Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 marca 2016 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu w III Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: SSO Tomasz Krawczyk /spr./

Sędzia: SSO Lidia Hojeńska

Ławnicy: Joanna Bela, Elżbieta Gniewczyńska, Bogdan Chmielak

Protokolant: Michał Gruszka

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Arlety Pawłowskiej

po rozpoznaniu w dniach 23 września, 23 października, 10 listopada, 3 i 22 grudnia 2015 r., 19 lutego oraz 7 marca 2016 r.

sprawy

D. M. (M.)

urodz. (...) w Z.

syna A. i H. z domu M.

oskarżonego o to, że:

I. w dniu 13 września 2014 roku w O., w mieszkaniu przy ul. (...) będąc w stanie nietrzeźwości, działając w zamiarze pozbawienia życia swojego brata M. M. (2), wielokrotnie zadał mu uderzenia rękoma w twarz, głowę, ręce i nogi, powodując podbiegnięte krwią rany tłuczone czoła i nasady nosa, złamanie z przemieszczeniem kości nosowych i otarcia naskórka na czole, rozległe podbiegnięcia krwawe oraz rany tłuczone na skórze głowy w powłokach miękkich czaszki, podudziu prawym i otarcia naskórka na nadgarstku prawym, a używając niebezpiecznego narzędzia w postaci noża kuchennego wielokrotnie zadawał nim ciosy w twarz, okolice klatki piersiowej i w prawą dłoń, powodując ranę kłutą policzka lewego drążącą do jamy ustnej, liczne rany cięte małżowiny usznej prawej i prawej połowy twarzy, powierzchniowe rany cięte skóry głowy, rozległą ranę ciętą kciuka prawego, ranę kłutą lewego płuca powodującą krwotok do dróg oddechowych i zachłyśnięcie krwią, dwie powierzchniowe rany w podbrzuszu oraz ranę kłutą w dołku podsercowym, z przebiciem prawej komory serca i masywnym krwotokiem wewnętrznym i zewnętrznym skutkującym zgonem M. M. (2) na miejscu zdarzenia;

- tj. o czyn z art. 148 § 1 k.k.

II. w dniu 13 września 2014 r. w O. w mieszkaniu przy ul. (...) będąc w stanie nietrzeźwości, kilkakrotnie zadał uderzenie nożem w kończynę górną prawą oraz kończynę dolną prawą R. W. powodując trzy rany kłute kończyny górnej i dwie rany kłute kończyny dolnej, które to obrażenia naruszyły czynności narządów jej ciała na czas powyżej dni 7,

- tj. o czyn z art. 157 § 1 k.k.

*****

I.  uznaje oskarżonego D. M. za winnego popełnienia czynu opisanego w pkt I części wstępnej wyroku, przy czym przyjmuje, iż oskarżony działał w zamiarze bezpośrednim, a nadto nożem kuchennym zadał również M. M. (2) ciosy w okolice podbrzusza, nadbrzusza, tj. przestępstwa z art. 148 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 148 § 1 k.k. wymierza mu karę 15 (piętnastu) lat pozbawienia wolności;

II.  uznaje oskarżonego D. M. za winnego popełnienia czynu opisanego w pkt II części wstępnej wyroku tj. przestępstwa z art. 157 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 157 § 1 k.k. wymierza mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;

III.  na podstawie art. 85 § 1 k.k. oraz art. 86 § 1 k.k. łączy oskarżonemu D. M. wymierzone kary jednostkowe pozbawienia wolności i orzeka karę łączną 15 (piętnastu) lat pozbawienia wolności;

IV.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet kary łącznym pozbawienia wolności orzeczonej w pkt III części dyspozytywnej wyroku zalicza oskarżonemu D. M. okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od dnia 13 września 2014 roku godz. 20:10 do dnia 7 marca 2016 roku;

V.  na podstawie art. 44 § 1 i 2 k.k. orzeka przepadek przez zniszczenie dowodów rzeczowych opisanych w wykazie dowodów rzeczowych Drz 1093/15-1137/15 poz. 1-27, 30-38, 40-45;

VI.  na podstawie art. 230 § 2 k.p.k. zwrócić B. W. dowody rzeczowe opisane w wykazie dowodów rzeczowych Drz 1093/15-1137/15 poz. 28, 29, 39 k. 160-162;

VII.  na podstawie art. 44 § 1 i 2 k.k. orzeka przepadek przez pozostawienie w aktach sprawy dowodu rzeczowego opisanych w wykazach dowodów rzeczowych Drz 1406/15 na k. 108, Drz 1407/15 na k. 328, Drz 1408/15 na k. 380, Drz 1409/15 na k. 442, Drz 1410/15 na k. 462;

VIII.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. S. D. kwotę 2.435,40 złotych brutto (dwa tysiące czterysta trzydzieści pięć złotych 40/100 groszy) tytułem nieopłaconej obrony udzielonej oskarżonemu z urzędu;

IX.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych.

/Bogdan Chmielak/ /SSO Lidia Hojeńska/ /SSO Tomasz Krawczyk/ /Joanna Bela/ /Elżbieta Gniewczyńska/

Sygn. akt: III K 287/15

UZASADNIENIE

Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Oskarżony D. M. od kilkunastu lat zamieszkiwał wraz z konkubiną R. W. w O.. R. W. nie utrzymywała kontaktów
z rodziną oskarżonego, prócz jego brata – M. M. (2). Kontakty R. W. i D. M. z M. M. (2) nie były jednak częste ze względu na incydent, jaki miał miejsce kilka lat temu pomiędzy R. W.
i M. M. (2).

