Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 marca 2016 r.

Sąd Okręgowy w S. IV Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dorota Curzydło

Sędziowie SO: Wanda Dumanowska (spr.), Jolanta Deniziuk

Protokolant: sekr. sądowy Kamila Wiśniewska

po rozpoznaniu w dniu 4 marca 2016 r. w S.

na rozprawie

sprawy z powództwa Z. B.

przeciwko W. M.przy ul. (...)
w S.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Rejonowego
w S. z dnia 26 listopada 2015r., sygn. akt I C 1105/15

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od powoda Z. B. na rzecz pozwanej W. M. przy ul. (...) w S. kwotę 2400 (dwa tysiące czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt IV Ca 74/16

UZASADNIENIE

Powód Z. B. wniósł pozew przeciwko pozwanej W. M. przy ulicy (...) w S. o zapłatę kwoty 15.864,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi do dnia 25.12.2014 roku do dnia zapłaty. W uzasadnieniu pozwu wskazał, że wykonał remont (...) przy ul. (...) zgodnie z umową i roboty zostały odebrane bez usterek. W kosztorysie zasadniczym przez niedopatrzenie nie ujęto kosztów rusztowania a bez rusztowań nie można było wykonać robót związanych z remontem (...) Mimo konieczności postawienia rusztowania wspólnota mieszkaniowa nie chce zapłacić powodowi za rusztowanie. Powód wystawił fakturę VAT na kwotę dochodzoną pozwem z terminem zapłaty do dnia 24.12.2014 roku.

W dniu 24.02.2015 roku referendarz sądowy Sądu Rejonowego w S. wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Pozwana W.zaskarżyła nakaz zapłaty w całości, kwestionując roszczenie co do zasady i wysokości, wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazała, że strony łączyła umowa z dnia 6.08.2014 roku na remont (...). Oczywistym było, że wykonawca robót będzie zmuszony skorzystać z rusztowań a powód powinien był to wiedzieć jako profesjonalista prowadzący działalność gospodarczą. Zgodnie z umową powód był zobowiązany do zapewnienia materiałów, sprzętu i innych urządzeń niezbędnych do wykonania robót na swój koszt.

Pozwany zakwestionował roszczenie co do zasady i wysokości.

Wyrokiem z dnia 26 listopada 2015 roku Sąd Rejonowy wS.oddalił powództwo i zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 2.417,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Z uzasadnienia tego wyroku wynika, iż został on oparty na następujących ustaleniach:

W dniu 6.08.2014 roku została zawarta umowa pomiędzy wykonawcą Z. B., prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą Usługi Budowlane (...) Z. B., a W. M. (...) w S., na mocy której powód zobowiązał się wykonać remont dachu budynku mieszkalnego przy ulicy (...) w S.. W § 2 ust. 2 uregulowano, że przedmiot umowy obejmuje w szczególności: remont (...)na budynku przy ulicy (...) w S. na(...)od strony ulic: przy ulicy (...) w S. (bez (...)nad ścianą szczytową między podwórkiem, a ulicą (...)), zgodnie z kosztorysem ofertowym zatwierdzonym przez Zarząd W. w dniu 21.07.2014 roku. W § 2 ust. 3 pkt. 3 umowy postanowiono, że wszystkie materiały, urządzenia, maszyny, narzędzia i sprzęt niezbędny do wykonania zamówienia zabezpiecza wykonawca. Zgodnie z § 5 pkt. 3 umowy wykonawca zobowiązał się na swój koszt zapewnić kompleksowe kierownictwo, siłę roboczą, materiały, sprzęt i inne urządzenia niezbędne do wykonania robót oraz usunięcia wad. Natomiast § 8 ust. 1 i 2 umowy strony ustaliły, że obowiązująca ich forma wynagrodzenia będzie rozliczana na podstawie kosztorysu ofertowego zaakceptowanego przez właścicieli W. M. K. (...) w S.. Wynagrodzenie brutto, zgodnie z kosztorysem ofertowym, wynosiło 46.995,52 zł. Jednocześnie strony ustaliły, że zmiana postanowień umowy może nastąpić za zgodą obu stron wyrażoną na piśmie pod rygorem nieważności takiej zmiany (§ 12).

