Pełny tekst orzeczenia

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 września 2013 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział VIII Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Kądziołka

Protokolant: Monika Mackiewicz

po rozpoznaniu w dniu 17 września 2013 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa Przedsiębiorstwa Handlowo – Usługowego (...), (...) spółki jawnej w S.

przeciwko D. Z.

o zapłatę

oddala powództwo.

Sygn. akt VIII GC 188/13

UZASADNIENIE

Powódka - Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe (...), (...) spółka jawna w S. - wniosła o zasądzenie od pozwanego D. Z. kwoty 86.838,55 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała jako podstawę prawną żądania art. 299 § 1 k.s.h., ponadto podała, że jest wierzycielem PHU (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w D., w której pozwany D. Z. pełnił funkcję członka zarządu.

Objęte pozwem roszczenie obejmuje kwotę netto z niezapłaconych przez spółkę PHU (...) pięciu faktur VAT w łącznej wysokości 72.953,46 zł oraz skapitalizowane odsetki od należności z tych faktur, liczone od dnia wymagalności każdej z faktur (wskazanego w fakturze) do dnia 20.03.2013 r., w łącznej wysokości 13.885,09 zł.

Pomimo wezwania do zapłaty pozwany – członek zarządu spółki PHU (...) – nie dokonał płatności dochodzonej pozwem należności.

Zdaniem powódki wykazała ona przesłanki, które kreują odpowiedzialność członka zarządu, tj. wysokość zobowiązań spółki powstałych w okresie, kiedy pozwany był jej członkiem zarządu oraz bezskuteczność egzekucji w stosunku do spółki.

Pozew został doręczony pozwanemu D. Z. w dniu 20 maja 2013 roku.

Pozwany D. Z. nie złożył odpowiedzi na pozew i nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę.

Sąd przyjął następującą podstawę faktyczną żądania:

D. Z. w okresie od 20 grudnia 2005 r. do 6 kwietnia 2012 r. widniał w Krajowym Rejestrze Sądowym jako członek zarządu PHU (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w D.. W istocie D. Z. funkcję członka zarządu pełnił do dnia 30 stycznia 2012 r., a dopiero w dniu 6 kwietnia 2012 r. został wykreślony z rejestru.

Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe (...), (...) spółka jawna w S. w ramach prowadzonej działalności gospodarczej sprzedała PHU (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. towar w postaci bruku klinkierowego. Spółka jawna (...) dostarczyła spółce PHU (...) zakupiony towar. Towar został dostarczony bezpośrednio od producenta bruku, mającego siedzibę w N., wynajętym przez spółkę (...) transportem samochodowym. Potwierdzeniem dostarczenia towaru do spółki był każdorazowo wystawiany dokument przez producenta bruku - firmę (...) oraz list przewozowy CMR.

W związku z powyższymi transakcjami spółka jawna (...) wystawiła następujące faktury:

1.  faktura VAT (...) z 21.07.2011 r. na kwotę brutto 18.061,32 zł z terminem płatności na dzień 20.08.2011 r.;

2.  faktura VAT (...) z 27.07.2011 r. na kwotę brutto 18.061,32 zł z terminem płatności na dzień 26.08.2011 r.;

3.  faktura VAT (...) z 09.06.2011 r. na kwotę brutto 18.061,32 zł z terminem płatności na dzień 06.10.2011 r.;

4.  faktura VAT (...) z 27.09.2011 r. na kwotę brutto 20.024,40 zł z terminem płatności nadzień 27.10.2011 r.;

5.  faktura VAT (...) z 10.10.2011 r. na kwotę brutto 20.024,40 zł z terminem płatności na dzień 09.11.2011 r..

Cena, za jaką spółka jawna (...) sprzedała spółce PHU (...) towary, opiewała łącznie na kwotę 94.232,76 zł.

Spółka PHU (...) zapłaciła spółce (...) tytułem zadłużenia kwotę 4.500 zł, wpłata miała miejsce w dniu 15 czerwca 2012 r. i zaliczona została na poczet należności głównej z faktury VAT nr (...).

Pozostała do zapłaty kwota wynosi 89.732,76 zł.

Spółka PHU (...) w mailu z dnia 15 czerwca 2012 r., który został skierowany do (...) spółki jawnej (...), przeprosiła za opóźnienie w płatnościach, zapewniając o kolejnych wpłatach. Następnie w kolejnym mailu (z dnia 4 lipca 2012 r.) spółka PHU (...) usprawiedliwiła brak następnych płatności za zakupiony towar.