Dowód:

- zeznania świadka R. W. k. 23-25, 320-322, 784-787.

W dniu 13 września 2014r. do mieszkania zajmowanego przez R. W. oraz oskarżonego D. M. przyszedł M. M. (2). M. M. (2) był już pod wpływem alkoholu.

Dowód:

- zeznania świadka R. W. k. 23-25, 320-322, 784-787.

D. M. oraz M. M. (2) w mieszkaniu oskarżonego spożywali wspólnie alkohol. Następnie D. M. udał się do sklepu po alkohol i papierosy. Po powrocie ze sklepu oskarżony wraz z pokrzywdzonym kontynuowali spożywanie alkoholu.

Dowód:

- zeznania świadka R. W. k. 23-25, 320-322, 784-787.

R. W. przebywała razem z mężczyznami w pokoju. Siedziała razem z pokrzywdzonym na wersalce. W pewnym momencie M. M. (2) wstał chcąc udać się do toalety, przewrócił się jednak na siedzącą na wersalce R. W.. W reakcji na to zdarzenie oskarżony zaczął bić M. M. (2) pięściami po twarzy, atakował jego głowę, ręce i nogi, jak również uderzał głową pokrzywdzonego o meble. Pokrzywdzony przewrócił się. Leżał wzdłuż wersalki, na której siedziała R. W.. Następnie oskarżony udał się do kuchni, wyciągnął z górnej szuflady szafki nóż i wrócił do pokoju. Oskarżony zaczął atakować pokrzywdzonego nożem, wielokrotnie zadawał nim ciosy w twarz, okolice podbrzusza, nadbrzusza, okolice klatki piersiowej i w prawą dłoń. W trakcie zadawania uderzeń nożem M. M. (2) oskarżony D. M. ugodził nim, siedzącą na wersalce, R. W. w okolice prawej nogi oraz prawej ręki.

Dowód:

- zeznania świadka R. W. k. 23-25, 320-322, 784-787,

- protokół oględzin zwłok k.14-16, 190-195,

- protokół oględzin miejsca zdarzenia k. 17-22, 59- 61, 184-188, 222-276,

- protokół oględzin osoby R. W. k. 41-42, 172, 208- 220,

- badanie sądowo-lekarskie R. W. k. 66-67,

- sprawozdanie z sądowo-lekarskich oględzin i sekcji ludzkich zwłok k. 385-394,
417- 421

- ustna opinia uzupełniająca biegłego z zakresu medycyny sądowej k. 788-789,

- protokół oględzin rzeczy k. 99-100.

M. M. (2) leżał na podłodze. D. M. udał się do kuchni, umył ręce i nóż, po czym włożył nóż do szuflady. Następnie zadzwonił na pogotowie. R. W. zwróciła oskarżonemu uwagę na to, iż na twarzy pokrzywdzonego widać ślady krwi. Na co oskarżony polecił świadkowi przemyć twarz M. M. (2) wodą. W oczekiwaniu na przyjazd pogotowia oskarżony zaczął myć podłogę w celu usunięcia z niej śladów krwi. Przebrał się oraz włożył zabrudzone od krwi ubranie do worka i ukrył go w kuchni. Zanim przyjechało pogotowie, R. W. zorientowała się, że została ugodzona nożem w kolano.

Dowód:

- zeznania świadka R. W. k. 23-25, 320-322, 784-787,

- protokół oględzin miejsca zdarzenia k.17-22, 59-61, 184-188, 222-276,

- protokół oględzin odzieży i bielizny k. 102-104, 141-144, 145-146, 176-183.

W rozmowie z dyspozytorem pogotowia, która miała miejsce o godz. 19:14, D. M. powiedział, iż poszedł do sklepu oraz do szefa po wypłatę, a gdy wrócił zastał M. M. (2) leżącego na podłodze. Dyspozytorka podała instrukcje, by uciskać pokrzywdzonemu klatkę piersiową do przyjazdu karetki pogotowia. Karetka pogotowia została wysłana z S. ze względu na to, iż wszystkie zespoły z O. były zajęte.

Dowód:

- protokół oględzin zapisu nagrania rejestratora pogotowia ratunkowego k. 109-111.

Zespól pogotowia przyjechał na miejsce po godzinie 19:00. W mieszkaniu zastali mężczyznę i kobietę oraz leżące na podłodze ciało M. M. (2). Pokrzywdzony leżał na wznak wzdłuż wersalki. Po zbadaniu okazało się, że pokrzywdzony nie żyje. Stwierdzono u niego liczne obrażenia głowy oraz dwie rany kłute klatki piersiowej po lewej stronie - jedna usytuowana przy mostku, a druga wśród nasady linii obojczykowej. Rany cięte i kłute wskazywały na to, że przyczyną powstania ran mógł być kontakt z narzędziem ostrym. Pokrzywdzony miał ponadto podbiegnięcia krwawe, złamany nos, rany na głowie, rozcięty policzek i płatek ucha. Przy leżącym pokrzywdzonym stwierdzono ślady krwi oraz ślady wskazujące na próby zatarcia śladów krwi - niedokładnie umyta podłoga. Świadek W. K. stwierdziwszy, iż zgon nie powstał z przyczyn naturalnych, poinformował o tym policję.

