Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 marca 2016 r. r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie Wydział X Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2016 r. r.

na rozprawie

w sprawie z powództwa (...). (...) spółki jawnej z siedzibą w S.

przeciwko (...) spółce akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  zasądza od powoda (...). (...) spółki jawnej z siedzibą w S. na rzecz pozwanego (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. kwotę 617,00 zł (sześćset siedemnaście złotych) tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt X GC 1404/15

UZASADNIENIE

W dniu 15 lipca 2015 roku powódka MK R. A. (...), F. (...) spółka jawna złożyła w Sądzie Rejonowym Szczecin – Centrum w Szczecinie pozew przeciwko pozwanej (...) spółce akcyjnej o zapłatę 1 968 zł wraz z odsetkami ustawowymi od 31 maja 2015 roku i kosztami postępowania.

Uzasadniając żądanie pozwu pozwana wskazała, że na podstawie umowy cesji z dnia 27 marca 2015 roku zawartej z A. L. – nabyła wierzytelność o odszkodowanie z tytułu zwrotu kosztów wynajęcia pojazdu zastępczego przysługujące A. L. przeciwko pozwanej. Powódka wskazała, że w dniu 27 marca 2015 roku doszło do szkody w pojeździe marki C. (...), należącym do A. L., która to została zgłoszona ubezpieczycielowi sprawcy szkody – pozwanej. W związku z powstałą szkodą konieczne było zawarcie umowy najmu auta zastępczego na okres od dnia 27 marca 2015 roku do 20 kwietnia 2015 roku. Z tego tytułu wystawiona została faktura na kwotę 3247, 20 zł.

W konsekwencji zgłoszenia roszczenia przez powódkę w dniu 30 kwietnia 2015 roku, pismem z dnia 18 maja 2015 pozwana przyznała odszkodowanie w wysokości 1 279,20 zł weryfikując czas najmu do 13 dni oraz dobową stawkę do 80 zł netto. Powyższym pozwem powódka domaga się zapłaty pozostałej kwoty.

W dniu 27 sierpnia 2015 roku Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym Szczecin – Centrum w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postepowaniu upominawczym uwzględniając roszczenie powódki w całości.

Pozwana wniosła skuteczny sprzeciw od nakazu zapłaty zaskarżając go w całości i wnosząc o oddalenie powództwa. Pozwana kwestionowała zarówno czas trwania najmu pojazdu zastępczego jak i przyjętą dobową stawkę za najem.

Pozwana wskazała, że szkodę w pojeździe poszkodowanego należało uznać za całkowitą, o czym powód został poinformowany pismem z dnia 9 kwietnia 2015 roku. W konsekwencji okres celowego i ekonomicznie uzasadnionego najmu obejmuje okres do dnia kiedy poszkodowany mógł nabyć analogiczny pojazd, jednak nie dłużej niż do dnia otrzymania świadczenia odszkodowawczego za szkodę całkowitą w pojeździe. Konieczny okres najmu obejmował więc, zdaniem pozwanej, okres od 27 marca 2015 do 9 kwietnia 2015 roku. Ponadto, zdaniem pozwanej, powódka nie wykazała konieczności korzystania z pojazdu zastępczego przez wskazany przez nią okres 24 dni, nie sposób także przyjąć, że czas najmu uzasadnia czas naprawy pojazdu, gdyż w tym przypadku mamy do czynienia ze szkodą całkowitą. Pozwana nie zgodziła się ze stanowiskiem powódki, że uzasadnioną stawką dobową powinno być 110 zł netto, gdyż jej zdaniem w tej cenie plasują się większe i lepiej wyposażone samochody.

Pismem z dnia 9 grudnia 2015 roku powódka podniosła, że pozwana uznała ustalony przez powódkę okres najmu w postaci 24 dób ( pismem z dnia 15 maja 2015 roku). Ponadto powódka wskazała na brak obowiązku wykazywania przez poszkodowanego sposobu korzystania z pojazdu. W dalszej części uzasadnienia powódka wskazała, że przyjęta przez nią stawka 110 zł netto za dobę nie jest stawkę wygórowaną, stanowi ona bowiem stawkę obowiązującą na rynku lokalnym miejsca zamieszkania poszkodowanego dla pojazdów tej samej klasy co pojazd wynajmowany. Powódka podkreśliła, że roszczenie zgłosiła pozwanej dnia 30 kwietnia 2015 tzn. w ustawowym terminie. Powódka wskazała, że decyzja pozwanego co do ustalenia szkody jako całkowitej nie wiązała poszkodowanego - mógł on zdecydować czy pojazd naprawić. Zdaniem powódki, w powyższym stanie faktycznym nie można mówić o szkodzie całkowitej bowiem uszkodzenia pojazdu nie były na tyle rozległe. Za uzasadniony czas naprawy pojazdu powódka uznała więc czas jego naprawy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 27 marca 2015 roku doszło do szkody komunikacyjnej w pojeździe marki C. (...) o nr rejestracyjnym (...) należącym do poszkodowanego A. L.. Szkoda ta została zgłoszona ubezpieczycielowi sprawcy szkody – pozwanej w dniu 27 marca 2015 roku i zarejestrowana pod nr (...).

