Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Żorach wyrokiem z dnia 20 kwietnia 2015r. w sprawie o sygn. akt. II K 741/14 uznał oskarżonego B. K. za winnego:

-występku z art. 280§ 1 kk polegającego na tym, że wspólnie i w porozumieniu z S. J. w dniu 16 września 2014r. w Ż. w godzinach wczesnorannych rozpylając kilkukrotnie nieustalonym gazem w twarz M. K. doprowadził go w ten sposób do stanu bezbronności, a następnie dokonali zaboru w celu przywłaszczenia pieniędzy w kwocie 1350 zł na szkodę właściciela lokalu J. H. 24h H. S. tj. spółki (...) sp. z oo zs. W B., czym wyczerpali dyspozycję art. 280 par. 1 kk i za to na podstawie art. 280 par. 1 kk wymierzył oskarżonemu karę 3 lat i 10 miesięcvy pozbawienia wolności.

- występku z art. 278 § 1 kk polegającego na tym, że w dniu 30 sierpnia 2014r. w Ż. w sklepie (...) dokonał zaboru w celu przywłaszczenia artykułów alkoholowych, przemysłowych spożywczych i kosmetycznych o łącznej wartości 591,45 zł na szkodę (...) sp. z o.o. Za to przestępstwo Sąd Rejonowy wymierzył oskarżonemu na podstawie karę 8 miesięcy pozbawienia wolności.

Na mocy art. 85 kk i 86 § 1 kk w miejsce orzeczonych kar jednostkowych Sąd Rejonowy wymierzył oskarżonemu karę łączną 4 lat pozbawienia wolności. Na podstawie art. 46 § 1 kk orzekł wobec oskarżonych S. J. i B. K. obowiązek naprawienia szkody w całości poprzez zapłatę solidarnie na rzecz pokrzywdzonej spółki (...) sp. z o.o. zs w B. kwoty 1350 zł. Na podstawie art. 50 kk Sąd orzekł podanie wyroku do publicznej wiadomości poprzez wywieszenie jego treści w budynku Sadu Rejonowego w Żorach przez okres 3 miesięcy. Na podstawie art. 63 § 1 kkk na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu B. K. okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie tj. okres zatrzymania 30 sierpnia 2014r. i tymczasowego aresztowania od 16 września 2014r. do 20 lutego 2015r. Na podstawie art. 230 par. 2 kpk zwrócił dowody rzeczowe opisane w wykazie dowodów rzeczowych. Jednocześnie zwolnił B. K. z kosztów sądowych obciążając nimi Skarb Państwa.

Apelację wniósł obrońca oskarżonego i zaskarżył orzeczenie w części, co do orzeczenia o karze. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

- na podstawie art. 438 pkt 2-4 kpk mającą wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia obrazę prawa procesowego, a to art. 7 kpk w zw z art. 410 kpk polegającą na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów poprzez podjęcie tej oceny w sposób wybiórczy i dowolny,

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, a mający wpływ na jego treść, stanowiący jednocześnie konsekwencję wskazanej wyżej obrazy przepisów postępowania, polegający na nieustaleniu, że oskarżony wyraził skruchę za popełnione czyny, a nadto przeprosił pokrzywdzonego M. K. ,

-rażącą niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu kary w stosunku do stopnia winy oskarżonego, właściwości i warunków osobistych oskarżonego a także jego zachowania po popełnieniu przestępstwa, wynikającą z orzeczenia rażąco surowej kary , co powoduje iż nie spełni ona swojej funkcji w zakresie prewencji szczególnej oraz nie zaspokoi społecznego poczucia sprawiedliwości.

Podnosząc powyższe zarzuty, obrońca oskarżonego wniósł o zmianę wyroku i wymierzenie oskarżonemu kar w dolnych granicach ustawowego zagrożenia za przypisane czyny a także kary łącznej z zastosowaniem zasady pełnej absorpcji. Ewentualnie obrońca wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Zarzuty podniesione w środku odwoławczym, sporządzonym przez obrońcę oskarżonego, nie zasługiwały na uwzględnienie. Wbrew jego twierdzeniom, Sąd Rejonowy w Rybniku prawidłowo ustalił stan faktyczny w przedmiotowej sprawie nie naruszając przy tym, żadnych norm regulujących przebieg postępowania karnego. W tej sytuacji brak było podstaw do uwzględnienia wniosków apelacyjnych o uchylenie wyroku lub jego zmianę co w konsekwencji musiało doprowadzić do utrzymania w mocy zaskarżonego wyroku.