Dowód:

- zeznania świadka W. K. k. 809,

- zeznania świadka M. S. (1) k. 811,

- zeznania świadka K. U. k. 317, 811-812,

- protokół zgonu k. 5.

W dniu 13 września 2014 r. R. G. pełnił dyżur w KPP w O.. Po otrzymaniu zgłoszenia skierował do mieszkania przy ul. (...) patrol składający się z funkcjonariuszy A. N. i M. Ł.. Następnie R. G. skontaktował się z pogotowiem w O. w celu ustalenia składu zespołu pogotowia, który został wysłany na miejsce zdarzenia.

Dowód:

- zeznania świadka R. G. k. 808.

- protokół oględzin zapisu nagrania rejestratora dyżurnego KPP O. k. 372-375.

O godzinie 20-tej na miejsce zdarzenia przybyli funkcjonariusze Policji A. N. oraz M. Ł.. Lekarz pogotowia poinformował ich, że M. M. (2) nie zmarł śmiercią naturalną, a następnie uchylił koszulę denata i wskazał na dwie rany kłute klatki piersiowej. D. M. stwierdził, iż nie potrafi logicznie wyjaśnić, co stało się pokrzywdzonemu oraz że z opisanymi wyżej obrażeniami M. M. (2) przyszedł do mieszkania oskarżonego i położył się na wersalce, a następnie z niej spadł i pozostał tak do przyjazdu pogotowia. Lekarz pogotowia w rozmowie z funkcjonariuszami wykluczył, aby pokrzywdzony był w stanie wejść po stromych schodach z tak rozległymi obrażeniami. Funkcjonariusz M. Ł. sprawdziła stan schodów w celu zweryfikowania informacji podanej przez oskarżonego. Śladów krwi na schodach nie było.

Dowód:

- zeznania świadka W. K. k. 808,

- zeznania świadka A. N. k. 307, 810,

- zeznania świadka M. Ł. k. 39-40, 313-315, 878-881.

D. M. przebywając w obecności funkcjonariuszy Policji oraz zespołu medycznego był zdenerwowany i palił papierosy. Po przyjeździe patrolu Policji na miejsce zdarzenia R. W. wykonywała gesty kierowane w kierunku funkcjonariusza policji A. N.. Wskazała palcem na D. M., a następnie wykonała ruchy imitujące podcinanie gardła. Pod nieobecność D. M., który przebywał w kuchni w asyście M. Ł., R. W. powiedziała A. N., iż sprawcą całego zajścia jest D. M.. A. N. wezwał przez dyżurnego drugi patrol oraz grupę operacyjną celem zabezpieczenia śladów. D. M. zatrzymano
i przewieziono na KPP w O..

Dowód:

- zeznania świadka A. N. k. 307, 810,

- zeznania świadka W. K. k. 808,

- zeznania świadka K. U. k. 317, 811-812,

- zeznania świadka T. F. k. 303, 848-849,

- zeznania świadka M. M. (3) k. 849,

- zeznania świadka P. N. k. 888,

- zeznania świadka M. Ł. k. 883.

W trakcie przeszukania mieszkania ujawniono zakrwawioną bluzę znajdującą się w worku schowanym w kuchni oraz rzucone pod stół spodnie. R. W. wskazała funkcjonariuszom policji miejsce, gdzie znajdował się nóż umieszczony tam przez oskarżonego. Nóż miał czarną pękniętą rączkę, a pomiędzy pęknięciami znajdowały się ślady krwi.

Dowód:

- zeznania świadka A. N. k. 307, 810,

- zeznania świadka R. W. k. 23-25, 785-787

- zeznania świadka W. K. k. 808,

- protokół oględzin rzeczy k. 99-100,

- protokół oględzin odzieży i bielizny k. 102-104, 141-144, 145-146, 176-183.

Badanie krwi pobranej od oskarżonego w dniu 14 września 2015r. o godzinie 0:42 wykazało zawartość 1,1 promila alkoholu.

Dowód:

- protokół pobrania krwi k. 114,

- sprawozdanie z badań krwi k.113.

W dniu 14 września 2015r. przeprowadzono badanie sądowo–lekarskie R. W.. Stwierdzono u niej trzy rany kłute ręki prawej i dwie rany kłute prawej nogi, które to obrażenia naruszyły czynności narządów jej ciała na czas powyżej dni 7.

Dowód:

- badanie sądowo-lekarskie oględzin ciała R. W. k. 68,

- protokół oględzin osoby k. 41-42, 172, 208-220.

