Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 29-03-2016 r.

Sąd Okręgowy w Koninie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący - Sędzia – SO Anna Walczak- Sarnowska

Protokolant: sekretarz B. Z.

po rozpoznaniu w dniu 15-03-2016 r. w Koninie

sprawy T. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

o dalszą rentę

na skutek odwołania T. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

z dnia 6.11.2013r. znak: (...)

I.  Oddala odwołanie.

II.  Odstępuje od obciążania odwołującej kosztami zastępstwa procesowego.

SSO Anna Walczak - Sarnowska

Sygnatura akt III U 17/14

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. decyzją z dnia 6.11.2013 r. odmówił T. K. prawa do dalszej renty z tytułu niezdolności do pracy od dnia 1.08.2013 r. wskazując, że orzeczeniem z dnia 22.10.2013 roku Komisja Lekarska ZUS nie stwierdziła niezdolności do pracy wnioskodawczyni.

Odwołanie od decyzji złożyła T. K. wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do dalszej renty z tytułu niezdolności do pracy od 1.08.2013 r. zarzucając rażące naruszenie art. 57 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 12 ust. 2 i 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS poprzez uznanie, że odwołującej nie przysługuje prawo do renty albowiem nie jest osobą niezdolną do pracy, podczas gdy odwołująca
od wielu lat zmaga się z dyskopatią, a nawracające silne bóle kręgosłupa, przepuklina kręgosłupa, blokady karku oraz ataki rwy kulszowej i związany z tym dyskomfort psychiczny uniemożliwiają T. K. wykonywanie jakiejkolwiek pracy. Nie wzięto również pod uwagę wieku, kwalifikacji zawodowych oraz charakteru wykonywanej przez odwołującą pracy, co skutkowało wydaniem błędnej decyzji o odmowie przyznania odwołującej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji, że u wnioskodawczyni
nie stwierdzono niezdolności do pracy, a zatem brak jest podstaw do przyznania
jej prawa do dalszej renty z tytułu niezdolności do pracy.

Sąd ustalił i zważył, co następuje :

T. K. (ur.(...) pracowała w okresie od 16.05.1983 r.
do 31.05.2007 r. jako sekretarka w Kopalni (...) S.A w K.. Wyrokiem z dnia 18.09.2008 r. Sąd Okręgowy w Koninie w sprawie o sygn. akt III U 316/08 zmienił decyzję organu rentowego z dnia 22.02.2008 r. odmawiającej przyznania T. K. prawa do renty z tytułu niezdolności
i przyznał odwołującej prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy
na okres dwóch lat począwszy od dnia złożenia wniosku. W uwzględnieniu powyższego orzeczenia, organ rentowy wydał w dniu 22.10.2008 r. decyzję w której przyznał T. K. od 7.11.2007 r. do 30.11.2009 r. świadczenie rentowe. W okresie od 8.06.2009 r. do 11.06.2010 r. T. K. była zatrudniona w Wojewódzkiej (...) w K. jako specjalista w dziale kadr i administracji. Decyzją z dnia 17.08.2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał odwołującej prawo do dalszej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres do dnia 31.07.2013 r.

W dniu 8.08.2013 r. odwołująca złożyła wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy oświadczając, że obecnie nie pracuje.

Orzeczeniem z dnia 4.09.2013 r. Lekarz Orzecznik ZUS uznał, że odwołująca nie jest niezdolna do pracy. Na skutek wniesionego sprzeciwu, Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 22.10.2013 r. ustaliła, że nie jest ona niezdolna do pracy.

W związku z powyższym zaskarżoną decyzją z dnia 6.11.2013 r. organ rentowy odmówił odwołującej przyznania prawa do dalszej renty z tytułu niezdolności
do pracy.

