Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Jelenia Góra, dnia 23.10.2014 r.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Jaromir Antoszewski

Protokolant: Mariola Olechno

po rozpoznaniu w dniu 23.10.2014 r. w Jeleniej Górze sprawy

z powództwa L. M.

przeciwko (...) Bankowi (...) S.A w W.

- o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) Banku (...) S.A w W. na rzecz powódki L. M. kwotę 2503,51 zł (dwa tysiące, pięćset trzy złote, pięćdziesiąt jeden groszy) z ustawowymi odsetkami od dnia 23.08.2013 r. do dnia zapłaty;

II.  dalej idące powództwo w zakresie odsetek oddala;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 126 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 400/14

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 06.03.2014 r. powódka L. M. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) Banku (...) S.A. w W. kwoty 2503,51 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 20.07.2004 r. do dnia zapłaty i kosztami postępowania.

Uzasadniając roszczenie podniosła, iż w dniu 20.07.2004r. S. W. zwróciła się do (...) w J. o przyjęcie zapisu „na wypadek śmierci” , poinformowała pracownicę banku ,że robi zapis na siostrę męża L. M.. Powódka zaznaczyła, że dopełniono formalności , zapis przyjęto i pobrano opłatę . Pozwany przez dziesięć lat obracał depozytem . Po śmierci S. W. powódka zgłosiła się do pozwanego o wypłatę depozytu , po kilkunastu dniach zwrócono jej książeczkę oszczędnościową i dokumenty , twierdząc ze zapis jest nieskuteczny , bo powinien być dokonany u notariusza. Nadmieniła, że o wymogu tym nie poinformowano S. W., pozwany nie poczuwa się do błędu, nie chce wypłacić pieniędzy pomimo kilkakrotnych pism w tej sprawie , sprawa oparła się o arbitraż bankowy ale bez skutku, czuje się oszukana i pokrzywdzona, a pozwany dotychczas nie oddał jej kwoty 2503,51 zł zapisanej na jej rzecz.

Na rozprawie w dniu 23.10.2014r. pozwany (...) Bank (...) S.A. w W. przez swojego zawodowego pełnomocnika wniósł o oddalenie powództwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu (...) S. W. pojechała wraz z żoną męża L. M. oraz koleżanką U. P. do Oddziału w (...) Banku (...) S.A. w W. . Tam po uprzednim sprawdzeniu jej dowodu osobistego oraz dowodu osobistego jej bratowej przez pracownicę banku , której wyjaśniła cel wizyty, na podstawie art. 57 ust.1 ustawy Prawo bankowe z dnia 29.08.1997r. ( Dz.U. nr 140, poz. 939 ) złożyła dyspozycję posiadacza rachunku indywidualnego w sprawie przeznaczenia wkładu oszczędnościowego na wypadek śmierci L. M. w całości. Pracownica banku poinformowała ją wcześniej , iż nie ma przeszkód do złożenia takiej dyspozycji i pomogła jej wypełnić stosowny formularz . S. W. uiściła następnie zgodnie z żądaniem pracownicy banku opłatę od dyspozycji w kwocie 15 zł.

Na rachunku książeczki oszczędnościowej S. W. znajdowała się kwota 2503,51 zł.

( dowód : dyspozycja k. 5,

książeczka oszczędnościowa k. 6,

potwierdzenie opłaty k.4,

zeznania świadka U. P. k.69,

przesłuchanie powódki k. 69v.

okoliczności bezsporne).

Po śmierci S. W. w(...) L. M. pismami z dnia 12.08.2013r. i 27.08.2013r. zwróciła się do (...) Banku (...) S.A. w W. o naliczenie jej odsetek z książeczki oszczędnościowej S. W.. Ponadto pismem z dnia 22.08.2013r. zwróciła się do (...) Banku (...) S.A. w W. o realizację dyspozycji S. W. na wypadek śmierci i wypłacenie jej objętych dyspozycją środków.

W odpowiedzi z dnia 03.09.2013r. i z dnia 13.09.2013r. Bank powołując się na treść art. 55 ust.1 i art. 56 ust.1 ustawy Prawo bankowe ( Dz. U. z dnia 10.12.2012r. , poz. 1376 ) wskazał , że posiadacz rachunku może polecić pisemnie bankowi dokonanie -po swojej śmierci - wypłaty z rachunku wskazanym przez siebie osobom : małżonkowi, wstępnym , zstępnym, rodzeństwu określonej kwoty pieniędzy , a nadto bank zobowiązany jest wypłacić kwotę wydatkowana na koszty pogrzebu osobie , która przedstawiła rachunki stwierdzające wysokość poniesionych przez nią kosztów ( …). Poinformował, że wypłaca środki po zmarłym po złożeniu kompletnej dokumentacji umożliwiającej realizację dyspozycji z tytułu nabycia spadku.