Sąd Rejonowy ustalił, że kosztorys ofertowy został sporządzony przez Z. B.. Wskazano w nim koszty pośrednie na poziomie 70%, określając, że stanowią one sumę robocizny i sprzętu. Na kosztorysie sporządzono adnotację podpisaną przez osoby upoważnione do reprezentacji wspólnoty mieszkaniowej: akceptacja zakresu robót na w/w kosztorys.

W dniu 12.11.2014 roku został sporządzony i podpisany przez powoda i inspektora nadzoru protokół na okoliczność konieczności ustawienia rusztowania od strony ulicy (...) / K.. W protokole zaproponowano ustawienie rusztowania od strony ulicy (...) wraz z balustradami ochronnymi na koszt wspólnoty. Protokół nie został podpisany przez osoby upoważnione do reprezentacji pozwanej wspólnoty mieszkaniowej.

W piśmie z dnia 17.12.2014 roku Z. B. wezwał W. M. przy ulicy (...) w S. do zapłaty za rusztowanie. Oświadczył, że rusztowanie nie było ujęte w kosztorysie zasadniczym z powodu przeoczenia, gdyż sporządzając kosztorys powód skupił się na technologii wykonania robót remontowych dachu. Poprosił o wypłatę za rusztowanie i zsyp budowlany, ponieważ sprzęt ten zmuszony był wynająć, a za wynajęcie musi płacić.

19.11.2014 roku został spisany protokół konieczności w sprawie odbioru robót w obiekcie przy ulicy (...) w S. na mocy umowy z dnia 6.08.2014 roku, w którym stwierdzono, że roboty zostały wykonane zgodnie z dokumentacją pod względem technicznym dobrze. Komisja postanowiła uznać roboty za wykonane bez wad i odebrane od wykonawcy z jednoczesnym przekazaniem użytkownikowi. Protokół został podpisany przez powoda, osoby reprezentujące wspólnotę mieszkaniową jak i osobę posiadającą uprawnienia budowlane.

Powód wystawił fakturę VAT z dnia 17.12.2014 roku nr (...) na W. M. ul. (...) w S., w której treści wpisano: nazwa towaru tub usługi: rusztowania, montaż, demontaż; cena jednostkowa bez podatku: 14.594,88 zł; kwota podatku: 1.269,12 zł; wartość towarów (usług) z podatkiem: 15.864,00 zł.

W dniu 19.09.2014 roku została wydana decyzja przez młodszego inspektora pracy M. L., ogłoszona przedsiębiorcy Z. B., o wstrzymaniu pracy na wysokościach w S. przy ulicy (...) w zakresie robót dekarskich i murarskich prowadzonych na budynku wielorodzinnym do czasu zapewnienia balustrady bądź innego zabezpieczenia chroniącego pracownika przed upadkiem z wysokości, pełnych podestów roboczych, przeszkolenia pracowników w dziedzinie bhp i opracowania instrukcji bhp w zakresie wykonywanych prac.

Z. B. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą B. – B. Usługi Budowlane (...) w zakresie robót budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych.

Mając powyższe na uwadze Sąd Rejonowy uznał, iż powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy stwierdził, iż strony zawarły umowę o dzieło jak również to, że powód w sporządzonym kosztorysie ofertowym nie uwzględnił kosztów związanych z postawieniem rusztowania. Za sporne między stronami Sąd uznał kwestię czy Z. B. poniósł koszty związane z postawieniem rusztowania oraz czy pozwana obciąża obowiązek zwrotu tych kosztów.

Dalej, odwołując się do art. 6 kc, Sąd Rejonowy przyjął, że ciężar udowodnienia faktu poniesienia kosztów związanych postawieniem rusztowania jak i zobowiązania pozwanej do zapłaty kwoty dochodzonej pozwem spoczywał na powodzie, który temu obowiązkowi nie sprostał.

Powód na rozprawie oświadczył, że kwota dochodzona pozwem stanowi sumę kosztów wynajęcia części rusztowania od firmy (...) za kwotę 10.000 zł oraz wynagrodzenia za użycie rusztowania należącego do powoda wyliczonego kosztorysowo. Jednak wobec zakwestionowania twierdzeń przez pozwaną, twierdzenia powoda o wynajęciu rusztowania za kwotę 10.000 zł Sąd Rejonowy uznał za gołosłowne, bowiem powód tej okoliczności nie udowodnił.

Przywołując przepisy art. 353 ¹ kc, art. 354 § 1 kc i art. 355 § 1 i 2 kc Sąd Rejonowy wskazał, że należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.