W toku postępowania Sąd w oparciu o treść przepisu art. 278 k.p.c. przeprowadził dowód z opinii biegłych o specjalnościach adekwatnych do schorzeń odwołującej na okoliczność ustalenia, czy jest ona nadal niezdolna do pracy, od kiedy, w jakim stopniu i na jaki okres czasu a jeżeli odzyskała zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji to od kiedy i na czym polega poprawa jej stanu zdrowia.

W oparciu o wspólną opinię biegłego ortopedy M. G., neurologa Z. R. oraz psychiatry D. J. Sąd ustalił, że odwołującej występują schorzenia pod postacią : zmian zwyrodnieniowo – dyskopatycznych kręgosłupa lędźwiowego (dyskopatia szyjna C6-C7), stan po dwukrotnym leczeniu operacyjnym w 2005 i 2006 r. dysku z poziomu L5-S1 bez upośledzenia sprawności i bez następstw neurologicznych, zmiany zwyrodnieniowo – dyskopatyczne kręgosłupa szyjnego bez upośledzenia sprawności i bez następstw neurologicznych. Ponadto występują u odwołującej łagodne zaburzenia nastroju z okresowymi zaostrzeniami u osoby z uzależnieniem mieszanym i zaburzeniami osobowości. Odwołująca przeszła wprawdzie dwie operacje w 2005 i 2006 r. kręgosłupa lędźwiowego lecz ich wynik jest dobry. Istniejące u odwołującej zmiany dyskopatyczne kręgosłupa nie ograniczają możliwości pracy przez odwołującą. Aktualnie odwołująca jest osobą sprawną fizycznie, bez objawów korzeniowych i to pomimo istnienia dyskopatii szyjnej na poziomie C6-C7. Również stan psychiczny odwołującej nie wykazuje znaczących orzeczniczo zaburzeń nastroju, popędu psychoruchowego, objawów psychotycznych czy obniżenia sprawności funkcji poznawczych. W przypadku nasilenia dolegliwości depresyjnych może
ona korzystać ze zwolnień lekarskich.

Na podstawie opinii biegłego specjalisty medycyny pracy J. G.
Sąd ustalił, że odwołująca przy rozpoznaniu powyższych schorzeń może kontynuować wykonywaną pracę zarobkową. Jest możliwym wykonywanie przez nią dowolnych prac fizycznych o charakterze produkcyjnym, handlowym i usługowym
po przeszkoleniu stanowiskowym z przeciwskazaniem do ciężkiej pracy fizycznej oraz w wymuszonej pozycji ciała. Może wykonywać także prace administracyjno – biurowe.

Odwołująca w toku procesu przedłożyła dokumentację z leczenia w poradni neurochirurgicznej co spowodowało przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego neurochirurga dla oceny istnienia u odwołującej dalszej niezdolności do pracy.

W oparciu o opinię biegłej neurochirurg R. S. Sąd ustalił, że u odwołującej występują zmiany zwyrodnieniowo dyskopatyczne odcinka lędźwiowego i szyjnego, stan po dwukrotnym leczeniu operacyjnym dyskopatii L5-S1 w 2005 i 2006 r., oraz zespół bólowy odcinka szyjnego w wywiadzie. Brak jest jednak istotnych objawów korzeniowych i ubytkowych neurologicznych z odcinka szyjnego i lędźwiowego, a sam zespół bólowy w wywiadzie również nie stanowi przesłanki do orzekania o niezdolności do pracy, tak jak przebyte zapalenie opon mózgowych. Nie ma przy tym pilnych wskazań do leczenia operacyjnego dyskopatii C6-7 albowiem brak cech ucisku korzeni i rdzenia, a gdyby doszło do tego leczenia to ewentualna niezdolność do pracy powstałaby dopiero od daty tego leczenia. Badanie MRI głowy wskazuje jedynie na ucisk worka oponowego co nie jest wskazaniem do leczenia operacyjnego.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie akt ZUS, dokumentów przedłożonych przez odwołującą (k. 22-23, 38, 106-108, 140-145, 163-165), wspólnej opinii biegłych : ortopedy M. G., neurologa Z. R., psychiatry D. J. (k. 27-32), opinii biegłego specjalisty medycyny pracy J. G. (k.90-93), neurochirurga R. S. (k.128) wraz z opiniami uzupełniającymi (k. 152, 186).