Przeprowadzone sądowo-lekarskie oględziny i sekcja ludzkich zwłok wykazały u pokrzywdzonego M. M. (2) podbiegnięte krwią rany tłuczone czoła
i nasady nosa, złamanie z przemieszczeniem kości nosowych i otarcia naskórka na czole, rozległe podbiegnięcia krwawe oraz rany tłuczone na skórze głowy
w powłokach miękkich czaszki, podudziu prawym i otarcia naskórka na nadgarstku prawym oraz ranę kłutą policzka lewego drążącą do jamy ustnej, liczne rany cięte małżowiny usznej prawej i prawej połowy twarzy, powierzchniowe rany cięte skóry głowy, rozległą ranę ciętą kciuka prawego, ranę kłutą lewego płuca powodującą krwotok do dróg oddechowych i zachłyśnięcie krwią, dwie powierzchniowe rany
w podbrzuszu oraz ranę kłutą w dołku podsercowym, z przebiciem prawej komory serca i masywnym krwotokiem wewnętrznym i zewnętrznym skutkującym zgonem M. M. (2) na miejscu zdarzenia.

Rany kłute zadawane w okolice serca były zadane z co najmniej średnią siłą,
a długość kanałów ran kłutych wynosiła około 8 cm. Lokalizacja i charakter ran kłutych wyklucza możliwość przypadkowego ich powstania i świadczy
o ukierunkowanym ataku na konkretną okolice ciała - klatkę piersiową w rejony serca.

Dowód:

- sprawozdanie z sądowo-lekarskich oględzin i sekcji ludzkich zwłok k.385-394,
417- 421,

- ustna opinia uzupełniająca biegłego z zakresu medycyny sądowej k. 788-789.

Oskarżony D. M. nie jest upośledzony umysłowo. Nie jest także chory psychicznie w rozumieniu psychozy obecnie i nie był chory psychicznie
w krytycznym czasie. Poziom intelektualny pozwala mu na rozumienie norm społecznych i prawnych. Osobowość oskarżonego jest mało rozbudowana. Intelekt na poziomie wykształcenia, środowiska i doświadczeń osobistych.

Oskarżony jest uzależniony od alkoholu. W krytycznym czasie był pod wpływem alkoholu. Upicie nie miało charakteru atypowego bądź patologicznego. Oskarżony zna swoją reakcję na alkoholi i potrafi przewidzieć skutki jego działania. Alkohol jedynie modyfikował zachowania oskarżonego, nie miały one motywacji psychotycznej, a wynikały z rozhamowującego działania alkoholu i zaistniałej sytuacji.

W krytycznym czasie oskarżony D. M. nie miał z przyczyn chorobowych zniesionej ani w stopniu znacznym ograniczonej zdolności rozpoznania znaczenia czynów i pokierowania swoim postępowaniem. Nie zachodzą warunki
z art. 31 § 1 i 2 k.k.

Dowód:

- opinia sądowo–psychiatryczna k.513-517, 624-627, 751-752.

D. M. w chwili popełnienia czynu znajdował się pod wpływem alkoholu, co spowodowało w nim wyzwolenie zachowań agresywnych i popędowych, a to z kolei obniżyło w oskarżonym kontrolę intelektualną. Wykluczono upośledzenie procesów poznawczych. Oskarżony ma tendencję do działań popędowych bez zważania na konsekwencje. Zachowanie oskarżonego nie wskazuje na zerwanie kontaktu z rzeczywistością.

Dowód:

- opinia sądowo – psychologiczna k. 499-502.

Oskarżony D. M. urodził się (...) w O.. Jest bezdzietny, posiada wykształcenie zawodowe – kolejarz. Nie pracuje. Od wielu lat wykonuje wyłącznie prace dorywcze-ogólnobudowlane i utrzymuje się ze zbierania
i sprzedaży (...). Oskarżony od wielu lat nadużywa alkoholu
i przejawia skłonności do zachowań agresywnych.

Dowód:

- sprawozdanie z wywiadu środowiskowego k. 329-330.

Oskarżony D. M. był dotychczas wielokrotnie karany, m.in. za przestępstwa pobicia oraz jazdy w stanie nietrzeźwości pojazdem mechanicznym.

Dowód:

- karta karna k.124-125,

- odpisy wyroków k. 539, 610- 61.

Przesłuchiwany na rozprawie głównej oskarżony D. M. nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów i wyjaśnił, że w dniu 13 września 2014r. o godzinie 9.00 do mieszkania zajmowanego przez niego oraz R. W. przyszedł brat oskarżonego M. M. (2). Początkowo miał wątpliwości co to tego, czy powinien wpuścić brata do mieszkania. Zaprosił go jednak do środka. Wypili kawę. Następnie udali się na budowę do szefa D. M., jednakże go tam nie zastali. Za namową M. M. (2) mężczyźni udali się do sklepu przy ulicy (...) po butelkę wódki. Mężczyźni idąc w kierunku mieszkania D. M. wypili alkohol. Następnie zakupili następną butelkę wódki. Wypili połowę butelki i udali się do mieszkania oskarżonego. Gdy mężczyźni byli już
w domu M. M. (2) powiedział D. M., że jest śpiący, na co oskarżony zaproponował pokrzywdzonemu, aby położył się w drugim pokoju na kanapie. M. M. (2) zasnął jednak w fotelu w kuchni. D. M. postanowił po raz drugi pójść na budowę do szefa. Kiedy wychodził M. M. (2), przebudził się, dał oskarżonemu pieniądze i polecił mu zakupić wódkę
i papierosy. Kiedy oskarżony wrócił do mieszkania, pokrzywdzony nadal spał
w fotelu. D. M. zrobił sobie kawę, a następnie udał się do pokoju i zasnął w fotelu. Po przebudzeniu oskarżony zauważył, że M. M. (2) leży obok wersalki. Sądził, że śpi. Dotknął go w stopę myśląc, że się obudzi, następnie
w biodro i w ramię. Pokrzywdzony jednak nie reagował. Następnie zauważył, że dźwiczki od szafy wiszą na jednym zawiasie. Zobaczył na nich krew. Wytarł ją, założył zawias i zadzwonił na pogotowie. Oskarżony nie przypominał sobie, aby się przebierał, czy też sprzątał mieszkanie. Wyjaśnił, że widział na głowie i uchu brata obdartą skórę, jednakże krwi na ubraniu pokrzywdzonego nie widział. Oskarżony podał również, iż w czasie gdy się obudził i zauważył brata leżącego na podłodze R. W. leżała w łóżku. Leżała tam w chwili przyjazdu policji, jak
i w momencie kiedy policja wyprowadzała oskarżonego z mieszkania. D. M. wyjaśnił również, iż nie widział u R. W. żadnych obrażeń ani śladów krwi na jej ciele.