Następnie Sąd Rejonowy wskazał, iż z przepisu art. 629 k.c. wynika, iż jeżeli strony określiły wynagrodzenie na podstawie zestawienia planowanych prac i przewidywanych kosztów (wynagrodzenie kosztorysowe), a w toku wykonywania dzieła zarządzenie właściwego organu państwowego zmieniło wysokość cen lub stawek obowiązujących dotychczas w obliczeniach kosztorysowych, każda ze stron może żądać odpowiedniej zmiany umówionego wynagrodzenia. Nie dotyczy to jednak należności uiszczonej za materiały lub robociznę przed zmianą cen lub stawek. Natomiast zgodnie z przepisem art. 630 § 1 k.c. jeżeli w toku wykonywania dzieła zajdzie konieczność przeprowadzenia prac, które nie były przewidziane w zestawieniu prac planowanych będących podstawą obliczenia wynagrodzenia kosztorysowego, a zestawienie sporządził zamawiający, przyjmujący zamówienie może żądać odpowiedniego podwyższenia umówionego wynagrodzenia. Jeżeli zestawienie planowanych prac sporządził przyjmujący zamówienie, może on żądać podwyższenia wynagrodzenia tylko wtedy, gdy mimo zachowania należytej staranności nie mógł przewidzieć konieczności prac dodatkowych.

Mając powyższe na uwadze Sąd Rejonowy wywiódł, że strony postępowania umówiły się, iż powód zapewni materiały i sprzęt niezbędny do wykonania dzieła. Również powód sporządził kosztorys ofertowy a składając ofertę pozwanemu powód wziął odpowiedzialność za przewidziane w nim planowane prace i koszty z tym związane.

Dalej Sąd I instancji zważył, że powód prowadzący działalność gospodarczą zobowiązany jest do staranności, której wymagać można od przedsiębiorcy. Konieczność przewidzenia obowiązku odpowiedniego zabezpieczenia prac prowadzonych na wysokości jest oczywista również dla przeciętnego człowieka, który nie prowadzi budowlanej działalności gospodarczej. Tym bardziej konieczność zapewnienia sprzętu do remontu (...) powinien przewidzieć i uwzględnić w ofercie przedsiębiorca, zajmujący się zawodowo robotami budowlanymi. Fakt, iż powód rozpoczął prace bez ustawienia rusztowania, a dopiero wskutek interwencji inspektora pracy po wstrzymaniu prac rusztowania zostały postawione, pozwala na przyjęcie, że powód zamierzał prowadzić prace bez ustawiania rusztowania.

W dalszej kolejności Sąd Rejonowy stwierdził, że niezależnie od tych założeń pominięcie kosztów zapewnienia rusztowania do przeprowadzenia robót dla pozwanej (...) obciąża powoda. W przedmiotowej sprawie nie doszło do zmiany cen lub stawek obowiązujących dotychczas w obliczeniach kosztorysowych. Brak zatem postaw do żądania zmiany umówionego wynagrodzenia na podstawie przepisu art. 629 k.c. Obowiązek kalkulowania kosztów odpowiedniego zabezpieczenia robót nie jest dodatkową pracą, o której mowa w przepisie art. 630 § 1 k.c., a nawet gdyby zaliczyć konieczność zabezpieczenia robót do prac, o których mowa w przepisie art. 630 § 1 k.c., to brak należytej staranności w przygotowaniu kosztorysu nie upoważnia powoda do żądania podwyższenia wynagrodzenia.

Sąd Rejonowy wskazał, iż powód w piśmie procesowym z dnia 27.07.2015 toku powołał jako podstawę prawną dochodzonego roszczenia przepis art. 415 k.c. Jednak zgodnie z ciężarem dowodowym powód powinien był udowodnić, że zachodzą przesłanki do jego zastosowania tzn., że pozwana (...) ponosi winę za szkodę poniesioną przez powoda, fakt poniesienia szkody przez powoda oraz związek przyczynowy pomiędzy działaniem bądź zaniechaniem pozwanego a szkodą. Żadnej z przesłanek powód nie udowodnił.

Sąd Rejonowy przyjął, że winę za nieuwzględnienie w kosztorysie kosztów zapewnienia rusztowania ponosi powód, a nie pozwany. Brak również dowodów na okoliczność wysokości poniesionej szkody. Zapłata podatku od wystawionej faktury VAT nie dowodzi tego, że powód zobowiązany jest do zapłaty kwoty 10.000,00 zł za wynajęcie rusztowania, gdy wynajęcie rusztowania zakwestionował pozwany. Ponadto obowiązek zapłaty podatku od wystawionej przez powoda faktury VAT nie pozostaje w bezpośrednim związku przyczynowym z działaniem bądź zaniechaniem pozwanej wspólnoty mieszkaniowej.

