Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt. VI Ka 245/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 lipca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Elblągu VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodnicząca:

SSO Elżbieta Kosecka - Sobczak (spr.)

Sędziowie:

SO Irena Linkiewicz

SO Rafał Matysiak

Protokolant

st.sekr.sądowy Joanna Prabucka - Ochniak

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Krzysztofa Piwowarczyka

po rozpoznaniu w dniu 12 lipca 2013r.,

sprawy T. D. (1)

o wyrok łączny

na skutek apelacji wniesionych przez skazanego i jego obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego w Ostródzie VII Zamiejscowego Wydziału Karnego w M.

z dnia 18 grudnia 2012 r., sygn. akt VII K 299/12

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Ostródzie VII Zamiejscowemu Wydziałowi Karnemu w M. do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt VI Ka 245/13

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Ostródzie w sprawie VII K 299/12 rozważał możliwość objęcia wyrokiem łącznym kar orzeczonych wobec skazanego T. D. (1). W oparciu o informację o osobie skazanego z K. i odpisy dołączonych wyroków ustalono, że zapadło wobec niego 12 wyroków jednostkowych i 2 wyroki łączne.

Wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Ostródzie z dnia 18.12.2012r. w sprawie VII K 299/12 wskazano w części wstępnej, że T. D. (1) został skazany prawomocnymi wyrokami w sprawach:

1.  SR w Ostródzie z dnia 22.06.2006r. w sprawie VIII K 388/05,

2.  SR w Ostródzie z dnia 21.08.2006r. w sprawie VIII K 184/06,

3.  SR w Ostródzie z dnia 12.06.2007r. w sprawie VIII K 85/07,

przy czym wyrokiem łącznym SR w Ostródzie z 11.12. 2007r. w sprawie II K 642/07 połączono wyroki w sprawach z pkt. 1 i pkt. 2

4.  SR w Ostródzie z dnia 29.04.2009r. w sprawie VII K 85/09,

5.  SR w Ostródzie z dnia 27.01.2010r. w sprawie II K 1026/09,

6.  SR w Iławie z dnia 19.08.2011r. w sprawie II K 483/11,

7.  SR w Ostródzie z dnia 03.10.2011r. w sprawie VII K 251/11,

8.  SR w Elblągu z dnia 28.02.2012r. w sprawie VIII K 61/12,

9.  SR w Ostródzie z dnia 30.04.2012r. w sprawie VII K 446/11,

10.  SR w Ostródzie z dnia 11.06.2012r. w sprawie VII K 179/11, i

- w pkt. I rozwiązano wyrok łączny SR w Ostródzie z dnia 11.12.2007r. w sprawie II K 642/07,

-w pkt. II połączono kary pozbawienia wolności orzeczone wobec tego skazanego wyrokami Sądu Rejonowego w Ostródzie o sygn. akt VIII K 388/05, VIII K 184/06 i VII K 1026/09 i wymierzono skazanemu karę łączną 1 roku i 5 miesięcy pozbawienia wolności,

-w pkt. III połączono kary pozbawienia wolności orzeczone wobec tego skazanego wyrokami Sądu Rejonowego w Iławie o sygn. akt II K 483/11 i wyrokami Sądu Rejonowego w Ostródzie o sygn. akt VIII K 251/11, VII K 446/11 i VII K 179/11 i wymierzono skazanemu karę łączną 6 lat pozbawienia wolności,

- w pkt. IV na podst. art. 572 kpk umarzono postępowanie o wydanie wyroku łącznego odnośnie wyroków: Sądu Rejonowego w Elblągu sygn. akt VII K 61/12 i Sądu Rejonowego w Ostródzie sygn. akt VIII K 85/07.

Ponadto orzeczono, że w pozostałym zakresie rozstrzygnięcia zawarte w wyrokach jednostkowych podlegają odrębnemu wykonaniu, rozstrzygnięto też o kosztach za obronę udzieloną skazanemu z urzędu i o zwolnieniu skazanego od ponoszenia kosztów sądowych związanych z wydaniem wyroku łącznego w całości.

Od powyższego wyroku apelacje wnieśli skazany i jego obrońca. Skazany wniósł o ponowne wydanie wyroku łącznego obejmującego kary, za które jest obecnie skazany i odbywa kary. Natomiast jego obrońca zarzucił zaskarżonemu wyrokowi błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na treść wyroku, polegający na wadliwym przyjęciu, że aktualna postawa skazanego i pozostałe przesłanki służące wydaniu wyroku łącznego dają jedynie podstawę do zastosowania absorpcji w minimalnym wymiarze, choć zdaniem skazanego jego pozytywna prognoza penitencjarna, właściwości osobiste i ścisły związek podmiotowo-przedmiotowy w ramach przestępstw objętych połączonymi wyrokami daje podstawy do zastosowania absorpcji w zdecydowanie szerszym wymiarze. Stawiając ten zarzut obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku co do kar łącznych zawartych w pkt . II i III i orzeczenie tych kar na zasadzie pełnej absorpcji.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacje wniesione przez skazanego i jego obrońcę skutkować musiały uchyleniem całego wyroku łącznego i przekazaniem sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Mimo bowiem wniesienia apelacji tylko w zakresie tam podniesionym, a także przy uwzględnieniu niezasadności zarzutów skazanego w tym zakresie, w jakim chciałby on by łączyć tylko kary z wyroków aktualnie podlegających wykonaniu ( w sytuacji, gdy nie stanowi przeszkody do wymierzenia kary łącznej wykonanie kary za którekolwiek ze zbiegających się przestępstw), to analiza akt sprawy i wyroków jednostkowych wskazuje na potrzebę uchylenia całego wyroku łącznego, przy zastosowaniu reguły z art. 440 kpk.

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że sąd I instancji nieprawidłowo zgromadził materiał w sprawie o wydanie wyroku łącznego i wskazał w części wstępnej wyroku łącznego, tylko część dotychczasowych skazań dot. T. D. (1). Z informacji o osobie skazanego z K. (k.5-6) wynika bowiem, że oprócz wyroków opisanych w części wstępnej zaskarżonego wyroku łącznego, to T. D. był też skazany:

- wyrokiem SR w Iławie z 23.10.2007r. w sprawie II K 454/07,

- wyrokiem SR w Ostródzie z 11.12.2007r. w sprawie II K 647/07,

z których kary jednostkowe zostały objęte wyrokiem łącznym SR w Ostródzie z 21.02.2008r. w spr. sygn. akt II K 34/08.

Należy tu przypomnieć, że kara łączna jest swego rodzaju podsumowaniem działalności przestępczej skazanego. Sformułowanie "sąd orzeka karę łączną" oznacza, że zastosowanie tej instytucji jest obligatoryjne, a więc w razie spełnienia przesłanek wskazanych w art. 85 kk nie ma możliwości jej niezastosowania, przy czym należy ocenić całokształt działalności przestępczej skazanego wynikający z wszystkich dotyczących go skazań. W takim wypadku sąd obowiązany jest do wydania wyroku łącznego, co oznacza również brak swobody w doborze skazań podlegających łączeniu i niemożność pominięcia części z nich (patrz wyrok SN z 30.01.2013r. w sprawie IV KK 416/12, Lex nr 1254719).