Każda z faktur została podpisana bądź przez księgową spółki PHU (...), bądź przez członka zarządu spółki - (...).

Ani D. Z. ani spółka PHU (...) nigdy nie kwestionowali przysługującej spółce jawnej (...) wierzytelności w stosunku do spółki PHU (...).

W dniu 13 lipca 2012 r. doszło do spotkania pomiędzy (...) spółki (...) i członkiem zarządu spółki PHU (...).

Strony zawarły ugodę, co znalazło odzwierciedlenie w sporządzonym na tą okoliczność dokumencie zatytułowanym (...).

Intencją A. D. jako (...) spółki (...), wyrażającego zgodę na zawarcie ugody, było to, iż w ten sposób spółka jawna (...) uzyskała weksel in blanco, który miał zabezpieczać istniejącą wierzytelność. Dodatkowo spółka PHU (...) zawierając ugodę uznała swój dług wobec spółki (...).

Z uwagi na to, iż spółka PHU (...) nie wywiązała się z postanowień porozumienia, spółka jawna (...) w dniu 18 września 2012 r. wypełniła wręczony przez PHU (...) weksel na kwotę 100.824,76 zł. Na tak wskazaną kwotę składała się kwota tytułem ceny z tytułu 5 faktur VAT oraz odsetki ustawowe z tytułu opóźnienia liczone od dnia wymagalności każdej z faktur do dnia 14 września 2012 r. (89.732,76 zł + 11.092,00 zł = 100.824,76 zł).

Następnie spółka (...) wezwała spółkę PHU (...) do wykupu weksla. Wezwanie pozostało bez odpowiedzi.

W dniu 28 września 2012 r. spółka (...) skierowała przeciwko PHU (...) pozew o zapłatę na podstawie wystawionego weksla.

Sąd Okręgowy w Szczecinie dnia 2 listopada 2012 r. wydał nakaz zapłaty, na podstawie którego nakazał spółce oraz poręczycielowi weksla L. Z. zapłacić na rzecz spółki (...) kwotę 100.824,76 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 28 września 2012 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 4.878,00 zł tytułem kosztów procesu.

Orzeczenie uprawomocniło się w dniu 27 listopada 2012 r.

Spółka (...) dysponując tytułem zabezpieczenia w postaci nakazu zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym wnioskiem z dnia 12 listopada 2012 r. wszczęła postępowanie zabezpieczające przeciwko obowiązanym. Postępowanie było prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Strzelcach Krajeńskich P. G..

Po uprawomocnieniu się orzeczenia komornik, na skutek wniosku wierzyciela z dnia 19 grudnia 2012 r., prowadził przeciwko spółce PHU (...) postępowanie egzekucyjne. Spółka jawna (...) w trakcie prowadzonego postępowania egzekucyjnego zleciła komornikowi poszukiwanie majątku dłużników w trybie art. 797 ¹ k.p.c., w celu ustalenia składników majątkowych spółki, które pozwoliłby na zaspokojenie przysługującej spółce (...) wierzytelności. Prowadzone postępowanie egzekucyjne nie doprowadziło do wyegzekwowania należności. Komornik pomimo poszukiwania majątku spółki, w tym przeprowadzonych czynności terenowych ustalił, iż spółka PHU (...) nie posiada żadnego majątku. W dniu 20 lutego 2013 r. komornik przystąpił do wysłuchania stron postępowania egzekucyjnego przed jego umorzeniem.

W dniu 19 marca 2013 r. komornik umorzył postępowanie egzekucyjne, prowadzone między innymi przeciwko PHU (...). Przyczyną umorzenia egzekucji był fakt, iż spółka nie posiadała żadnych aktywów ani majątku, które mogłyby pozwolić na zaspokojenie wierzyciela chociażby w części.

Pismem z dnia 20 marca 2013 r. spółka (...) wezwała D. Z. do zapłaty kwoty 86.838,55 zł. Jest to kwota netto wynikająca z niezapłaconych faktur VAT (o numerach (...); (...), (...), (...), (...)), wynosząca 72.953,46 zł, powiększona o skapitalizowane na dzień 20 marca 2013 r. odsetki wynoszące łącznie 13.885,09 zł, liczone od dnia wymagalności każdej wierzytelności (termin zapłaty został określony na każdej z faktur VAT).

Wezwanie do zapłaty pozostało bez odpowiedzi.