Sąd Rejonowy wskazał następnie, że oddalił wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego na okoliczność tego, czy prace można było wykonać bez rusztowania, albowiem dowód ten był zbędny w tym postępowaniu.

Jako podstawę prawna rozstrzygnięcia Sąd Rejonowy wskazał art. 629 k.c. i art. 415 k.c., uzasadniając to brakiem przesłanek w nich wskazanych.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na mocy przepisu art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. w zw. z § 6 pkt. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 2.417,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, o czym orzekł jak w punkcie drugim sentencji wyroku. Powód przegrał sprawę w całości. Zobowiązany jest wobec tego do zwrotu kosztów procesu pozwanemu. Koszty poniesione przez pozwanego wyniosły łącznie 2.417,00 zł, z czego tytułem wynagrodzenia należnego radcy prawnemu kwotę 2.400,00 zł i opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł.

Apelacje od tego wyroku złożył powód. Zaskarżając wyrok w całości zarzucił naruszenie:

- prawa materialnego w postaci: niezastosowania art. 60 k.c. i art. 95 § 2 k.c. w zw. z art. 25 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane skutkującego pominięciem przez Sąd Rejonowy okoliczności, że na skutek zawarcia przez powoda i inspektora nadzoru inwestorskiego protokołu konieczności z dnia 12 listopada 2014 r. doszło do zmiany umowy na roboty budowlane i powstania po stronie pozwanej zobowiązania do zapłaty na rzecz powoda wynagrodzenia za postawienie rusztowania, niezastosowania art. 5 k.c. skutkującego uznaniem, że roszczenie powoda nie zasługuje na uwzględnienie, mimo że należycie wykonał on swoje zobowiązanie, postępował w zaufaniu i zgodnie z poleceniami inspektora nadzoru inwestorskiego oraz za zgodą pozwanej, niewłaściwego zastosowania art. 6 k.c. skutkującego stwierdzeniem, że powód nie udowodnił wysokości dochodzonego roszczenia, mimo że okoliczność ta wynika z materiału zgromadzonego w aktach sprawy, a zwłaszcza ze szczegółowych wyliczeń zawartych w kosztorysie powykonawczym opracowanym na podstawie branżowego katalogu nakładu rzeczowych,

- prawa procesowego w postaci: niezastosowania art. 232 zdanie drugie k.p.c. skutkującego niedopuszczeniem przez Sąd I instancji z urzędu dowodu z opinii biegłego z zakresu budownictwa na okoliczność ustalenia wartości postawienia rusztowania i balustrad ochronnych przez powoda oraz niezastosowania art. 102 k.p.c. i obciążenie powoda kosztami procesu, mimo że w niniejszej sprawie występuje szczególnie uzasadniony wypadek.

W konkluzji apelacji powód wniósł o zmianę wyroku poprzez zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kwoty 15.864,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 25 grudnia 2014r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu względnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania odwoławczego.

W odpowiedzi na apelację pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy przeprowadził prawidłowo postępowanie dowodowe i na jego podstawie ustalił stan faktyczny, który jest wystarczający również do rozstrzygnięcia zarzutów apelacji, dlatego Sąd II-ej instancji ustalenia te przyjmuje za własne. Nadto Sąd Okręgowy w pełni podziela ocenę prawną przedstawiona w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

Przechodząc do rozważania zasadności zarzutów apelacji należy w pierwszej kolejności rozważyć zarzuty dotyczące naruszeń prawa procesowego, gdyż poprawność zastosowania przepisów prawa materialnego może być oceniana tylko w odniesieniu do stanu faktycznego ustalonego zgodnie z zasadami procedury cywilnej (vide: uzasadnienie wyroku SN z 18 kwietnia 2007 r. V CSK 55/07, L.).

