D. (2) przeciwko Gminie N. o ustalenie stosunku najmu lokalu mieszkalnego położonego w N. przy ul. (...) jako bezpodstawne.

Orzeczenie o kosztach postępowania w pkt. II i III wyroku podyktowane jest treścią art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

Powództwo powoda D. D. (1) przeciwko Gminie N. oraz (...) sp. z o.o. z siedzibą w N. zostało oddalone w całości, stąd też to właśnie powoda należy traktować jako stronę przegrywającą sprawę obowiązaną do zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanych.

Na koszty procesu po stronie pozwanej Gminy N. złożyły się wyłącznie koszty zastępstwa procesowego w kwocie 60 zł zgodnie z § 6 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.2013.490 j.t.), powoływanego dalej jako „rozporządzenie”.

Z kolei na koszty procesu po stronie pozwanej (...) sp. z o.o. z siedzibą w N. złożyły się koszty zastępstwa procesowego w kwocie 60 zł zgodnie z § 6 pkt. 1 rozporządzenia oraz koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

Z kolei rozstrzygnięcie zawarte w pkt IV wyroku uzasadnia przepis § 2 ust. 1 rozporządzenia w zw. § 15 rozporządzenia, zgodnie z którym koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu pokrywa Skarb Państwa. Koszty obejmują również udokumentowane wydatki radcy prawnego.

Sąd uwzględniając wniosek pełnomocnika powoda z urzędu o przyznanie kosztów zastępstwa procesowego, które nie zostały opłacone w całości zasądził na jego rzecz kwotę 592,95 zł, w tym kwotę 180 zł tytułem wynagrodzenia oraz kwotę 412,95 zł tytułem poniesionych wydatków według przedłożonego na rozprawie w dniu 11 grudnia 2015 r. spisu kosztów. Sąd uznał, iż nakład pracy pełnomocnika powoda w niniejszej sprawie uzasadnia przyznanie mu wynagrodzenia w wyższej niż podstawowa stawce i zasądził na jego rzecz kwotę 180 zł. Sąd miał przy tym przede wszystkim na względzie, że pełnomocnik złożył w sprawie poza pozwem dwa pisma procesowe oraz był obecny na każdej rozprawie, w tym także na rozprawie, która odbyła się w ramach pomocy sądowej przed Sądem Rejonowym w P.. Odnośnie poniesionych kosztów, Sąd uznał za udokumentowane wydatki w postaci 4 dojazdów do powoda przebywającego w Areszcie Śledczym w P. (P. – P. – (...),5 x 2 = 77 km x 0,8358 = 64,35 zł x 4 = 257,40 zł), dojazdu do N. w celu przeglądania akt administracyjnych (P. – N. – (...),91 km x 2 = 21,82 km x 0,8358 = 18,24 zł) oraz dojazdy do Sądu na rozprawy w N. i P. (3 razy) oraz w celu przeglądania akt (2) w kwocie 137,31 zł.