Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 września 2013 r.

Sąd Okręgowy w Kielcach II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Sławomir Buras

Sędziowie: SO Cezary Klepacz

SO Teresa Strojnowska (spr.)

Protokolant: protokolant sądowy Agnieszka Baran

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 września 2013 r. w Kielcach

sprawy z powództwa P. K.

przeciwko S. K.

o podwyższenie alimentów

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Ostrowcu Świętokrzyskim

z dnia 13 marca 2013 r., sygn. III RC 365/12

odrzuca apelację w części dotyczącej żądania zasądzenia kosztów za pierwszą instancję, zmienia zaskarżony wyrok w punktach I (pierwszym) i II (drugim) w ten sposób, że podwyższa alimenty do kwoty po 700 (siedemset) złotych miesięcznie, zamiast po 500 złotych miesięcznie, oddala apelację w pozostałej części, zasądza od S. K. na rzecz P. K. kwotę 150 (sto pięćdziesiąt) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt II Ca 705/13

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 19 marca 2013 roku sygn. akt III RC 365/13 w sprawie z powództwa P. K. przeciwko S. K. o podwyższenie alimentów Sąd Rejonowy w Ostrowcu Świętokrzyskim podwyższył alimenty zasądzone wyrokiem Sądu Rejonowego w Ostrowcu Świętokrzyskim z dnia 21 kwietnia 2010r. w sprawie III RC 724/09 od pozwanego S. K. na rzecz córki P. K. do kwoty po 500,00 zł miesięcznie płatne do rak powódki wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia terminu płatności z pozostawieniem dotychczasowych warunków płatności, w pozostałej części powództwo oddalił, odstąpił od pobierania opłaty sądowej od oddalonej części powództwa, nie obciążył pozwanego kosztami sądowymi w sprawie za I instancję, wyrokowi w pkt I nadal rygor natychmiastowej wykonalności.

Pozwany uznał powództwo do kwoty po 500,00 zł miesięcznie, w pozostałej części wniósł o jego oddalenie, podnosząc, że w obecnej sytuacji majątkowej nie jest w stanie płacić wyższych alimentów.

Sąd I instancji ustalił, że powódka P. K. w dniu 11 maja 2012r. ukończyła 18 lat. Zamieszkuje razem z matką w N., uczęszcza do V klasy liceum, na zakup książek miała wydać około 500 euro. Wpis za rok szkolny 2012/2013 wynosił 80 euro. Pozostaje pod kontrolą poradni okulistycznej, w której odbywa wizyty co pół roku z odpłatnością 50 euro oraz ortodonty. Matka powódki H. K. nie ma stałej pracy, wykonuje różne prace dorywcze.

Pozwany S. K. mieszka w O., za zajmowane mieszkanie uiszcza czynsz w kwocie około 400,00 zł miesięcznie. Od maja 2012r.rozpocząl prowadzenie działalności gospodarczej, polegającej na świadczeniu usług w zakresie transportu drogowego. Za okres od maja 2012r. do sierpnia 2012r. uzyskał dochód w wysokości około 2003,00 zł, za wrzesień 2012r. dochód w wysokości około 797,00 zł. Natomiast za miesiące sierpień 2012r., październik 2012r. stratę.