W świetle poczynionych ustaleń faktycznych wina i sprawstwo oskarżonego D. M. co do zarzuconych mu czynów nie budzą wątpliwości.

Dokonując oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd dysponował dwiema wersjami zdarzenia. Jedną przedstawioną przez oskarżonego D. M. oraz drugą zaprezentowaną w zeznaniach świadka R. W..

Oceniając wyjaśnienia oskarżonego Sąd doszedł do przekonania, że nie zasługują one na wiarę, gdyż są nielogiczne, niespójne, sprzeczne z zachowaniem oskarżonego po zdarzeniu oraz nie znajdują potwierdzenia w żadnym ze zgromadzonych dowodów.

Wersja oskarżonego przedstawiona w jego wyjaśnieniach jest fragmentaryczna, nie daje podstaw do odtworzenia przyczyn i przebiegu całego zdarzenia.

Sąd natomiast oparł swoje ustalenia na zeznaniach R. W., która była bezpośrednim obserwatorem zdarzenia. Zeznania te są spójne, cechują się konsekwencją i możliwym dla niej stopniem szczegółowości. Z ich treści wynika, że zeznawała ona szczerze, nie ukrywając żadnych okoliczności. R. W. w sposób konsekwentny i stanowczy opisała przebieg zdarzenia w dniu 13 września 2015r. Ponadto jej zeznania znajdują potwierdzenie w przeprowadzonych w sprawie dowodach, zwłaszcza w sprawozdaniu z sądowo–lekarskich oględzin ciała i sekcji zwłok pokrzywdzonego M. M. (2), sprawozdaniu z sądowo-lekarskich oględzin dotyczącym jej obrażeń, wynikach oględzin i zabezpieczonych dowodach rzeczowych oraz w zeznaniach świadków: A. N., M. Ł., W. K., K. U., T. F. i M. (...) , (...), P. N. i R. G.. Wiarygodność wymienionych świadków nie budzi żadnych wątpliwości. Wykonywali oni czynności służbowe, a ich relacje są szczegółowe, dokładne i nacechowane chęcią odtworzenia przebiegu wydarzeń.

Ze sprawozdania z sądowo–lekarskich oględzin ciała i sekcji zwłok ludzkich oraz ustnej opinii uzupełniającej biegłego J. M. wynika, że
u pokrzywdzonego M. M. (2) stwierdzono zarówno obrażenia zadane narzędziem tępym, względnie tępokrawędzistym, które nie miały wpływu na jego zgon, jak też obrażenia wielokrotnie zadane nożem, które doprowadziły do zgonu.

W ocenie Sądu potwierdza to przebieg zdarzeń opisany przez R. W., że zachowanie oskarżonego miało dwie fazy. Pierwszą, w trakcie której bił on pięściami pokrzywdzonego i uderzał jego głową o meble oraz drugą, kiedy zaatakował pokrzywdzonego nożem.

Przy czym zarówno opinia biegłego z zakresu medycyny sądowej J. K., jak też biegłego M. Z. przeczy możliwości, aby pokrzywdzony z tak ciężkimi obrażeniami mógł samodzielnie dotrzeć do mieszkania R. W. i oskarżonego.

Oceniając wyjaśnienia oskarżonego należy wskazać na wyraźną sprzeczność w jego zachowaniu po popełnieniu zarzucanego mu czynu w stosunku do wersji, jaką zaprezentował na rozprawie.

Wyjaśnił on mianowicie, że kiedy wrócił do mieszkania pokrzywdzony nadal spał w fotelu. Zrobił sobie kawę, a następnie udał się do pokoju i zasnął w fotelu. Po przebudzeniu oskarżony zauważył, że M. M. (2) leży obok wersalki. Sądził, że śpi. Dotknął go w stopę myśląc, że się obudzi, następnie w biodro
i w ramię. Pokrzywdzony jednak nie reagował.

Wyjaśnienia te są sprzeczne z tym jakie informacje oskarżony podał dyżurnemu pogotowia oraz zespołowi pogotowia i funkcjonariuszom Policji przybyłym na miejsce zdarzenia. Twierdził bowiem, że brat sam do niego przyszedł w takim stanie lub że po powrocie do domu zastał go leżącego na podłodze.