Wartość dowodowa dokumentów nie budziła wątpliwości Sądu i nie była kwestionowana przez strony.

Sąd uznał opinię biegłych ortopedy M. G., neurologa Z. R., psychiatry D. J., specjalisty medycyny pracy J. G., neurochirurga R. S. wraz z opiniami uzupełniającymi za przekonujące oraz wyczerpujące. Opinie zostały wydane w oparciu o ocenę zabranego w sprawie materiału dowodowego oraz przeprowadzone badania podmiotowe i przedmiotowe odwołującej przez specjalistów o właściwej specjalności, legitymujących się należytymi kompetencjami zawodowymi do wydania opinii w sprawie. Opinie są należycie
i przekonująco uzasadnione, zawierają rozpoznanie schorzeń, stopnia ich zaawansowania oraz wpływu na naruszenie sprawności organizmu u odwołującej, przy jednoczesnym uwzględnieniu posiadanego przez nią wykształcenia oraz kwalifikacji zawodowych.

Sąd oddalił wniosek odwołującej o przeprowadzenie dowodu z ustnych wyjaśnień biegłego oraz o przeprowadzenie kolejnej opinii uzupełniającej przez biegłą R. S., gdyż w ocenie Sądu nie zachodziła ku temu konieczność w niniejszej sprawie. Sporządzoną na użytek postępowania opinię razem z opiniami uzupełniającymi, Sąd uznał za dostatecznie wyjaśniające sporne kwestie, gdyż biegła odnosiła się do podnoszonych przez odwołującą uwag. Jej odpowiedzi na zarzuty stawiane przez odwołującą należy uznać za przekonujące, są one logiczne i rzeczowe.

Sąd oddalił również wniosek dowodowy o przesłuchanie lekarza leczącego odwołującą tj. specjalistę P. W.. Opinia lekarza leczącego odwołującą nie może stanowić podstawy do przyznania prawa do wnioskowanego świadczenia wbrew opinii biegłych. Decydujące znaczenie w przedmiotowej sprawie miała bezstronna opinia biegłych sądowych i to ona jedynie mogła stanowić podstawę wyrokowania, a nie prywatna opinia lekarza leczącego odwołującą. Orzekanie o niezdolności do pracy nie należy do kompetencji lekarzy leczących ubezpieczonych, tylko do lekarzy orzeczników i komisji lekarskich ZUS a w postępowaniu odwoławczym do Sądu powszechnego, który posiłkuje się w tym względzie opiniami biegłych sądowych.

W toku postępowania przeprowadzono dowód z opinii biegłego neurochirurga J. B. (k.72-74) którego wnioski o istnieniu u odwołującej stanu częściowej niezdolności do pracy w okresie od 1.07.2014 r. do 31.12.2014 r. nie mogły zostać zaakceptowane. Opinia biegłego nie była kategoryczna, jej wnioski pozostaję odosobnione od oceny niezdolności do pracy zaprezentowanej przez wszystkich pozostałych biegłych, a przede wszystkim sama odwołująca wnosiła zastrzeżenia do opinii, podnosząc, że była pacjentką biegłego (k. 105). W tych okolicznościach opinia J. B. nie mogła stanowić podstawy rozstrzygnięcia w sprawie.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U.2015.748) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1. jest niezdolny do pracy;

2. ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3. niezdolność do pracy powstała w wyliczonych w tym przepisie okresach ubezpieczenia ( art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Definicja ustawowej niezdolności do pracy zawarta jest w przepisie art. 12 ust. 1 w/w ustawy zgodnie, z którym niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

W przepisach ustępów 2 i 3 cytowanego przepisu jest natomiast mowa o różnicy między niezdolnością do pracy całkowitą oraz częściową. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (art. 12 ust. 2), zaś częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (art. 12 ust. 3).