Fakty te zostały ustalone na podstawie twierdzeń, jakie powódka przytoczyła w pozwie oraz dla wykazania których powołała następujące załączone do pozwu dowody :

1.  odpis pełny z (...) sp. z o.o.;

2.  akt notarialny rep. (...) umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;

3.  protokół zgromadzenia wspólników PHU (...) sp. z o.o. z 30.01.2012 r.;

4.  lista obecności w dniu 30.01.2012 r. na zgromadzeniu wspólników

5.  faktura VAT (...) z 21.07.2011 r. na kwotę 18.061,32 zł;

6.  potwierdzenie „ (...)”

7.  list przewozowy CMR (...)

8.  faktura VAT (...) z 27.07.2011 r. na kwotę 18.061,32 zł;

9.  potwierdzenie „ (...)”

10.  list przewozowy CMR (...)

11.  faktura VAT (...) z 09.06.2011 r. na kwotę 18.061,32 zł;

12.  list przewozowy CMR (...)

13.  faktura VAT (...) z 27.09.2011 r. na kwotę 20.024,40 zł;

14.  potwierdzenie „ (...)”

15.  list przewozowy CMR (...)

16.  faktura VAT (...) z 10.10.2011 r. na kwotę 20.024,40 zł;

17.  potwierdzenie „ (...)”;

18.  list przewozowy CMR (...);

19.  potwierdzenie wpłaty na kwotę 4.500,00 zł;

20.  mail pozwanego z 15.06.2012 r.;

21.  mail pozwanego z 04.07.2012 r.;

22.  porozumienie z 13.07.2012 r.;

23.  weksel z 18.09.2012 r. na sumę 100.824,76 zł;

24.  wyliczenie odsetek od dnia wymagalności każdej z faktur do dnia 14.09.2012 r.;

25.  wezwanie do wykupu weksla z 18.09.2012 r. wraz z potwierdzeniem odbioru;

26.  pozew z dnia 26.09.2012 r. (złożony w Sądzie 28.09.2012 r.);

27.  nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z 2.11.2012 r.;

28.  wniosek o wszczęcie post. zabezpieczającego z 12.11.2012 r.;

29.  wniosek o wszczęcie post. egzekucyjnego z 19.12.2012 r.;

30.  wniosek wierzyciela z 17.12.2012 r.;

31.  wysłuchanie wierzyciela i dłużnika z 20.02.2013 r.;

32.  postanowienie z 19.03.2013 r. o umorzeniu postępowania egzekucyjnego;

33.  wyliczenie odsetek na dzień 20.03.2013 r.

34.  wezwanie do zapłaty z dnia 20.03.2013 r. wraz z potwierdzeniem nadania.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 339 § 1 k.p.c. jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, Sąd wyda wyrok zaoczny.

W tym wypadku - stosownie do art. 339 § 2 k.p.c. - Sąd przyjmuje za prawdziwe twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

W rozpoznawanej sprawie pozwany nie złożył odpowiedzi na pozew, przy czym przed rozprawą doręczono pozwanemu pismo zawierające pozew wraz z załącznikami.

W tych okolicznościach Sąd przyjął więc za prawdziwe twierdzenia powódki o okolicznościach faktycznych przytoczone w pozwie, które stanowią podstawę faktyczną rozpoznawanej sprawy. Okoliczności te nie budzą uzasadnionych wątpliwości, ponadto znajdują potwierdzenie w załączonych do pozwu dokumentach.

Podstawą prawną roszczenia powódki jest art. 299 § 1 k.s.h.

Zgodnie z art. 299 k.s.h.: § 1. Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.

§ 2. Członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa w § 1, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody.

