Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 marca 2016 r.

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Krzysztof Główczyński

Protokolant: star. sekr. sądowy Magdalena Teteruk

po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2016 r. w Legnicy

sprawy z wniosku J. R. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o emeryturę

na skutek odwołania J. R. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

z dnia 12 października 2015 r.

znak (...)

zmienia decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. z dnia 12 października 2015 r. znak (...) w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy J. R. (1) prawo do emerytury od dnia 11 września 2015 roku.

Sygn. akt V U 1079/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 października 2015 r., znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił wnioskodawcy J. R. (1) prawa do emerytury, wskazując w uzasadnieniu, że wnioskodawca do dnia 01 stycznia 1999 r. nie udowodnił wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Zakład podał, iż nie zaliczył do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach pracy wnioskodawcy:

- w okresach od 25 sierpnia 1997 r. do 15 listopada 1997 r. i od 01 lutego 1998 r. 31 grudnia 1998 r. w (...), ponieważ w świadectwach pracy nie powołano się na przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r., a tym samym nie określono charakteru wykonywanej pracy oraz nie określono stanowiska pracy ściśle według działu, pozycji i punktu przepisów branżowych,

- w okresie od 02 maja 1975 r. do 31 października 1991 r. we (...) Przedsiębiorstwie (...) – R., przekształconym w spółkę (...), oraz

- w okresach od 01 listopada 1991 r. do 24 sierpnia 1997 r. i od 16 listopada 1997 r. do 31 stycznia 1998 r. w (...), ponieważ do wniosku o emeryturę nie zostało dostarczone świadectwo pracy w szczególnych warunkach za ww. okresy.

Od w/w decyzji odwołanie złożył wnioskodawca J. R. (1), wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie mu prawa do wcześniejszej emerytury. W uzasadnieniu podał, że zakwestionowany przez ZUS okres zatrudnienia przebiegał w warunkach szczególnych, co potwierdzają dołączone do wniosku świadectwa pracy, a nadto potwierdzić mogą zawnioskowani świadkowie.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. wniósł o jego oddalenie, argumentując jak w zaskarżonej decyzji. Dodał nadto, iż po przedłożeniu przez wnioskodawcę oryginału świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach za okres zatrudnienia w (...) od 02 maja 1975 r. do 31 stycznia 1998 r. ubezpieczony spełni warunek 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca J. R. (1), ur. dnia (...), wiek 60 lat ukończył z dniem (...)r.

Na dzień 01 stycznia 1999 r. ubezpieczony udowodnił 26 lat, 7 miesięcy i 5 dni ogólnego stażu pracy, w tym: 26 lat i 17 dni okresów składkowych oraz 6 miesięcy i 18 dni okresów nieskładkowych.

Ubezpieczony był członkiem OFE, ale złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu Państwa.

Dnia 22 września 2015 r. J. R. (1) złożył wniosek o przyznanie emerytury w tzw. obniżonym wieku emerytalnym. W wyniku rozpoznania wniosku ubezpieczonego ZUS Oddział w L. w dniu 12 października 2015 r. wydał decyzję odmawiającą wnioskodawcy prawa do emerytury, zaskarżoną w niniejszej sprawie.

/bezsporne, nadto akta emerytalne ZUS/

J. R. (1) w dniu 02 maja 1975 r. podjął zatrudnienie we (...) Przedsiębiorstwie (...) – R. na stanowisku zbrojarz–betoniarz. Na stanowisku tym wnioskodawca pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy do dnia 31 października 1991 r.

Od dnia 01 listopada 1991 r. wnioskodawca kontynuował zatrudnienie na stanowisku zbrojarz–betoniarz w spółce (...) Sp. z o.o. z siedzibą w R., która powstała w wyniku przekształcenia (...) Przedsiębiorstwa (...) w spółkę. Zatrudnienie wnioskodawcy w w/w spółce trwało do dnia 31 stycznia 1998 r. W okresie zatrudnienia w ww. spółce ubezpieczony był oddelegowany do pracy w spółce (...) Sp. z o.o., gdzie w okresie od 25 sierpnia 1997 r. do 15 listopada 1997 r. pracował jako zbrojarz.

Od dnia 01 lutego 1998 r. J. R. (1) kontynuował zatrudnienie w (...) Sp. z o.o. na stanowisku zbrojarz–betoniarz. W zakładzie tym zatrudniony był do dnia 30 czerwca 2001 r.

Pracując w spółkach (...) ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace zbrojarskie i betoniarskie.

Po 14 listopada 1991 r. (do 31 grudnia 1998 r.) ubezpieczony pobierał zasiłki chorobowe i opiekuńcze w łącznym wymiarze 198 dni.

D o w ó d: - akta emerytalne i kapitałowe ZUS, w tym: świadectwa pracy i zaświadczenia

- akta osobowe wnioskodawcy

- zeznania świadków:

M. K. k. 24v, e-protokół z dn. 15.03.2016 r. 00:06:51 i nast.

E. N. k. 24v, e-protokół z dn. 15.03.2016 r. 00:12:17 i nast.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Obowiązująca od 01 stycznia 1999 r. ustawa o emeryturach i rentach z FUS przewiduje różne podstawy nabycia prawa do emerytury, uzależniając je od daty urodzenia ubezpieczonego. Osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r. – jak wnioskodawca – generalnie nabywają prawo do emerytury powszechnej w chwili osiągnięcia wieku emerytalnego, który został określony w art. 24 tej ustawy. W przypadku mężczyzn urodzonych po dniu 30 września 1953 r. wiek ten wynosi co najmniej 67 lat (art. 24 ust. 1b pkt 20).