Pismem z dnia 17.09.2013r. L. M. zgłosiła odwołanie od stanowiska (...) Banku (...) S.A. w W. podnosząc, iż zapis został przyjęty od jej bratowej w dniu 20.07.2004r. i bank ponosi za to odpowiedzialność . Ponownie zażądała wypłaty środków z dyspozycji.

(...) Bank (...) S.A. w W. pismem z dnia 07.10.2013r. podtrzymała pierwotne stanowisko, wskazując na wypłatę środków na rachunku książeczki S. W. wyłącznie po przedłożeniu dokumentu stwierdzającego nabycie praw do tych środków w ramach postępowania spadkowego.

W dniu 16.10.2013r. L. M. wystosowała wezwanie do zapłaty do Bankowego Arbitrażu Konsumenckiego zauważając , że bratowa winna być poinformowana przez bank o braku skuteczności jej zapisu od maja 2004r. Po uzupełnieniu braków wniosku poprzez wskazanie pismem z dnia 28.10.2013r. wartości sporu jako kwoty 2503,51 zł Arbiter Bankowy przy (...) Banków (...) orzeczeniem z dnia 31.12.2013r. oddalił wniosek L. M. o zasądzenie od (...) Banku (...) S.A. w W. kwoty 2503,51 zł uznając, że pomimo nienaszytego działania banku przy przyjmowaniu zapisu brak jest podstawy prawnej do wypłaty na rzecz wnioskodawczyni żądanej kwoty 2503,51 zł bowiem zapis był nieskuteczny i nie nabyła ona w ogóle prawa do środków zgromadzonych na rachunku wobec czego nie może skutecznie ich dochodzić.

( dowód: pisma powódki k. 17, 19-20, 23, 25,28, 30,

pisma pozwanego k. 21-22, 24, 26-27,

przesłuchanie powódki k. 69v.

okoliczności bezsporne).

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie bezsporny jest stan faktyczny , w tym złożona przez zmarłą w (...) S. W. , w dniu (...) w Oddziale w (...) Banku (...) S.A. w W. na podstawie art. 57 ust.1 ustawy Prawo bankowe z dnia 29.08.1997r. ( Dz.U. nr 140, poz. 939 ) dyspozycja posiadacza rachunku indywidualnego w sprawie przeznaczenia wkładu oszczędnościowego z książeczki oszczędnościowej w wysokości 2503,51 zł na wypadek śmierci L. M. , odmowa wypłaty tej kwoty przez (...) S.A. Stan ten znajduje swoje potwierdzenie w dowodach z niekwestionowanych dokumentów dopuszczonych przez sąd na wniosek powódki w tym z kopi pisma samej dyspozycji ,książeczki oszczędnościowej , pism stron ale także z korespondujących z dokumentami zeznań świadka U. P. oraz przesłuchania powódki.

Spór sprowadza się do oceny zasadności żądania wypłaty przez ww. Bank kwoty 2503,51 zł powódce.

W pierwszej kolejności zauważyć należy , iż dyspozycja złożona przez zmarłą jako sprzeczna z prawem jest nieważna i nie wywołuje skutków prawnych ( art. 58 §1 kc.). W dniu bowiem jej składania nie obowiązywał już art.57 ust.1 ustawy Prawo bankowe z dnia 29.08.1997r. ( Dz.U. nr 140, poz. 939 ) na podstawie dawniej obowiązującej treści , którego pracownica banku przyjęła od S. W. dyspozycję na wypadek śmierci wiedząc kto ma być osobą uprawniona do otrzymania środków finansowych. Zgodnie z treścią tego przepisu , obowiązującą do dnia 01.05.2014r. w razie śmierci posiadacza rachunków oszczędnościowych, bank jest obowiązany wypłacić z tych rachunków:

1)kwotę wydatkowaną na koszty pogrzebu posiadacza rachunku - osobie, która przedstawi rachunki stwierdzające wysokość poniesionych przez nią wydatków - w wysokości nieprzekraczającej kosztów urządzenia pogrzebu zgodnie ze zwyczajami przyjętymi w danym środowisku,

2) kwotę nie wyższą niż przypadające na ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku dwudziestokrotne przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, nieprzekraczającą jednak wysokości środków na rachunku - osobie, którą posiadacz rachunku wskazał w umowie,

Ust. 2. Przepis ust. 1 nie dotyczy rachunków, o których mowa w art. 52.

Ust. 3. Kwoty, o których mowa w ust. 1, nie wchodzą do spadku po posiadaczu rachunku.