Zgodzić się należy z rozważaniami Sądu I instancji, akcentującymi spoczywanie ciężaru dowodu na stronach procesu, bowiem wynika to z zasady kontradyktoryjności procesu cywilnego. Zdanie 2 art. 232 k.p.c., którego naruszenia zarzuca powód, przyznaje Sądowi pewne uprawnienia w zakresie prowadzenia postępowania dowodowego, Sąd może bowiem dopuścić dowód niewskazany przez stronę. Na gruncie cytowanego przepisu Sąd Najwyższy orzekł, iż skorzystanie z możliwości dopuszczenia z urzędu dowodu niewskazanego przez stronę jest uprawnieniem sądu zmierzającego do wymierzenia sprawiedliwości w sposób rzetelny, zgodny z ustalonym stanem faktycznym opartym o prawidłową ocenę dowodów oraz prawem materialnym mającym do niego zastosowanie, jeżeli nie prowadzi do naruszenia bezstronności sądu, a w szczególności, jeżeli nie jest działaniem stronniczym - dokonanym wyłącznie w interesie jednej ze stron procesowych, a nie w interesie wymiaru sprawiedliwości (vide: wyrok z dnia 11 grudnia 2006 r., I PK 165/2006, LexPolonica nr 1256878). W wyroku z dnia 15 stycznia 2010 r., I CSK 199/2009, LexPolonica nr 2438701 SN stanął z kolei na stanowisku, iż jeżeli uzyskanie wiadomości specjalnych zapewnia wyłącznie opinia biegłego, to w braku odpowiedniej inicjatywy dowodowej samej strony niedopuszczenie dowodu z takiej opinii stanowi naruszenie art. 232 zdanie drugie k.p.c., gdy przeprowadzenie przez sąd z urzędu tego dowodu stanowi jedyny sposób przeciwdziałania niebezpieczeństwu oczywiście nieprawidłowego rozstrzygnięcia sprawy, podważającego funkcję procesu. Podobny pogląd wyraził też – w sprawie o ekwiwalent – Sąd Apelacyjny w Warszawie orzekając w wyroku z dnia 6 maja 2008 r., VI ACa 1540/2007, LexPolonica nr 1960168, iż jeśli sąd uznał, iż wskazywana przez powoda kwota ekwiwalentu jest dowolna, to w tej sytuacji nie było możliwe oddalenie powództwa tylko z tej przyczyny. Dochodzi się w ten sposób bowiem do sprzeczności. Z jednej bowiem strony żądanie pozwu uznaje się za usprawiedliwione co do zasady, z drugiej zaś żądanie to podlega oddaleniu gdyż wskazywana wysokość ekwiwalentu jest nieprawidłowa (por. również wyroki Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2007 r., I CSK 27/2007, LexPolonica nr 1765101, z dnia 13 lutego 2004 r., IV CK 24/2003, LexPolonica nr 368188, z dnia 25 stycznia 2002 r., II UKN 770/2000, LexPolonica nr 2415184 oraz z dnia 15 czerwca 2011 r., V CSK 373/10, LEX nr 885040, a także wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 22 listopada 2000 r., I ACa 763/2000, LexPolonica nr 356211).

Podzielając w pełni trafność zaprezentowanych powyżej poglądów, należy zwrócić uwagę, iż Sąd winien rozważyć możliwość dopuszczenia z urzędu dowodu jeżeli do rozstrzygnięcia sprawy konieczna jest wiedza specjalistyczna. W szczególności gdy dotyczy to zbadania wysokości dochodzonego roszczenia a zasadność roszczenia nie budzi wątpliwości w świetle przedstawionych przez powoda dowodów.

W świetle wywodów apelacji, kluczowym jest nadto wyjaśnienie pojęcia ciężaru dowodu, jego rozkładu i skutków, bowiem zgodnie z art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Regułę tę uzupełnia art. 232 k.p.c., który nakłada na strony obowiązek wskazywania dowodów koniecznych dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą one skutki prawne. W konsekwencji więc strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swoich twierdzeń, ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał. Natomiast Sąd zobowiązany jest wówczas wyciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów, przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów.

W niniejszej sprawie, ciężar udowodnienia żądań pozwu spoczywał na stronie powodowej, która w świetle przedstawionych dowodów, zwłaszcza łączącej strony umowy, której reguły nie tylko zostały spisane ale również zostały skonkretyzowane, nie sprostała temu obowiązkowi.