Dowód:

−

oświadczenie poszkodowanego w szkodzie komunikacyjnej, k.17-19

−

akta szkody na płycie CD, k.38

W dniu 27 marca 2015 roku pomiędzy A. L. a MK R. A. (...), F. (...) spółką jawną zawarta została umowa najmu pojazdu. W umowie tej ustalono stawkę dobową w wysokości 110 zł netto. Pojazd wynajmowany był od 27 marca 2015 roku do 20 kwietnia 2015 roku. Z tytułu tego wystawiona została faktura VAT nr (...) na kwotę 3 247,20 zł brutto.

Dowód:

−

umowa najmu, k. 11

−

faktura VAT nr (...), k. 12

−

zeznania świadka A. L., k. 56

W dniu 27 marca 2015 roku pomiędzy A. L. a MK R. A. (...), F. (...) spółka jawna zawarta została umowa cesji wierzytelności ( prawo do odszkodowania) przysługującą A. L. z tytułu OC sprawcy szkody w związku z szkodą komunikacyjną zarejestrowaną w (...) spółce akcyjnej celem zaspokojenia wierzytelności MK R. A. (...), F. (...) spółce jawnej z wynajmu pojazdu zastępczego.

Dowód:

−

umowa cesji wierzytelności, k. 13

−

zeznania świadka A. L., k.56

W dniu 27 marca 2015 roku A. L. złożył oświadczenie zgodnie z którym w czasie trwania zawartej umowy najmu pojazdu zastępczego nie miał możliwości korzystania z samochodu zastępczego, nie dysponował w tym okresie żadnym innym pojazdem z którego mógłby korzystać nieodpłatnie. Harmonogram wykonywanych codziennych obowiązków, miejsce zamieszkania i sytuacja rodzinna uzasadniały korzystanie z innego pojazdu.

Dowód:

−

oświadczenie k. 14

−

zeznania świadka A. L., k.56

Poszkodowany A. L. dokonywał naprawy uszkodzonego pojazdu zlecając ją (...) T. B.. Naprawa trwała od 27 marca 2015 roku do 20 kwietnia 2015 roku.

Dowód:

−

arkusz naprawy pojazdu najemcy, k. 16

−

zeznania świadka A. L., k.56

Decyzją z dnia 9 kwietnia 2015 roku pozwana przyznała odszkodowanie w kwocie 4100 zł, w związku z szkodą komunikacyjną, określając ją jako szkodę całkowitą.

Dnia 30 kwietnia 2015 roku poprzez wiadomość mailową powódka zgłosiła swoje roszczenie z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego pozwanej, przesyłając w załączniku umowę najmu z protokołem zdawczo-odbiorczym, umowę cesji wierzytelności, fakturę VAT (...), oświadczenie o konieczności najmu pojazdu zastępczego oraz kopie dowodu osobistego i prawa jazdy A. L.. Następnie pismem z dnia 18 maja 2015 roku pozwana przyznała odszkodowanie w wysokości 1279, 20 zł w związku z poniesionym kosztem pojazdu zastępczego, weryfikując czas najmu do koniecznych 13 dób i kwoty 80 zł netto za dobę.

Dowód:

−

akta szkody na płycie CD, k.38

−

wiadomość mailowa, k. 10

−

dokumentacja likwidacji szkody, k. 15

Dnia 18 maja 2015 roku pozwana dokonała weryfikacji kosztów wynajęcia pojazdu zastępczego w związku z szkodą całkowitą o nr (...), gdzie czas najmu uznany został według faktury a stawka czynszu została zweryfikowana do 80 zł.

Dowód:

−

weryfikacja kosztów wynajęcia pojazdu, k.48

Sąd zważył co następuje:

Powództwo okazało się nieuzasadnione.