Tym samym wobec art. 57 ust.1 pkt.2) i ust.3 prawa bankowego do dnia 01.05.2004r. nie istniały ograniczenia co do kręgu osób na rzecz, których posiadacz rachunku mógł złożyć dyspozycję wypłaty środków finansowych , a środki te nie wchodziły do spadku po posiadaczu rachunku. Jednak od dnia 01.05.2004r. z uwagi na zmianę art. 57 i art. 56 prawa bankowego , z art. 57 wyeliminowano regulację dotyczącą dyspozycji na wypadek śmierci , a w art. 56 ustanowiono, że : ust.1. Posiadacz rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej może polecić pisemnie bankowi dokonanie - po swojej śmierci - wypłaty z rachunku wskazanym przez siebie osobom: małżonkowi, wstępnym, zstępnym lub rodzeństwu określonej kwoty pieniężnej (dyspozycja wkładem na wypadek śmierci).

Ust.2. Kwota wypłaty, o której mowa w ust. 1, bez względu na liczbę wydanych dyspozycji, nie może być wyższa niż dwudziestokrotne przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku. ( …).

Ust. 5. Kwota wypłacona zgodnie z ust. 1 nie wchodzi do spadku po posiadaczu rachunku.

Zatem w dniu złożenia dyspozycji na rzecz powódki tj. (...) L. M. nie należała na gruncie ówczesnego art. 56 ust. 1 prawa bankowego do kręgu osób uprawnionych do otrzymania środków z tego tytułu jako siostra męża posiadaczki rachunku.

Trzeba jednak zauważyć , iż zaistniała sytuacji i nieważność dyspozycji były bez wątpienia zawinione przez pracownicę pozwanego banku , która nie stosując się do zmienionych prawie trzy miesiące wcześniej przepisów i używając gotowego , nieaktualnego już druku dyspozycji na wypadek śmierci poinformowała S. W. o dopuszczalności takiej dyspozycji na wypadek śmierci oraz pomimo posiadanej wiedzy o charakterze jej pokrewieństwa z powódką ( skoro sprawdziła dowody osobiste zarówno składającej dyspozycję jak i jej adresatki i pomogła wypełnić druk dyspozycji, w którym wpisano dane powódki ) taką dyspozycję przyjęła . Przyjęła również opłatę od tej dyspozycji. Zatem to z winy banku – profesjonalisty w obrocie bankowym , S. W., która w świetle okoliczności przyjęcia dyspozycji i wobec jej opłaty była przekonana o skuteczności swojego rozporządzenia , złożyła nieważną dyspozycję. W konsekwencji zarazem z winy banku powódka doznała szkody pozostając pozbawiona środków, które zgodnie z decyzją S. W. miała od banku otrzymać.

Wg. art. 415 kc. Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

Art. 416 kc. stanowi, iż osoba prawna jest obowiązana do naprawienia szkody wyrządzonej z winy jej organu.

W okolicznościach niniejszej sprawy nie może budzić wątpliwości odpowiedzialność odszkodowawcza (...) Banku (...) S.A. w W.. Bank wprowadził w błąd S. W. i wbrew obowiązującym wtedy przepisom prawa odebrał od niej nieważną dyspozycję na wypadek jej śmierci , zażąda i otrzymał z tego tytułu stosowna opłatę. W wyniku bezprawnego działania pozwanego , w skutek rażącego niedbalstwa pracownicy banku w zakresie udzielenia nieprawidłowej informacji klientce , doszło do złożenia nieważnej dyspozycji , co pozbawiło powódkę możliwości otrzymania pieniędzy , które chciała jej przekazać posiadaczka rachunku. W sytuacji poinformowania bowiem przez pracownicę banku (...) o prawnej niedopuszczalności złożenia dyspozycji z rachunku książeczki oszczędnościowej na wypadek śmierci na rzecz L. M., posiadaczka rachunku przekazałaby jej te środki w inny sposób np. w drodze zapisu czy spadkobrania testamentowego.

Tym samym jakkolwiek powódka nie mogło żądać wypłaty kwoty 2503,51 zł na podstawie nieważnej od samego początku dyspozycji zmarłej to pieniądze te należne jej były z tytułu naprawienia szkody będącej w bezpośrednim związku przyczynowym z działaniem pracownicy banku w dniu (...).

W świetle powyższych zważań sąd zasądził dochodzoną kwotę w całości wraz z ustawowymi odsetkami ustawowymi od dnia 23.08.2013r. tj. od dania następnego od daty pisma powódki , w którym wyraźnie zażądała wypłaty pieniędzy zadysponowanych na jej rzecz przez S. W. ( art. 481 §1 i §2 kc. w zw. z art. 455 kc. ).

Dalej idące powództwo jako nieuzasadnione sad oddalił . Powódka w żaden sposób nie wykazała aby wymagalność świadczenia powstała już w dniu (...) ani by od tej daty od dochodzonej kwoty należne były jej odsetki ustawowe.

O kosztach postępowania sąd orzekł w oparciu o art. 98 §1 kpc. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu . Stąd w pkt. III wyroku zasądzono od pozwanego na rzecz powódki kwotę 126 zł kosztów poniesionych przez powódkę tj. opłaty od pozwu.