W orzecznictwie za dominujący należy przyjąć pogląd, że odpowiedzialność członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ma charakter odszkodowawczy. Odpowiedzialność ta powstaje poprzez fakt poniesienia przez wierzyciela szkody wskutek tego, iż członek zarządu w odpowiednim czasie nie złożył wniosku o ogłoszenie upadłości. Szkoda wierzyciela polega na powstaniu w majątku wierzyciela uszczerbku, który ma źródło w braku możliwości wyegzekwowania należności od spółki, bądź też w obniżeniu potencjału majątkowego spółki, spowodowanego z winy członka zarządu. Szkoda jest podstawą odpowiedzialności członka zarządu z art. 299 § 1 k.s.h., przy czym zarówno powstanie szkody, jak i inne przesłanki odpowiedzialności, tj. wina i związek przyczynowy, funkcjonują na zasadzie domniemania ustawowego. Szkoda jako przesłanka odpowiedzialności członka zarządu jest utożsamiana z obniżeniem potencjału majątkowego spółki, a nie z bezpośrednim uszczerbkiem w majątku wierzyciela ( por. wyrok S.N. z dnia 14 czerwca 2005 r. V CK 719/04; wyrok S.N. z dnia 31 stycznia 2007 r. II CSK 417/06). Tak rozumiana szkoda materializuje się w momencie bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce. W procesie o zasądzenie roszczenia opartego o art. 299 § 1 k.s.h. bezskuteczność egzekucji jest jedną z przesłanek, której udowodnienie obciąża powoda, z bezskuteczności egzekucji wynika bowiem domniemanie powstania szkody rozumianej specyficznie, tj. tak jak wyjaśniono powyżej. Powiązanie szkody z obniżeniem potencjału majątkowego spółki nie oznacza jednak, że brak jest uszczerbku w majątku wierzyciela, uszczerbek ten powstaje bowiem w wysokości niewyegzekwowanej od spółki należności.

Przesłankami odpowiedzialności z art. 299 § 1 k.s.h., jakie powinien wykazać powód, są : bezskuteczność egzekucji roszczeń z tytułu wykonawczego wydanego przeciwko spółce z ograniczoną odpowiedzialnością oraz istnienie objętej tytułem wierzytelności w czasie, kiedy pozwany był członkiem zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Członek zarządu może uwolnić się od odpowiedzialności jeżeli wykaże przesłanki egzoneracyjne z art. 299 § 2 k.s.h.. Członek zarządu może przy tym wykazać, że wierzyciel nie poniósł szkody (obalenie domniemania szkody, wynikającego z faktu bezskuteczności egzekucji), bądź wykazać, że szkoda wierzyciela nie ma związku z prowadzeniem spraw spółki, które członek zarządu prowadził z należytą starannością (obalenie domniemania winy).

W rozpoznawanej sprawie powódka twierdzi w pozwie, że wykazała przesłanki, które kreują odpowiedzialność członka zarządu, tj. wysokość zobowiązań spółki powstałych w okresie, kiedy pozwany był jej członkiem zarządu oraz bezskuteczność egzekucji w stosunku do spółki (por. karta 7 akt).

Przyjmując za prawdziwe twierdzenia pozwu co do bezskuteczności egzekucji w stosunku do spółki PHU (...) oraz co do wysokości zobowiązań tej spółki powstałych w okresie, kiedy pozwany był jej członkiem zarządu, nie można jednak uznać powództwa za uzasadnione.

Powódka powołuje się na bezskuteczność egzekucji z tytułu egzekucyjnego w postaci w nakazu zapłaty z dnia 2 listopada 2012 roku, wydanego w sprawie I Nc 335/12, na skutek pozwu złożonego w dniu 28 września 2012 roku, którym powódka dochodziła roszczeń z weksla (por. twierdzenia pozwu – karta 6 akt). Sąd Okręgowy w Szczecinie wydał nakaz zapłaty na podstawie weksla, będącego w posiadaniu powódki i załączanego przez nią do pozwu. Powódka dysponuje więc przeciwko spółce PHU (...) tytułem egzekucyjnym z weksla, w pozwie złożonym w niniejszej sprawie powódka powołuje się na bezskuteczność egzekucji z tego właśnie tytułu egzekucyjnego.

W rozpoznawanej sprawie powódka nie dochodzi jednak od pozwanego członka zarządu spółki PHU (...) roszczenia z weksla, za które pozwany jako członek zarządu odpowiada na podstawie art. 299 § 1 k.s.h. Powódka domaga się natomiast od pozwanego spełnienia innego roszczenia – przedmiotem żądania pozwu jest bowiem zapłata ceny za kupiony przez spółkę PHU (...) towar w postaci bruku klinkierowego oraz skapitalizowane odsetki za opóźnienie w zapłacie tej ceny. Żądanie pozwu powódka opisała w sposób następujący: „ Kwota której w niniejszym procesie powód domaga się od pozwanego to 86.838,55 zł. Składa się na nią kwota netto wynikająca z niezapłaconych faktur VAT w wysokości 72.953,46 zł praz skapitalizowane odsetki na dzień 20.03.2013 r. od dnia wymagalności każdej z wierzytelności (termin zapłaty został określony na każdej z faktur VAT). Kwota jakiej powód domaga się od pozwanego została pomniejszona o podatek VAT wynikający z wystawionych na spółkę faktur VAT z uwagi, iż powód na podstawie art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług skorygował podstawę opodatkowania oraz podatek należny z powodu nieściągalności przypadającej mu wierzytelności w stosunku do PHU (...)”.

Z twierdzeń pozwu nie wynika, aby powódka dysponowała wobec spółki PHU (...) tytułem egzekucyjnych dotyczącym tak opisanego roszczenia, nie wynika też, aby egzekucja z takiego tytułu była prowadzona i okazała się bezskuteczna.

W orzecznictwie podkreśla się, że wierzyciel powołujący się na bezskuteczność egzekucji przeciwko spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nie może pozwać członka zarządu tej spółki na podstawie art. 299 § 1 k.s.h. bez uprzedniego uzyskania tytułu egzekucyjnego przeciwko spółce (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 1999 r., III CZP 10/99, OSNC 1999/12/203). W uzasadnieniu uchwały z dnia 15 czerwca 1999 r. Sąd Najwyższy analizował analogiczną do art. 299 § 1 k.s.h. regulację z art. 298 § 1 k.h. podkreślając, że skoro wymieniony przepis uzależnia możliwość wystąpienia z przewidzianym w nim roszczeniem od "okazania się" bezskuteczności egzekucji, to jego hipoteza niewątpliwie obejmuje uprzednie wszczęcie egzekucji, a tym samym jeszcze wcześniejsze uzyskanie tytułu wykonawczego. Regulacja omawianego przepisu zakłada uprzednie prawomocne osądzenie zobowiązania spółki wobec wierzyciela, tylko bowiem w takim wypadku może wchodzić w grę późniejsze "okazanie się" bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce. Jedynie wyjątkowo, gdy dla wykazania przesłanki bezskuteczności egzekucji nie jest wymagane wszczęcie przez wierzyciela postępowania egzekucyjnego, można uznać, że istnienie zobowiązania spółki wobec wierzyciela nie musi być wykazane tytułem wykonawczym. W takim wypadku wystarczy tytuł egzekucyjny, z tym że musi to być orzeczenie wydane w innej, wcześniejszej sprawie, toczącej się wyłącznie przeciwko spółce, a nie przeciwko członkom jej zarządu.

Sąd Najwyższy podkreślił również, że jednoczesne rozstrzyganie (w procesie przeciwko członkowi zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) o odpowiedzialności członka zarządu spółki na podstawie art. 299 § 1 k.s.h. oraz o odpowiedzialności spółki wobec jej wierzyciela byłoby orzekaniem o stosunku prawnym między dwoma podmiotami, to jest wierzycielem i spółką, z których jeden (to jest spółka) jako strona w tym postępowaniu nie występował.

Stanowisko wyrażone w powołanej uchwale oraz argumentacja przytoczoną dla jego uzasadnienia znalazła również uznanie w doktrynie, gdzie ponadto podnosi się, że dowodem istnienia zobowiązania spółki powinien być - bez względu na sposób wykazania bezskuteczności egzekucji - tytuł wykonawczy, a nie tytuł egzekucyjny przeciwko spółce, ponieważ wierzyciel dochodzący wykonania zobowiązania spółki od członków jej zarządu musi mieć potencjalną zdolność do prowadzenia egzekucji.

Jest ono podzielane również w późniejszych orzeczeniach Sądu Najwyższego. Jedynie wyjątkowo przyjmuje się, że w sytuacjach, w których wytoczenie powództwa przeciwko spółce będzie czasowo lub trwale wyłączone, np. w razie ogłoszenia upadłości spółki lub jej wykreślenia z rejestru na skutek zakończenia postępowania upadłościowego, zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek usprawiedliwiający odstępstwo od zasady wyrażonej w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 1999 r., III CZP 10/99 i pozwalający w drodze wyjątku na wykazanie istnienia wierzytelności wobec spółki w procesie przeciwko członkom jej zarządu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2006 r., II CSK 300/06).

W realiach rozpoznawanej sprawy powódka nie dysponuje tytułem egzekucyjnym przeciwko spółce PHU (...), stwierdzającym istnienie roszczeń wobec tej spółki z umów sprzedaży, potwierdzonych fakturami VAT (o numerach (...); (...), (...), (...), (...)), a właśnie z tymi zobowiązaniami spółki PHU (...) powódka wiąże dochodzone w niniejszym procesie od pozwanego członka zarządu roszczenie. W tym stanie rzeczy fakt bezskuteczności egzekucji wobec spółki roszczeń wynikających z weksla pozostaje bez znaczenia dla rozstrzygnięcia.