Zgodnie z treścią art. 13 ustawy przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:

1) stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji;

2) możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Zasadą jest orzekanie niezdolności do pracy na okres nie dłuższy niż 5 lat
(art. 13 ust. 2 ustawy), natomiast niezdolność do pracy orzeka się na okres dłuższy niż 5 lat, jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem tego okresu (art. 13 ust. 3 ustawy).

Z kolei według art. 107 ustawy emerytalnej prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy oraz wysokość tych świadczeń ulega zmianie, jeżeli w wyniku badania lekarskiego, przeprowadzonego na wniosek lub z urzędu, ustalono zmianę stopnia niezdolności do pracy, brak tej niezdolności lub jej ponowne powstanie.

Dodać trzeba, że ustalenie niezdolności do pracy wymaga wiadomości specjalnych w rozumieniu art. 278 § 1 k.p.c., dlatego Sąd w realiach sprawy był zobligowany przeprowadzić dowód z opinii biegłych sądowych o specjalnościach odpowiadających schorzeniom ubezpieczonej (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 października 2005 r., I UK 356/04, publ. LEX nr 276241; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 maja 2008 r., sygn. akt I UK 356/07, publ. LEX nr 490392).

Przeprowadzone postępowanie dowodowe, w szczególności opinie biegłych ortopedy M. G., neurologa Z. R., psychiatry D. J., specjalisty medycyny pracy J. G., neurochirurga R. S. nie dały podstawy do przyjęcia, aby odwołująca była w dalszym ciągu osobą chociażby częściowo niezdolną do pracy. Wnioski opinii biegłych są kategoryczne i przy wydawaniu opinii biegli uwzględnili całokształt schorzeń oraz dotychczasowy przebieg leczenia odwołującej. W tych okolicznościach Sąd uznał, że odwołująca nie jest częściowo ani całkowicie niezdolna do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 2 i 3, skoro nie można jej uznać za osobę, która
w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Stwierdzone u niej schorzenia nie powodują naruszenia sprawności organizmu w stopniu mającym wpływ na zdolność do pracy dotychczas wykonywanej lub innej mieszczącej się w ramach posiadanych lub możliwych do uzyskania kwalifikacji. Należy również zaakcentować, że o niezdolności do pracy nie decyduje sam fakt występowania schorzeń, lecz ocena, czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami (zob. wyrok SN z 1.12.2000 r., II UKN 113/00, Lex nr 54033). Ugruntowanym w orzecznictwie jest pogląd, że z istoty i celu dowodu z opinii biegłego wynika, że jeśli rozstrzygnięcie wymaga wiadomości specjalnych, dowód z opinii jest konieczny. W takim zaś wypadku Sąd nie może poczynić ustaleń sprzecznych z opinią biegłego, jeśli jest ona prawidłowa i jeżeli odmienne ustalenia nie mają oparcia w pozostałym materiale dowodowym (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 27 listopada 1974 r. II CR 748/74 LEX nr 7618).

Tym samym odwołująca nie spełnia koniecznego warunku wynikającego z art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy i nie może nabyć prawa do dalszej renty z tytułu niezdolności do pracy.

W związku z powyższym Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie T. K..

Na podstawie art. 102 k.p.c. Sąd odstąpił od obciążania odwołującej kosztami zastępstwa procesowego organu rentowego, albowiem rozstrzygnięcie sprawy wymagało zasięgnięcia wiadomości specjalnych a odwołująca na podstawie dotychczasowego leczenia i otrzymywania w przeszłości świadczenia rentowego mogła mieć uzasadnione przypuszczenie, że nadal istnieje u niej stan niezdolności do pracy.

SSO Anna Walczak - Sarnowska