Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 grudnia 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 8 grudnia 2015 r. w Szczecinie

sprawy A. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek apelacji ubezpieczonej

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 30 grudnia 2014 r. sygn. akt VI U 736/13

1.  oddala apelację,

2.  odstępuje od obciążenia ubezpieczonej kosztami zastępstwa procesowego organu rentowego w postępowaniu apelacyjnym.

SSA Barbara Białecka SSA Jolanta Hawryszko SSO del. Gabriela Horodnicka

- Stelmaszczuk

Sygn. akt III AUa 226/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11 marca 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił A. C. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS ubezpieczona nie została uznana za osobę niezdolną do pracy, wobec czego nie spełniła warunków wymaganych do przyznania świadczenia.

W odwołaniu od powyższej decyzji A. C. podniosła, iż stan jej zdrowia nie uległ poprawie, a wręcz przeciwnie – pogorszył się.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie w całości, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Wyrokiem z dnia 30 grudnia 2014 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie.

Swoje rozstrzygnięcie oparł o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne: A. C. urodzona (...) ma wykształcenie zawodowe w zawodzie sprzedawcy, pracowała w zawodzie, a także jako kasjerka i kosztorysantka. Wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy, złożyła w organie rentowym w dniu 20 lipca 2012 r. Na dzień złożenia wniosku ubezpieczona udowodniła 18 lat, 7 miesięcy i 11 dni okresów ubezpieczenia. W ostatnim dziesięcioleciu poprzedzającym datę złożenia wniosku o świadczenie skarżąca udowodniła 5 lat, 6 miesięcy i 15 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Ostatnie ubezpieczenie wnioskodawczyni ustało w dniu 27 marca 2012 r.

U ubezpieczonej rozpoznano:

- stan po operacyjnym leczeniu zespołu ciasnego kanału kręgowego segmentu L4-S1 (2005 r.) z wieloletnio dobrym skutkiem,

- stan po leczeniu operacyjnym cieśni nadgarstków bez aktualnych ubytków funkcji z zakresu nerwów pośrodkowych,

- zespół bólowy odcinka szyjnego kręgosłupa z okresowymi zaostrzeniami dolegliwości bólowych bez upośledzenia funkcji

- nadciśnienie tętnicze I° wg WHO,

- otyłość BMI=33,5 kg/m2.

Stwierdzone schorzenia nie powodują u ubezpieczonej niezdolności do pracy. Nie występują objawy korzeniowe, zaniki mięśniowe, ani zaburzenia funkcji chodu. U A. C. nie stwierdza się upośledzenia funkcji organizmu, które uniemożliwiałoby jej wykonywanie pracy na stanowisku sprzedawcy, tj. pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Również rozpoznane u wnioskodawczyni nadciśnienie tętnicze nie powoduje długotrwałej niezdolności do pracy, przebiega ono bez powikłań, bez istotnych zmian narządowych, na ogół jest dobrze kontrolowane. Hypoplazja nerki nie jest stanem, który wpływa na zdolność ubezpieczonej do pracy (brak niewydolności nerek).

Na podstawie ustalonego stanu faktycznego oraz art. 57 i 58 w związku z art. 12 i 13 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm., dalej: ustawa rentowa) Sąd Okręgowy uznał odwołanie w całości za nieuzasadnione.

Sąd I instancji zaznaczył, że kwestią poddaną pod jego rozwagę w niniejszym postępowaniu była ocena, czy A. C. spełnia wszystkie niezbędne warunki do przyznania jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W pierwszej kolejności Sąd meriti zajął się kwestią zdolności wnioskodawczyni do pracy. Ustalenia w tym przedmiocie zostały poczynione przez Sąd w oparciu o analizę dokumentacji medycznej zgromadzonej w aktach rentowych i przedłożonej przez skarżącą w toku postępowania oraz w szczególności na podstawie przeprowadzonego dowodu z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów z zakresu: ortopedii, neurochirurgii, kardiologii, nefrologii, chorób wewnętrznych tj. biegłych o specjalnościach obejmujących schorzenia występujące u ubezpieczonej, a także biegłej z zakresu medycyny pracy. Opinie te są, w ocenie Sądu meriti, jasne i spójne, wnioski w nich zawarte logiczne i przekonywająco uzasadnione, a rzetelność i fachowość powyższych ustaleń nie budzi żadnych wątpliwości i pozwala na uznanie ich za w pełni wiarygodne. Po rozważeniu wniesionych przez ubezpieczoną zarzutów do sformułowanych przez biegłych wniosków, Sąd I instancji uznał, że były one ogólnikowe i nie mogły stanowić podstawy do podważenia prawidłowości ustaleń biegłych lekarzy sądowych. Sąd ten miał na uwadze, że biegli po analizie zastrzeżeń ubezpieczonej nie znaleźli podstaw do zmiany treści i wniosków opinii. W trakcie badania nie stwierdzili oni obiektywnie występujących objawów patologii kręgosłupowej, rdzeniowej czy korzeniowej. Co więcej brak jest udokumentowania medycznego obecności takich objawów przedmiotowych deficytu funkcji ustroju. Zdaniem biegłych, powyższe stanowiło o braku medycznych podstaw do zmiany wniosków opinii, przy czym biegli nie negowali obecności podmiotowych, subiektywnych dolegliwości bólowych odnotowywanych przez ubezpieczoną, a jedynie podkreślali brak ich istotnego wpływu na zdolność do pracy. Również przedłożony przez wnioskodawczynię w dniu 28 listopada 2013 r. wynik konsultacji neurochirurgicznej nie spowodował zmiany stanowiska biegłych.