Zarzut naruszenia zasady swobody oceny dowodów nie mógł być trafny, gdyż odtworzony przebieg zdarzeń, a konkretnie zachowania oskarżonego wobec pokrzywdzonego M. K. dniu 16 września 2014r. oraz w sklepie (...) w dniu 30 sierpnia 2014r. znajduje oparcie w zgromadzonym materiale dowodowym. Polemizując z ustaleniami faktycznymi autor apelacji zdaje się usiłował wykazać , że Sąd I instancji bezpodstawnie ustalił wysoki stopień społecznej szkodliwości czynu oskarżonego wobec pokrzywdzonego K.. Zdaniem obrońcy skoro oskarżony przyznał się do winy, wyraził skruchę i przeprosił pokrzywdzonego zatem prawno karna ocena jego zachowania powinna być inna i znaleźć odzwierciedlenie w szczególności w wymiarze kary. Zdaniem obrońcy wybiórcze potraktowanie wyjaśnień oskarżonego świadczy o naruszeniu art. 7 kpk i 410 kpk przez Sąd I instancji.

Na wstępie należy podkreślić, że wynikające z art. 7 kpk prawo swobodnej oceny dowodów jest jedną z najistotniejszych prerogatyw sądu, zarzut obrazy tego przepisu może być skuteczny tylko wtedy gdy zostanie wykazane, że sąd orzekający oceniając dowody naruszył zasady logicznego rozumowania nie uwzględnił przy ocenie dowodów wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Takiego uchybienia Sąd Rejonowy w sprawie się nie dopuścił albowiem sąd ten wskazał dowody, na których oparł ustalenia co do przebiegu zdarzenia, zachowania się oskarżonego tak względem M. K. jak i czynu popełnionego w dniu 30 sierpnia 2014r. na szkodę T. Polska. Należy w tym miejscu przypomnieć, że oskarżony przyznał się do obu zarzucanych mu czynów. Nadto fakt obecności oskarżonego w lokalu H. S. wynika z zeznań pokrzywdzonego i wyjaśnień współoskarżonej S. J.. Dowody te w oczywisty sposób potwierdza nagranie monitoringu i dokumentacja fotograficzna oraz fakt, że pokrzywdzony rozpoznał bez wahania B. K. w czasie okazania. Również dowody świadczące o okolicznościach zdarzenia z 30 sierpnia 2014 r. są jednoznaczne i z całą pewnością pozwoliły na ustalenie sprawstwa i winy oskarżonego. Wyjaśnienia oskarżonego zawsze w procesie karnym są jednym z dowodów, które Sąd ma obowiązek przeanalizować , skonfrontować z pozostałymi dowodami i wyciągnąć z nich wnioski uznając je za wiarygodne bądź tej wiarygodności im odmówić. Sąd Rejony słusznie uwzględnił wyjaśnienia oskarżonego gdyż rzeczywiście znalazły on odzwierciedlenie w pozostałym materiale dowodowym. Oskarżony B. K. w toku całego procesu nie zaprzeczył swojemu udziałowi w popełnionych w odstępie dwóch tygodni przestępstwach. Ustalając stan faktyczny odnośnie obydwu czynów przypisanych oskarżonemu Sąd Rejonowy dokonał oceny dowodów w sposób bezstronny, nie przekroczył granic oceny swobodnej, a przy tym uwzględnił zasady wiedzy i doświadczenia życiowego, a swój pogląd na ostateczne wyniki przewodu sądowego przekonująco uzasadnił w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku. Sąd uzasadnił swoje stanowisko i trudno wywodzić, że stopień społecznej szkodliwości obu czynów przypisanych oskarżonemu jest niższy niż wynika to z ustaleń Sądu i instancji. Fakt przeproszenia pokrzywdzonego M. K. aczkolwiek pozytywny i stanowiący okoliczność łagodzącą przy wymiarze kary nie jest jedyną i determinującą okolicznością przesadzającą o natężeniu stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przez B. K. przestępstwa rozboju. Dokonana przez Sąd meriti ocena stopnia społecznej szkodliwości przypisanych oskarżonemu czynów w szczególności przestępstwa rozboju nie zawiera w sobie ani błędu, ani nie jest oceną dowolną skoro została poparta wszechstronną analizą całokształtu okoliczności sprawy. Sąd Rejonowy dokładnie przeanalizował wyjaśnienia oskarżonego. Miał na względzie to, że oskarżony przyznał się do winy i podał okoliczności zdarzenia, które ustaliły przebieg zajścia. Co prawda – w istocie- Sąd meriti nie odniósł się w uzasadnieniu do okoliczności przeproszenia na rozprawie pokrzywdzonego K. jednakże fakt ten nie może absolutnie świadczyć o błędnej ocenie wyjaśnień oskarżonego, czy błędnym ustaleniu stopnia społecznej szkodliwości popełnionego czynu. To czy oskarżony przeprosił pokrzywdzonego czy też nie, nie ma znaczenia dla ustaleń stanu faktycznego. Może on jedynie rzutować na wymiar kary – o czym będzie mowa poniżej. Generalnie zarzut naruszenia art. 7 kpk podniesiony w apelacji miał charakter czysto polemiczny. Sąd Rejonowy wskazał, iż o wysokim stopniu społecznej szkodliwości czynu dokonanego przez B. K. świadczy to, że oskarżony swoim działaniem zaatakował zdrowie pokrzywdzonego. P. mu gazem prosto w twarz, a celem jego działania było osiągnięcie łatwego zysku. Sąd Okręgowy w całości podziela w tym zakresie ustalenia Sądu Rejonowego i przyjmuje je za własne. Z obiektywnego punktu widzenia bowiem sposób działania oskarżonego w lokalu H. S. nosił wszelkie cechy działania niebezpiecznego godzącego w sposób oczywisty w elementarny porządek prawny i w zdrowie drugiej osoby.

