Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 705/15

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. decyzją z dnia 11 lutego 2015 r. odmówił M. B. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w oparciu o orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS, z dnia 4 lutego 2015 r., nie stwierdzające u wnioskodawcy niezdolności do pracy. (decyzja k. 32 akt ZUS)

Od powyższej decyzji M. B. odwołał się w dniu 6 marca 2015 r. do Sądu Okręgowego w Łodzi i wniósł o jej zmianę i przyznanie prawa do spornego świadczenia. Skarżący podniósł, że orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS jest krzywdzące z uwagi na jego faktyczny stan zdrowia. Ubezpieczony wskazał, że cierpi na depresję oraz odczuwa dolegliwości kręgosłupa. (odwołanie k. 2)

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania wywodząc jak w uzasadnieniu decyzji. (odpowiedź na odwołanie k. 3 – 3 verte)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił, co następuje:

M. B. urodził się w dniu (...), legitymuje się wyższym wykształceniem, z zawodu jest ekonomistą. Wnioskodawca posiada licencjat z zakresu doradztwa rachunkowego oraz tytuł magistra z zakresu finansów i bankowości. Ubezpieczony pracował jako referent finansowy, podinspektor, inspektor w dziale finansowym Urzędu Miasta Ł. a potem jako administrator budynku. Ostatnio, tj. od 02.05.2013 r. do 31.07.2013 r. wnioskodawca pracował w firmie produkującej profile okienne jako operator wytłaczarek. ( okoliczności bezsporne, a nadto wywiad zawodowy k. 2 dokumentacji lekarskiej w aktach ZUS, świadectwa pracy w aktach ZUS, zeznania wnioskodawcy 00:01:01 )

Wnioskodawca w okresie od 14.12.2013 r. do 09.09.2014 r. pobierał świadczenie rehabilitacyjne. (decyzje k. 4, k. 13 akt ZUS)

W dniu 17 listopada 2014 r. ubezpieczony złożył wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. (wniosek k. 1 - 4 akt ZUS)

W toku postępowania wnioskodawca został zbadany przez Lekarza Orzecznika ZUS, który rozpoznał u badanego zaburzenia adaptacyjne i uznał wnioskodawcę za osobę zdolną do pracy zarobkowej zgodnie z kwalifikacjami. (opinia i orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS w dokumentacji medycznej k. 69, k. 22 akt ZUS)

Od powyższego orzeczenia w dniu 8 stycznia 2015 r. wnioskodawca złożył sprzeciw do Komisji Lekarskiej ZUS. (sprzeciw k. 71dokumentacji medycznej w aktach ZUS)

Rozpatrując wniesiony sprzeciw Komisja Lekarska w dniu 4 lutego 2015 r. zbadała wnioskodawcę, rozpoznając u niego zaburzenia psychosomatyczne, zaburzenia osobowości, ZZA w okresie abstynencji i uznała wnioskodawcę za osobę zdolną do pracy zarobkowej zgodnie z kwalifikacjami. (opinia i orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS k. 73 - 74 dokumentacji medycznej w aktach ZUS oraz k. 31 akt ZUS)

W oparciu o powyższe orzeczenie organ rentowy decyzją z dnia 11 lutego 2015 r. odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. ( decyzja k. 32 akt ZUS)

W wyniku złożenia odwołania od powyższej decyzji do Sądu Okręgowego, w dniu 24 czerwca 2015 r. M. B. został zbadany przez biegłego sądowego lekarza psychiatrę S. W., która rozpoznała u badanego zespół uzależnienia od alkoholu w okresie długotrwałej pełniej abstynencji, przewlekle zaburzenia lękowo – depresyjne, cechy nieprawidłowo ukształtowanej osobowości i uznała, że z punktu widzenia psychiatrycznego wnioskodawca jest zdolny do pracy zgodnie z posiadanym poziomem kwalifikacji zawodowych.