W pozwie powódka wskazała, że spółka PHU (...) podpisała weksel własny in blanco. Weksel in blanco może być wekslem gwarancyjnym bądź kaucyjnym. Z twierdzeń powódki wynika, że w sprawie, w której powstał tytuł egzekucyjny przeciwko spółce (I Nc 335/12) powódka dochodziła roszczeń z weksla in blanco gwarancyjnego. Weksel stanowi dokument potwierdzający istnienie bezwarunkowego i abstrakcyjnego zobowiązania pieniężnego osób, które się na nim podpisały. W sytuacji, gdy weksel własny został wystawiony jako gwarancyjny, a więc zabezpieczający roszczenia ze stosunku podstawowego łączącego wystawcę weksla i pierwszego posiadacza weksla (remitenta), to wierzyciel wekslowy, a zarazem wierzyciel ze stosunku podstawowego, może dochodzić ewentualnych roszczeń - według swojego wyboru - bądź ze stosunku podstawowego, bądź z wypełnionego uprzednio weksla.

Powódka w sprawie I Nc 335/12 przeciwko spółce PHU (...) wybrała drogę dochodzenia roszczeń z weksla. Tym samym tytuł egzekucyjny, jaki powstał w sprawie I Nc 335/12, potwierdza istnienie zobowiązania spółki PHU (...) wobec powódki z weksla, a nie z umów sprzedaży. Przedmiotem orzekania Sądu w sprawie I Nc 33512 w ogóle nie był stosunek sprzedaży (jak wynika z treści pozwu złożonego w sprawie I Nc 335/12 przeciwko spółce PHU (...) – karta 48-49 akt – do pozwu tego powódka nawet nie załączyła faktur VAT, za które domaga się w niniejszym procesie zapłaty od członka zarządu tej spółki).

Należy mieć na względzie wspomnianą wyżej abstrakcyjność zobowiązania wekslowego, która oznacza, że weksel odrywa się od podstawy ekonomicznej, która była powodem jego wystawienia. Dla ważności zobowiązania wekslowego nie jest więc istotne, czy istniało zobowiązanie będące przyczyną wystawienia weksla oraz czy było ono ważne. Posiadaczowi weksla przysługuje w zasadzie prawo żądania zapłaty sumy wekslowej nawet wówczas, gdy wręczenie weksla było pozbawione dostatecznej podstawy. Przykładowo dla ważności zobowiązania wekslowego nie ma również znaczenia, czy umowa, w związku z którą został wystawiony weksel, będzie ważna (por. Izabela Heropolitańska, Komentarz do ustawy - Prawo wekslowe).

Sąd Okręgowy wydając nakaz zapłaty z weksla w sprawie I Nc 335/12 badał wyłącznie przesłanki zobowiązania wekslowego, a nie zobowiązania ze stosunku sprzedaży. Tym samym powódka nie dysponuje tytułem egzekucyjnym ze stosunku sprzedaży, a więc z tego stosunku, z którego w oparciu o art. 299 § 1 k.s.h. wywodzi w niniejszym procesie odpowiedzialność pozwanego.

Jak już wskazano powyżej brak tytułu egzekucyjnego wobec spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wyłącza uwzględnienie powództwa wobec członka zarządu. Wprawdzie powódka powołała w pozwie złożonym w niniejszej sprawie twierdzenia dotyczące zobowiązań z pięciu umów sprzedaży, jakie miały powstać między powódką i spółką PHU (...), fakty wynikające z tych twierdzeń te nie mogły być jednak podstawą do dokonania przez Sąd przyporządkowania stanu faktycznego określonej normie prawnej, a więc podstawą do konkretyzacji i urzeczywistnienia obowiązującej w ramach istniejącego stanu faktycznego normy prawa materialnego. Innymi słowy Sąd w niniejszym procesie nie może badać istnienia roszczeń powódki wobec spółki PHU (...) z umów sprzedaży (co do których powódka nie posiada tytułu egzekucyjnego), a w dalszej kolejności nie może badać przesłanek odpowiedzialności pozwanego, wynikającej z art. 299 § 1 k.s.h., a więc odpowiedzialności za szkodę powódki wynikłą z bezskuteczności egzekucji dotyczącej roszczeń, jakie powódka ewentualnie posiada wobec spółki PHU (...) i które znajdują swoje źródło w pięciu powołanych w pozwie umowach sprzedaży.

Z przyczyn opisanych powyżej powództwo polegało oddaleniu.