Mając powyższe na uwadze i uznając analizę materiału dowodowego dokonaną przez Sąd Rejonowy za prawidłową Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku w zakresie ustaleń faktycznych i kwalifikacji prawnej , ani też podstaw do jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Odnosząc się do orzeczonych kar należy przyjąć, że wymierzone zostały przez Sąd I instancji po rozważeniu szeregu okoliczności mających wpływ na jej wymiar. Sąd I instancji wziął pod uwagę okoliczności łagodzące i obciążające i należycie je uwzględnił przy wymiarze kar pozbawienia wolności. Sąd podkreślił w pisemnych motywach wyroku w jaki sposób na rodzaj i wysokość kary wpłynął stopień zawinienia oskarżonego i stopień społecznej szkodliwości jego czynu. Kary za oba przestępstwa – wbrew zarzutom apelacji - zostały wymierzone w dolnych granicach zagrożenia ustawowego. Przecież przestępstwo z art. 280 § 1 kk jest zagrożone karą od 2 do 12 lat pozbawienia wolności, a przestępstwo z art. 278 § 1 kk karą od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności. Z obiektywnego punktu widzenia obie jednostkowe kary odpowiednio 3 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności i kary 8 miesięcy pozbawienia wolności wymierzone B. K. są karami zbliżonymi do dolnej, a nie górnej granicy zagrożenia ustawowego. Nawet nie stanowią połowy zagrożenia ustalonego w kodeksie karnym. Nie można zatem zarzucać, że Sąd Rejonowy zbyt surowo potraktował oskarżonego. Sąd Rejonowy szczegółowo wykazał jakie okoliczności wpłynęły na wymiar kary za oba popełnione czyny. Podkreślił, że oskarżony jest sprawcą niepoprawnym. Mimo wcześniejszego skazania za czyn z art. 280 § 1 kk w zw z art. 91 § 1 kk na karę 3 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności przez Sąd Rejonowy w Żorach oskarżony w stosunkowo krótkim czasie popełnił przestępstwo podobne tak samo kwalifikowane. Nie dość tego Sąd Rejonowy słusznie zauważył , że oskarżony obu przypisanych mu czynów dopuścił się niedługo po tym jak odroczono mu wykonanie właśnie wspomnianej kary 3 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności. Sąd Rejonowy w Żorach dnia 17 lipca 2014r. wydał postanowienie o odroczeniu wykonania tej kary na kres 6 miesięcy, a oskarżony już w sierpniu 2014r. dopuścił się kradzieży w sklepie (...), a w zaledwie dwa tygodnie później przestępstwa rozboju w lokalu H. S.. Prawidłowo zatem Sąd Rejonowy ustalił, że B. K. jest sprawcą niepoprawnym, niewyciągającym żadnych wniosków z uprzednich skazań i z dawanych mu przez wymiar sprawiedliwości szans na zmianę swojego życia (odroczenie wykonania orzeczonej kary). W tym kontekście pominięcie przez Sąd I instancji faktu, iż oskarżony przeprosił pokrzywdzonego na rozprawie nie ma żadnego znaczenia. Ta okoliczność aczkolwiek pozytywna nie może przeważyć szali okoliczności obciążających B. K., które w tej sprawie są liczne, oczywiste i w efekcie wymuszają izolację oskarżonego od społeczeństwa w rozmiarze większym niż minimalny.

Nie można uznać kary łącznej 4 lat pozbawienia wolności za rażąco surową, a wręcz przeciwnie jest karą wyważoną , ustaloną w oparciu o wypadkową zasad kumulacji i absorpcji. Należy zauważyć że minimalnym wymiarem kary łącznej w tym przypadku byłaby kara 3 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności, zaś maksymalnym wymiarem kara 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności. O wymiarze kary łącznej decyduje związek czasowy między przypisanymi sprawcy czynami, związek przedmiotowy, tożsamość pokrzywdzonych. O ile w niniejszej sprawie związek czasowy jest bliski , to już związek przedmiotowy taki nie jest. Sprawca zaatakował co prawda te same dobra prawne : mienie, ale uczynił to w sposób drastycznie różny. W drugim z przestępstw zaatakowane zostało także zdrowie pokrzywdzonego M. K.. Również inne osoby zostały pokrzywdzone przestępstwami. Zatem słusznie Sąd Rejonowy uznał, iż brak jest podstaw do wymierzenia kary łącznej w oparciu o pełną zasadę absorpcji. Jednakże kara łączna wymierzona oskarżonemu zbliża się do kary orzeczonej właśnie na zasadzie pełnej absorpcji, jest zaledwie o dwa miesiące od niej wyższa. Wymierzona kara 4 lat pozbawienia wolności w odczuciu społecznym jest karą sprawiedliwą zaś kara niższa nie stanowiłaby dla oskarżonego dostatecznej dolegliwości, a zarazem nie wdrożyłaby go w przyszłości do przestrzegania porządku prawnego. Zmiana w zakresie kary przez Sąd odwoławczy jest dopuszczalna tylko wtedy gdy ocena okoliczności popełnionego występku jest tak błędna że nie może się ostać. Rażąca niewspółmierność kary o jakiej mowa w art. 438 pkt 4 kpk zachodzi bowiem tylko wówczas gdy na podstawie ujawnionych okoliczności które powinny mieć wpływ na wymiar kary można przyjąć, że zachodzi wyraźna dysproporcja pomiędzy sumą kar zasadniczych i środków karnych orzeczonych przez sąd I instancji, a karą jaką należałoby sprawcy wymierzyć w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw sądowego wymiaru kary określonych w art. 53 kk. ( tak też Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 30 wrześ nia 2010r. sygn II Aka 266/10)

Również rozstrzygnięcia co do obowiązku naprawienia szkody jak i środka karnego podania wyroku do publicznej wiadomości orzeczone przez Sad I instancji są prawidłowe, orzeczone w oparciu o przepisy prawa i nie noszą cech rażącej surowości zatem nie wymagały zmiany w ramach kontroli odwoławczej.

Z tych też względów, nie podzielając zarzutów stawianych zaskarżonemu rozstrzygnięciu i uznając orzeczenie Sądu Rejonowego w Rybniku za słuszne, Sąd Odwoławczy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok nie znajdując jakichkolwiek podstaw ani do zmiany zaskarżonego wyroku ani do jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Z uwagi na fakt, iż apelacja oskarżonego nie została uwzględniona obciążono go w całości kosztami postępowania odwoławczego. Na koszty te złożyły się opłata w wysokości 400 zł oraz wydatki w kwocie 20 zł.