Zdaniem Sądu Okręgowego powód nieprawidłowo interpretuje treść protokołu kontroli przeprowadzonej w dniach 19,22 września 2014r. przez Inspektora Pracy i zakres jego oddziaływania na umowę zawartą między stronami. Powód nie wykazał aby strona pozwana zaakceptowała zmianę umowy poprzez wyrażenie zgody na podwyższenie wskazanego w § 8 wynagrodzenia brutto. Sposób zmiany umowy został przez strony określony w jej § 12 i wymagał zarówno zgody obu stron jak i zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności. Z załącznika do tego protokołu wynika, iż decyzja ustana (kod decyzji (...), temat (...)) została ogłoszona jedynie powodowi, jako przedsiębiorcy wykonującemu zakres robót określony w umowie. Ani zakres kontroli ani też treść decyzji nie dotyczyła strony pozwanej i w żaden sposób nie konstytuowała po jej stronie jakichkolwiek obowiązków.

Zatem logicznym było przyjęcie przez Sąd Rejonowy, że na podstawie przedmiotowej umowy powód zobowiązał się do wykonania robót w niej wskazanych za wynagrodzenie w niej określone.

W tej sytuacji, wskutek zakwestionowania przez pozwaną twierdzeń powoda, ciężar udowodnienia faktów, z których powód chciał wywodzić skutki prawne, nie został przez niego udźwignięty. W tym zakresie w pełni należało podzielić poglądy Sądu Rejonowego przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

W konsekwencji należało uznać, iż powód, nie zgłosił żadnych wniosków dowodowych, celem wykazania istnienia podstaw do żądania zapłaty w wysokości określonej pozwem. W rezultacie musiało to doprowadzić do uznania przez Sąd Rejonowy, że twierdzenia strony powodowej, nie zostały udowodnione, bowiem na podstawie materiału dowodowego, który przedstawiły strony, nie można było dokonać innych logicznych ustaleń faktycznych niż dokonał tego Sąd Rejonowy.

Podkreślić należy, iż podstawą ustalenia wynagrodzenia za wykonane przez powoda prace, w ramach zawartej umowy o roboty budowlane, był kosztorys ofertowy, sporządzony przez powoda i zaakceptowany przez (...) W. M. (vide: pkt 2 § 8 umowy k-30). Kosztorys ofertowy jest to dokument kosztowy, którego celem jest przedstawienie oferty cenowej wykonania robót budowlanych. Opracowywany jest na potrzeby przetargu (lub negocjacji) na wykonanie robót budowlanych przez każdego z uczestników przetargu (negocjacji) i zawiera informacje o cenie robót budowlanych, których wykonania chce się podjąć uczestnik przetargu. Podstawą do sporządzenia kosztorysu ofertowego są projekty wykonawcze oraz przedmiary robót.

W realiach niniejszej sprawy, w świetle brzmienia umowy stron i innych dowodów przedstawionych przez powoda, prawidłowym było przyjęcie przez Sąd Rejonowy, że to powoda, jako profesjonalistę, składającego ofertę wykonania robót określonych w umowie, zawartej miedzy stronami, obciążał obowiązek prawidłowego sporządzenia kosztorysu ofertowego i ujęcie w nim wszystkich materiałów, urządzeń, narzędzi i osprzętu niezbędnego do wykonania zamówienia (vide: § 2 pkt 3 ppkt 3 umowy k-28). Niewątpliwie pod tym pojęciem mieści się również rusztowanie niezbędne do wykonania remontu(...). Tym bardziej, że powód jako wykonawca robót zobowiązał się do „wykonania przedmiotu umowy zgodnie z umową w oparciu o projekt budowlano-wykonawczy, zgodnie z zasadami wiedzy technicznej i przepisami BHP oraz „Warunkami f technicznymi wykonania i odbioru robót zgodnie z obowiązującymi przepisami” (vide: § 2 pkt 3 ppkt 1 umowy k-28).

Nadto w realiach niniejszej sprawy dopuszczenie dowodu z opinii biegłego należało uznać za zbędny. Skoro brak jest podstawy do uwzględnienia roszczenia co do zasady, to nie byłoby uzasadnione ustalanie jego wysokości, powiększając tym koszty postępowania.