Powód wywodził swoją legitymacje czynną do występowania w niniejszym postępowaniu z art. 509 k.c. zgodnie z którym wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią ( § 1 ). Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki ( § 2 ). Cesja powoduje utratę statusu wierzyciela przez cedenta, a nabycie takiego statusu przez cesjonariusza. Cesjonariusz nabywa wówczas wierzytelność w takim zakresie i stanie, w jakim znajdowała się ona w chwili dokonania przelewu. W przedmiotowej sprawie, na skutek zawartej umowy przelewu wierzytelności przysługującej poszkodowanemu A. L., wierzytelność należna z tytułu zwrotu kosztów najmu samochodu zastępczego przeszła na powódkę, która tym samym stała się uprawniona do dochodzenia jej od pozwanej. Pozwanemu zakładowi ubezpieczeń, zgodnie z przepisem art. 513 k.c., przysługiwały natomiast przeciwko nabywcy wierzytelności wszelkie zarzuty, które miał przeciwko zbywcy w chwili powzięcia wiadomości o przelewie.

W rozpoznawanej sprawie powódka dochodziła odszkodowania (ściślej uzupełnienia już wypłaconej kwoty odszkodowania) obejmującego koszt najmu pojazdu zastępczego w okresie likwidacji szkody. Podstawę prawną powództwa stanowią zatem przepisy art. 822 k.c. i 805 k.c.

Zgodnie z przepisem art. 822 k.c. - w wyniku zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej - zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody (art. 805 k.c.). Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody. Poszkodowany może zgłosić swoje roszczenie bezpośrednio wobec zakładu ubezpieczeń – co też w niniejszej sprawie strona powodowa uczyniła.

Sprawca szkody w wypadku komunikacyjnym ponosi odpowiedzialność na podstawie art. 436 k.c. oraz według zasad określonych w art. 363 k.c., a w wypadku odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń - według zasad określonych w § 2 tego przepisu. Przy czym zobowiązany ponosi odpowiedzialność za normalne następstwa działania, z którego szkoda wynikła. Zgodnie natomiast z obowiązującą w polskim prawie cywilnym zasadą pełnego odszkodowania, którą wyraża przepis art. 361 § 2 k.c., naprawienie szkody ma zapewnić całkowitą kompensatę doznanego przez poszkodowanego uszczerbku , nie może ono jednak przewyższać wysokości faktycznie poniesionej szkody. Przy czym naprawienie szkody następuje w granicach wyznaczonych przez adekwatny (normalny) związek przyczynowy,

Pozwany zakład ubezpieczeń co do zasady przyjął odpowiedzialność za szkodę powstałą na skutek zdarzenia z dnia 27 marca 2015 roku. Przedmiotem sporu była natomiast kwestia wysokości poniesionych przez poszkodowanego kosztów wynajmu pojazdu zastępczego w zakresie należnego odszkodowania. Powódka wywodziła, że uzasadnione są koszty poniesione z tytułu najmu pojazdu zastępczego przez okres 24 dni przy przyjęciu dobowej stawki najmu w wysokości 110 zł netto, udokumentowane fakturą VAT nr (...). Pozwana natomiast uznała za zasadne koszty najmu samochodu zastępczego przez okres 13 dni przy uwzględnieniu dobowej stawki najmu w kwocie 80 zł netto.

Zgodnie z art. 232 k.p.c. zdanie pierwsze strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktu, z których wywodzą skutki prawne. Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że w myśl ogólnej reguły określonej w art. 6 k.c. ciężar wykazania przedmiotowych okoliczności obciążał powódkę. To ona bowiem dochodziła należności, której zasadność pozwana negowała.

Oczywistym było zatem, że to na powódce spoczywał ciężar udowodnienia okoliczności przemawiających za istnieniem oraz wysokością zgłoszonego roszczenia, któremu to obowiązkowi powódka – w ocenie Sądu – nie sprostała.

Należy podkreślić, że w niniejszej sprawie szkoda powstała w pojeździe była szkodą całkowitą, o czym informacje powódka uzyskała pismem z dnia 9 kwietnia 2015 roku.

Postulat pełnego odszkodowania przemawia za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych, potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka komunikacji w związku z niemożliwością korzystania z niego wskutek zniszczenia.

Za okres taki należy uznać okres między dniem zniszczenia a dniem w którym poszkodowany może nabyć analogiczny pojazd. Okres ten nie może być jednak dłuższy niż czas do zapłaty odszkodowania. W orzecznictwie wskazano, „że postulat pełnego odszkodowania przemawia za przyjęciem stanowiska o potrzebie zwrotu przez ubezpieczyciela tzw. wydatków koniecznych potrzebnych na czasowe używanie zastępczego środka komunikacji w związku z niemożliwością korzystania z niego wskutek zniszczenia, z tym, że tylko za okres między dniem zniszczenia, a dniem w którym poszkodowanym może nabyć analogiczny pojazd nie dłuższy jednak niż za czas do zapłaty odszkodowania”(por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 8 września 2004 roku, sygn. akt IV CK 672/03,) . Przyjąć, zatem należy, że terminem końcowym za który przysługuje poszkodowanemu refundacja kosztów najmu pojazdu zastępczego jest dzień wypłaty odszkodowania z tytułu szkody całkowitej.