W tak ustalonym stanie faktycznym sąd uznał, że od czasu ostatnich alimentów, tj. od 21 kwietnia 2010r. zwiększyły się koszty utrzymania powódki oraz jej potrzeby. Mając na uwadze warunki w jakich żyją rodzice powódki, ich zdolności oraz możliwości zarobkowe, a także wiek powódki, zakres usprawiedliwionych potrzeb, sąd określił obecny koszt utrzymania P. w kwocie około 800,00 zł miesięcznie. Sytuacja materialna stron nie uległa znacznej zmianie. Powódka nie zmieniła miejsca pobytu, nadal zamieszkuje z matką, uczęszcza do tej samej szkoły. Matka powódki była poprzednio osobą poszukującą pracy i pobierała zasiłek, obecnie nadal nie ma stałego źródła dochodu, wykonuje prace dorywcze. Ojciec powódki, pozwany S. K.uprzednio pracował jako kierowca na trasach międzynarodowych, obecnie podobnie świadczy usługi transportowe, z tym, że pracę tę wykonuje w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Zwiększenie kosztów utrzymania powódki, jej potrzeb, przy uwzględnieniu sytuacji materialnej rodziców, którą wyznaczają możliwości zarobkowe oraz uzasadnione wydatki, czyniło zasadnym, w oparciu o przepis art. 138 krio, podwyższenie zasądzonych alimentów do kwoty po 500,00 zł miesięcznie, uznanej przez pozwanego. Pozostałą kwotę, potrzebną do utrzymania powódki, wyłoży matka H. K., która swój obowiązek alimentacyjny wypełnia częściowo poprzez osobiste starania i opiekę. Podwyższone do tej kwoty alimenty są rozsądne i odpowiednie, znajdują też uzasadnienie w okolicznościach faktycznych sprawy. W pozostałej części sąd oddalił powództwo, odstąpił od obciążenia powódki kosztami sądowym od oddalonej części powództwa, nie obciążył pozwanego kosztami sądowymi za I instancję. Ponadto na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 kpc nadał z urzędu wyrokowi w pkt I rygor natychmiastowej wykonalności.

W apelacji od powyższego wyroku powódka P. K. zaskarżyła orzeczenie w pkt I, II i IV, zarzucając rażąco niskie i nieadekwatne do rzeczywistych wydatków, kosztów utrzymania powódki na poziomie 800,00 zł miesięcznie, podczas, gdy jest to kwota w przedziale 1 600,00 zł – 1 800,00 zł miesięcznie. Błędne ustalenie możliwości majątkowych i zarobkowych pozwanego, a w konsekwencji błędne ustalenie wysokości alimentów w kwocie po 500,00 zł miesięcznie. Jest to, zdaniem skarżącej, kwota rażąco niska, nieadekwatna w stosunku do rzeczywistych wydatków związanych z utrzymaniem powódki, nie wystarcza nawet na pokrycie kosztów zakupu pomocy szkolnych, jej wyżywienia, zakupu odzieży, leczenia, czy tez zaspokojenia potrzeb kulturalnych. Prowadzi w istocie do sytuacji, w której faktycznie matka powódki alimentuje córkę. Tymczasem pozwany, jako kierowca samochodu ciężarowego, przy dołożeniu minimum staranności, może zarobić w skali miesiąca nawet 4 000,00 zł – 5 000,00 zł. Zarzuciła również, że sąd ustalając sytuację majątkową pozwanego oraz jego możliwości zarobkowe, nie uwzględnił posiadanego w Bułgarii majątku, który odziedziczył po swoich rodzicach, a którego składu i wartości nie chciał ujawnić w toku procesu, że w wyniku podziału majątku wspólnego rodziców powódki, pozwany otrzymał od byłej żony spłatę w wysokości 40 000,00 zł. Taka postawa nie powinna być swoiście premiowana, przez nie uwzględnienie tego majątku.

Wskazując na powyższe wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt I, II, IV i uwzględnienie żądania powódki w całości do kwoty alimentów po 900,00 zł miesięcznie, oraz obciążenie pozwanego kosztami procesu za obie instancje, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Ostrowcu Świętokrzyskim.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja dotycząca pkt IV zaskarżonego wyroku, zawierająca żądanie obciążenia pozwanego kosztami procesu za I (pierwszą) instancję podlega odrzuceniu, ponieważ pkt IV wyroku, ani żaden inny, nie zawiera w ogóle rozstrzygnięcia w przedmiocie żądania kosztów procesu na rzecz powódki. Zawiera jedynie rozstrzygnięcie o kosztach sądowych.. Niedopuszczalne jest zażalenie od nieistniejącego orzeczenia (por. orz. SN z dnia 24.XI.1971r. I PR 75/71, OSNPG 1972, Nr 7, poz. 46). Jeżeli sąd nie rozstrzygnął o części roszczenia, tu o zasądzeniu na rzecz powódki kosztów procesu, to taki brak podlega uzupełnieniu w trybie art. 351 kpc, który przewiduje możliwość złożenia stosownego wniosku o uzupełnienie orzeczenia, jeżeli sąd nie orzekł o całości żądania, przez które należy również rozumieć brak rozstrzygnięcia o żądaniu zasądzenia kosztów procesu (por. post. SN z dnia 19.03.1970r., I CZ 22/70, Legalis, post. SN z dnia 26.09.1972r., I CZ 113/72, Legalis).