W przeciwieństwie do wyjaśnień oskarżonego, zeznania R. W.
i jej zachowanie po zdarzeniu są konsekwentne. Kiedy na miejsce przybyli policjanci A. N. i M. Ł., wskazała ona gestami na oskarżonego jako sprawcę, a następnie kiedy oskarżony został przewieziony na komendę opisała cały przebieg zdarzenia wskazując miejsce, gdzie znajduje się nóż. Konsekwentnie
w dalszym toku postępowania składała zeznania obciążające oskarżonego.

Zeznania R. W. opisujące zachowanie oskarżonego w trakcie i po popełnieniu zarzucanych czynów znajduje również potwierdzenie w zabezpieczonych dowodach rzeczowych w postaci noża i zakrwawionych ubrań. Również wygląd podłogi w pokoju wskazywał na wycieranie jej z krwi.

Oceniając wiarygodność zeznań R. W. Sąd miał na względzie treść opinii biegłej psycholog M. S. (2), która była obecna w trakcie jej przesłuchania zarówno w postępowaniu przygotowawczym, jak i na rozprawie głównej.

Badanie psychologiczne R. W. wykazało iż ma ona niewykształcone myślenie abstrakcyjne oraz problem z adekwatnym rozumieniem bardziej złożonych pytań. Jest to jednakże charakterystyczne dla jej rozwoju umysłowego. Stwierdzono ponadto łagodne zaburzenia poznawcze i zaburzoną koncentrację. Świadek może mieć ograniczoną pamięć wsteczną, co przejawia się poprzez problemy z utrzymaniem w pamięci dawnych zdarzeń, zachowuje jednak zdolność do logicznego myślenia.

Sąd dostrzegł, że zeznania R. W. złożone w postępowaniu przygotowawczym różnią się nieznacznie od zeznań złożonych w postępowaniu sądowym. Jak wynika z opinii biegłej psycholog M. S. (2) rozbieżności te mogą wynikać z łagodnych zaburzeń poznawczych, ale także z prymitywnej osobowości świadka. Świadek nie przywiązuje bowiem uwagi do dat i chronologii w życiu. Ponadto świadek zachowuje krytycyzm do własnych możliwości poznawczych. R. W. sama podczas przesłuchania w toku rozprawy odnosząc się do odczytanych zeznań w postępowaniu przygotowawczym stwierdza iż „wcześniej pamiętała wszystko lepiej”. Należy również zwrócić uwagę na to, iż przebieg wydarzeń, jaki podała R. W. w swoich zeznaniach, nie posiada cech nielogicznych czy też niedorzecznych. Ponadto jak wynika z przytoczonej opinii nie wykazano u świadka zaburzeń psychotycznych czy też konfabulacji, a stan R. W. pozwalał na prawidłowe postrzeganie oraz zapamiętywanie, w związku
z powyższym mogła być ona świadkiem zdarzenia, a jej zeznania mogą być uznane za wiarygodne.

Zdaniem Sądu pewne ułomności intelektualne nie dyskwalifikują R. W. jako świadka. Jej wiarygodność bowiem wynika z oceny jej zeznań
w odniesieniu do całego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.

Dowodami obiektywnymi w sprawie były: opinia z zakresu badań daktyloskopijnych, opinia z zakresu badań biologicznych, opinia z badań informatycznych, opinia sprawozdanie z sądowo–lekarskich oględzin ciała i sekcji zwłok ludzkich, uzupełniająca opinia ustana biegłych z zakresu medycyny sądowej, dokumentacja fotograficzna, protokół z oględzin i otwarcia zwłok, protokół zgonu, protokół oględzin mieszkania, badania sądowo-lekarskie, protokół zewnętrznych oględzin zwłok, protokoły oględzin osoby, protokoły oględzin rzeczy pokrzywdzonego i oskarżonego, protokoły oględzin miejsca zdarzenia, protokoły oględzin odzieży
i bielizny, protokoły oględzin zapisu nagrań, protokoły oględzin rzeczy, protokół wizji lokalnej, kwestionariusz wywiadu środowiskowego, dokumentacja medyczna,
a także opinie sądowo–psychiatryczne, opinie psychologiczne, dane o karalności, odpisy wyroków. Sąd nie znalazł żadnych podstaw, aby dowodom tym odmówić nadania przymiotu wiarygodności. Opinie w niniejszej sprawie sporządzone zostały w sposób rzetelny, fachowy, precyzyjny i obiektywny przez osoby posiadające odpowiednie kompetencje, o dużej wiedzy w zakresie okoliczności, do których stwierdzenia zostały powołane. Opinie te są przy tym wyczerpujące, spójne, logiczne i jednoznaczne. Także opinie sądowo–psychiatryczna oraz opinia psychologiczna stanowiły pełnowartościowe dowód w sprawie.

Sąd natomiast nie uwzględnił zeznań świadków: G. M., H. M., R. C., W. D., K. M., B. Ł., T. M.. Wymienione osoby nie posiadały żadnych informacji istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, w związku z czym podane przez nich relacje nie przyczyniły się do dokonania definitywnych ustaleń faktycznych

Wszystkie wymienione wyżej dowody dają niewątpliwą podstawę do prawidłowego ustalenia przebiegu całego zdarzenia.

Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego i wynikłe z niej ustalenia faktyczne powzięte przez Sąd prowadzą do wniosku, że oskarżony D. M. swoim zachowaniem opisanym w pkt. I części wstępnej wyroku uzupełnionym w pkt. I części dyspozytywnej wyroku wyczerpał ustawowe znamiona przestępstwa zabójstwa z art. 148 § 1 k.k. , którego istotą jest umyślne spowodowanie śmierci człowieka.

Oskarżony w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życia swojego brata M. M. (2) wielokrotnie zadał mu uderzenia rękoma w twarz, głowę, ręce i nogi, powodując podbiegnięte krwią rany tłuczone czoła i nasady nosa, złamanie
z przemieszczeniem kości nosowych i otarcia naskórka na czole, rozległe podbiegnięcia krwawe oraz rany tłuczone na skórze głowy w powłokach miękkich czaszki, podudziu prawym i otarcia naskórka na nadgarstku prawym, a używając niebezpiecznego narzędzia w postaci noża kuchennego wielokrotnie zadawał nim ciosy w twarz, podbrzusza i nadbrzusza, okolice klatki piersiowej i w prawą dłoń, powodując ranę kłutą policzka lewego drążącą do jamy ustnej, liczne rany cięte małżowiny usznej prawej i prawej połowy twarzy, powierzchniowe rany cięte skóry głowy, rozległą ranę ciętą kciuka prawego, ranę kłutą lewego płuca powodującą krwotok do dróg oddechowych i zachłyśnięcie krwią, dwie powierzchniowe rany
w podbrzuszu oraz ranę kłutą w dołku podsercowym, z przebiciem prawej komory serca i masywnym krwotokiem wewnętrznym i zewnętrznym skutkującym zgonem M. M. (2).

Mając na względzie zarówno zachowanie oskarżonego przed popełnieniem czynu, jak i rodzaj użytego narzędzia, a także umiejscowienie i intensywność zadanych ciosów zasadnym było przyjęcie, iż oskarżony działał
w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życia M. M. (2). Oskarżony przy użyciu noża kuchennego zadawał pokrzywdzonemu uderzenia
w newralgiczne dla życia i zdrowia ludzkiego części ciała (klatka piersiowa, nadbrzusze, podbrzusze). Rany kłute zadawane w okolice serca były zadane z co najmniej średnią siłą, a długość kanałów ran kłutych wynosiła około 8 cm. Lokalizacja i charakter ran kłutych wyklucza możliwość przypadkowego ich powstania i świadczy o ukierunkowanym ataku na konkretną okolice ciała - klatkę piersiową w rejony serca.

Działanie oskarżonego w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życia swojego brata M. M. (2) potwierdza jego zachowanie po popełnieniu przestępstwa. Oskarżony wytarł podłogę, ukrył zakrwawione ubranie i wezwał pogotowie. Jego działanie było wyrachowane i ukierunkowane na uniknięcie odpowiedzialności. Nie był zaskoczony, czy zrozpaczony efektami swojego działania.

Zdaniem Sądu zamiar ten miał charakter nagły i był reakcją oskarżonego na przewrócenie się brata na R. W.. Wypity alkohol ułatwił u oskarżonego wyzwolenie zachowań społecznie nieakceptowanych, obniżył krytycyzm, ułatwił występowanie zachowań agresywnych, gniewu, odreagowanie wcześniejszych napięć w stosunkach z bratem.

Czyn oskarżonego opisany w pkt. II części wstępnej wyroku wypełnił natomiast znamiona przestępstwa z art. 157 § 1 k.k. D. M. kilkakrotnie zadał uderzenie nożem w kończynę górną prawą oraz kończynę dolną prawą R. W. powodując trzy rany kłute kończyny górnej i dwie rany kłute kończyny dolnej, które to obrażenia naruszyły czynności narządów jej ciała na czas powyżej dni siedmiu.

Oskarżony działał w ocenie Sądu z zamiarem ewentualnym spowodowania u pokrzywdzonej opisanych obrażeń. D. M. zadawał ciosy nożem bratu widząc siedzącą w zasięgu operowania przez niego nożem R. W.. Miał zdaniem Sądu świadomość możliwości spowodowania u niej obrażeń, a mimo to kontynuował swoje działanie, gdyż było mu obojętne, że zrani pokrzywdzoną i godził się na to.

Wymierzając oskarżonemu D. M. kary jednostkowe za przypisane czyny, Sąd miał na względzie dyrektywy wymiaru kary zawarte
w art. 53 § 1 k.k., zatem baczył, by ich dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględnił stopień społecznej szkodliwości przypisanych oskarżonej czynów oraz miał na uwadze cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kary mają osiągnąć
w stosunku do oskarżonego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Przy wymierzaniu kary za przestępstwo opisane w pkt I. części dyspozytywnej wyroku Sąd miał na uwadze wysoką społeczną szkodliwość czynu. Oskarżony, popełniając zarzucane mu przestępstwo, godził w szczególne dobro, jakim jest życie człowieka. Na niekorzyść oskarżonego przemawiał również prowadzony przez niego tryb życia, w tym nadużywanie alkoholu oraz okoliczność, iż w momencie popełnienia czynu był pod jego wpływem. W ocenie Sądu oskarżony jest osobą wysoce zdemoralizowaną, był już karany, w tym za przestępstwo z użyciem przemocy, a jego zachowanie wskazuje, że przedstawia on sobą duże niebezpieczeństwo i zagrożenie dla porządku prawnego. Analizując okoliczności o charakterze podmiotowym wskazane w art. 115 § 2 k.k. oraz oceniając stopień winy Sąd miał na uwadze, że oskarżony popełnił przestępstwo nie mając żadnego motywu czy powodu. Działanie takie, w ocenie Sądu, zasługuje na szczególne potępienie i nie pozwala na wymierzenie mu kary w dolnych granicach ustawowego zagrożenia.

