Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 stycznia 2016 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Jerzy Menzel (spr.)

Sędziowie SSO Joanna Żelazny

SSR del. do SO Marta Minkisiewicz-Kasprzak

Protokolant Artur Łukiańczyk

przy udziale Marka Janczyńskiego Prokuratora Prokuratury Okręgowej

po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 2016 r. sprawy

R. K.

ur. (...) we W., syna Z. i G. z domu W.

oskarżonego o przestępstwo z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i art. 31 § 2 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia

z dnia 9 września 2015 roku sygn. akt V K 29/15

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

II.  zasądza od Skarbu Państwa (Kasa Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Śródmieścia) na rzecz adwokata M. P. kwotę 516,60 złotych (pięciuset szesnastu i ⁶⁰ / 100 , w tym VAT) tytułem nieopłaconej obrony z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

III.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

IV Ka 1262/15

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 9.09.2015 roku Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia:

1.  uznał R. K. za winnego tego, że w dniu 24 listopada 2014 roku we W. mając w znacznym stopniu ograniczoną zdolność rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem dokonał uszkodzenia oznakowanego radiowozu policyjnego marki K. (...) o nr rej. (...), poprzez porysowanie powłoki lakierniczej dachu oraz klapy bagażnika, wgniecenia karoserii nad drzwiami prawymi tylnymi oraz zarysowania powłoki lakierniczej nad prawym tylnym kołem, powodując tym samym straty w mieniu w wysokości 1327,48 złotych na szkodę Komendy Wojewódzkiej Policji we W., przy czym zarzuconego mu przestępstwa dopuścił się w warunkach powrotu do przestępstwa, będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia z dnia 8.01.2010 roku sygn. akt VK 1509/09 za przestępstwo z art.289 § 2 kk i inne na karę 1 roku pozbawienia wolności, którą odbył w okresie od 4.09.2012 roku do 4.09.2013 roku tj. przestępstwa z art. 288 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk i w zw. z art. 31 § 2 kk i za to wymierzył mu karę 4 miesięcy pozbawienia wolności;

2.  na podstawie art. 46 § 1 kk nałożył na oskarżonego obowiązek naprawienia szkody w całości przez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego Skarbu Państwa-Komendanta (...) we W. kwoty 1327,40 złotych;

3.  na podstawie art. 63 § 1 kk zaliczył oskarżonemu na poczet orzeczonej kary okres zatrzymania od dnia 24 do 25 listopada 2014 roku;

4.  zasądził na rzecz adw. M. P. kwotę 1196,56 złotych tytułem nieopłaconej obrony z urzędu;

5.  zwolnił oskarżonego od kosztów sądowych, w tym od opłaty.

Apelację od wyroku złożył obrońca oskarżonego, który zarzucił:

1.  naruszenie prawa materialnego, tj. art. 31 § 2 kk poprzez nieuwzględnienie przesłanek nadzwyczajnego złagodzenia kary, przy przyjęciu, że oskarżony dopuścił się czynu mając znacznie ograniczoną zdolność rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem w rozumieniu art. 31 § 2 kk;

2.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który mógł mieć wpływ na treść orzeczenia, polegający na przypisaniu winy i sprawstwa oskarżonego w oparciu o opinię traseologiczną, gdy brak innych dowodów wskazujących, by uszkodzenia karoserii pojazdu, w szczególności porysowania klapy bagażnika, wgniecenie karoserii nad drzwiami prawymi tylnymi oraz zarysowanie powierzchni lakierniczej nad prawym tylnym kołem powstały w związku przyczynowo - skutkowym z zachowaniem oskarżonego w krytycznym czasie;

3.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, polegający na przyjęciu, że występek zarzucony oskarżonemu stanowi czyn karalny z art. 288 § 1 kk, podczas gdy stopień zawinienia oskarżonego, ograniczona w stopniu znacznym zdolność oskarżonego do rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem oraz wysokość wyrządzonej szkody skłaniają do stanowiska, że są przesłanki do przyjęcia wypadku mniejszej wagi;

4.  rażącą niewspółmierność kary czterech miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wobec oskarżonego do stopnia społecznej szkodliwości czynu opisanego w wyroku.

Z uwagi na podniesione zarzuty obrońca złożył wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku przez

orzeczenie wobec oskarżonego kary 4 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego jej rozpoznania.

Sąd zważył:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Jako pierwszy, obrońca zgłosił zarzut naruszenia prawa materialnego. Zdaniem skarżącego Sąd Rejonowy przyjmując, że oskarżony miał w znacznym stopniu ograniczoną zdolność do rozpoznania znaczenia swojego czynu i pokierowania swoim postępowaniem, miał obowiązek wymierzenia mu kary nadzwyczajnie złagodzonej. Z takim stanowiskiem zgodzić się jednak nie można. Do naruszenia prawa materialnego może dojść w dwóch sytuacjach. Pierwsza, kiedy sąd rozpoznający sprawę nie zastosuje przepisu prawa materialnego, który ma obowiązek zastosować. Druga, kiedy przepis taki zastosuje, wbrew zakazowi jego stosowania. Z żadną z wymienionych sytuacji nie mamy do czynienia w ocenianej sprawie. Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił, w oparciu o opinię sądowo – psychiatryczną, że oskarżony tempore criminis miał w stopniu znacznym ograniczoną poczytalność. Ustalenie to przeniósł na grunt prawa materialnego, wskazując w podstawie skazania przepis art. 31 § 2 kk. Ustalenie, że sprawca miał w stopniu znacznym ograniczoną zdolność pokierowania swoim postępowaniem i zrozumienia znaczenia swojego czynu nie rodzi jednak obowiązku wymierzenia kary nadzwyczajnie złagodzonej. Stosownie do z art. 60 § 1 kk w zw. z art. z art. 31 § 2kk Sąd wymierzając karę ma jedynie możliwość, a nie obowiązek nadzwyczajnego złagodzenia kary. Oznacza to, że nie stosując art. 60 kk Sąd Rejonowy nie naruszył prawa materialnego. Tym samym zarzut zgłoszony przez obrońcę uznać należy jako oczywiście bezzasadny.