Wnioskodawca jest prawidłowo zorientowany we wszystkich kierunkach. Świadomość badanego jest jasna. W wypowiedziach wnioskodawca jest zborny. Objawów psychotycznych nie zdradza, bez zaburzeń toku i formy myślenia oraz spostrzegania. Jego intelekt jest rozwinięty adekwatnie do wykształcenia. Nastrój wnioskodawcy jest nieznacznie sytuacyjnie obniżony. Badany ma poczucie krzywdy. Wnioskodawca jest skoncentrowany na sobie i swoich dolegliwościach. M. B. ujawnia zaburzenia somatyzacyjne pod postacią drżenia kończyn górnych, tachykardii, wzmożonej potliwości. Ubezpieczony przejawia zmniejszoną przerzutność uwagi. Jego napęd jest wyrównany, ma afekt żywy, dostosowany. Pamięć wnioskodawcy jest sprawna. Z autoanmnezy (wywiad podmiotowy) i dokumentacji medycznej wynikają zaburzenia lękowe i depresyjne przewlekające u osoby z cechami nieprawidłowo ukształtowanej osobowości oraz picie alkoholu o charakterze zależnym w okresie abstynencji. Dodatkowo z autoanamnezy wynika uraz głowy w wywiadzie. Myślenie abstrakcyjne i przyczynowo-skutkowe badanego przebiega bez zakłóceń. Krytycyzm i wgląd zachowane. Wnioskodawca sytuacje rzeczywiste postrzega i interpretuje prawidłowo. Ubezpieczony rozpoznaje i potrafi zaspakajać swoje potrzeby życiowe. Umiejętności wyuczone ma zachowane. Aktywność spontaniczna i złożona jest w normie. Stwierdzane u M. B. zaburzenia psychiczne nie dają podstaw do uznania go z osobę niezdolną do pracy. ( opinia biegłego psychiatry k. 10 - 12)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności załączone do akt sprawy akta rentowe ubezpieczonego, jego dokumentację medyczną oraz wydaną w sprawie opinię biegłej sądowej lekarza psychiatry S. W. a zatem biegłej, której specjalizacja odpowiada rodzajowi schorzenia występującego u wnioskodawcy.

Wskazana biegła zapoznała się z przedłożoną dokumentacją lekarską z przebiegu choroby i leczenia wnioskodawcy, na podstawie powyższego oraz badania bezpośredniego, opisała ona stan jego zdrowia. Opinia tej biegłej jest jasna, wnikliwa, spójna, logiczna i obiektywna, w sposób przejrzysty i wyczerpujący opisuje stan zdrowia M. B. oraz sporządzona została zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym jej przedmiot. Sąd Okręgowy uznał zatem w pełni wartość dowodową opinii biegłej psychiatry oraz podzielił jako przekonywujące, wnioski wypływające z jej treści.

W oparciu o wszechstronną opinię biegłej psychiatry stwierdzić należy, że zarzuty wnioskodawcy wobec przywołanej opinii nie są zasadne i stanowią tylko bezzasadną polemikę z wnioskami tej biegłej, nie zawierają natomiast merytorycznych podstaw do jej zakwestionowania.

Podkreślić należy, że na terminie rozprawy poprzedzającej bezpośrednio wydanie wyroku wnioskodawca nie zgłosił wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii innych biegłych oraz zasadnie nie podważył wyżej wskazanej opinii biegłej psychiatry. Ubezpieczony przyznał, że biegła wydała opinię w oparciu o przedstawioną przez niego dokumentację z leczenia psychiatrycznego i przyznał, że nie dysponuje dokumentacją z aktualnego leczenia. Jednocześnie wnioskodawca przedstawił dokument w postaci zaświadczenia lekarskiego wystawionego już po dacie wydania zaskarżonej decyzji a zatem nie mający znaczenia dla rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie wnioskodawcy M. B. nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Stosownie do art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku (Dz. U. z 2015 r., poz. 748 z późn. zm.) o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełni łącznie następujące warunki:

jest niezdolny do pracy całkowicie lub częściowo,

ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy

oraz niezdolność do pracy powstała w okresach wskazanych w pkt 3 art. 57
w/w ustawy, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie była okoliczność, czy wnioskodawca jest niezdolny do pracy.

Zgodnie z treścią przepisu art. 12, przywołanej już ustawy, niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Niezdolność do pracy orzeka się na okres nie dłuższy niż 5 lat, natomiast jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem 5. lat, niezdolność do pracy orzeka się na okres dłuższy niż lat 5 (art. 13 ust. 2 i 3 ustawy).

Podnieść należy, że poziom posiadanych kwalifikacji, wyznacza zakres pracy, do której można odnosić ocenę zdolności do pracy w rozumieniu art. 12 i 13 ustawy. Inaczej mówiąc, ochrona ubezpieczeniowa służy temu kto utracił zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, choćby w stopniu częściowej niezdolności do pracy. Należy zatem przy ocenie częściowej niezdolności do pracy odnosić się do poziomu posiadanych kwalifikacji, przy czym w każdym przypadku należy zważyć posiadane wykształcenie oraz charakter dotychczasowego zatrudnienia ubezpieczonego i okres tego zatrudnienia. Nie sposób bowiem dokonać oceny posiadanych kwalifikacji, odnosząc się w sposób alternatywny z jednej strony do posiadanego wykształcenia, a z drugiej, do zatrudnienia wykonywanego przez ubezpieczonego.

