Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Cz 908/13

POSTANOWIENIE

Dnia 3 października 2013 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy, II Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Aleksandra Żurawska

Sędziowie: SO Piotr Rajczakowski

SO Barbara Nowicka

po rozpoznaniu w dniu 3 października 2013 r. w Świdnicy

na posiedzeniu niejawnym

zażalenia wnioskodawczyni

na postanowienie Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie, z dnia 9 sierpnia 2013 r. sygn. akt I Ns 764/12, w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie przy udziale A. J. i B. R.

o dział spadku po B. J.

p o s t a n a w i a:

uchylić zaskarżone postanowienie.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Dzierżoniowie umorzył postępowanie w sprawie z wniosku R. J. przy udziale A. J. i B. R. o dział spadku po B. J. wobec zawarcia przez uczestników ugody, która w ocenie Sądu nie jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego ani nie zmierza do obejścia prawa. Zawarcie ugody tej treści jest dopuszczalne, gdyż odpowiada ona obowiązującym w polskim prawie zasadom podziału majątku spadkowego, a przy tym dokonano w niej tego podziału w sposób możliwie najbardziej sprawiedliwy.

W zażaleniu na powyższe postanowienie wnioskodawczyni wniosła o jego uchylenie. W uzasadnieniu wskazała, że ugoda zawiera zgodne oświadczenia uczestników postępowania w zakresie składu spadku i jego wartości, sposobu podziału spadku przez przyznanie ½ części nieruchomości na wyłączną własność wnioskodawczyni oraz zobowiązanie wnioskodawczyni dotyczące wysokości i terminów spłaty uczestników postępowania. Wobec faktu, że w skład spadku wchodzi udział w nieruchomości w ugodzie brak jest elementu koniecznego w postaci zniesienia współwłasności tej nieruchomości. Uczestnicy postępowania są współwłaścicielami w ½ części nieruchomości w równych udziałach, aby przenieść własność przedmiotowej nieruchomości na wnioskodawczynię nie wystarczy, aby uczestnicy dokonali działu spadku, ale koniecznym jest zniesienie współwłasności. Niedokonanie zniesienia współwłasności, powoduje, że przedmiotowa ugoda jest sprzeczna z prawem a co za tym idzie jest niedopuszczalna i nie było podstaw do umorzenia postępowania.

Sąd zważył co następuje:

Zażalenie podlegało uwzględnieniu, jednakże z innych przyczyn niż zostały w nim podniesione.

Ugoda sądowa ma podwójną naturę prawną, gdyż zawiera elementy materialnoprawne i procesowe. Wywołuje skutki procesowe w postaci wyłączenia dalszego postępowania co do istoty sporu ( sprawy) i umorzenia postępowania oraz skutki materialnoprawne- jest porozumieniem co do istniejącego między stronami stosunku prawnego ( czynnością prawną zmierzającą do wywołania skutków w sferze prawa materialnego) Zgodnie z art. 917 k.c. przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego, a więc o treści ugody rozstrzyga wola stron.

W rozpoznawanej sprawie za uczestniczkę postępowania B. R. działała kurator ustanowiona dla niej przez Sąd na podstawie art. 143 k.p.c. , Kurator procesowy, o którym mowa w tym przepisie ma obowiązek podejmowania wszelkich czynności procesowych niezbędnych dla zapewnienia obrony praw osoby, którą reprezentuje. Natomiast zawarcie ugody składającej się ze zgodnych oświadczeń woli stron zmierzających do wywołania skutków materialnoprawnych wykracza poza uprawnienia kuratora procesowego. Zatem niedopuszczalne jest zawarcie ugody przez kuratora procesowego ustanowionego dla strony, której miejsce pobytu jest nieznane ( tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 października 2007r. II CSK 261/07, OSNC-ZD 2008/3/84)

Skoro więc kurator nie mógł zawrzeć w imieniu uczestniczki postępowania ugody, jest ona w świetle przesłanek określonych w art. 203 § 4 kpc w zw. z art. 223§2 kpc niezgodna z prawem i jako taka nie może być uznana za dopuszczalną.

Z uwagi na powyższe Sąd Okręgowy uchylił zaskarżone postanowienie stosownie do art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 zd.1 k.p.c. i art. 13§2 kpc.