Apelacja dotycząca pkt I i II zaskarżonego wyroku jest częściowo uzasadniona, co skutkuje zmianą zaskarżonego wyroku w pkt I i II w ten sposób, że zasądzone alimenty zostały podwyższone do kwoty po 700,00 zł miesięcznie, zamiast do kwoty po 500,00 zł. W pozostałej części apelacja podlegała oddaleniu jako bezzasadna.

Ma rację skarżąca, że sąd, w świetle zgromadzonych dowodów, nieprawidłowo ustalił zakres wzrostu usprawiedliwionych potrzeb powódki oraz jej kosztów utrzymania.

P. K., która w dniu 11 maja 2013r. ukończyła 19 lat, uczy się w liceum, w ostatniej klasie maturalnej. Ma zamiar kontynuować naukę aby zdobyć zawód. Przygotowania do matury wiążą się z dodatkowymi wydatkami na książki i inne pomoce szkolne. Jest zdrowa, ale korzysta ze służby zdrowia: okulisty, ortodonty, są to częściowo odpłatne wizyty. Nie posiada żadnego majątku ani ona ani też jej matka H. K., z którą mieszka i na utrzymaniu której pozostaje. Od czasu ustalenia ostatnich alimentów - 21 kwietnia 2010r. do wydania orzeczenia w niniejszej sprawie - 13 marca 2013r. minęły prawie 3 lata. Niewątpliwie usprawiedliwione potrzeby powódki, a co za tym idzie, jej koszt utrzymania, wzrosły, co związane jest także z rozwojem psychofizycznym i obecnie, zdaniem sądu odwoławczego, kształtują się na poziomie wyższym, aniżeli ustalił to sąd rejonowy, ale nieco niższym aniżeli wskazała to skarżąca, i wynoszą około 1 000,00 zł-1 200,00 zł miesięcznie.

Słusznie też zarzuciła powódka w apelacji, że sąd błędnie ocenił sytuację majątkową pozwanego oraz jego możliwości zarobkowe. Pozwany w licznych pismach procesowych przyznał, że odziedziczył w B.spadek po zmarłych rodzicach. Odmówił jednak wskazania, co wchodzi w skład tego spadku, jaka jest jego wartość. Stwierdził jedynie, że tego tytułu musi ponosić dodatkowe koszty. Nie bez znaczenia dla sytuacji majątkowej pozwanego jest także spłata dokonana na jego rzecz przez byłą żonę, matkę powódki, H. K.. Pozwany już po wydaniu orzeczenia przez sąd i instancji podjął pracę jako kierowca samochodu ciężarowego w spółce H. (...) Sp. z o.o.z siedzibą w P.z dniem 18 kwietnia 2013r. na okres do 17 kwietnia 2015r. z wynagrodzeniem brutto 1600,00 zł. Ponadto będzie wypłacany ryczałt za godziny nadliczbowe w kwocie 150,00 zł brutto i ryczałt za pracę w godzinach nocnych 50,00 zł brutto oraz nagroda uznaniowa w kwocie nie przekraczającej 250,00 zł brutto.

Wskazane wyżej okoliczności mają niewątpliwie uzasadniają przyjęcie, że obecna sytuacja majątkowa pozwanego pozwala na uczestniczenie w kosztach utrzymania córki P. K. w kwocie nie wyższej niż po 700,00 zł miesięcznie.

Z tych wszystkich względów Sąd Okręgowy w Kielcach po rozpoznaniu apelacji powódki na podstawie art. 386 § 1 kpc orzekł jak w sentencji wyroku. O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 kpc w zw. z art. 108 § 1 kpc i § 13 ust.1 pk 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.