Aktualny jest również pogląd o konieczności ujmowania łącznie aspektu medycznego i ekonomicznego niezdolności do pracy ( wyrok Sądu Najwyższego z 10 czerwca 1999 r., II UKN 675/98, OSNAPiUS 2000 nr 16, poz. 624).

Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy uwzględnia się, stosownie do art. 13 ust 1 ustawy stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Na gruncie powyższego przepisu Sąd Najwyższy wielokrotnie w swych orzeczeniach wskazywał, że warunki określone w art. 12 ustawy emerytalnej są spełnione wówczas, gdy naruszenie sprawności organizmu jest tego rodzaju, że stanowi przeszkodę do wykonywania pracy. Samo zaś naruszenie sprawności organizmu nie skutkujące niemożnością wykonywania pracy, lecz możliwe np. do leczenia w warunkach zwolnień lekarskich, nie jest wystarczające (wyrok SN z 19 grudnia 2000, II UKN 160/00 OSNP 2002/16/396). Należy również zauważyć, że w orzecznictwie przyjęte zostało jednoznacznie, że częściowa utrata zdolności do pracy zarobkowej nie jest równoznaczna z niemożliwością wykonywania dotychczasowego zatrudnienia lecz oznacza coś więcej, to jest niemożność wykonywania pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Dopiero zmiana zawodu w ramach posiadanych kwalifikacji i brak rokowania odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu stanowią podstawę do przyznania renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy (wyrok SN z 25 listopada 1998 r., II UKN 326/98, OSNP 2000/1/36).

W myśl ogólnych zasad postępowania cywilnego na wnioskodawcy spoczywa ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego roszczenie, a na stronie pozwanej obowiązek udowodnienia okoliczności uzasadniających jej wniosek o oddalenie odwołania. Pewne odstępstwa od wskazanych reguł ciężaru dowodu zawierają przepisy kodeksu postępowania cywilnego, które określają fakty (okoliczności faktyczne) nie wymagające udowodnienia w przepisach art. 227 k.p.c., 228 k.p.c., 229 k.p.c., 230 k.p.c., 231 k.p.c., 234 k.p.c.

Także z treści art. 232 k.p.c. wynika, że strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Powyższego nie zmienia możliwość prowadzenia przez Sąd postępowania dowodowego z urzędu o ile Sąd pozyska wiedzę o potrzebie przeprowadzenia jeszcze innych dowodów (np. sugestia w opinii biegłego o dopuszczenie dowodu z opinii lekarza innej specjalizacji).

Przez fakty i okoliczności uzasadniające należy rozumieć nie tylko określone zdarzenia, ale również różne stany świata zewnętrznego i wewnętrznego, czyli np. stan zdrowia człowieka.

Ustalenia dokonane w toku postępowania nie uzasadniają zmiany zaskarżonej decyzji i nie stanowią podstawy do przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Przeprowadzone postępowanie wykazało bowiem, że wnioskodawca nie jest osobą niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 w/w ustawy. Wynika to w sposób jednoznaczny z opinii biegłej o specjalizacji lekarskiej, odpowiadającej charakterowi schorzenia występującego u M. B., potwierdzając tym samym zasadność orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS i w konsekwencji prawidłowość zaskarżonej decyzji organu rentowego.

Stosownie do opinii biegłej psychiatry S. W. powołanej w tej sprawie, uznać należy, że stopień naruszenia sprawności organizmu spowodowany stwierdzonymi u wnioskodawcy schorzeniami w postaci zespołu uzależnienia od alkoholu w okresie długotrwałej pełniej abstynencji, przewlekłego zaburzenia lękowo – depresyjnego, cech nieprawidłowo ukształtowanej osobowości, w znacznym stopniu i długotrwale nie ogranicza jego zdolności do wykonywania pracy zarobkowej zgodnie z poziomem jego kwalifikacji.

Wobec wyżej wskazanej opinii biegłej psychiatry Sąd nie znalazł okoliczności uzasadniających zmianę zaskarżonej decyzji ZUS i przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy w Łodzi na mocy art. 477 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie M. B. uznając je za niezasadne.

Zarządzenie: odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy.