Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II K 21/16

UZASADNIENIE

Sąd w ramach zarzucanych czynów uznał oskarżonego K. P. za winnego tego, że:

a/ w dniu 07 października 2015 roku w miejscowości N. na ul. (...) prowadził w ruchu lądowym pojazd marki A. (...) o nr rej. (...) łamiąc w ten sposób zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 4 lat orzeczony wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Ż. z dnia 08 października 2013 roku, sygn. akt IV K (...), tj. popełnienia występku z art. 244 kk i za ten czyn oskarżonego skazał i wymierzył mu karę 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności,

b/ w dniu 17 października 2015 roku w miejscowości N. na ul. (...) prowadził w ruchu lądowym pojazd marki A. (...) o nr rej. (...) łamiąc w ten sposób zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 4 lat orzeczony wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Ż. z dnia 08 października 2013 roku, sygn. akt IV K (...), tj. popełnienia występku z art. 244 kk i za ten czyn oskarżonego skazał i wymierzył mu karę 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności.

Sąd na podstawie art. 85 § 1 kk i art. 86 § 1kk orzeczone jednostkowe kary pozbawienia wolności połączył i wymierzył oskarżonemu karę łączną 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności. Natomiast na podstawie art. 624 § 1 kpk zwolnił oskarżonego z obowiązku uiszczenia kosztów postępowania przejmując je w całości na rachunek Skarbu Państwa.

Przepis z art. 244 kk penalizuje zachowanie polegające na niestosowaniu się do orzeczonego przez sąd zakazu zajmowania stanowiska, wykonywania zawodu, prowadzenia działalności, prowadzenia pojazdów, wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych, wstępu na imprezę masową, przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, nakazu okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym, zakazu kontaktowania się z określonymi osobami, zakazu zbliżania się do określonych osób lub zakazu opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu albo nie wykonuje zarządzenia sądu o ogłoszeniu orzeczenia w sposób w nim przewidziany i podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Podmiotem tego czynu może być osoba, wobec której orzeczony został przez sąd odpowiedni środek karny, jak również osoba, która wiedząc o tym, że środek taki został orzeczony, nie stosuje się do tego orzeczenia, podejmując czynności sprzeczne z zakazem orzeczonym przez sąd.

W omawianym przepisie czynnością wykonawczą jest, między innymi, niestosowanie się do orzeczonego przez sąd zakazu prowadzenia pojazdów określonego rodzaju.

W realiach niniejszej sprawy mamy do czynienia z popełnieniem przestępstwa formalnego z działania, to znaczy sprawca nie przestrzegał orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych.

Środek karny zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obowiązuje od uprawomocnienia się orzeczenia, a do przypisania oskarżonemu przestępstwa określonego w art. 244 k.k., a polegającego na umyślnym niezastosowaniu się do tego zakazu, niezbędne jest przede wszystkim ustalenie, iż w chwili czynu miał on świadomość faktu uprawomocnienia się orzeczenia skazującego. Zauważyć bowiem należy, że dyspozycję art. 244 k.k. wyczerpuje ten, kto nie stosuje się do orzeczonego przez sąd zakazu, który obowiązuje od daty uprawomocnienia się wyroku.

Występek określony w art. 244 k.k. jest występkiem umyślnym, który może być popełniony tak z zamiarem bezpośrednim, jak i ewentualnym. Do jego przypisania konieczne jest ustalenie, że sprawca, nie stosując się do orzeczonego przez sąd zakazu prowadzenia pojazdów, miał świadomość jego prawomocności, od której, w myśl art. 43 § 2 k.k. zakaz obowiązuje od uprawomocnienia się orzeczenia.

W realiach niniejszej sprawy nie budzi żadnych wątpliwości, co do tego, iż swoim działaniem oskarżony K. P. zrealizował dyspozycję wskazanego wyżej przepisu.

W związku z tym, że orzeczony przez sąd zakaz prowadzenia pojazdów obowiązuje od uprawomocnienia się orzeczenia, do przypisania oskarżonemu przestępstwa określonego w art. 244 k.k. polegającego na umyślnym niezastosowaniu się do tego zakazu, niezbędne jest przede wszystkim ustalenie, iż w chwili czynu miał on świadomość faktu uprawomocnienia się orzeczenia skazującego.

W związku z powyższym należy jednoznacznie przyjąć, iż prowadząc w dniu 7 i 17 października 2015 roku na drodze publicznej pojazd marki A. (...), oskarżony miał pełną świadomość istnienia nałożonego na niego prawomocnego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych. Zwłaszcza, że od 16 października 2013 r. tj. uprawomocnienia się wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy – Żoliborza w W., sygn.. akt IV K. (...), gdzie wobec oskarżonego orzeczono 4 lata zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, oskarżonego skazano dwukrotnie tj. wyrokami Sądu Rejonowego w Nowym Dworze Mazowieckim, w sprawach o sygn.. akt. II K (...) i II K (...) za czyny z art. 244 k.k.

Zdaniem Sądu przeprowadzone w toku postępowania dowody jednoznacznie wskazują, że oskarżony K. P. popełnił dwukrotnie przestępstwo z art. 244 kk umyślnie w zamiarze bezpośrednim. Sam oskarżony przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów. Wyjaśnił, iż wiedział o orzeczonym zakazie, ale musiał pomóc ciężko choremu dziadkowi, musiał pojechać wykupić leki i pampersy dla dziadka, nie mógł odmówić pomocy babci, bo są to jego najbliższe osoby, którymi się opiekuje.

Wymierzając karę oskarżonemu kierowano się dyrektywami wymiaru kary wskazanymi w treści art. 53 kk, mając w szczególności na uwadze motywację i sposób zachowania się sprawcy, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, stopień społecznej szkodliwości czynu, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w innej formie społecznemu poczuciu sprawiedliwości, dostosowanie dolegliwości kary do stopnia winy, cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Dyrektywy te dzieli się na okoliczności obciążające i łagodzące. Sąd uwzględnił jako okoliczność łagodzącą, to że oskarżony przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynów i nie utrudniał postępowania.

Zważywszy na okoliczność, że czyn z art. 244 jest zagrożony karą pozbawienia wolności do lat 3 należy uznać że orzeczona kara łączna 4 miesięcy pozbawienia wolności jest dla oskarżonego korzystna. Zdaniem Sądu wymierzona kara jest adekwatna do stopnia społecznej szkodliwości czynu oskarżonego oraz stopnia jego zawinienia. Stopień zawinienia był znaczny. Oskarżony jest osobą dorosłą i w pełni poczytalną, co potwierdziła opinia sądowo - psychiatryczna. Rozpoznano natomiast uzależnienie od alkoholu. Wobec tego powinien on zdawać sobie sprawę z konsekwencji swojego zachowania i jego naganności. Nie można tutaj usprawiedliwić łamania przez oskarżonego przepisów prawa chęcią, czy wręcz koniecznością pomocy dziadkom. Orzekając karę w dolnej granicy Sąd dał oskarżonemu szansę szybkiego odbycia kary i powrotu na drogę zgodną z porządkiem prawnym.

Sąd doszedł do przekonania, że w stosunku do oskarżonego nie zaszły przesłanki do zastosowania dobrodziejstwa instytucji warunkowego zawieszenia orzeczonej kary łącznej 4 miesięcy pozbawienia wolności przewidzianej w art. 69 kk. Zgodnie bowiem z § 1 powołanego przepisu Sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary pozbawienia wolności orzeczonej w wymiarze nieprzekraczającym roku, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa nie był skazany na karę pozbawienia wolności i jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. Z kolei § 2 tego przepisu stanowi, że zawieszając wykonanie kary, sąd bierze pod uwagę przede wszystkim postawę sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie się po popełnieniu przestępstwa.

Tymczasem oskarżony jest osobą uprzednio wielokrotnie karaną (k. 45) za przestępstwa przeciwko wymiarowi sprawiedliwości tj. o czyny z art. 244 k.k. Gdzie karami były kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okresy prób.

W ocenie Sądu całokształt przytoczonych wyżej okoliczności dowodzi, że dotychczasowe stosowane kary nie przyniosły zamierzonego rezultatu. Tym samym nie może być mowy o jakiejkolwiek pozytywnej prognozie kryminologicznej w odniesieniu do oskarżonego. Postawa oskarżonego nie pozwala na zastosowanie środka probacyjnego. Jednocześnie Sąd stwierdza, iż kara w zawieszeniu nie spełniłaby w odniesieniu do oskarżonego swoich celów, w szczególności nie zapobiegłaby jego powrotowi do przestępstwa.

Oskarżony wykazuje ignorancję wobec przepisów prawa, a to zdaniem Sądu świadczy braku podstaw do przyjęcia pozytywnej prognozy kryminologicznej. Dlatego Sąd uznał, iż tylko nieuchronność wykonania kary za popełnione przestępstwo skłoni oskarżonego do refleksji nad nieopłacalnością popełnienia przestępstw.

W ocenie sądu wymierzona oskarżonemu kara powinna odnieść właściwy skutek zarówno w zakresie prewencji indywidualnej, jak i ogólnej.

W zakresie prewencji indywidualnej orzeczona kara winna skłonić oskarżonego do ponownej analizy jego zachowania i zapobiec powrotowi do przestępstwa oraz wzmocnić w oskarżonym poczucie odpowiedzialności za penalizowane przepisami kodeksu karnego zachowanie. Natomiast w zakresie prewencji ogólnej orzeczona kara winna uświadomić społeczeństwu, iż popełnienie przestępstwa z art. 244 k.k. wiąże się z adekwatną reakcją wymiaru sprawiedliwości.

Sąd, na podstawie art. 624 § 1 kpk, zwolnił oskarżonego K. P. od kosztów sądowych w całości, którymi obciążył Skarb Państwa. Biorąc pod uwagę uzyskiwanie niewielkich dochodów, jak również zważywszy na wymierzoną mu karę bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, Sąd doszedł do przekonania, że obciążenie go tymi należnościami będzie bezzasadne.