Tymczasem pominięcie w części wstępnej omawianego wyroku łącznego wskazania dwóch skazań jednostkowych dot. osoby T. D. tj. wyroków SR w Iławie z 23.10.2007r. w sprawie II K 454/07, SR w Ostródzie z 11.12.2007r. w sprawie II K 647/07, z których kary jednostkowe zostały objęte wyrokiem łącznym SR w Ostródzie z 21.02.2008r. w spr. sygn. akt II K 34/08, spowodowało, że nie można było dokonać pełnej i prawidłowej oceny zaistnienia realnego zbiegu przestępstw, tj. ustalenia ile dokładnie, jakich, kiedy i z jakich wyroków jednostkowych przestępstw skazany popełnił przed wydaniem pierwszego nieprawomocnego wyroku za którekolwiek z nich. W sytuacji zaś, gdy wymierzenie kary łącznej jest obowiązkiem sądu (w przypadku zaistnienia przesłanek jej wymierzenia), to nie można było pomijać jakichkolwiek skazań jednostkowych dla dokonania właściwego ustalenia który wyrok jest tym „chronologicznie pierwszym” i jak ewentualnie należy pogrupować jednostkowe kary wymierzone za przestępstwa, które skazany popełnił, po zapadnięciu tego „chronologicznie pierwszego” wyroku.

Wydaje się, że sąd I instancji widział potrzebę dokonania analizy, tych niewymienionych w części wstępnej wyroku łącznego wyroków, w kontekście właściwej oceny czy zachodziły przesłanki do pogrupowania jednostkowych skazań w celu orzeczenia prawidłowych kar łącznych, gdyż zwrócił się do SR w Ostródzie o nadesłanie odpisu wyroku w sprawie II K 34/08 (k.11), jednakże z nieznanych powodów nie monitował następnie tego by wyrok ten faktycznie dostarczono i by został dołączony do akt przedmiotowej sprawy. W tej sytuacji sąd orzekający w I instancji nie mógł dokonać prawidłowej oceny całokształtu działalności przestępczej skazanego skoro nie dysponował wszystkimi jednostkowymi wyrokami, które zapadły wobec tego skazanego, stąd sąd II instancji nie mógł stwierdzić, czy prawidłowo dokonano oceny wszystkich wyroków jednostkowych dot. T. D. w kontekście zaistnienia przesłanek z art. 85 kk. Mimo więc, że omyłki tej nie dostrzeżono w apelacjach, to z uwagi na treść art. 440 kpk, która zezwala w przypadku rażącej niesprawiedliwości orzeczenia na uchylenie takiego rozstrzygnięcia niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów, to sąd odwoławczy uznał, że istnieje podstawa do uchylenia całego wyroku łącznego.

Ponadto należało stwierdzić nieprawidłowość dot. braku wydania rozstrzygnięcia co do wszystkich wyroków jednostkowych opisanych w części wstępnej zaskarżonego wyroku łącznego. W części wstępnej omawianego wyroku łącznego nieprawidłowo wskazano sygn. akt sprawy SR w Ostródzie, w której wydano wyrok w dniu 29.04.2009r., gdzie prawidłowa sygnatura to VIII K 85/09, a wskazano nieprawidłową sygn. akt VII K 85/09. Jednocześnie w żadnym z rozstrzygnięć jednostkowych zaskarżonego wyroku łącznego nie wskazano tego wyroku jednostkowego SR w Ostródzie z dnia 29.04.2009r w sprawie VIII K 85/09, tak więc kara z tego wyroku pozostała poza zakresem orzeczenia o wydanie wyroku łącznego, co również spowodowało, że zaskarżony wyrok łączny, jako wadliwy i pod tym względem, nie mógł się ostać.

W zw. z powyższym, sąd odwoławczy uznając, że w w/w okolicznościach sprawy zachodzą przesłanki do uchylenia całego wyroku łącznego, to na podstawie art. 437 kpk, wyrok ten uchylił, kierując sprawę do ponownego rozpoznania przez sąd I instancji.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy winien:

- dołączyć akta spraw SR w Iławie II K 454/07, SR w Ostródzie II K 647/07, SR w Ostródzie II K 34/08.

- zapoznać się z treścią wszystkich wyroków którymi dotychczas został skazany T.D., a następnie ocenić je w zakresie wyczerpania przesłanek z art. 85 kk i nast. i wydać wyrok łączny zawierający rozstrzygnięcia co do wszystkich jednostkowych wyroków, pamiętając by prawidłowo przywołać w części wstępnej wyroku łącznego opisy skazań w sprawach jednostkowych.