D. M. przejawia skłonności do silnych, impulsywnych zachowań połączonych z agresją, nie przestrzega norm i reguł społecznych.
W ocenie Sądu oskarżony jest osobą zdemoralizowaną, a jego zachowanie wskazuje, że przedstawia on sobą zagrożenie dla porządku prawnego.

Jednocześnie, mając na względzie okoliczności wskazujące na zamiar nagły oskarżonego, Sąd uznał, że wymierzenie mu kary w wymiarze 15 lat jest odpowiednie dla osiągnięcia celów kary. Wynika to z tego, iż w przypadku działania
z zamiarem nagłym, inaczej niż przy zamiarze przemyślanym, sprawca nie ma czasu i możliwości wszechstronnego i dokładnego przemyślenia czynu, a także racjonalnego, tj. pozbawionego emocjonalnego ładunku, rozważenia wszelkich okoliczności.

Wymierzając oskarżonemu karę za czyn opisany w pkt II części wstępnej wyroku, Sąd miał na uwadze, że oskarżony swoim zachowaniem godził w dobro, jakim jest zdrowie. Okolicznością obciążającą była także ilość obrażeń i użycie do popełnienia przestępstwa noża.

Jako okoliczność łagodzącą Sąd uznał działanie oskarżonego z zamiarem ewentualnym.

Sąd na zasadzie art. 85 § 1 k.k. i art. 86 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego karę łączną 15 lat pozbawienia wolności. Przy wymierzaniu kary łącznej Sąd zastosował zasadę absorpcji (pochłaniania), według której najsurowsza z kar wymierzonych staje się karą łączną.

Zdaniem Sądu przesłanka prognostyczna pozwala na stwierdzenie, że kara łączna w wysokości najwyższej z wymierzonych kar jednostkowych jest wystarczającą oceną zachowania się oskarżonego i spełni w stosunku do niego cele zapobiegawcze i wychowawcze. Zapobiegawczy sens wymierzonej kary pozbawienia wolności ma na celu odstraszenie sprawcy od ponownego wejścia na drogę przestępstwa, natomiast jej cel wychowawczy realizuje się poprzez kształtowanie jego postawy zarówno wobec własnego czynu, jak i przestępstwa w ogóle. Kara pozbawienia wolności w takiej wysokości ma skłonić oskarżonego do zmiany postępowania i przestrzegania porządku prawnego. W ramach prewencji ogólnej wymierzona kara będzie w ocenie Sądu utwierdzać w świadomości społecznej przekonanie o obowiązywaniu normy prawnej i dawać gwarancję skutecznego zwalczania przestępczości. Ponadto orzeczona wobec oskarżonego kara ma działać odstraszająco na potencjalnych sprawców tego rodzaju przestępstw. Względy na społeczne oddziaływanie kary jako jeden z celów kary są podyktowane potrzebą przekonania społeczeństwa o nieuchronności kary za naruszenie dóbr chronionych prawem i nieopłacalności zamachów na te dobra, wzmożenia poczucia odpowiedzialności, ugruntowania poszanowania prawa i wyrobienia właściwego poczucia sprawiedliwości oraz poczucia bezpieczeństwa.

O dowodach rzeczowych opisanych w pkt V i VII wyroku orzeczono na podstawie art. 44 §1 i 2 k.k.

Orzeczenie w przedmiocie dowodów rzeczowych, zawarte w pkt VI wyroku, zapadło w oparciu o przepis art. 230 § 2 k.p.k., zgodnie z którym należy również zwrócić osobie uprawnionej zatrzymane rzeczy niezwłocznie po stwierdzeniu ich zbędności dla postępowania karnego. Wobec tego Sąd orzekł o zwrocie R. W. dowodów rzeczowych, które stanowiły jej własność.

Kierując się treścią art. 63 § 1 k.k. zaliczono oskarżonemu na poczet kary łącznej pozbawienia wolności okres tymczasowego aresztowania od dnia 13 września 2015 r. godz. 20:10 do dnia 7 marca 2016r.

Sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzecz rzecz adw. S. D. kwotę 2.435,40 złotych brutto (dwa tysiące czterysta trzydzieści pięć złotych 40/100 groszy) tytułem nieopłaconej obrony udzielonej oskarżonemu z urzędu. Podstawę stanowiły w tym zakresie przepisy § 14 ust. 2 pkt 5 i § 16 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).

W oparciu o art. 624 § 1 k.p.k. zwolniono oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych. Oskarżony nie ma stałego źródła dochodu ani majątku, a zatem ich uiszczenie byłoby dla niego zbyt uciążliwe.

SSO Lidia Hojeńska SSO Tomasz Krawczyk