Powyższego poglądu nie może zmienić podniesiony przez apelującego zarzut naruszenia art. 60 i 95 § 2 kc w zw. z art. 25 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – prawo budowlane (tj. z dnia 2 października 2013 r., Dz. U. z 2013 r. poz. 1409), bowiem w umowie stron zastrzeżono, iż pod rygorem nieważności może być ona zmieniona jedynie za zgodą obu stron i na piśmie. Tymczasem przepis art. 25 wskazanej wyżej ustawy prawo budowlane określa obowiązki inspektora nadzoru, który jest uprawniony do reprezentowania inwestora na budowie przez sprawowanie kontroli zgodności jej realizacji z projektem lub pozwoleniem na budowę, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej; sprawdzania jakości wykonywanych robót budowlanych i stosowania przy wykonywaniu tych robót wyrobów zgodnie z art. 10; sprawdzania i odbioru robót budowlanych ulegających zakryciu lub zanikających, uczestniczenia w próbach i odbiorach technicznych instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych oraz przygotowania i udział w czynnościach odbioru gotowych obiektów budowlanych i przekazywania ich do użytkowania oraz do potwierdzania faktycznie wykonanych robót oraz usunięcia wad, a także, na żądanie inwestora, kontrolowania rozliczeń budowy. Natomiast inspektor nadzoru, którego obowiązki opisuje przywołany przepis, nie jest z mocy prawa upoważniony do dokonywania zmian umowy.

Odnosząc się natomiast do zarzutu naruszenia prawa materialnego poprzez niezastosowanie art. 5 kc trzeba podkreślić, że powszechny i utrwalony w judykaturze i doktrynie jest pogląd, iż art. 5 kc nie może być podstawą zasądzenia roszczeń. Istotą i funkcją klauzuli generalnej (art. 5 kc) jest możliwość uwzględnienia w ocenie, różnego rodzaju lecz o charakterze wyjątkowym, okoliczności faktycznych, które jednakże nie mogą - w oderwaniu od konkretnego stanu faktycznego (sytuacji prawnie relewantnej) - być źródłem powstania prawa podmiotowego w stosunku do drugiej osoby. Oznacza to tyle, że przepis ten nie może być jego jedyną podstawą prawną (vide: wyr. SN z 19.3.2002 r., IV CKN 892/00, L.).

Na uwzględnienie nie zasługiwał również zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 102 kpc, poprzez jego niezastosowania. Oddalenie powództwa następuje z reguły w wyniku przegrania sprawy przez powoda, gdyż nie osiąga on pożądanego przez siebie rozstrzygnięcia. W takim wypadku zasadą jest, że na żądanie pozwanego powód zwraca mu koszty przy zastosowaniu zasady odpowiedzialności za wynik procesu ( art. 98 § 1 kpc). W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd Rejonowy wskazał, iż właśnie na tej zasadzie się oparł. W realiach niniejszej sprawy, zdaniem Sądu Okręgowego, rozstrzygnięcie to zasługuje na akceptację.

Kodeks postępowania cywilnego przewiduje w art. 102 możliwość odstąpienia od zasady wprowadzonej w art. 98, dotyczy to jednak tylko wypadków szczególnie uzasadnionych. Przepis ten urzeczywistnia zasadę słuszności i jako wyjątkowy nie podlega wykładni rozszerzającej. Nie konkretyzuje on pojęcia „wypadków szczególnie uzasadnionych”, toteż ich kwalifikacja należy do sądu, który – uwzględniając całokształt okoliczności konkretnej sprawy – powinien kierować się własnym poczuciem sprawiedliwości, które jednak nie może być dowolne i winno być uzasadnione w sposób umożliwiający jego weryfikowalność w postępowaniu odwoławczym przez Sąd II-ej instancji. Do kręgu okoliczności branych pod uwagę przez sąd przy ocenie przesłanek z art. 102 kc należą zarówno fakty związane z samym przebiegiem procesu, jak i będące „na zewnątrz” procesu, również dotyczące stanu majątkowego i sytuacji życiowej strony (patrz: Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego, pod redakcją T. Erecińskiego, Wyd. Prawnicze, Warszawa 1997, s. 196 ).

Zdaniem Sądu Okręgowego ów wyjątek w zastosowaniu przepisu art. 98 § 1 kpc nie ma miejsce w niniejszej sprawie, co oznacza, że zaskarżone rozstrzygnięcie Sądu I instancji powinno się ostać.

Skarżący powód przytoczył w uzasadnieniu swego stanowiska argumenty, które nie skutkują koniecznością zmiany zapadłego w postępowaniu przed I instancją orzeczenia. Argumenty te nie przekonują.

Wobec powyższego, uznając apelację za oczywiście bezzasadną, na mocy art. 385 kpc, orzeczono jak w punkcie (...)sentencji.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 108 § 1, 98 i 99 kpc oraz § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia MS z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.