W powyższym stanie faktycznym uszkodzenie pojazdu nastąpiło dnia 27 marca 2015 roku, natomiast wypłata odszkodowania 9 kwietnia 2015 roku. Za uzasadniony czas wynajmu pojazdu zastępczego należało więc uznać 13 dób. Jednocześnie nie można zgodzić się ze stanowiskiem strony powodowej, że uzasadnionym czasem najmu pojazdu zastępczego jest konieczny czas naprawy uszkodzonego pojazdu. Takie ustalenie ma bowiem zastosowanie jedynie w przypadku, gdy szkoda w pojeździe jest szkodą niecałkowitą, jej usunięcie następuje wówczas przez naprawę pojazdu. W przypadku szkody całkowitej – uzasadniony czas należy ustalać odmiennie – zgodnie z przyjętymi wyżej zasadami. W dniu uzyskania informacji o zakwalifikowaniu szkody w pojeździe jako szkody całkowitej i wypłacie odszkodowania (9 kwietnia 2013r) ustała podstawa dla najmu przez poszkodowanego pojazdu zastępczego. Skoro zaś poszkodowany uszkodzony pojazd naprawiał to brak jest podstaw by doliczać do czasu najmu kolejnych dni na „zagospodarowanie pozostałości i zakup innego pojazdu”, jest to bowiem fikcja. Wskazać przy tym należy, że poszkodowany nie kwestionował faktu zakwalifikowania przez ubezpieczyciela szkody jako całkowitej. Odnosząc się zaś do przedłożonego przez powódkę pisma – weryfikacji kosztów wynajęcia pojazdu zastępczego z dnia 18 maja 2015r., to wskazać należy , że pismo to nie jest decyzją pozwanego ubezpieczyciela – jak twierdziła powódka. Nie zostało też przez nikogo podpisane, brak jest informacji kto pismo to sporządził. Pismo to znajduje się wśród dokumentów elektronicznych akt szkody . Brak jest w ocenie Sądu do wyciągania tak dalekich wniosków jak chce powódka, że pozwana uznała 24 dni najmu pojazdu zastępczego. Tym bardziej, że mając na uwadze datę sporządzania owego pisma – 18 maja 2013r było to już po decyzji o zakwalifikowaniu szkody jako całkowitej i przyznaniu odszkodowania. W aktach znajduje się natomiast (k.15) decyzja wypłaty (...) spółki akcyjnej z dnia 18 maja 2015r zgodnie z którą ubezpieczyciel przyznał odszkodowanie w kwocie 1 279,20 zł jako koszt pojazdu zastępczego, w której wskazano, że zweryfikowano czas najmu do 13 dób w stawce 80 zł netto/doba.

Odnosząc się zaś do przyjętej w fakturze z dnia 20 kwietnia (...), stawki 110 zł netto za dobę najmu to wskazać należy że strona powodowa nie wykazała, dlaczego przyjęła stawkę o 30 zł większą niż stawka przyjęta przez ubezpieczyciela. Powódka nie przedstawiła materiału dowodowego pozwalającego na dokonanie przez Sąd ustaleń potwierdzających jej stanowisko. W ocenie Sądu kwestia ustalenia uzasadnionej wysokości stawki najmu pojazdu wiąże się ściśle z wiedzą z zakresu motoryzacji i techniki samochodowej – wymagała zatem przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego- celem weryfikacji stawki przyjętej przez powódkę. Skoro zaś strona powodowa tego zaniechała , okoliczność ta pozostała – wobec jej zakwestionowania przez pozwaną – nieudowodniona.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w pkt I sentencji wyroku.

Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o treść przedłożonych do akt dowodów z dokumentów. Żadna ze stron nie kwestionowała ich prawdziwości, a i w ocenie Sądu nie budziły one żadnych wątpliwości. Sąd oparł się również na zeznaniach świadka A. L., nie ujawniły się bowiem żadne okoliczności podważające ich wiarygodność. Wskazać również należy, że pismo z dnia 18 maja 2015 roku na które powódka powołuje się w kontekście uznania przez pozwaną za uzasadniony czas trwania najmu, nie ma charakteru decyzji, a ponadto, co też już podniesiono – nie zostało przez stronę podpisane.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje postawę prawną w art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 98 § 1 k.p.c. zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę zobowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. W niniejszej sprawie, w związku z oddaleniem powództwa, stroną wygrywającą jest strona pozwana. Na koszty poniesione przez pozwaną w łącznej wysokości 617 zł złożyły się: opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 600 zł (ustalone na podstawie § 6 pkt 4 w zw. z § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu Dz.U.2013.461 j.t).

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w pkt II sentencji wyroku.