W drugiej kolejności, obrońca zgłosił zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przez oparcie jedynie na opinii traseologicznej ustalenia, że oskarżony dokonał uszkodzenia radiowozu policyjnego. Także tego zarzutu nie podzielił Sąd Okręgowy. Obrońca zdaje się nie dostrzegać, że kwestionowane ustalenie faktyczne nie wynika jedynie z opinii traselogicznej. Z tejże opinii wynika, że jeden ze śladów zabezpieczonych na karoserii pojazdu na pewno pochodzi od lewego buta porównawczego , z pary obuwia zabezpieczonego u R. K.. Ustalenie, że oskarżony skakał po samochodzie i dokonał jego uszkodzenia wynika ponadto z zeznań P. M., który widział ten fakt przez okno mieszkania należącego E. Z. ( k. 7, 120). Widząc zachowanie oskarżonego policjanci wybiegli natychmiast na zewnątrz i zatrzymali R. K.. W części ustalenie o sprawstwie oskarżonego opiera się także na zeznaniu E. Z., który wprawdzie nie potrafił rozpoznać tego, kto uszkodził samochód policyjny, ale potwierdził, że w tym samym momencie, w którym policjant P. M. patrzył przez okno, on także widział mężczyznę siedzącego na dachu policyjnego samochodu. Zważywszy, że obaj mężczyźni widzieli mężczyznę na dachu samochodu, a jeden z nich rozpoznał w nim oskarżonego, a ponadto na pojeździe ujawniono ślad podeszwy buta należącego do oskarżonego ustalenie, że to właśnie oskarżony dokonał uszkodzenia samochodu jest prawidłowe. Prawidłowe jest również ustalenie wysokości szkody. Skoro przed zdarzeniem pojazd był nieuszkodzony, to stwierdzone uszkodzenia mogły powstać tylko w wyniku działania oskarżonego. Natomiast wysokość szkody ustalona została w oparciu o zestawienie kosztów likwidacji szkody w środkach transportu ( k. 117).

Obrońca zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych podniósł w dalszej kolejności, że Sąd Rejonowy błędnie nie zakwalifikował czynu oskarżonego jako wypadku mniejszej wagi z art. 288 § 2 kk. Zarzut jest niezasadny. O przyjęciu wypadku mniejszej wagi decydują przedmiotowe i podmiotowe znamiona czynu. Wśród znamion strony przedmiotowej istotne znaczenie mają w szczególności: rodzaj dobra, w które godzi przestępstwo, zachowanie się i sposób działania sprawcy, użyte środki, charakter i rozmiar szkody wyrządzonej lub grożącej dobru chronionemu prawem, czas, miejsce i inne okoliczności popełnienia czynu oraz odczucie szkody przez pokrzywdzonego. Dla elementów strony podmiotowej istotne są: stopień zawinienia oraz motywy i cel działania sprawcy.

Stopień społecznej szkodliwości czynu jest podstawowym kryterium oceny czy dany czyn można zakwalifikować jako wypadek mniejszej wagi. Oskarżony z premedytacją, w miejscu publicznym, okazując przy tym rażące lekceważenie porządku publicznego, demonstracyjnie, działając oczywiście bez powodu skakał po policyjnym radiowozie niszcząc jego karoserię. Stopień społecznej szkodliwości czynu oskarżonego jest znaczny i eliminuje możliwość uznania jego zachowania za wypadek mniejszej wagi z art. 288 § 2 kk. Oskarżony działał w warunkach ograniczonej poczytalności, co umniejsza jego stopień winy, jednak nie na tyle, aby uzasadniał on przyjęcie uprzywilejowanego typu przestępstwa. Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił stronę przedmiotowo-podmiotową czynu popełnionego przez R. K. i wyprowadził prawidłowe wnioski, co do jego prawnej kwalifikacji uznając, że stanowi występek z art. 288 § 1 kk.

W ostatniej kolejności obrońca zgłosił zarzut rażącej niewspółmierności kary wymierzonej oskarżonemu, przez zaniechanie zastosowania warunkowego zawieszenia jej wykonania. Także i ten zarzut nie mógł zostać uwzględniony. R. K. zarzucony czyn popełnił w warunkach powrotu do przestępstwa ( art. 64 § 1 kk). Poza skazaniem stanowiącym podstawę recydywy oskarżony był w przeszłości skazywany za inne jeszcze przestępstwa. Pomimo orzekania wobec niego kar z warunkowym zawieszeniem ich wykonania popełniał kolejne przestępstwa ,co jednoznacznie prowadzi do wniosku, że oskarżony nie daje żadnej gwarancji przestrzegania prawa. W tym stanie tylko kara pozbawienia wolności w bezwzględnym wymiarze realizować może zamierzony w wyroku cel. Kara 4 miesięcy pozbawienia wolności jest także odpowiednia do stopnia winy i społecznej szkodliwości popełnionego czynu.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak na wstępie.

Z uwagi na trudną sytuację materialną oskarżonego, który ma ograniczone możliwości zarobkowania, Sąd zwolnił go od obowiązku zapłaty kosztów sądowych ( art. 624 § 1 kpk).

O kosztach nieopłaconej obrony z urzędu orzeczono na podstawie art.29 ust.1 ustawy Prawo o adwokaturze Dz. U 2015.615-j.t i 14 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackiej oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu Dz. U. 2013. 461 z późn. zmianami.