W oparciu o cały zebrany w sprawie materiał dowodowy Sąd Okręgowy uznał, że obraz schorzeń A. C. nie dawał podstawy do stwierdzenia u ubezpieczonej jakiejkolwiek niezdolności do pracy, tym samym uznać należało, iż wnioskodawczyni nie spełniła podstawowej przesłanki przyznania prawa do renty.

Apelację od powyższego wyroku wywiodła ubezpieczona, zaskarżając wyrok w całości wniosła o jego zmianę poprzez przyznanie jej prawa do renty.

W uzasadnieniu apelacji ubezpieczona podniosła, że pozostaje pod ścisłą opieką specjalistów z poradni przyklinicznej, którzy leczą ją od 11 lat. Nadto przebyta operacja stabilizacji kręgosłupa nie wyeliminowała dolegliwości bólowych, co potwierdzają wykonane badania. U ubezpieczonej występują zaburzenia funkcji ruchu, co nie zostało uwzględnione, a stanowi istotną okoliczność, szczególnie z uwagi na konieczność długiego przebywania w jednej pozycji. Apelująca podkreśla, że opinie biegłych, orzekających w sprawie nie opisują faktycznego stanu jej zdrowia, w związku z czym apelacja jest zasadna. Schorzenia, na które cierpi ubezpieczona czynią ją w jej opinii osobą niezdolną do pracy.

W odpowiedzi na apelację organ rentowy wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja ubezpieczonej okazała się nieuzasadniona.

Sąd Apelacyjny uznał, że Sąd I instancji przeprowadził wystarczające dla kategorycznego rozstrzygnięcia sprawy postępowanie dowodowe, a wynik tego postępowania ocenił zgodnie z treścią przepisu art. 233 § 1 k.p.c., bez przekraczania granic swobodnej oceny dowodów. Wbrew zarzutowi apelacyjnemu, Sąd I instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny w oparciu o całokształt zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności na podstawie przeprowadzonych opinii biegłych sądowych, które to ustalenia Sąd Apelacyjny przyjął w całości za własne,

nie widząc w związku z tym konieczności ponownego ich szczegółowego przytaczania.

Sąd Okręgowy zatem prawidłowo rozstrzygnął, że ubezpieczona nie spełniła przesłanki niezdolności do pracy, co musiało skutkować odmową przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Skarżąca kwestionowała poczynione przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne w zakresie uznania jej za zdolną do pracy, zmierzając w istocie do podważenia prawidłowości i trafności ocen opinii biegłych sądowych, na których oparte zostało rozstrzygnięcie pierwszoinstancyjne.

W sprawach dotyczących oceny stanu zdrowia, w których ustaleń faktycznych dokonuje się na podstawie dowodów wymagających wiedzy medycznej, a więc wiadomości specjalnych, zasadniczym dowodem w postępowaniu sądowym jest dowód z opinii biegłego lekarza lub zespołu biegłych, mający na celu ustalenie stanu zdrowia odwołującego się pod kątem występowania przesłanki warunkującej nabycie prawa do świadczenia, jaką w rozpoznawanej sprawie była częściowa lub całkowita niezdolność do pracy.

Mając na uwadze powyższe rozważania, należy wskazać, że kontrola zaskarżonego wyroku doprowadziła do wniosku, iż w niniejszej sprawie Sąd Okręgowy przeprowadził pełne postępowanie dowodowe, wyjaśniając w jego toku wszelkie sporne kwestie, mające znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Z przeprowadzonych w sprawie opinii biegłych sądowych wynika, że u ubezpieczonej występuje: stan po operacyjnym leczeniu zespołu ciasnego kanału kręgowego segmentu L4-S1; stan po leczeniu operacyjnym cieśni nadgarstków bez aktualnych ubytków funkcji z zakresu nerwów pośrodkowych; zespół bólowy odcinka szyjnego kręgosłupa z okresowymi zaostrzeniami dolegliwości bólowych bez upośledzenia funkcji; nadciśnienie tętnicze I° wg WHO; otyłość BMI=33,5 kg/m2. Dolegliwości te nie są na tyle nasilone by ograniczały w sposób istotny zdolność ubezpieczonej do pracy. Biegli nie stwierdzili u ubezpieczonej ubytków funkcji nerwów obwodowych i korzeni nerwów rdzeniowych, obiektywnie badanych objawów patologii kręgosłupowej, rdzeniowej i korzeniowej. Nadciśnienie tętnicze przebiega bez powikłań, bez istotnych zmian narządowych i jest na ogół dobrze kontrolowane. Także hypoplazja nerki lewej nie wpływa na zdolność do pracy ubezpieczonej. Biegła z zakresu medycyny pracy uznała, iż A. C. jest zdolna do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami na ogólnym rynku pracy, z przeciwwskazaniami jedynie do ciężkiej pracy fizycznej i w pozycjach wymuszonych. Uzasadniając opinię biegła wyjaśniła, iż stan zdrowia ubezpieczonej umożliwia jej podjęcie pracy zawodowej, albowiem nie występują u niej takie objawy funkcji ustrojowych, które upośledzałyby funkcję organizmu w stopniu uniemożliwiającym podjęcie pracy.

Dodatkowo Sąd Apelacyjny przypomina, że o niezdolności do pracy nie decydują lekarze leczący ubezpieczoną, gdyż chodzi tu o ocenę niezdolności do pracy w prawnym rozumieniu, podejmowaną w trybie określonej procedury i przez odpowiednie organy (por. wyrok SN z 18 maja 2010 r. I UK 22/10, Lex nr 607130). Natomiast zgromadzona dokumentacja lekarska – wyniki badań oraz zaświadczenia lekarskie – są przedmiotem oceny lekarzy orzeczników ZUS, a następnie biegłych lekarzy w postępowaniu sądowym. Nie miał zatem w niniejszej sprawie znaczenia fakt pozostawania w stałym leczeniu u specjalistów w poradni przykliniczne.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego powyżej przywołane wnioski z opinii, jak i same opinie są wiarygodne i słusznie stanowiły podstawę rozstrzygnięcia. Zostały sporządzone po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu, analizie dokumentacji medycznej. Wbrew twierdzeniom apelacji nie było podstaw, aby podważać wnioski płynące z pełnych, logicznych opinii biegłych. Opisy stanu zdrowia badanej świadczą o tym, że badania zostały przeprowadzone przez biegłych rzetelnie i po zapoznaniu się z pełną przedłożoną przez ubezpieczoną dokumentacją lekarską. Wnioski opinii są jednoznaczne i zdecydowane oraz wynikają one logicznie z opisu przebiegu badań.

Brak jest jakichkolwiek przesłanek przemawiających za odmową przyznania rzeczonym opiniom cech pewności, jasności, logiczności, spójności i w konsekwencji wiarygodności jako dowodu mającego zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia w sprawie. Sąd Okręgowy wyczerpująco i w sposób przekonujący przedstawił argumentację przemawiającą za przyznaniem opiniom przytoczonych przymiotów.

Z tych powodów Sąd Apelacyjny ocenił, że brak jest przesłanek do negowania prawidłowości opinii biegłych lekarzy sądowych w zakresie oceny stanu zdrowia i zdolności do pracy zgodnej z kwalifikacjami. W ocenie Sądu Odwoławczego przedmiotowe opinie mogły stanowić podstawę do stanowczego rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, pozwalając na przyjęcie, że ubezpieczona nie jest osobą całkowicie bądź częściowo niezdolną do pracy również w charakterze sprzedawcy albowiem praca sprzedawcy nie jest pracą bardzo ciężką. Ubezpieczona nie może jedynie wykonywać pracy w pozycji wymuszonej czyli np. na produkcji przy taśmie i bardzo ciężkiej. Dodatkowo mając na uwadze fakt, że obecnie ubezpieczona wykonuje pracę sprzątaczki należy uznać tę okoliczność za potwierdzającą ocenę Sądu.

Mając na uwadze przedstawioną argumentację Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację,

W oparciu o art. 102 k.p.c. Sąd Apelacyjny zdecydował o odstąpieniu od obciążania ubezpieczonej kosztami zastępstwa procesowego organu rentowego mając na uwadze rodzaj sprawy.