Wskazana wyżej ustawa emerytalna dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. przewiduje jednak dodatkowo możliwość nabycia prawa do emerytury w tzw. obniżonym wieku emerytalnym, z tytułu pracy w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze, na podstawie art. 184 tej ustawy. Wobec nieosiągnięcia przez wnioskodawcę powszechnego wieku emerytalnego, sporną kwestią pozostawało więc, czy spełnia on warunki do nabycia świadczenia tzw. obniżonym wieku emerytalnym.

Zgodnie z treścią przepisu art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40 wskazanej ustawy, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat – dla mężczyzn oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, tj. 25 lat dla mężczyzn. Emerytura, o której mowa wyżej, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu.

Zgodnie z treścią przepisu art. 32 ust. 1 ustawy emerytalnej, ubezpieczonym urodzonym przed 01 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Wiek emerytalny, o którym mowa we wskazanym przepisie, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom zatrudnionym w szczególnych warunkach przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, tj. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 4 tego rozporządzenia pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia 25 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Wykazanie ogólnego i szczególnego stażu pracy w wymiarze wyższym niż 25 i 15 lat nie mają znaczenia dla ustalenia samego prawa do świadczenia, a jedynie wpływają na jego wysokość.

Jak wynika z akt sprawy, wnioskodawca w dniu(...) ukończył 60 lat. Był członkiem OFE, ale – jak podał organ rentowy – złożył on wniosek o przekazanie środków zgromadzonych w OFE na dochody budżetu Państwa, spełniając tym samym jeden z warunków nabycia prawa do wcześniejszej emerytury. Bezsporne było też, że wnioskodawca posiada wymagany ogólny okres zatrudnienia co najmniej 25 lat. Sporne w sprawie pozostawało jedynie, czy wnioskodawca ma wymagany okres 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy bowiem nie zaliczył ubezpieczonemu żadnej z prac jako pracy w szczególnych warunkach, m.in. z uwagi na brak oryginału świadectwa pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., okresy pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. W rozpoznanej sprawie wnioskodawca przedłożył do akt kserokopie dwóch świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach. W aktach osobowych ubezpieczonego brak oryginałów tych świadectw. Znajduje się natomiast oryginał świadectwa pracy wnioskodawcy stwierdzającego, że w okresie od 02 maja 1975 r. do 31 października 1991 r. był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku zbrojarz – betoniarz we (...) Przedsiębiorstwie (...) –R. oraz oryginał świadectwa pracy z okresu zatrudniania wnioskodawcy w spółce (...) Sp. z o.o. w okresie od 01 listopada 1991 r. do 31 stycznia 1998 r., w którego punkcie 8) pracodawca wpisał, że wnioskodawca w okresie od 01 listopada 1991 r. do 31 stycznia 1998 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach, tj. prace zbrojarskie i betoniarskie.

W orzecznictwie wskazuje się, że podstawowym dokumentem poświadczającym staż pracy w warunkach szczególnych jest świadectwo wykonywania pracy w takich warunkach, wystawione przez uprawnionego pracodawcę lub jego następcę prawnego. Niemniej jednak w postępowaniu sądowym ubezpieczony może za pomocą wszelkich środków dowodowych, w tym także zeznań świadków, wykazywać, że w spornym okresie świadczył pracę w warunkach szczególnych. Świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych jest dokumentem prywatnym w rozumieniu art. 245 k.p.c., a zatem stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w tym dokumencie. Możliwe są takie sytuacje, w których świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych budzi uzasadnione wątpliwości w zakresie jego rzetelności i stwierdzania rzeczywistego stanu rzeczy, a skoro świadectwo to jest jedynie oświadczeniem wiedzy, okoliczności w nim zawarte mogą być podważane.

W rozpoznawanej sprawie ubezpieczony posiadał tylko kserokopie świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach, które zostały zakwestionowane ZUS. Nie mniej jednak pozostały zgromadzony w postępowaniu materiał dowodowy, w szczególności w postaci opisanych wyżej oryginalnych dokumentów zawartych w aktach osobowych z okresu zatrudniania ubezpieczonego we (...) Przedsiębiorstwie (...) oraz w spółce (...), wraz z dowodami w postaci zeznań przesłuchanych w sprawie świadków M. K. i E. N., potwierdził ponad wszelką wątpliwość, że wnioskodawca J. R. (1) – mimo nieposiadania oryginałów świadectw pracy w szczególnych warunkach – w warunkach takich przepracował wymagany ustawą okres 15 lat, a nawet okres dłuższy. Prace, jakie ubezpieczony wykonywał w zasadzie nieprzerwanie od 02 maja 1975 r. do 31 grudnia 1998 r., ujęte są w wykazie A rozporządzenia z dnia 07 lutego 1983 r., w dziale V pod poz. 4 jako prace zbrojarskie i betoniarskie.

W świetle zatem zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, Sąd nie miał wątpliwości, że wnioskodawca spełnił warunek posiadania wymaganego ustawą stażu pracy w szczególnych warunkach, a tym samym spełnił wszystkie warunki niezbędne do przyznania mu świadczenia w obniżonym wieku emerytalnym. Dlatego też na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c . zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł co do istoty sprawy.